Besluit van het college van burgemeester en wethouders en de burgemeester van de gemeente Krimpen aan de IJssel houdende regels omtrent mandaat (Mandaatregeling Krimpen aan den IJssel 2021)

Algemene toelichting

Algemeen

In artikel 10:1 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) wordt mandaat omschreven als de bevoegdheid om in naam van een bestuursorgaan besluiten te nemen. Het kan een medewerker zijn, een bestuurder zelf, of zelfs iemand van buiten de gemeentelijke organisatie (denk aan: besluiten op aanvragen bijstand via afdelingshoofd Sociale Zaken van IJSSELgemeenten). De bevoegdheid in mandaat wordt uitgeoefend onder verantwoordelijkheid van het oorspronkelijke bevoegde bestuursorgaan. De gemandateerde kan namens de mandaatgever besluiten nemen. Deze besluiten worden toegerekend aan het bestuursorgaan zelf. Het bestuursorgaan verliest de bevoegdheid om zelf het besluit te nemen niet en kan dit ook te allen tijde doen. Ook betekent dit dat bezwaar en beroep tegen een in mandaat genomen besluit wordt ingesteld tegen het bestuursorgaan zelf en niet tegen de medewerker die het besluit feitelijk heeft genomen. Voor de gemeente Krimpen aan den IJssel is behoefte aan een nieuwe organisatie-brede mandaatregeling, die aansluit op de nieuwe organisatiestructuur.

Methodiek traditioneel

De methodiek die traditioneel binnen de meeste gemeenten wordt gehanteerd is het vaststellen van een brede gemeentelijke mandaatregeling, waarin alle gemandateerde bevoegdheden expliciet worden benoemd in een register op afdelingsniveau, vaak onder verwijzing naar het wetsartikel waarin die bevoegdheid is neergelegd. Vaak zie je bij deze gemeenten vervolgens zeer uitgebreide mandaatregisters. Deze methode heeft zowel positieve als negatieve aspecten.

Positieve aspecten zijn dat vrij nauwkeurig kan worden nagegaan aan welke medewerker welke bevoegdheid is gemandateerd. Is een bepaalde bevoegdheid niet opgenomen in de mandaatregisters, dan is dus uitsluitend het college van burgemeester en wethouders dan wel de burgemeester bevoegd om die besluiten te nemen.

Negatieve aspecten van deze methodiek zijn dat dergelijke mandaatregisters snel "verouderen" en daardoor erg onderhoudsgevoelig zijn. Wetten worden voortdurend gewijzigd, er komen steeds nieuwe wetten bij of wetten worden juist ingetrokken. Dit alles maakt dat de mandaatregeling met registers vrijwel voortdurend aan wijzigingen onderhevig is. Bovendien past deze traditionele methodiek niet zo goed bij de uitgangspunten van integraliteit en bij het neerleggen van bevoegdheden en verantwoordelijkheden zo laag mogelijk in de organisatie, teneinde de organisatie zo slagvaardig mogelijk te maken.

Methodiek omgekeerd mandaat

Enkele jaren geleden zijn enkele gemeenten overgestapt op een andere wijze van mandateren en is de methodiek van het omgekeerd mandaat toegepast. In deze methodiek worden alle bevoegdheden van het college van burgemeester en wethouders dan wel van de burgemeester gemandateerd tot op medewerker niveau, tenzij de bevoegdheid expliciet wordt voorbehouden aan het college van burgemeester en wethouders of de burgemeester. Deze voorbehouden worden opgenomen in zogenoemde “tenzij” registers die in aparte bijlagen aan de mandaatregeling worden toegevoegd.

Binnen onze gemeentelijke praktijk is het al jaren gebruikelijk dat beslissingsbevoegdheden zo laag mogelijk in de organisatie worden uitgeoefend. De omgekeerde methodiek sluit hier goed op aan. Daarnaast wordt de mandaatregeling minder onderhoudsgevoelig doordat deze methode minder gevoelig is voor wijziging in wet- en regelgeving.

De methodiek van het omgekeerd mandaat sluit naadloos aan bij de nieuwe organisatie-structuur die binnen de gemeentelijke organisatie is vastgesteld. In deze nieuwe organisatiestructuur hebben de functioneel ingerichte afdelingen en het gedeconcentreerd integraal management plaats gemaakt voor zelforganiserende teams, waarbij de organisatorische eenheden van afdelingen en de functies van team- en afdelingsmanagers zijn komen te vervallen. In deze mandaatregeling worden de publiekrechtelijke en privaatrechtelijke bevoegdheden aan functionarissen in de organisatie toegekend om hen in staat te stellen deze taken rechtmatig uit te voeren.

De nieuwe en moderne systematiek van omgekeerd mandaat sluit hier prima op aan en doet recht aan de uitgangspunten van de nieuwe organisatiestructuur.

Artikelsgewijze toelichting

Artikel 1

Spreekt voor zich

Artikel 2

Het ligt voor de hand dat bij mandatering van een bevoegdheid ook de daarbij behorende handelingen, bijvoorbeeld ondertekening van stukken, door de mandaathouder worden verricht. In plaats van per gemandateerde bevoegdheid ook de bijbehorende handelingen te mandateren, is deze algemene bepaling in de mandaatregeling opgenomen.

Artikel 3

In het eerste lid worden de bevoegdheden die bij de burgemeester en het college van burgemeester en wethouders berusten, gemandateerd aan de medewerkers van de gemeente Krimpen aan den IJssel en aan ingehuurde medewerkers die werkzaam zijn onder verantwoordelijkheid van het gemeentebestuur. Dit vormt de basis van de nieuwe methodiek van het omgekeerd mandaat.

In het tweede lid is opgenomen dat de voorwaarden die in artikel 4 zijn opgenomen in acht dienen te worden genomen bij de uitoefening van het mandaat.

In het derde lid is opgenomen dat er geen onderscheid bestaat tussen een beslis- en ondertekeningsmandaat.

Artikel 4

In het eerste lid is de voorwaarde opgenomen dat het verkregen mandaat moet aansluiten bij de taken en verantwoordelijkheden van het desbetreffende team.

In het tweede en derde lid wordt uitleg gegeven aan de systematiek van de “tenzij registers”. Deze registers worden per team ingevuld indien het mandaat, zoals verkregen ingevolge het eerste lid, niet bij een functionaris van het desbetreffende team kan worden gelegd. In het “tenzij” register wordt dan aangegeven bij wie het mandaat dan wel wordt belegd.

In het vierde lid is opgenomen dat hetgeen is bepaald in de Budgethouders regeling en in het Treasurystatuut in acht moet worden genomen bij het uitoefenen van het mandaat.

In het vijfde lid is opgenomen dat de burgemeester en het college van burgemeester en wethouders ook nog individuele mandaten kunnen verlenen.

Artikel 5

Dit artikel bevat een opsomming van situaties waarbij de mandaatregeling niet van toepassing is en de besluitvorming blijft berusten van het betreffende bestuursorgaan.

Artikel 6

In dit artikel zijn de mandaten aan derden geregeld. Het betreft derden die niet werkzaam zijn onder de verantwoordelijkheid van de mandaatgever. In het tweede lid is opgenomen dat de mandaten die aan een gemeenschappelijke regeling zijn verleend buiten de reikwijdte van de regeling vallen.

Artikel 7

Spreekt voor zich.

Artikel 8

Spreekt voor zich.

Artikel 9

Spreekt voor zich.

Artikel 10

De mandaten aan externen partijen worden niet ingetrokken en de mandaatbesluiten dienaangaande blijven dus ook na het in werking treden van deze mandaatbesluiten in stand. Dit sluit aan bij artikel 10:4 Awb.

Artikel 11

Spreekt voor zich

Krimpen aan den IJssel, 15 december 2020

Het college van burgemeester en wethouders,

De secretaris, De burgemeester,

De Burgemeester,