Preventie- en Handhavingsplan Gemeente Neder-Betuwe Voor de uitvoering van de Drank- en Horecawet

Samenvatting 

Op 1 januari 2014 is de Drank- en Horecawet (hierna: DHW) gewijzigd. Met de wijzigingen wil de wetgever:

• 1.

  alcoholgebruik onder jongeren terugdringen;

• 2.

  alcoholgerelateerde verstoring van de openbare orde aanpakken.

De gemeenteraad stelt uiterlijk voor 1 juli 2014 voor de eerste maal een preventie- en handhavingsplan alcohol vast. Dit plan moet naast de hoofdzaken uit het beleid met betrekking tot preventie van alcoholgebruik onder vooral jongeren, ook beschrijven op welke manier er invulling wordt gegeven aan de handhavingstaken die op grond van de Drank- en Horecawet zijn verkregen. Het nieuwe artikel 43a van de DHW geeft aan wat er in dit preventie en handhavingsplan moet worden opgenomen:

• .

  wat de doelstellingen zijn van het preventie- en handhavingsbeleid alcohol;

• .

  welke acties worden ondernomen om alcoholgebruik, met name onder jongeren, te voorkomen;

• .

  de wijze waarop het handhavingsbeleid wordt uitgevoerd en welke handhavingsacties in de door het plan bestreken periode worden ondernomen;

• .

  welke resultaten in de door het plan bestreken periode minimaal behaald dienen te worden.

De DHW geeft gemeenten nieuwe bevoegdheden, taken en verantwoordelijkheden. Het onderwerp raakt diverse beleidsterreinen, zoals gezondheidsbeleid, jeugdbeleid, handhavingsbeleid en openbare orde en veiligheid. Dit vraagt om een integrale aanpak en is een doorlopend proces. Voor een sluitend verhaal is het van belang om op verschillende gebieden interventies te plegen; preventie, regelgeving en handhaving. In onze gemeente wordt voor wat betreft preventie aangesloten bij de nota terugdringen Sociaal Economische GezondheidsVerschillen (SEGV).

Alcoholgebruik in Neder Betuwe

• .

  Uit het meest recente onderzoek van de E-MOVO (2011), evenals uit de volwassenen/ouderen monitor van de GGD, komt naar voren dat de gemeente Neder-Betuwe een lagere alcoholconsumptie heeft dan het landelijke gemiddelde.

• .

  Dat Neder-Betuwe lager scoort dan het landelijke gemiddelde, betekent echter niet dat er geen zorgen zijn rondom het alcoholgebruik van met name jongeren. Zo geeft 18 % van de 15/16 jarigen aan de afgelopen vier weken wel eens dronken of aangeschoten te zijn geweest. Ook blijkt dat de houding van ouders/verzorgers ten opzichte van alcoholgebruik door hun kinderen eveneens aandacht verdient. Van de leerlingen geeft 44% aan dat ze geen afspraken over alcoholgebruik hebben gemaakt met hun ouders. Daarnaast zegt 14% van de leerlingen dat zijn of haar ouders (bijna) iedere dag in hun bijzijn alcohol drinken. Verder geeft 19% van de 13/14 jarigen aan dat zijn of haar ouders weleens speciaal alcohol koopt voor hen.

• .

  Vergeleken met het E-MOVO onderzoek uit 2007 is op de meeste aspecten een dalende trend zichtbaar. Het alcoholgebruik onder leerlingen van het voortgezet onderwijs (klas 2 en 4) neemt gestaag af en ook zijn er minder ouders die geen afspraken over alcoholgebruik maken met hun kinderen.

Recente inzet op alcoholmatiging

De gemeente zet stevig in om het alcoholgebruik onder jongeren en de beschikbaarheid van alcohol voor minderjarigen terug te dringen. Enkele voorbeelden:

• .

  De gemeente heeft zich ingezet om bekendheid en draagvlak te creëren voor de verhoogde leeftijdsgrens voor alcohol. Zo heeft de gemeente uitgebreid gecommuniceerd richting ouders, jongeren en verkopers naar aanleiding van de verhoogde leeftijdsgrens voor alcohol.

  In het najaar van 2013 is een serie artikelen geplaatst in het Neder-Betuwe magazine over de leeftijdsverhoging, gezondheidsaspecten en alcohol in relatie tot sport.

  In februari 2014 heeft de gemeente in samenwerking met de lokale horeca ondernemers gratis materialen beschikbaar gesteld (posters en onderzetters) waarmee een signaal wordt gegeven door de verkopers dat aan jongeren onder de 18 jaar geen alcohol wordt verkocht, maar ook dat de jongere zelf strafbaar is.

• .

  Om de regels te handhaven was sinds medio 2013 een gemeentelijke toezichthouder aangesteld en zijn begin januari 2014 nog twee toezichthouders aangesteld. Per januari 2014 voeren zij controles uit bij horecabedrijven, supermarkten, slijterijen, sportkantines, jeugdsozen en dorpshuizen waar alcohol verkocht wordt.

• .

  Het Preventie-en Handhavingsplan maakt onderdeel uit van het bredere SEGV beleidsplan. Een van de doelen hiervan is het bevorderen van een gezond leven, waarin gezonde keuzes worden gemaakt, ieder vanuit zijn eigen verantwoordelijkheid. In dit kader SEGV beleid zijn al diverse acties uitgezet. Zo is in augustus 2013 Iriszorg gestart met het pilotproject “Iris in de buurt”.

Hoofdlijnen van het Preventie- en handhavingsplan

Alcoholgebruik is altijd een resultaat van een combinatie van factoren. De persoon, zijn sociale omgeving, het aanbod van drank en het overheidsbeleid vormen samen een systeem dat uiteindelijk de keuze van de gebruiker bepaalt. Het meest succesvol zijn strategieën die vooral de omgeving van de drinker beïnvloeden. Het is onze ambitie om dit op een effectieve, efficiënte, maar vooral maatschappelijk acceptabele manier te bereiken.  In de omgeving van de jonge drinker spelen alcoholverstrekkers, scholen en ouders een belangrijke rol.

Speerpunt is om vooral volwassenen aan te spreken op hun verantwoordelijkheid en te motiveren om vorm en inhoud te geven aan de gestelde regels en normen. Zo worden ouders gemotiveerd om met hun kinderen in gesprek te gaan, duidelijke grenzen te stellen, deze ook te handhaven en gezond gedrag ‘voor te leven’. Niet alleen in hun ouderlijke rol thuis, maar ook in hun rol als opvoeder van andere jongeren in de maatschappij (als vrijwilliger bij de sportvereniging, bij de uitvoering van hun werk, als leraar, verstrekker tijdens een feestje of evenement, etc.).

Doelen

In de periode 2014 – 2018 zijn de volgende 3 hoofddoelen gesteld:

• 1.

  Zoveel mogelijk voorkomen dat kinderen en jongeren (12 tot 18 jaar) voor hun 18e jaar beginnen met drinken;

• 2.

  Zoveel mogelijk voorkomen dat jongeren tussen 18 – 24 jaar binge drinken in keten, thuis of in het uitgaansleven;

• 3.

  Bevorderen van de naleving van de bepalingen in de Drank- en Horecawet door alcoholverstrekkers.

Deze doelen zijn vertaald in specifiek meetbare doelen. Om na te gaan of de doelen zijn bereikt, wordt gebruik gemaakt van EMOVO (dat naar verwachting in de tweede helft van 2015 opnieuw wordt uitgevoerd) en het nalevingsonderzoek naar de leeftijdsgrens voor alcohol. Een beoogd neveneffect van het beleid is het terugdringen van alcohol gerelateerde problematiek, zoals overlast op straat, agressie in de gezinssituatie of verkeersongelukken.

Uitwerking Preventie- en handhavingsplan

De uitwerking van het plan wordt opgepakt vanuit de driehoek: preventie, handhaving en regelgeving.

Preventie: communicatieve en educatieve activiteiten

Gerichte inzet zal plaatsvinden op alcoholverstrekkers, de onderwijsomgeving, en ouders in samenhang met de thuissituatie. Zo worden bewustwordingscampagnes opgestart en een communicatieagenda opgesteld. Ten aanzien van deze laatste wordt zoveel mogelijk aangesloten bij landelijke campagnes. Punt van aandacht is wel de focus op het thema “alcohol”. Neder-Betuwe kent grotere problemen op het gebied  van drugsgebruik. Het thema alcohol maakt in dat kader onderdeel uit van de bredere verslavingsproblematiek. Bij de uitwerking van het beleid wordt hier nadrukkelijk rekening mee gehouden. In die zin dat het Preventiedeel plaatsvindt binnen de setting van het ingezette SEGV beleid en het Veiligheidsplan 2014.

Handhaving

De gemeente zet het toezicht in op de volgende vier doelgroepen: commerciële horeca, paracommerciële horeca, detailhandel en jeugd. Het toezicht zal met name gericht worden op de alcoholverstrekkers en minder op de gebruiker zelf. Dat is een wetenschappelijk onderbouwde keuze, maar er is ook een praktische onderbouwing voor. Vanwege het grote aantal jeugdige drinkers is een effectieve benadering lastiger te organiseren dan voor een beperkter aantal verkooppunten waar jongeren alcoholhoudende drank proberen te kopen, de zogenaamde hotspots. Op basis van de probleemanalyse zijn voorlopig de hotspots in de gemeente vastgesteld. Te voorzien valt dat een gemeentelijke jeugdkaart opgesteld wordt die inzicht geeft waar en wanneer jongeren alcohol drinken.

Regelgeving

Ter bevordering van alcoholmatiging is bekeken welke verordende bevoegdheden een expliciete meerwaarde hebben. Daarbij is gekozen voor de volgende maatregelen:

• .

  Happy Hours beperken

• .

  Voorwaarden stellen aan evenementen

• .

  Beperken schenktijden paracommercie

Sancties worden via een stappenplan opgelegd.

Evaluatie en bijstelling

De komende periode wordt meer ervaring opgedaan rond dit onderwerp. Uit gesprekken met de verschillende doelgroepen worden wellicht nieuwe inzichten opgedaan. Als het nodig is, worden deze gebruikt voor bijstelling van dit preventie en handhavingsplan.