Handhavingsbeleid artikel 13b Opiumwet gemeente Olst-Wijhe

Inleiding

Artikel 13b van de Opiumwet, ook wel aangehaald als de Wet Damocles, biedt de burgemeester de mogelijkheid bestuursdwang toe te passen en woningen of voor het publiek toegankelijke inrichtingen te sluiten als daar sprake is van drugshandel. Hierbij hoeft niet aangetoond te worden dat de openbare orde in het geding is. Louter de aanwezigheid van drugs boven de normen voor eigen gebruik in de woningen vormt al voldoende rechtvaardiging om de woning of het lokaal te sluiten.

In deze notitie wordt weergegeven hoe het handhavingsbeleid van de gemeente Olst-Wijhe er op dit gebied uit ziet. In voorkomende gevallen hoeft dan niet per situatie een uitgebreide onderbouwing te worden gegeven, maar kan verwezen worden naar deze beleidslijn. Opgemerkt wordt, dat de burgemeester gemotiveerd kan afwijken van deze lijn. Het handhavingsbeleid is voorzien van een toelichting en een uitgewerkt stappenplan.

Artikel 1 Definities

In deze beleidsregel wordt verstaan onder:

• 1.

  harddrugs: middelen vermeld op lijst I behorend bij de Opiumwet;

• 2.

  softdrugs: hasjiesj en hennep (ook stekjes) zoals omschreven in lijst II behorend bij de Opiumwet, ook wel aangeduid als hasj, marihuana, weed, wiet of stuff;

• 3.

  handel in drugs: het verkopen, afleveren of verstrekken van harddrugs of softdrugs, dan wel het daartoe aanwezig zijn daarvan; onder verkoop wordt tevens verstaan het sluiten van een mondelinge overeenkomst tot koop en verkoop van drugs, waarbij de aflevering van de drugs elders plaatsvindt;

• 4.

  lokaal: een pand al dan niet toegankelijk voor het publiek, zoals een winkel, café, loods of bedrijfsruimte. Onder lokaal wordt tevens verstaan het bij het lokaal behorende erf;

• 5.

  woning: een pand dat in hoofdzaak dient tot bewoning dan wel dienstbaar is aan het wonen. Zowel koop- als huurwoningen vallen onder deze definitie. Onder woning wordt tevens verstaan het bij een woning behorende erf;

• 6.

  sluiting: een sluiting met toepassing van artikel 13b, eerste lid van de Opiumwet.

Artikel 2 Reacties op drugshandel in woningen

De burgemeester reageert op de hierna vermelde wijze op handel in drugs in woningen, waarbij opgemerkt wordt dat eerdere waarschuwingen/maatregelen ten aanzien van dezelfde inrichting/woning hun gelding voor een termijn van vijf jaar blijven houden, ongeacht of er een wijziging heeft plaatsgevonden van exploitant/persoon:

1. Handel in harddrugs:

• a.

  Bij een eerste overtreding van de Opiumwet wordt volstaan met een schriftelijke waarschuwing aan de overtreder dat bij herhaling de woning wordt gesloten; deze waarschuwing geldt voor een termijn van vijf jaar. Tevens vindt er een gesprek met de burgemeester plaats;

• b.

  Bij een tweede overtreding van de Opiumwet binnen vijf jaar na de eerste overtreding wordt de woning gesloten voor een periode van maximaal drie maanden;

• c.

  Bij een derde overtreding van de Opiumwet binnen vijf jaar na de tweede overtreding wordt de woning gesloten voor een periode van maximaal zes maanden;

• d.

  Bij een vierde en volgende overtreding van de Opiumwet binnen vijf jaar na de derde overtreding, wordt de woning gesloten voor een periode van maximaal twaalf maanden.

2. Handel in softdrugs:

• a.

  Bij een eerste overtreding van de Opiumwet wordt volstaan met een schriftelijke waarschuwing aan de overtreder dat bij herhaling de woning wordt gesloten; deze waarschuwing geldt voor een termijn van vijf jaar. Tevens vindt er een gesprek met de burgemeester plaats;

• b.

  Bij een tweede overtreding van de Opiumwet binnen vijf jaar na de eerste overtreding wordt de woning gesloten voor een periode van een maximaal één maand.

• c.

  Bij een derde overtreding van de Opiumwet binnen vijf jaar na de eerste overtreding wordt de woning gesloten voor een periode van een maximaal drie maanden.

• d.

  Bij een vierde en volgende overtreding van de Opiumwet binnen vijf jaar na de tweede overtreding wordt de woning gesloten voor een periode van maximaal zes maanden.

Getrapt optreden

In deze matrix staan de verschillende, in zwaarte oplopende, in te zetten middelen beschreven. Het uiteindelijke sluiten van een woning is een uiterst(e) middel om de openbare orde te herstellen. Dit betekent, dat in het kader van de eisen van proportionaliteit en subsidiariteit de burgemeester eerst moet putten uit minder vergaande maatregelen om het doel van handhaving te bereiken. Vandaar dat er wordt gekozen voor een getrapt optreden, tenzij de overtreding van dien aard is dat een directe sluiting is geoorloofd.

Artikel 3 Reacties op drugshandel in lokalen

De burgemeester reageert op de hierna vermelde wijze op handel in drugs in lokalen, waarbij opgemerkt wordt dat eerdere waarschuwingen/maatregelen ten aanzien van hetzelfde lokaal hun gelding blijven houden, ongeacht of er een wijziging heeft plaatsgevonden van exploitant/persoon.

1. Handel in harddrugs:

• a.

  Bij een eerste overtreding van de Opiumwet wordt het lokaal gesloten voor een periode van maximaal zes maanden;

• b.

  Bij een tweede overtreding van de Opiumwet, binnen vijf jaar na de eerste overtreding, wordt het lokaal gesloten voor een periode van maximaal twaalf maanden;

• c.

  Bij een derde en volgende overtreding van de Opiumwet, binnen vijf jaar na de eerste overtreding, wordt het lokaal gesloten voor een periode van maximaal vierentwintig maanden;

2. Handel in softdrugs:

• a.

  Bij een eerste overtreding van de Opiumwet wordt het lokaal gesloten voor een periode van maximaal drie maanden;

• b.

  Bij een tweede overtreding van de Opiumwet, binnen vijf jaar na de eerste overtreding, wordt het lokaal gesloten voor een periode van maximaal zes maanden;

• c.

  Bij een derde en volgende overtreding van de Opiumwet, binnen vijf jaar na de eerste overtreding, wordt het lokaal gesloten voor een periode van maximaal twaalf maanden;

Wanneer de overtreder niet de eigenaar/uitbater/exploitant/huurder van het lokaal is, ontvangt deze eerst een schriftelijke waarschuwing. Bij een volgende overtreding binnen vijf jaar, na de eerste overtreding, wordt wel overgegaan tot sluiting zoals hiervoor aangegeven.

Artikel 4 Stappenplan

De toepassing van de genoemde handelswijze in artikel 2 en 3 geschiedt volgens een stappenplan. Dit plan kent de volgende opbouw (zie verder bijlage 2):

• 1.

  Voorbereiding

• 2.

  Waarschuwing (door burgemeester) en vooroverleg (burgemeester met overtreders)

• 3.

  Belangenafweging en vervolgstappen

• 4.

  Motivering sluitingsbevel

• 5.

  Bekendmaking sluitingsbevel

• 6.

  Feitelijke sluiting

• 7.

  Kostenverhaal

• 8.

  Heropening

Artikel 5 Citeertitel

Deze beleidsregel wordt aangehaald als “H andhavingsbeleid artikel 13b Opiumwet gemeente Olst-Wijhe”.

Artikel 6 Inwerkingtreding

Deze beleidsregel treedt in werking de dag na die van bekendmaking.

Aldus vastgesteld op 15 juli 2016

De burgemeester van Olst-Wijhe,

A.G.J. Strien

Artikel 1 Definities

Bij de definities is zoveel mogelijk aansluiting gezocht bij de wettekst van artikel 13b Opiumwet.

Artikelen 2 en 3 Reacties op drugshandel in woningen respectievelijk lokalen

Bij overtreding van artikel 13b van de Opiumwet zal de burgemeester zijn bevoegdheid om bestuursrechtelijk op te treden bij woningen inzetten, waarbij onderscheid wordt gemaakt tussen harddrugs en softdrugs en eveneens tussen woningen en lokalen.

De peildatum van ‘eerste overtreding’ is het moment van constatering door de politie.

Woningen:

Bij het aantreffen van hard- en softdrugs of de handel hierin, wordt in principe gekozen voor een bestuurlijke schriftelijke waarschuwing gevolgd door een gesprek.

In de matrix op pagina 4 staan de verschillende, in zwaarte oplopende, in te zetten middelen beschreven. Het uiteindelijke sluiten van een woning is een uiterst(e) middel om de openbare orde te herstellen. Dit betekent, dat in het kader van de eisen van proportionaliteit en subsidiariteit de burgemeester eerst moet putten uit minder vergaande maatregelen om het doel van handhaving te bereiken. Vandaar dat er wordt gekozen voor een getrapt optreden, tenzij de overtreding van dien aard is dat een directe sluiting is geoorloofd.

• ·

  Jurisprudentie laat zien (ECLI:NL:RVS:2012:BY4412) dat de burgemeester bij het aantreffen van harddrugs in de woning, erf of het lokaal zonder waarschuwing kan overgaan tot het toepassen van een last onder bestuursdwang gericht op sluiting van de woning.

• ·

  Tot sluiting van de woning kan bij eerste constatering direct worden overgegaan indien sprake is van een ernstig situatie. De indicatoren om te bepalen of er sprake is van een ernstige situatie zijn weergegeven in bijlage 3 behorende bij dit beleid

Lokalen:

Wat betreft de bestuursrechtelijke aanpak in lokalen wordt onderscheid gemaakt tussen de aanpak van gevallen waarin softdrugs dan wel harddrugs zijn betrokken. Aan activiteiten die te maken hebben met harddrugs zijn maatschappelijk gezien grotere volksgezondheidsrisico’s verbonden en deze kunnen een grotere negatieve invloed hebben op het woon- en leefklimaat dan softdrugs. Bij overtredingen van lijst I (harddrugs) worden langere sluitingstijden ook noodzakelijk geacht om een einde aan de overtredingen te maken, dan wel herhalingen te voorkomen, omdat de handel meestal plaatsvindt in een harder crimineler milieu. Een langere sluitingstermijn is noodzakelijk om de situatie te normaliseren.

Indien de overtreder een andere is dan de eigenaar/uitbater/exploitant/huurder zal de burgemeester slechts overgaan tot sluiting van het lokaal nadat de eigenaar/uitbater/exploitant/huurder een schriftelijke waarschuwing heeft ontvangen, dat er in zijn of haar lokaal sprake is van overtreding van de Opiumwet. Bij een tweede constatering van drugshandel, binnen vijf jaar, zal de burgemeester tot sluiting van het lokaal overgaan voor de termijnen zoals genoemd in de beleidsregel.

Indien de eigenaar/uitbater/exploitant/huurder zelf als overtreder kan worden aangemerkt dan zal de burgemeester onmiddellijk tot sluiting overgaan.

Op grond van het bepaalde in artikel 5, eerste lid van het Besluit eisen zedelijk gedrag Drank- en Horecawet 1999, leidt een sluiting van een horecabedrijf voor een periode van tenminste een maand, tot intrekking van de horecavergunning op grond van de Drank- en Horecawet. Leidinggevenden (ondernemers, bedrijfsleiders, beheerders) van het betreffende horecabedrijf zijn dan gedurende de eerstvolgende vijf jaar niet meer gerechtigd op te treden als leidinggevende in een horecabedrijf.

Informatieverstrekking politie

De Opiumwet biedt geen mogelijkheid om gemeentelijke toezichthouders aan te wijzen. Om zijn taak te kunnen uitvoeren, ontvangt de burgemeester van de politie de benodigde informatie, bv. uit opsporingsonderzoeken.

Voornemen en zienswijze

Bij de procedure tot sluiting van een woning, lokaal en/of bijbehorend erf op grond van artikel 13b Opiumwet worden de bepalingen van de Algemene wet bestuursrecht in acht genomen. Alvorens over te gaan tot het daadwerkelijk sluiten van een woning, lokaal en/of bijbehorend erf zal aan belanghebbenden de gelegenheid worden geboden een zienswijze in te dienen op het voorgenomen besluit.

Herstelsanctie: geen last onder dwangsom maar last onder bestuursdwang ( sluiting )

Bij het toepassen van bestuursrechtelijke herstelsancties kan het bestuursorgaan – in dit geval de burgemeester – kiezen tussen een last onder dwangsom of een last onder bestuursdwang. Bij de keuze speelt de effectiviteit van de sanctie om de overtreding zo snel mogelijk te beëindigen een rol. Bij het opleggen van een dwangsom is er geen zekerheid dat de overtreder de overtreding op korte termijn feitelijk beëindigt en is hier dus in principe geen geschikt middel. Om die reden is gekozen voor een last onder bestuursdwang inhoudende het bevel van de burgemeester tot tijdelijke sluiting van een inrichting als bedoeld in artikel 13b Opiumwet. Met deze maatregel wordt beoogd de “loop” naar de woning/het lokaal of de daarbij behorende erven eruit te halen en de overtreding te beëindigen, dan wel herhaling van de overtreding te voorkomen.

Op (de voorbereiding van) de last onder bestuursdwang zijn de bepalingen van de Algemene wet bestuursrecht van toepassing.

Omvang van de bestuursdwang

De last onder bestuursdwang inhoudende de sluiting, wordt bekend gemaakt aan de overtreder en aan andere rechthebbenden. Zelfs als de overtreder niet bekend is, kan artikel 13b Opiumwet worden toegepast. De burgemeester kan dan volstaan met het bekend maken van het besluit aan de wel bekende rechthebbenden conform artikel 5:24 lid 3 Awb.

De last houdt in dat het pand ontoegankelijk is en blijft gedurende de termijn van sluiting en dat een aankondiging van de sluiting duidelijk zichtbaar moet worden aangebracht op het betreffende pand. De last zal een concrete omschrijving inhouden van wat moet worden gesloten en gesloten moet worden gehouden en in voorkomend geval een nadere aanduiding van de betreffende ruimten dan wel de erven. Indien de overtreder geen gevolg geeft aan de last, zal de burgemeester overgaan tot feitelijke sluiting en zal de woning, het lokaal of gebouw ontoegankelijk worden gemaakt.

Ook de eigenaar kan gedurende de sluiting niet over zijn eigendom beschikken ook al heeft de eigenaar zelf de overtreding van de Opiumwet niet begaan.

Afwijkingsbevoegdheid

De bevoegdheid van de burgemeester om bij geconstateerde drugshandel in woningen en lokalen en/of op de daarbij behorende erven bestuursrechtelijk op te treden betreft een discretionaire bevoegdheid.

Op welke wijze en wanneer de burgemeester zijn bevoegdheid zal inzetten is vastgelegd in dit beleid.

In beginsel sluit de zwaarte van de maatregel aan op de aard en de frequentie van de overtreding, teneinde te bereiken dat de overtreding ongedaan wordt gemaakt, dan wel herhaling wordt voorkomen.

Inherent aan deze bevoegdheid is de mogelijkheid om op grond van artikel 4:84 Awb in een concreet geval te kunnen afwijken van het vastgestelde beleid. Dat zal de burgemeester doen in het geval van dermate bijzondere omstandigheden die vasthouden aan het beleid niet rechtvaardigen.