Afstemmingsverordening Wet werk en bijstand gemeente Sluis 2009

Artikel 1 Begripsomschrijving

In deze Verordening wordt verstaan onder:

• a.

  de wet: de Wet werk en bijstand (WWB);

• b.

  algemene bijstand: de bijstand bedoeld in artikel 5, onderdeel b, van de wet;

• c.

  bijzondere bijstand: de bijstand bedoeld in artikel 5, onderdeel d, van de wet;

• d.

  bijstand: algemene en bijzondere bijstand;

• e.

  bijstandsnorm: de bijstandsnorm bedoeld in artikel 5, onderdeel c, van de wet;

• f.

  maatregel: het verlagen van de bijstand op grond van artikel 18, tweede lid, van de wet;

• g.

  het college: het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Sluis;

• h.

  benadelingsbedrag: het netto benadelingsbedrag

• i.

  traject/voorziening: voorziening als bedoeld in artikel 7 WWB en in de Reïntegratieverordening WWB;

• j.

  maand: kalendermaand.

Artikel 4 Het besluit tot opleggen van een maatregel

In het besluit tot opleggen van een maatregel worden in ieder geval vermeld: de reden van de maatregel, de duur van de maatregel, het percentage waarmee de bijstand wordt verlaagd, het bedrag waarmee de bijstand wordt verlaagd uitgaande van de bijstandsnorm en, indien van toepassing, de reden om af te wijken van een standaardmaatregel.

Artikel 6 Afzien van het opleggen van een maatregel

Het college ziet af van het opleggen van een maatregel indien elke vorm van verwijtbaarheid ontbreekt of indien het daarvoor dringende redenen aanwezig acht.

Artikel 8 Samenloop van gedragingen

Indien een belanghebbende zich tegelijkertijd schuldig maakt aan verschillende gedragingen die het niet nakomen van een verplichting als genoemd in artikel 9, 11 en 13 inhouden, geldt het percentage van de hoogste categorie.

Artikel 9 Indeling in categorieën

Gedragingen van belanghebbende(n) waardoor de verplichting tot het verlenen van medewerking aan het verkrijgen of behouden van algemeen geaccepteerde arbeid niet of onvoldoende is nagekomen, worden onderscheiden in de volgende categorieën:

• 1.

  Eerste categorie:

  • a.

    het niet aanvaarden van algemeen geaccepteerde arbeid;

  • b.

    het door eigen toedoen niet behouden van algemeen geaccepteerde arbeid;

• 2.

  Tweede categorie:

  • a.

    het niet naar vermogen trachten algemeen geaccepteerde arbeid te verkrijgen;

  • b.

    het niet of onvoldoende gebruik maken van een door het college aangeboden traject/voorziening zoals genoemd in de Reïntegratieverordening WWB of de Wet inburgering en de Verordening Inburgering gemeente Sluis.

• 3.

  Derde categorie:

  • a.

    het niet ondertekenen of het niet aan burgemeester en wethouders verstrekken van de bijlage bij het besluit tot toekenning of voortzetting van de bijstand;

  • b.

    het zich niet tijdig laten registreren als werkzoekende bij het Uitvoeringsinstituut werknemersverzekeringen of het niet tijdig laten verlengen van de registratie;

  • c.

    het niet of onvoldoende gebruik maken van een door het college aangeboden zorgtraject;

  • d.

    het niet voldoen aan een oproep om op een aangegeven plaats en tijdstip te verschijnen bij het Uitvoeringsinstituut werknemersverzekeringen of bij de contactpersoon van de gemeente;

  • e.

    overige gedragingen niet genoemd in de eerste en tweede categorie.

Artikel 12 Verstrekken van geen, onjuiste of onvolledige inlichtingen met gevolgen voor de bijstand

Indien het niet of niet behoorlijk nakomen van de inlichtingenplicht bedoeld in artikel 17 van de wet heeft geleid tot het ten onrechte of tot een te hoog bedrag verlenen van bijstand, wordt de maatregel vastgesteld op 10% van het benadelingsbedrag. Dit bedrag wordt naar boven afgerond op een veelvoud van € 5,00 met een minimum van € 75,00.

Het berekende bedrag wordt, indien mogelijk, direct op de uitkering in mindering gebracht. Als dit niet mogelijk is wordt het bedrag over een aantal maanden verspreid.

Artikel 13 Verstrekken van geen, onjuiste of onvolledige inlichtingen zonder gevolgen voor de bijstand

• 1.

  Indien het niet of niet behoorlijk nakomen van de inlichtingenplicht bedoeld in artikel 17 van de wet niet heeft geleid tot het ten onrechte of een te hoog bedrag verlenen van bijstand, bedraagt de maatregel, onverminderd artikel 2, tweede lid, 5% van de bijstand gedurende een maand.

• 2.

  De duur van de maatregel als bedoeld in het eerste lid wordt verdubbeld, indien de belanghebbende zich binnen 12 maanden na bekendmaking van een besluit waarbij een maatregel is opgelegd, opnieuw schuldig maakt (recidive) aan een verwijtbare gedraging van dezelfde categorie. Met een besluit waarmee een maatregel is opgelegd wordt gelijkgesteld het besluit om daarvan af te zien op grond van dringende redenen, bedoeld in artikel 6.

• 3.

  Indien na de recidive de belanghebbende zich binnen de onder artikel 13, lid 2 genoemde periode wederom schuldig heeft gemaakt aan verwijtbare gedragingen van dezelfde categorie wordt de hoogte van de maatregel als bedoeld in het eerste lid verdubbeld en wordt bij een volgende verwijtbare gedraging van dezelfde categorie naast de verdubbeling van de hoogte een verdubbeling van de duur van de maatregel opgelegd.

Artikel 17 Citeertitel

Deze verordening wordt aangehaald als: Afstemmingsverordening Wet werk en bijstand.

Artikel 18 De inwerkingtreding

• 1.

  Deze verordening treedt in werking op 1 mei 2009.

• 2.

  De Afstemmingsverordening Wet werk en bijstand gemeente Sluis 2006, zoals deze is vastgesteld door de raad op 22 juni 2006, wordt ingetrokken per de datum waarop deze verordening in werking treedt.

ALGEMENE TOELICHTING

Artikel 18 WWB bevat de opdracht aan gemeenten om een maatregelenbeleid in een

Verordening vast te leggen. In het eerste lid van artikel 18 WWB wordt gesproken over het afstemmen van de bijstand en de daaraan verbonden verplichtingen op de omstandigheden, mogelijkheden en middelen van de belanghebbende. In deze bepalingen wordt benadrukt dat het vaststellen van de hoogte van de bijstand en de daaraan verbonden verplichtingen voor de uitkeringsgerechtigde maatwerk is, waarbij recht wordt gedaan aan de individuele situatie en de persoonlijke omstandigheden van uitkeringsgerechtigden. In het tweede lid wordt een directe koppeling gelegd tussen de rechten en verplichtingen van de uitkeringsgerechtigden: het recht op bijstand is altijd verbonden aan de plicht om zich in te zetten om weer onafhankelijk van de bijstand te worden. Dit betekent dat de vaststelling van de hoogte van de uitkering niet alleen afhangt van de toepasselijke bijstandsnorm en de beschikbare middelen van de belanghebbende, maar ook van de mate waarin de toegepaste verplichtingen worden nagekomen. Wanneer het college tot het oordeel komt dat een bijstandsgerechtigde zijn verplichtingen niet of in onvoldoende mate nakomt, wordt de bijstand verlaagd. Alleen wanneer iedere vorm van verwijtbaarheid ontbreekt, ziet het college af van het opleggen van een maatregel.

ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING

Artikel 1 Algemene bepalingen

Dit artikel behoeft geen nadere toelichting.

Artikel 2 Het opleggen van een maatregel

In dit artikel wordt algemeen aangegeven wanneer een maatregel van toepassing is. Ook wordt aangegeven dat de maatregel wordt afgestemd op de ernst van de gedraging, de mate van verwijtbaarheid en de omstandigheden van de belanghebbende. Op deze aspecten moet altijd worden ingegaan. Dus altijd moet op deze individualiseringsgronden worden ingegaan in de rapportage en ook moet een melding plaatsvinden in de beschikking aan de belanghebbende. In uitzonderlijke gevallen kan dit artikel ook worden gebruikt om een maatregel te verzwaren.

Artikel 3 Berekeningsgrondslag

Dit artikel behoeft geen nadere toelichting.

Artikel 4 Het besluit tot opleggen van een maatregel

Het verlagen van de bijstand omdat een maatregel wordt opgelegd vindt plaats door middel van een besluit. Wanneer de maatregel bij een lopende uitkering wordt opgelegd, wordt een besluit tot vaststelling van de algemene bijstand op grond van artikel 45 WWB genomen. In dit artikel wordt aangegeven wat in het besluit in ieder geval moet worden vermeld. Deze eisen vloeien rechtstreeks voort uit de Algemene wet bestuursrecht en dan met name uit het motiveringsbeginsel. Het motiveringsvereiste houdt onder andere in dat een besluit kenbaar is en van een deugdelijke motivatie wordt voorzien.

Artikel 5 Horen van belanghebbende

Op grond van de Algemene wet bestuursrecht is een aantal gevallen het horen van de belanghebbende verplicht bij de voorbereiding van beschikkingen Deze hoorplicht geldt echter niet bij de voorbereiding van beschikkingen die betrekking hebben op een financiële aanspraak (artikel 4:12 Awb). In dit artikel wordt het horen van de belanghebbende voordat een maatregel wordt toegepast in beginsel voorgeschreven. Het tweede lid bevat een aantal uitzonderingen op deze hoorplicht. De onderdelen a. en b. staan ook genoemd in artikel 4:11 Awb.

Artikel 6 Afzien van het opleggen van een maatregel

Het artikel is dusdanig geformuleerd dat het college de mogelijkheid heeft belanghebbende schriftelijk te informeren over het afzien van de maatregel. Dit zal met name aan de orde zijn indien er sprake is van dringende redenen.

Artikel 7 Ingangsdatum en tijdvak

In lid 2 van dit artikel is bepaald dat een opgelegde maatregel direct wordt uitgevoerd met de eerstvolgende betaling nadat het besluit kenbaar is gemaakt. Indien bijvoorbeeld over de maand februari 2009 een maatregel wordt opgelegd dan wordt deze direct geëffectueerd als dit besluit kenbaar is gemaakt aan betrokkene voordat de betaling over de maand februari 2009 heeft plaatsgevonden.

Artikel 8 Samenloop van gedragingen

Dit artikel behoeft geen nadere toelichting.

Artikel 9 Indeling in categorieën

Bij het benoemen van deze gedragingen is zoveel mogelijk aangesloten bij de Wet werk en bijstand, de constante jurisprudentie, de gemeentelijke reïntegratievisie en de in de Reïntegratieverordening WWB genoemde voorzieningen.

Artikel 10 De hoogte en duur van de maatregel

Deze bepaling bevat de verlaging voor de drie categorieën van gedragingen die verband houden met het geen of onvoldoende medewerking verlenen aan het verkrijgen of behouden van algemeen geaccepteerde arbeid of een traject in het kader van de Wet inburgering en de Verordening Inburgering gemeente Sluis. Op basis van het tweede en derde lid kan een maatregel na (herhaalde) recidive verhoogd en/of verdubbeld worden. Op basis van het vierde lid kan na recidive van de gedraging van de eerste categorie de duur van de maatregel gesteld worden op 6 maanden.

Artikel 11 Te laat verstrekken van gegevens

Indien een cliënt de voor de verlening van bijstand van belang zijnde gegevens of gevorderde bewijsstukken niet op tijd verstrekt, kan het college het recht op bijstand opschorten (artikel 54 eerste lid WWB). Het college geeft de cliënt vervolgens een termijn waarbinnen hij zijn verzuim kan herstellen (de hersteltermijn). Wordt de gevraagde informatie niet binnen de gestelde termijn aan de gemeente verstrekt, dan kan het college de bijstand stopzetten (het intrekken van het besluit tot toekenning van bijstand). Worden de gevraagde gegevens wél binnen de hersteltermijn verstrekt, dan wordt de bijstand voortgezet, maar wordt tevens een maatregel toegepast. Dit lid regelt de hoogte van de verlaging.

Onder artikel 11 vallen, onder andere, het niet tijdig inleveren van het inkomstenbriefje (Rofje) en het te laat verstrekken van gegevens die door de consulent op basis van bijvoorbeeld een doelmatigheidsonderzoek zijn opgevraagd.

Artikel 12 Verstrekken van geen, onjuiste of onvolledige inlichtingen met gevolgen voor de bijstand

In artikel 17, eerste lid WWB is bepaald dat belanghebbende op verzoek of onverwijld uit eigen beweging mededeling doet van alle feiten en omstandigheden waarvan hem redelijkerwijs duidelijk moet zijn dat zij van invloed kunnen zijn op zijn arbeidsinschakeling of het recht op bijstand. De ernst van de gedraging komt tot uitdrukking in de hoogte van het benadelingsbedrag. Dat is het door de gemeente te veel betaalde bedrag (met inbegrip van het gestelde in artikel 58 WWB lid 4) aan bijstand of reïntegratiekosten. De gemeente kiest bij het niet of niet behoorlijk nakomen van de inlichtingenplicht zoals bedoeld in artikel 17 WWB niet voor een indeling in categorieën met daaraan gekoppeld een sanctiepercentage. Het meest rechtvaardige is een percentage gekoppeld aan de hoogte van het benadelingsbedrag dat als gevolg van schending van die verplichting ten onrechte of te veel door de gemeente is betaald. Naast het opleggen van de maatregel wordt ook het ten onrechte verstrekte bedrag teruggevorderd. Om te voorkomen dat een persoon voor het niet verstrekken van inlichtingen zonder gevolgen voor de bijstand zwaarder wordt gestraft, wordt het bedrag van de maatregel vastgesteld op een minimumbedrag van € 75,00.

Indien er gefraudeerd is met een uitkering en het benadelingsbedrag komt niet boven de € 10.000,-uit, dient het college zelf een sanctie op te leggen. Bij fraudebedragen boven dit bedrag, moet het college aangifte doen bij het Openbaar Ministerie (OM). Dit volgt uit de nieuwe Aanwijzing Sociale Zekerheidsfraude (zie Stcrt. 2008, 249, p. 5).

Artikel 13 Verstrekken van geen, onjuiste of onvolledige inlichtingen zonder gevolgen voor de bijstand

In dit artikel wordt de zogeheten ‘nulfraude’ geregeld: het verstrekken van geen, onjuiste of onvolledige inlichtingen, zonder dat deze gedraging gevolgen heeft voor de hoogte van de bijstand. Voorbeelden van nulfraude zijn het niet opgeven van een vermogensbestanddeel onder de vermogensgrens, bijvoorbeeld niet melden van vakantie of vrijwilligerswerk. De hoogte en duur van de verlaging zal individueel moeten worden vastgesteld, waarbij gekeken zal moeten worden naar de ernst van de gedraging, de mate van verwijtbaarheid en de individuele omstandigheden van de betrokkene indien de verordening daarin niet voorziet.

Artikel 14 Tekortschietend besef van verantwoordelijkheid

De verplichting om voldoende besef van verantwoordelijkheid te tonen voor de voorziening in het bestaan, geldt reeds voordat de bijstand wordt aangevraagd. Dit betekent dat wanneer iemand in de periode voorafgaand aan de bijstandsaanvraag een tekortschietend besef van verantwoordelijkheid heeft getoond, waardoor hij niet langer beschikt over de middelen om in de kosten van het bestaan te voorzien en als gevolg daarvan bijstand aanvraagt, de gemeente bij de toekenning van de bijstand hiermee rekening kan houden door het oepassen van een maatregel afgestemd op de hoogte van het benadelingsbedrag. Een tekortschietend besef van verantwoordelijkheid kan uit allerlei gedragingen blijken, zoals een onverantwoorde besteding van vermogen, geen of te laat een beroep op een voorliggende voorziening, het niet nakomen van een verplichting volgend uit artikel 55 WWB en het niet nakomen van de verplichting tot het instellen van een alimentatievordering. Om een positieve gedragsverandering te bewerkstelligen bij het niet opeisen van periodieke rechten zoals een toeslag op een uitkering van het UWV of alimentatie, wordt de maatregel in deze gevallen voor de duur van het tekortschietend besef vastgesteld.

Artikel 15 Zeer ernstige misdragingen

Onder de term ‘zeer ernstig misdragen’ kunnen diverse vormen van agressie worden verstaan, zij het dat er sprake moet zijn van verwijtbaarheid en van gedrag dat in het normale menselijke verkeer in alle gevallen als onacceptabel kan worden beschouwd. De gemeente kan alleen een maatregel toepassen indien er een verband bestaat tussen de ernstige misdraging en (mogelijke) belemmeringen voor de gemeente bij het vaststellen van het recht op een bijstand. Vandaar dat in dit artikel wordt bepaald dat de zeer ernstige misdragingen moeten hebben plaatsgevonden onder omstandigheden die rechtstreeks verband houden met de uitvoering van de WWB. In artikel 18, tweede lid WWB wordt gesproken over ‘het zich jegens het college zeer ernstig misdragen’. Dit betekent dat alleen (zeer) agressief gedrag tegenover leden van het college en hun ambtenaren aanleiding zijn voor het toepassen van een maatregel. Er kan dus geen maatregel worden toegepast als een klant zich agressief heeft gedragen tegenover een medewerker van een andere organisatie die belast is met de uitvoering van de WWB (bijvoorbeeld een reïntegratiebedrijf). Het is in dat geval wellicht wel mogelijk om een maatregel op te leggen wegens het niet of onvoldoende gebruik maken van een voorziening gericht op arbeidsinschakeling (artikel 9, tweede lid van deze verordening). Bij het vaststellen van de maatregel in de situatie dat een uitkeringsgerechtigde zich ernstig heeft misdragen, zal gekeken moeten worden naar de ernst van de gedraging, de mate van verwijtbaarheid en de persoonlijke omstandigheden van de betrokkene. Wat betreft het vaststellen van de ernst van de gedraging, kunnen de volgende vormen van agressief gedrag in een oplopende reeks steeds ernstiger) worden onderscheiden:

• -

  Verbaal geweld (schelden);

• -

  Discriminatie;

• -

  Intimidatie (uitoefenen van psychische druk);

• -

  Zaakgericht fysiek geweld (vernielingen);

• -

  Mensgericht fysiek geweld;

• -

  Combinatie van agressievormen.

Voor het bepalen van de verwijtbaarheid van de misdraging zal gekeken moeten worden naar de omstandigheden waaronder de misdraging heeft plaatsgehad. Het toepassen van een maatregel staat geheel los van het doen van aangifte bij de politie. Het college legt een maatregel op, terwijl de functionaris tegen wie de agressie zich richtte aangifte kan doen bij de politie. Hierbij wordt tevens verwezen worden naar het bij de gemeente aanwezige agressieprotocol. Hierin is aangegeven hoe wordt omgegaan met lastige en agressieve klanten.

Artikel 16 Hardheidsclausule

Dit artikel behoeft geen nadere toelichting.

Artikel 17 Citeertitel

Dit artikel behoeft geen nadere toelichting.