Nota Subsidie- en tarievenbeleid sport

Geldend van 24-04-2009 t/m heden

Intitulé

Subsidie- en tarievenbeleid sport (maart 2009)

INLEIDING

Kadernota “ Sport en bewegen in Heemstede”

In oktober 2008 is de kadernota "Sport en bewegen in Heemstede" vastgesteld. Hiermee heeft de gemeente Heemstede voor het eerst haar beleid op het gebied van sport en bewegen in één notitie opgenomen. Voordien vond dit beleid zijn weerslag in verschillende nota’s.

Sport is een beleidsterrein dat constant in beweging is. In de nota “Sport en bewegen in Heemstede” is het huidige sportbeleid tegen het licht gehouden. En zijn de algemene beleidskaders en doelstellingen geformuleerd voor een actualisering van het beleid op het gebied van sport en bewegen én voor de beoordeling van nieuwe initiatieven en knelpunten in de sport.

Herijking subsidie- en huurtarievenbeleid

Een onderdeel van het sportbeleid waarvan is aangegeven dat het in vervolg op de kadernota “Sport en bewegen in Heemstede” wordt herijkt en eventueel geactualiseerd, is het subsidie- en huurtarievenbeleid. De voorliggende nota “Subsidie- en tarievenbeleid sport” richt zich hierop.

Het huidige subsidie- en huurtarievenbeleid van de gemeente Heemstede is gebaseerd op de nota “Welzijn, Wel Doen II” (1999) en de nota “Subsidiebeleid gemeente Heemstede per 2006”.

Kaders en doelstellingen “Sport en bewegen in Heemstede”

Bij de voorstellen die we in de voorliggende nota presenteren, spelen de volgende kaders en doelstellingen uit de nota “Sport en bewegen in Heemstede” een rol:

  • ·

    We willen het welzijn en de gezondheid van alle Heemsteedse inwoners bevorderen en hiervoor de voorwaarden bieden.

  • ·

    Sport wordt door ons niet alleen gezien als doel op zich, maar met name als middel om via een integrale aanpak andere effecten te bereiken: sociale participatie, gezondheid en persoonlijk welzijn.

  • ·

    We vinden het meedoen aan sport en bewegen van alle inwoners van belang. Hierbij willen we enkele doelgroepen met name stimuleren tot sport en bewegen: jeugd, ouderen, mensen met een beperking en mensen met financiële belemmeringen.

  • ·

    We leggen het accent op het stimuleren van de breedtesport; topsport stimuleren we alleen in de vorm van ondersteuning van talentontwikkeling.

  • ·

    Bij de formulering van het beleid houden we rekening met bevolkingsontwikkelingen en met trends op het gebied van sport en bewegen.

  • ·

    We streven naar een kwalitatief goed en kwantitatief toereikend aanbod van sportaccommodaties. De rol van de gemeente is hierbij beperkt tot die accommodaties die niet of in onvoldoende mate door particulier initiatief kunnen worden gerealiseerd of in stand gehouden.

  • ·

    We willen het multifunctionele gebruik van de gemeentelijke sportaccommodaties optimaliseren.

  • ·

    We streven naar een transparant (huur)tarievenbeleid voor de gemeentelijke sportaccommodaties én naar een effectief subsidiebeleid.

Een uitgebreider overzicht van de doelstellingen en uitgangspunten van de nota “Sport en bewegen in Heemstede” treft u aan in Bijlage 1.

Advies Grontmij/Marktplan BV

We maken in deze nota “Subsidie- en tarievenbeleid sport” tevens gebruik van bevindingen uit het adviesrapport dat Grontmij/Marktplan BV in mei 2008 over het subsidie- en tarievenbeleid in Heemstede heeft opgesteld (Deelrapportage 3).

Totstandkoming nota

In december 2008 hebben we een concept van deze nota als B-stuk voorgelegd aan de Commissie Samenleving. Op deze manier hebben we de zienswijze van de raad over onze voornemens tot wijzigingsvoorstellen kunnen vernemen. Hiernaast hebben wij de reactie vernomen van de betrokken (veld)sportverenigingen. De nota “Subsidie- en tarievenbeleid sport” die wij u nu presenteren is het resultaat van het gevolgde traject.

Definitie sportvereniging

Deze nota richt zich met name op de ondersteuning van sportverenigingen door de gemeente via huurtarieven en subsidies. Onder een sportvereniging verstaan we in deze nota: een vereniging die aangesloten is bij een landelijke door het Nederlands Olympisch Comité*Nederlandse Sportfederatie (NOC*NSF) erkende sportbond, ingeschreven is bij de Kamer van Koophandel en statutair gevestigd is in Heemstede.

Definitie subsidies

Onder subsidie wordt op grond van artikel 4:21 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) verstaan: “de aanspraak op financiële middelen, door een bestuursorgaan verstrekt, met het oog op activiteiten van de aanvrager anders dan als betaling voor aan het bestuursorgaan geleverde goederen of diensten”.

Als er sprake is van een verstrekking van geld die aan de definitie van de Awb voldoet, dan is er sprake van een subsidie. In dat geval gelden alle voorwaarden die de Awb aan de verstrekking, intrekking of weigering van subsidies stelt.

Huurtarieven gemeentelijke sportaccommodaties: "indirecte subsidies"

De gemeentelijke ondersteuning van sport vindt in Nederland niet alleen plaats door subsidiëring, maar ook - en voornamelijk - door de huurtarieven die gemeenten voor het gebruik van sportaccommodaties vragen. Deze tarieven dekken in veel gevallen de werkelijke kosten van een accommodatie niet. Ook in Heemstede is in het geval van verhuur aan Heemsteedse verenigingen van het gemeentelijk sportpark, het Sportcentrum Groenendaal en de gemeentelijke gymzalen geen sprake van kostendekkende tarieven.

Het verschil tussen de huurtarieven en de werkelijke kosten wordt vaak aangeduid als “indirecte subsidie”. Hoewel er juridisch gezien geen sprake is van een subsidie, maar van een verstrekking in natura, sluiten we in deze nota aan bij deze terminologie. Dit gelet op de algemene gangbaarheid van het begrip. Wel wijzen we er op dat het verschil tussen huurtarieven, waarbij sprake is van een privaatrechtelijke relatie, en subsidies, die onder het regime van de Awb vallen, bij het lezen van deze nota niet uit het oog mag worden verloren.

Nieuwe huur- en exploitatieovereenkomst gemeentelijke sportaccommodaties

Via een aanbestedingsprocedure zal per 1 juli 2009 een nieuwe huur- en exploitatieovereenkomst voor de gemeentelijke sportaccommodaties gesloten worden. In december 2008 is, naast het concept van deze nota, ook het Programma van Eisen voor deze aanbesteding behandeld in de Commissie Samenleving.

Opbouw notitie

Hoofdstuk 1 gaat in op het Heemsteedse tarievenbeleid. We geven inzicht in de totstandkoming van de huidige huurtarieven van de gemeentelijke sportaccommodaties. Na een beoordeling hiervan doen we voorstellen voor een actualisering.

Hoofdstuk 2 richt zich op het Heemsteedse subsidiebeleid voor sportverenigingen. Ook hierbij geven we eerst een overzicht van het huidige beleid en de huidige wijze van subsidiëring. En ook hier doen we, na een beoordeling hiervan, voorstellen voor de komende periode.

Voor de leesbaarheid hebben we de voorgenomen voorstellen die in deze nota worden gedaan in gele kaders aangegeven. (kan niet worden weergegeven op www.overheid.nl)

HOOFDSTUK 1 HUURTARIEVENBELEID SPORT

In dit hoofdstuk wordt eerst ingegaan op het huidige huurtarievenbeleid van de gemeente Heemstede. Dit beleid, dat deel uitmaakt van de nota “Welzijn, Wel Doen II” (1999), is gericht op de verhuur aan sportverenigingen van accommodaties die eigendom zijn van de gemeente.

Na een beoordeling van het huidige beleid én de huidige tarieven, presenteren we voorstellen voor het toekomstige tarievenbeleid. Dit doen we aan de hand van de kaders van de nota “Sport en bewegen in Heemstede” en met gebruikmaking van het adviesrapport dat Grontmij/Marktplan BV in mei 2008 hierover heeft opgesteld (Deelrapportage 3).

1.1 O verzicht (gemeentelijke) sportaccommodaties

Een goed begrip van het gemeentelijke ondersteuningsbeleid van sportverenigingen via huurtarieven - en subsidies - vereist inzicht in het aanbod van sportaccommodaties in Heemstede.

Dit aanbod is in Heemstede enerzijds in eigendom van de gemeente (gemeentelijke sportaccommodaties, exclusief clubgebouwen) (tabel 1) en anderzijds in eigendom van particulieren (tabel 2). Tabel 3 geeft een overzicht van de gymnastiekzalen. Zij zijn deels eigendom van schoolbesturen, deels van de gemeente.

De gymnastiekzalen nemen in zoverre een aparte positie in dat zij in de eerste plaats door scholen worden gebruikt voor het bewegingsonderwijs. Daarnaast kunnen de zalen worden verhuurd aan verenigingen.

Accommodaties van commerciële sportaanbieders (bijvoorbeeld fitnesscentra) vallen buiten het bereik van deze nota en treft u in de onderstaande tabellen dan ook niet aan.

Tabel 1 Overzicht gemeentelijke sportaccommodaties, seizoen 2008-2009

Naam

Locatie

Onderdelen

Sportcentrum Groenendaal

Sportparklaan

Zwembad (golfslagbad, wedstrijdbassin en recreatieve elementen)

Sporthal

Overige functies (zonnestudio, balletstudio, horeca en ligweide

met peuterbad)

Gemeentelijk sportpark

Ringvaartlaan en de Sportparklaan

-5 natuurgras voetbalvelden, waaronder 1 met dispensatie en 1

trainingsveld met verlichting

-1 wedstrijd/training (wetra) natuurgras voetbalveld met verlichting

-4,5 kunstgras hockeyvelden, waarvan 4 met verlichting

-2 softbalvelden (waarvan 1 met verlichting)

-1 honkbalveld met verlichting

Tennispark Groenendaal

Wandelbos Groenendaal

13 gravelbanen

Tennispark HBC

Ringvaartlaan

7 kunstgrasbanen met verlichting

Tabel 2 Overzicht overige sportaccommodaties, seizoen 2008-2009

Naam

Locatie

Eigendom

Onderdelen

Sportpark HBC

Cruquiusweg

Particulier

4 natuurgras voetbalvelden, waarvan 1 met verlichting

1 natuurgras trainingsveld met verlichting

1 sportzaal (21,5 x 11 meter)

GSV Centrum

Fr. Schubertlaan

Particulier

Clubaccommodatie GSV Heemstede (voor tafeltennis, ballet, denksporten etc.)

Tabel 3 Overzicht gymnastiekzalen, maart 2009

Accommodatie

Locatie

Gymnastieklokalen gemeente

Van der Waalslaan

Offenbachlaan

Gymnastieklokalen

schoolbesturen

Voorwegschool, Valkenburgschool, Icarusschool, Jacobaschool, Bosch en Hovenschool, College Hageveld, Haemstede/Barger Mavo

Naast het gebruik van de accommodaties die zijn opgenomen in genoemde tabellen, is het mogelijk dat een sportvereniging voor de uitoefening van de sport gebruikmaakt van de openbare ruimte. Een voorbeeld hiervan is de Koninklijke Roei- en Zeilvereniging Het Spaarne. Ook zijn er verenigingen die voor de sportbeoefening op verschillende locaties ruimte huren. Zoals verenigingen die denksport aanbieden. Hierbij is gelet op de aard van de activiteit niet de noodzaak van een sportaccommodatie vereist.

1.2 Huidig huurtarievenbeleid

Het huidige huurtarievenbeleid maakt onderdeel uit van de nota “Welzijn, Wel Doen II” (1999). Deze nota kent als doelstelling: het bevorderen van het welzijn van Heemsteedse inwoners. In de nota wordt het belang van preventieve activiteiten benadrukt. Deze kunnen immers een bijdrage leveren aan de ontplooiingsmogelijkheden, de sociale en maatschappelijke participatie en de zelfredzaamheid van alle Heemstenaren. En daarmee het welzijn bevorderen. Ook voor sportverenigingen wordt een rol gezien in het aanbod van deze preventieve activiteiten: de nota wijst op het belang van de maatschappelijke functie van sportverenigingen en hun bijdrage aan het realiseren van de genoemde doelstelling.

In de nota “Welzijn, Wel Doen II” wordt aangegeven dat betaalbare accommodaties een noodzakelijke voorwaarde zijn om deze preventieve sportactiviteiten te kunnen aanbieden. Met het oog hierop verhuurt de gemeente aan sportverenigingen de sporthal en het zwembad van Sportcentrum Groenendaal en de velden op het gemeentelijk sportpark voor een lager bedrag dan de werkelijke kostprijs. Dit wordt “indirecte subsidiëring” van sportverenigingen genoemd. In paragraaf 1.2.1 gaan we hier nader op in.

Hetzelfde - verhuur voor een bedrag dat lager is dan de werkelijke kostprijs - is van toepassing op de gemeentelijke gymnastieklokalen. Het beleid is er hiermee op gericht zoveel mogelijk Heemsteedse inwoners de mogelijkheid te bieden om te sporten. En hierdoor in staat te stellen sociaal te participeren. In het volgende gaan we nader in op deze ondersteuning via de huurtarieven.

De ondersteuning via huurtarieven beperkt zich hiermee tot de verenigingen die ruimte huren op het gemeentelijk sportpark en in het Sportcentrum Groenendaal. En de verenigingen die ruimte huren in de gemeentelijke gymnastieklokalen.

1.2.1 Huurtarieven gemeentelijk sportpark en Sportcentrum Groenendaal

De ondersteuning van verenigingen die gebruik maken van het Sportcentrum Groendendaal en het gemeentelijk sportpark via de huurtarieven gebeurt in de praktijk als volgt.

Sinds 1998 heeft de gemeente een huur- en exploitatieovereenkomst met Optisport Heemstede BV. De overeenkomst betreft de gemeentelijke sportaccommodaties van tabel 1 (pagina 6). De gemeente verhuurt deze accommodaties aan Optisport Heemstede BV. Voor de uitvoering van de beheers- en exploitatietaken ontvangt Optisport Heemstede BV jaarlijks een gemeentelijke bijdrage.

Optisport Heemstede BV draagt zorg voor het onderhoud van het Sportcentrum Groenendaal en het gemeentelijk sportpark en verhuurt deze op haar beurt aan verschillende verenigingen voor een tarief dat beduidend onder de werkelijke kostprijs ligt.

Onder de werkelijke kostprijs wordt in dit verband verstaan: enerzijds de kosten voor beheer en onderhoud, anderzijds de kapitaallasten (rente en aflossing van de investeringskosten).

De overeenkomst met Optisport Heemstede BV loopt tot 1 juli 2009. Via een aanbestedingsprocedure zal per 1 juli 2009 een nieuwe huur- en exploitatieovereenkomst gesloten worden. De huurtarieven voor het gemeentelijk sportpark en het Sportcentrum Groenendaal maken hier onderdeel van uit.

Verhouding tarieven gemeentelijk sportpark en Sportcentrum Groenendaal tot de werkelijke kosten

We hebben aangegeven dat de gemeentelijke tarieven van het gemeentelijk sportpark en het Sportcentrum Groenendaal de werkelijke kosten niet dekken. Maar welk percentage van de werkelijke kosten betalen de verenigingen als huur? Oftewel, welk percentage van de werkelijke kosten wordt niet gedekt en komt voor rekening van de gemeente?

In de nota “Welzijn Weldoen II” (1999) is aangenomen dat verenigingen financieel in staat zijn om een sportveld, sporthal en zwembad te huren voor een tarief dat overeenkwam met respectievelijk 20, 26 en 30 procent van de toenmalige werkelijke kostprijs. Hiermee was tevens sprake van aansluiting van de Heemsteedse tarieven bij de regionale tarieven.

Dit betekent dat in 1999 80 procent (sportvelden), 74 procent (sporthal) en 70 procent (zwembad) van de werkelijke kosten van de accommodaties voor rekening van de gemeente kwam. Dit verschil tussen de werkelijke kosten van de accommodaties en de tarieven die sportverenigingen betalen, is de zogenoemde “indirecte subsidiëring” van sportverenigingen.

Tabel 4: Verhouding tarieven - indirecte subsidies - werkelijke kosten in 1999

Sportvelden gemeentelijk sportpark:

20% huur + 80% “indirecte subsidie” = werkelijke kosten (beheer, onderhoud en kapitaallasten);

Sporthal Sportcentrum Groenendaal:

26% huur + 74% “indirecte subsidie” = werkelijke kosten (beheer, onderhoud en kapitaallasten

Zwembad Sportcentrum Groenendaal:

30% huur + 70% “indirecte subsidie” = werkelijke kosten (beheer,

onderhoud en kapitaallasten).

Om sterke tariefschommelingen te voorkomen zijn de huurtarieven sinds 2000 jaarlijks bijgesteld op basis van het prijsindexcijfer en niet op basis van de ontwikkeling van de werkelijke kostprijs van de accommodaties.

We benadrukken dat de hierboven genoemde verhouding tussen huurtarieven, indirecte subsidies en de werkelijke kosten een momentopname uit 1999 was. Hoe de huurtarieven zich op dit moment verhouden tot de sindsdien veranderde werkelijke kostprijs is niet duidelijk. Dit betekent dat ook de huidige omvang van de “indirecte subsidies” op dit moment niet duidelijk is. We komen hier in het vervolg van deze nota op terug (paragraaf 1.4).

1.2.1.1 Huurtarieven seizoen 2008-2009 gemeentelijk sportpark

Zoals vermeld zijn de huurtarieven sinds 2000 jaarlijks bijgesteld op basis van het prijsindexcijfer. Dit heeft geleid tot de volgende tarieven voor de verschillende velden van het gemeentelijk sportpark in het huidige seizoen.

Tabel 5 Huurtarieven seizoen 2008-2009 gemeentelijk sportpark per soort veld

Tarieven gemeentelijk sportpark 2008-2009

Type veld

Huur per veld per seizoen

Voetbal grasveld (voor wedstrijden of training)

€ 3.000

Voetbal wetraveld (voor wedstrijden én training)

€ 5.400

Honkbalveld (inclusief verlichting)

€ 5.400

Softbalveld

€ 2.750

Hockey kunstgrasveld

€ 7.560

Toelichting tabel 5

  • ·

    Het huurtarief van een kunstgrasveld is gerelateerd aan het aantal grasvelden dat de vereniging zou hebben moeten huren indien er geen kunstgrasvelden aanwezig zouden zijn.

  • ·

    Een voetbal- en hockeyseizoen bestaat uit 9 maanden (september t/m mei), een honkbal- en softbalseizoen bestaat uit 8 maanden (maart t/m oktober); de verenigingen huren en gebruiken de velden sec voor trainingen en wedstrijden in competitieverband. De velden kunnen voor de overige dagdelen verhuurd worden aan derden (zoals het onderwijs).

  • ·

    In februari 2009 is besloten tot de aanleg van een voetbal kunstgrasveld op de lokatie van het voetbal grasveld dat gehuurd wordt door VEW/HFC Heemstede. Dit betekent dat er met ingang van het seizoen 2009-2010 tevens sprake is van een kunstgrasvoetbalveld op het gemeentelijk sportpark. Het huurtarief van dit veld is op grond van het huidige beleid vastgesteld op € 7.560.

Tabel 6 Totaal huurbedrag voor verenigingen die huren op het gemeentelijk sportpark, seizoen 2008-2009

Vereniging

Type veld

Totaal huurtarief seizoen 2008-2009

RCH voetbal

3 voetbal grasvelden en 1 trainingsveld;

zittribune (ad € 1.050)

€ 13.050

VEW

HFC Heemstede

Deels: 1 voetbal grasveld en 1 wetraveld

€ 5.400

Deels: 1 voetbal grasveld en 1 wetraveld

€ 3.000

RCH Pinguins

1 honkbalveld en 2 softbalvelden;

verlichting (ad € 2.150)

€ 10.900

Mixed Hockey Club Alliance

4,5 kunstgrasveld

€ 34.020

Toelichting tabel 6

  • ·

    VEW en HFC Heemstede delen het gebruik van een voetbal grasveld en een wetraveld

  • ·

    Zoals aangegeven (toelichting tabel 5) is in februari 2009 besloten tot de aanleg van een voetbal kunstgrasveld op de lokatie van het voetbal grasveld dat gehuurd wordt door VEW/HFC Heemstede. Dit leidt na ingebruikname in het komende seizoen tot een wijziging van de huursom voor beide verenigingen. Het totale huurbedrag voor VEW in 2009-2010 bedraagt € 6.035 en voor HFC Heemstede is sprake van een totale huursom van € 4.525. Dit op basis van het huidige prijsniveau. En met de kanttekening dat er hierbij vooralsnog van wordt uitgegaan dat het wetraveld in het seizoen 2009-2010 wordt gebruikt als voetbal grasveld.

1.2.1.2 Huurtarieven seizoen 2008-2009 Sportcentrum Groenendaal

De per 2000 gehanteerde jaarlijkse bijstelling van de tarieven op basis van het prijsindexcijfer heeft geleid tot de volgende huurtarieven voor het Sportcentrum Groenendaal in het huidige seizoen.

Tabel 7 Huurtarieven seizoen 2008-2009 Sportcentrum Groenendaal

Tarieven Sportcentrum Groenendaal 2008-2009

Type accommodatie

Bedrag per uur

Verenigingen

Bedrag per uur

Commercieel

Zwembad/sportbad

€ 32 tot € 75

€ 130 tot € 150

Sporthal Groenendaal

€ 45 tot € 56

€ 180

Toelichting bij tabel 7

De tarieven van het zwembad variëren per gebruiker en per gebruiksmoment. De sporthaltarieven variëren per gebruiker en per soort gebruik: training of wedstrijd.

Tabel 8 Totaal huurtarief voor gebruik Heemsteedse verenigingen van Sportcentrum Groenendaal, seizoen 2008-2009

Vereniging

Totaal huurtarief seizoen 2008-2009

Subsidie in de huurkosten

Gymnastiek- en sportvereniging Heemstede (GSV)

€ 13.000

€ 2.600

Heemsteedse Zwem- en Poloclub (HPC)

€ 22.000

€ 6.600

Heemsteedse Reddingsbrigade

€ 17.000

€ 5.100

Toelichting bij tabel 8

De Heemsteedse zaalsportverenigingen en zwemsportverenigingen die gebruikmaken van het Sportcentrum Groenendaal ontvangen volgens de huidige subsidiesystematiek een subsidie in de huurkosten. Dit omdat het huurtarief in verhouding tot dat voor de veldsport als relatief hoog wordt gezien. We gaan hier in hoofdstuk 2 (pagina 26), bij de beschrijving van het subsidiebeleid, nader op in.

Zoals we hebben aangegeven vormden de huurtarieven in 1999 20, 26 en 30 procent van de werkelijke kostprijs van respectievelijk een sportveld, de sporthal en het zwembad. Het is niet duidelijk welk percentage de huidige huurtarieven uitmaken van de huidige werkelijke kostprijs. Die kostprijs was immers in 1999 een momentopname en is sindsdien jaarlijks veranderd. We zullen voor het verkrijgen van inzicht in de huidige omvang van deze percentages in paragraaf 1.4 voorstellen doen.

Maar als we - om in ieder geval in grote lijnen een beeld te kunnen schetsen - uitgaan van de in "Welzijn, Wel Doen II” genoemde percentages, dan is sprake van een totale jaarlijkse “indirecte subsidie” van ongeveer € 360.000 ten behoeve van Heemsteedse sportverenigingen die gebruik maken van het Sportcentrum Groenendaal en het gemeentelijk sportpark. Vertaald per lid is dit globaal - en nadrukkelijk uitsluitend als indicatie - een ondersteuning van circa € 115.

1.2.2 Huurtarieven tennisparken

Naast het gemeentelijk sportpark en het Sportcentrum Groenendaal heeft de gemeente het eigendom (exclusief clubgebouwen) van Tennispark Groenendaal en Tennispark HBC (zie tabel 1, pagina 6).

Stichting Tennispark Groenendaal en Tennisvereniging HBC voeren zelf het beheer uit van respectievelijk Tennispark Groenendaal en Tennispark HBC. Het toezien op dit beheer en het innen van de huur van deze onderdelen van de gemeentelijke sportaccommodaties is opgenomen in de huidige exploitatieovereenkomst met Optisport Heemstede BV. Gelet op de beperkte rol van de huidige exploitant hierbij is met de vaststelling van de nota “Sport en bewegen in Heemstede” (oktober 2008) besloten de tennisparken niet op te nemen in de nieuwe huur- en exploitatieovereenkomst per juli 2009.

Voor tennisbanen geldt in het algemeen dat deze winstgevend zijn te exploiteren. Bij de huurtarieven die voor Tennispark Groenendaal en Tennispark HBC geïnd worden, is dan ook geen sprake van een verstrekking van een “indirecte subsidie” door de gemeente. Integendeel, de tennisparken realiseren inkomsten die gebruikt worden voor de dekking van kosten van de andere gemeentelijke sportaccommodaties. De tarieven zijn destijds berekend op basis van de verwachte inkomsten uit de baanhuur. Hierbij is er wel vanuit gegaan dat de tarieven voor de huur van een tennisbaan geen belemmering mogen vormen voor het beoefenen van de tennissport.

Tabel 9 Huurtarieven tennisbanen 2008

Tarieven tennisparken 2008

Type baan

Bedrag complex

Bedrag baan

Gravelbanen Groenendaal, excl. verlichting

€ 48.633

€ 3.741

All Weather banen HBC, incl. verlichting

€ 47.350

€ 6.764

Toelichting bij tabel 9

De verhuur vindt per kalenderjaar plaats en betreft alle dagdelen.

1.2.3 Huurtarieven gemeentelijke gymzalen

Ook bij de verhuur van de gemeentelijke gymnastieklokalen (de zaal Van der Waalslaan en de zaal aan de Offenbachlaan) vormt het huurtarief slechts een percentage van de werkelijke kostprijs. Bij de vaststelling van de nota “Welzijn, Wel Doen II” in 1999, bedroeg de huurprijs 50 procent van de werkelijke kostprijs. Dit betekent dat op dat moment de “indirecte subsidie” dus ook 50 procent van de werkelijke kostprijs bedroeg.

Tabel 10 Verhouding tarieven – indirecte subsidies – werkelijke kosten in 1999: gemeentelijke gymnastiekzalen

Gemeentelijke gymnastiekzalen: 50% huur + 50% “indirecte subsidie” = werkelijke kosten (beheer, onderhoud en kapitaallasten).

Ook in dit geval is de huurprijs sindsdien jaarlijks bijgesteld aan de hand van het prijsindexcijfer en niet op basis van de ontwikkeling van de werkelijke kostprijs. Dit om sterke tariefschommelingen te voorkomen. De jaarlijkse bijstelling sinds 2000 heeft geleid tot de volgende huidige tarieven voor de gemeentelijke gymnastieklokalen.

Tabel 11 Huurtarieven gemeentelijke gymzalen, 2009

Tarieven gymzalen Van der Waalslaan en Offenbachlaan 2009

Bedrag per uur

€ 13 tot € 20

Toelichting bij tabel 11

De tarieven van de gymzalen worden bepaald door het gebruik in het weekend of door de week.

1.3 Toekomstig huurtarievenbeleid: uitgangspunten

Kaders nota “Sport en bewegen in Heemstede”

In de nota “Sport en bewegen in Heemstede” hebben we aangegeven dat we het welzijn en de gezondheid van alle Heemsteedse inwoners willen bevorderen en hiervoor de voorwaarden willen bieden. Dit vraagt om de inzet van preventieve voorzieningen en activiteiten die mogelijkheden bieden voor ontspanning, recreatie, sociale en maatschappelijke participatie, ontplooiing en zelfredzaamheid. Deze inzet wordt óók gevraagd op het gebied van sport en bewegen. We vinden dan ook het meedoen aan sport en bewegen van alle inwoners van belang. Hierbij is een belangrijke rol weggelegd voor de sportverenigingen, de aanbieders van sport. We realiseren ons hierbij dat verenigingen ook in staat moeten worden gesteld om die rol te kunnen invullen. Daarom vinden we het van belang hen zonodig te faciliteren via het huurtarievenbeleid, dat wil zeggen via “indirecte subsidies”. Waarbij we benadrukken dat de rol van de gemeente hierbij beperkt is tot die sportaccommodaties die niet of onvoldoende door particulier initiatief kunnen worden gerealiseerd of in stand gehouden. Zo gaven we reeds eerder aan dat ondersteuning via huurtarieven bijvoorbeeld niet het geval is bij de verhuur van tennisbanen. Deze laatste zijn immers winstgevend te exploiteren.

Met het huurtarievenbeleid - en het zonodig verhuren van accommodaties voor een lager bedrag dan de werkelijke kostprijs - kan de sportbeoefening worden bevorderd én kan sport toegankelijk worden gehouden voor de inwoners van Heemstede. Hiermee sluiten we aan bij de uitgangspunten van het huidige beleid.

Daarnaast ligt echter de vraag voor of de huurtarieven geactualiseerd dienen te worden. Deze vraag speelt temeer nu de kosten voor de gemeentelijke sportaccommodaties in de komende jaren zullen stijgen. Zo zijn er extra investeringen nodig om de kwaliteit van de accommodaties op het gewenste peil te houden. Met het oog op deze toenemende lasten - en de mogelijke bijdrage aan de dekking hiervan die door de gebruikers kan worden geleverd - hebben we de huidige tarieven voor de gemeentelijke sportaccommodaties nader bekeken. En bezien of een versterking van het profijtbeginsel - en hiermee een verhoging van de tarieven - in de rede ligt.

In paragraaf 1.3.1 treft u onze bevindingen aan.

In de nota "Sport en bewegen in Heemstede" is tevens aangegeven dat we de ondersteuning via de huurtarieven in de komende periode transparanter willen maken. Zowel voor de gemeente als voor de verenigingen. Anders gezegd, voor een ieder dient helder te zijn of er door de gemeente een "indirecte subsidie” wordt verstrekt. En zo ja, voor welk bedrag. In paragraaf 1.4 doen we voorstellen voor deze verheldering.

1.3.1 Beoordeling huurtarieven

We hebben bekeken of de toenemende kosten van de gemeentelijke sportaccommodaties voor een deel kunnen worden opgevangen door hogere huurtarieven. Oftewel door de sportverenigingen. We richten ons hierbij onder andere op de draagkracht van de betrokken verenigingen.

Van belang hierbij is te onderkennen dat deze draagkracht per (soort) vereniging kan verschillen. Factoren als het aantal leden, de hoogte van de contributie, de mogelijkheden om sponsors binnen te halen en andere inkomsten (kantine/reclame/advertenties/acties/loterijen) spelen hierbij een rol.

Naast de draagkracht van de verenigingen is voor de beoordeling van de huidige tarieven inzicht in de huurtarieven voor sportaccommodaties elders in Nederland van belang. Voor het inzicht in de landelijke tarieven maken we gebruik van het adviesrapport van Grontmij/Marktplan BV uit mei 2008. Hierbij zijn de Heemsteedse tarieven voor het Sportcentrum Groenendaal, het gemeentelijk sportpark, de tennisparken en de gymzalen vergeleken met tarieven voor sportaccommodaties elders in Nederland. Dit via het zogenoemde Marktplan Accommodatie Analyse Systeem (MAAS).

Voor de volledigheid benadrukken we dat Grontmij/Marktplan BV in haar adviesrapport van mei 2008 nog geen rekening kon houden en ook geen rekening heeft gehouden met een mogelijke versterking van het profijtbeginsel. Deze vraag was destijds immers nog niet aan de orde.

We wijzen tevens op het regionale aspect: een mogelijke verhoging van tarieven dient er niet toe te leiden dat de concurrentiepositie van de Heemsteedse verenigingen ten opzichte van regionaal vergelijkbare verenigingen in het geding komt. Met het oog hierop is inzicht in de hoogte van regionale contributies van belang.

In het volgende staan we eerst stil bij verenigingen die gebruikmaken van het Sportcentrum Groenendaal (binnensport). Hierna richten we onze aandacht op de verenigingen die gebruikmaken van het gemeentlijk sportpark (veldsporten).

1.3.1.1 Beoordeling huurtarieven Sportcentrum Groenendaal

Vergelijking met landelijke tarieven

Grontmij/Marktplan BV heeft in haar advies van mei 2008 de tarieven voor het Sportcentrum Groenendaal vergeleken met tarieven voor vergelijkbare sportaccommodaties elders in Nederland.

De vergelijking van Grontmij/Marktplan BV geeft aan dat de huurtarieven voor Sportcentrum Groenendaal hoger zijn dan de gemiddelde tarieven in Nederland. Maar wel vallen binnen de bandbreedte die de BV hanteert voor deze tarieven.

Voor nadere informatie over de vergelijking van de Heemsteedse tarieven met de tarieven uit het MAAS verwijzen wij u naar Deelrapportage 3: “Tarieven en subsidies” van Grontmij/Marktplan BV.

Inkomsten (draagkracht)

Voor de Heemsteedse verenigingen die gebruik maken van het Sportcentrum Groenendaal geldt dat de contributies zo goed als hun enige bron van inkomsten zijn. Dit komt overeen met het landelijke beeld: verenigingen voor binnensport hebben, in tegenstelling tot veldsportverenigingen, in de regel geen of nauwelijks inkomsten uit reclame, sponsoring of kantines.

Hoogte contributies

Het beeld met betrekking tot de contributies van de Heemsteedse binnensportverenigingen is dat deze in het algemeen gelijk zijn aan die van vergelijkbare verenigingen in de regio.

Uitgaven

De Heemsteedse verenigingen voor binnensport die ruimte huren in het Sportcentrum Groenendaal gebruiken hiervoor een aanzienlijk deel van hun inkomsten. En als we kijken welk bestanddeel de accommodatiehuur vormt van de totale uitgaven, dan blijkt het volgende. De uitgaven voor de huur van de accommodatie bedragen momenteel circa 50 tot 55 procent van hun totale uitgaven/begroting. Anders gezegd, de huurkosten van Sportcentrum Groenendaal bedragen voor de binnensportverenigingen maximaal 55 procent van de totale uitgaven.

Van belang hierbij - en vooruitlopend op hoofdstuk 2 (pagina 26) - is de kanttekening dat de Heemsteedse zaalsportverenigingen en zwemsportverenigingen die gebruikmaken van het Sportcentrum Groenendaal volgens de huidige subsidiesystematiek een subsidie in de huurkosten van respectievelijk 20 en 30 procent ontvangen. Dit omdat in “Welzijn, Wel Doen II” (1999) is geconcludeerd dat zij in verhouding tot de veldsporten een relatief hoog tarief betalen. Bij de hierboven genoemde vergelijking van de Heemsteedse tarieven met de landelijke tarieven is door Grontmij/Marktplan BV overigens rekening gehouden met deze subsidiëring.

Toekomstige huurtarieven Sportcentrum Groenendaal

Beoordeling van de begrotingen van de zaalsport- en zwemsportverenigingen heeft ons geleerd dat een eventuele verhoging van de huurtarieven alleen gecompenseerd zou kunnen worden via hogere contributies. Zoals aangegeven zijn de huidige contributies van de betreffende Heemsteedse verenigingen in het algemeen echter gelijk aan die van vergelijkbare verenigingen in de regio. Een hogere contributie zou er dan toe kunnen leiden dat de toegankelijkheid van deze Heemsteedse verenigingen vermindert. En hiermee de mogelijke bijdrage van de sportverenigingen aan de doelstellingen van de nota “Sport en bewegen in Heemstede”.

In het concept van voorliggende nota, dat in december 2008 is voorgelegd aan de Commisisie Samenleving, hebben wij daarom voorgesteld de tarieven voor sportverenigingen voor de huur van het Sportcentrum Groenendaal, afgezien van de jaarlijkse prijsindexering, per 2009-2010 te handhaven op het huidige niveau. Dit uitgaande van een continuering van de subsidiëring in de huurkosten. In het genoemde concept van voorliggende nota is tevens het volgende benadrukt. De tarieven voor het Sportcomplex Groenendaal vormen een onderdeel van het aanbestedingsdocument, gericht op de nieuwe huur- en exploitatieovereenkomst voor de gemeentelijke sportaccommodaties per juli 2009. In dit aanbestedingsdocument is opgenomen dat de tarieven voor het Sportcentrum Groenendaal gedurende de looptijd van de overeenkomst - in tegenstelling tot de huurtarieven voor het gemeentelijk sportpark - door de gemeente niet gewijzigd kunnen worden. Het aanbestedingsdocument, dat in december 2008 is voorgelegd aan de Commissie Samenleving, gaat uit van een handhaving van de huidige huurtarieven (afgezien van de jaarlijkse prijsindexering) voor het Sportcentrum Groenendaal.

Resumerend is in december 2008 - met de instemming met het aanbestedingsdocument gericht op op de nieuwe huur- en exploitatieovereenkomst voor de gemeentelijke sportaccommodaties per juli 2009 - al besloten de huurtarieven voor het Sportcentrum Groenendaal, afgezien van de jaarlijkse prijsindexering, per 2009-2010 te handhaven op het huidige niveau.

Nadere overweging Grontmij/Marktplan BV

De hoofdhuurders van het gemeentelijk sportpark zijn de Heemsteedse veldsportverenigingen. Slechts in incidentele gevallen vindt verhuur aan niet-Heemsteedse verenigingen plaats. In het Sportcentrum Groenendaal is daarentegen geen sprake van hoofdhuurders: de ruimte wordt zowel aan Heemsteedse als niet-Heemsteedse verenigingen verhuurd. De Heemsteedse zaalsportverenigingen en zwemsportverenigingen die gebruikmaken van het Sportcentrum Groenendaal ontvangen volgens de huidige subsidiesystematiek een subsidie in de huurkosten van respectievelijk 20 en 30 procent (zie tevens pagina 26).

Grontmij/Marktplan BV heeft in haar adviesrapport in overweging gegeven om de huurtarieven voor de Heemsteedse zaalsport- en zwemsportverenigingen die gebruikmaken van het Sportcentrum Groenendaal te verlagen met de subsidie in de huurkosten die zij op dit moment ontvangen. Als reactie hierop merken wij het volgende op.

Gevolg geven aan de overweging van Grontmij/Marktplan BV zou betekenen dat de toekomstige exploitant twee huurtarieven voor het Sportcentrum Groenendaal dient te hanteren: één voor Heemsteedse en één - een lagere - voor niet-Heemsteedse verenigingen. Dit gebruik van twee tarieven kan ertoe leiden dat de exploitant uit financieel oogpunt ertoe geneigd is bij mogelijke toekomstige ruimte in het rooster van het Sportcentrum Groenendaal voornamelijk niet-Heemsteedse verenigingen te werven. Dit leidt immers tot een hogere opbrengst voor de exploitant. In het concept van de voorliggende nota, dat wij in december 2008 hebben voorgelegd, hebben wij benadrukt dat dit volgens ons tot ongewenste situaties zou kunnen leiden.

Wij hebben hierbij tevens aangegeven dat bij de aanbesteding voor een nieuwe exploitatieovereenkomst per juli 2009 de inschrijvers naar verwachting tevens het lagere tarief voor Heemsteedse verenigingen en het risico dat dit voor de toekomst met zich meebrengt, zouden verdisconteren in de door hen gevraagde exploitatiebijdrage. Ter toelichting: het risico voor de exploitant is gelegen in een situatie waarin uren die nu door niet-Heemsteedse verenigingen worden gehuurd vrijvallen en worden ingevuld door Heemsteedse verenigingen. Met als gevolg: een lagere opbrengst voor de exploitant.

Wij hebben daarom in december jl. in ons concept van de voorliggende nota voorgesteld de overweging van Grontmij/Marktplan BV niet over te nemen. Zoals aangegeven vormden de tarieven voor het Sportcomplex Groenendaal een onderdeel van het aanbestedingsdocument, gericht op de nieuwe huur- en exploitatieovereenkomst voor de gemeentelijke sportaccommodaties per juli 2009. In het in december 2008 voorgelegde aanbestedingsdocument is de onderhavige overweging van Grontmij/Marktplan BV niet opgenomen

In het aanbestedingsdocument voor de nieuwe exploitatieovereenkomst per juli 2009 is aangegeven dat de tarieven voor het gemeentelijk sportpark - in tegenstelling tot de tarieven voor het Sportcentrum Groenendaal - gedurende de looptijd van de overeenkomst door de gemeente wel gewijzigd kunnen worden. Indien dit leidt tot hogere tarieven, komt het meerdere ten gunste van de gemeente.

1.3.1.2 Beoordeling huurtarieven gemeentelijk sportpark

Vergelijking met landelijke tarieven

Grontmij/Marktplan BV heeft in haar advies van mei 2008 ook de tarieven voor het gemeentelijk sportpark vergeleken met tarieven voor sportaccommodaties elders in Nederland via het MAAS. Deze vergelijking leert dat de Heemsteedse huurtarieven voor het gemeentelijk sportpark hoger zijn dan de gemiddelde tarieven die Grontmij/Marktplan BV aantreft in Nederland. Maar in alle gevallen binnen de bandbreedte vallen die de BV hanteert voor deze tarieven.

Zoals eerder aangegeven verwijzen wij u voor nadere informatie over de vergelijking van de Heemsteedse tarieven met de tarieven uit het MAAS naar Deelrapportage 3: “Tarieven en subsidies” van Grontmij/Marktplan BV.

Inkomsten (draagkracht)

De Heemsteedse veldsportverenigingen die gebruikmaken van het gemeentelijk sportpark hebben naast contributies de mogelijkheid van belangrijke andere inkomsten (met name kantineopbrengsten, reclame en sponsoring). We wijzen er in dit verband op dat de veldsportverenigingen hun clubaccommodaties in eigendom hebben.

Hoogte contributies

De contributies van de Heemsteedse veldsportverenigingen zijn regionaal gezien in het algemeen gemiddeld of meer dan gemiddeld. Wel zijn er regionaal vergelijkbare veldsportverenigingen die een hogere contributie kennen.

Uitgaven

Tegenover de verschillende soorten inkomsten staan de uitgaven van de verenigingen. Zoals aangegeven bedragen de huurkosten voor de binnensportverenigingen die voor een substantieel deel van hun activiteiten gebruikmaken van Sportcentrum Groenendaal circa 50 á 55 procent van hun totale uitgaven/begroting. Bij de (veldsport)verenigingen die gebruikmaken van het gemeentelijk sportpark maakt de huur op dit moment daarentegen 6 á 10 procent uit van de totale uitgaven/begroting. Oftewel, de uitgaven in de vorm van huurkosten van de betreffende binnensportverenigingen vormen op dit moment maximaal 55 procent en van de veldsportverenigingen maximaal 10 procent van hun totale uitgaven/begroting.

Het bovenstaande beeld sluit aan bij het algemene beeld in Nederland: veldsportverenigingen kunnen ten opzichte van de zaal- en zwemsportverenigingen extra inkomsten genereren en hoeven in verhouding weinig kosten te maken voor de accommodatiehuur.

1.3.2 Voorstel toekomstige tarieven gemeentelijk sportpark

Gelet op het bovenstaande hebben we in de conceptversie van deze nota in december 2008 aangegeven dat we voornemens waren voor te stellen de huurtarieven voor de veldsportverenigingen te verhogen. Hierbij gaven we aan dat wij van mening waren dat een verhoging van de tarieven kon plaatsvinden met behoud van de toegankelijkheid van de sportverenigingen.

We hebben in genoemde conceptnota een scenario neergelegd voor een verhoging van 50 procent (met als grens het maximum van de bandbreedte die Grontmij/Marktplan BV heeft aangegeven) met ingang van het seizoen 2009-1010. Hiermee zouden de huuruitgaven maximaal 13 procent van de totale uitgaven van de veldsportverenigingen gaan bedragen.

De veldsportverenigingen hebben in reactie hierop bij ons aangegeven dat zij - in tegenstelling tot de gebruikers van het Sportcentrum Groenendaal - naast de huur tevens andere accommodatiekosten hebben. Zoals de eigenaarslasten van hun clubaccommodaties. Zij hebben benadrukt dat een vergelijking waarbij alleen wordt uitgegaan van de huurtarieven ten opzichte van hun uitgaven geen recht doet aan hun totale accommodatiekosten.

Wij zijn van mening dat het feit dat de veldsportverenigingen - in tegenstelling tot de binnensportverenigingen - eigenaar zijn van clubgebouwen voordelen met zich meebrengt. En dat deze voordelen toenemen naarmate de vereniging meer leden heeft. Maar we realiseren ons tevens dat het in eigendom hebben van clubgebouwen ook kosten met zich meebrengt. Daarom zullen we bij onze beoordeling van de mogelijkheden tot verhoging van de huurtarieven de totale accommodatiekosten in ogenschouw nemen. Dit geeft het volgende beeld.

Tabel 12: verhouding accommodatiekosten – totale uitgaven verenigingen gemeentelijk sportpark 2008-2009

Vereniging

Percentage huuruitgaven ten opzichte van totale begroting/uitgaven

Percentage totale accommodatiekosten ten opzichte van totale begroting/uitgaven

RCH voetbal

9

36

VEW/ HFC

Heemstede*

10

47 (48)**

RCH Pinguins

8

30

MHC Alliance

6

46

Toelichting:

* VEWHFC delen de betreffende accommodatie;

** VEW en HFC maken op dit moment gebruik van een natuurgras voetbalveld en een wetraveld. Tussen haakjes treft u het betreffende percentage aan zoals dat van toepassing zal zijn na ingebruikname van het kunstgrasveld per seizoen 2009-2010 (besluitvorming februari 2009).

In het algemeen geldt dat de accommodatiekosten zwaarder op de begroting drukken naarmate een vereniging minder leden heeft. Dit zien we in bovenstaande tabel bij VEW/HFC Heemstede. Tevens zien we dat de accommodatiekosten zwaarder op de begroting drukken indien een vereniging in verhouding een geringe kantineopbrengst genereert. Dit zien we bij MHC Alliance.

Geconcludeerd kan worden dat de veldsportverenigingen relatief minder accommodatiekosten hebben dan de binnensportverenigingen. En waar in het geval van de binnensportverenigingen de maximale bijdrage in accommodatiekosten in verhouding tot de totale uitgaven/begroting 55 procent bedraagt, is dit maximum voor de veldsportverenigingen momenteel 46 procent.

Gelet op de huidige begrotingen van de veldsportverenigingen (hun draagkracht en de in verhouding tot de binnensportverenigingen relatief geringe bijdrage van accommodatiekosten in hun totale uitgaven) stellen we voor de huurtarieven voor de veldsportverenigingen te verhogen. In dit verband wijzen we tevens op het feit dat er regionaal vergelijkbare veldsportverenigingen zijn die een hogere contributie kennen dan de Heemsteedse veldsportverenigingen. We zijn dan ook van mening dat een verhoging van de tarieven kan plaatsvinden met behoud van de toegankelijkheid van de sportverenigingen.

Bij de verhoging van de huurtarieven zien we een verhouding accommodatiekosten ten opzichte van de totale uitgaven van 55 procent als maximum. Hierbij sluiten we aan bij het voor de Heemsteedse binnensportverenigingen van toepassing zijnde maximum. Indien wordt overgegaan tot een verhoging met 50 procent van het huurtarief - zoals in onze conceptnota in december 2008 voorgesteld - blijven alle Heemsteedse veldsportverenigingen binnen deze grens van 55 procent (zie tabel 13).

Tabel 13: verhouding accommodatiekosten - totale uitgaven verenigingen gemeentelijk sportpark bij tariefsverhoging met 50%

Vereniging

Percentage totale accommodatiekosten ten opzichte van totale uitgaven

seizoen 2008-2009

Percentage totale accommodatiekosten ten opzichte van totale uitgaven bij tariefsverhoging met 50%

RCH voetbal

36

39

VEW/ HFC

Heemstede*

47 (48)**

50 (51**)

RCH Pinguins

30

33

MHC Alliance

46

48

Toelichting:

* VEWHFC delen de betreffende accommodatie.

** VEW en HFC maken op dit moment gebruik van een natuurgras voetbalveld en een wetraveld. Tussen haakjes treft u het betreffende percentage aan zoals dat van toepassing zal zijn na ingebruikname van het kunstgrasveld per seizoen 2009-2010 (besluitvorming februari 2009).

Zoals vermeld hebben we in ons concept van voorliggende nota een scenario neergelegd voor een verhoging van 50 procent van de huurtarieven voor de veldsportverenigingen (met als grens het maximum van de bandbreedte die Grontmij/Marktplan BV heeft aangegeven). Gelet op het bovenstaande zijn wij nog steeds van mening dat een verhoging van de huurtarieven voor de veldsportverenigingen van 50 procent in de rede ligt.

We realiseren ons echter dat niet alleen de contributie-inkomsten, maar ook de overige inkomsten van de veldsportverenigingen hierbij een belangrijke rol spelen. De veldsportverenigingen hebben in dit verband benadrukt dat deze overige inkomsten (met name sponsor-inkomsten en reclame-inkomsten) ernstig onder druk staan. Dit als gevolg van de huidige economische/financiële situatie. Het signaal van een terugloop van sponsoring en reclame-uitgaven ten behoeve van sport en cultuur als gevolg van de huidige crisis is tevens door de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) onder onze aandacht gebracht.

Om recht te doen aan deze problematiek stellen we voor op dit moment de verhoging van de tarieven te beperken tot 25 procent. En nadat deze verhoging gefaseerd is ingevoerd nader te bezien of/in hoeverre nogmaals tot een verhoging met 25 procent kan worden overgegaan.

We hebben met de veldsportverenigingen een verhoging van de tarieven met 25 procent in 2 jaar besproken. Deze hebben aangegeven begrip te hebben voor een dergelijke verhoging, ervan uitgaande dat de kwaliteit van het sportpark, als gevolg van de renovatie, toeneemt. Wel hebben zij aandacht gevraagd voor een ruimere invoeringsperiode.

Op grond van deze reactie van de veldsportverenigingen stellen we voor de tariefsverhoging niet het komende seizoen in te laten gaan (zoals we in ons concept van deze nota voorstelden), maar pas op het moment dat de toename van de kwaliteit is gerealiseerd. Dat wil zeggen: per seizoen 2010-2011. We stellen voor de nieuwe tarieven vervolgens gefaseerd, in 2 jaar, in te voeren. We zijn van mening dat we hiermee in voldoende mate tegemoetkomen aan het verzoek een ruime invoeringstermijn te hanteren.

Dit betekent concreet - naast de reguliere jaarlijkse indexering - dat we de verhoging van de tarieven met 25 procent als volgt willen invoeren:

  • -

    2010-2011: verhoging met 12,5 procent ten opzichte van de tarieven in het seizoen 2009-2010;

  • -

    2011-2012: verhoging met 12,5 procent ten opzichte van de tarieven in het seizoen 2010-2011.

En voorzover sprake is van jaartarieven in plaats van seizoentarieven, zoals bij de verhuur van honkbal- en softbalvelden, betekent dit de volgende invoering :

  • -

    2011: verhoging met 12,5 procent ten opzichte van de tarieven 2010;

  • -

    2012: verhoging met 12,5 procent ten opzichte van de tarieven 2011

Aansluitend stellen we voor in de eerste helft van 2012 nader te bezien of/in hoeverre een verdere verhoging van de tarieven met nogmaals in totaal 25 procent in de seizoenen 2012-2013 en 2013-2014 kan worden doorgevoerd. Voorzover sprake is van jaartarieven betreft het in dat geval de jaren 2013 en 2014.

We stellen voor de hogere opbrengst van de huurtarieven (ruim € 16.000 per seizoen) die dit met zich meebrengt in te zetten als bijdrage in de dekking van de exploitatiekosten van de gemeentelijke sportaccommodaties.

Voorstel

  • -

    We stellen voor - naast de gebruikelijke jaarlijkse indexering - de tarieven voor de velden op het gemeentelijk sportpark met ingang van het seizoen 2010-2011 gefaseerd (in 2 jaar) te verhogen met in totaal 25 procent.

  • -

    We stellen voor in de eerste helft van 2012 nader te bezien of/in hoeverre een verdere verhoging met nogmaals in totaal 25 procent met ingang van het seizoen 2012-2013 gefaseerd (2 jaar) kan worden doorgevoerd.

  • -

    We stellen voor hogere opbrengst van de huurtarieven die dit met zich meebrengt (ruim € 16.000 per seizoen) in te zetten als bijdrage in de dekking van de exploitatiekosten van de gemeentelijke sportaccommodaties.

Ons voorstel betekent het volgende voor de huurtarieven per soort veld.

Tabel 14 Tariefsverhogingen veldsport , uitgaande van prijsniveau 2009 ( exclusief gebruikelijke indexering)

Type veld

Huurtarief seizoen 2008-2009

Maximum bandbreedte 2009

Grontmij/Marktplan BV

Verhoging met 50% tot uiterlijk de maximum bandbreedte

Verhoging met 25% tot uiterlijk de maximum bandbreedte

Verhoging met 12,5% tot uiterlijk de maximum bandbreedte

Voetbal grasveld

€ 3.000

€ 4.635

€ 4.500

€ 3.750

€ 3.375

Voetbal wetraveld

€ 5.400

€ 6.180

€ 6.180

€ 6.180

€ 6.075

Honkbalveld

€ 5.398*

€ 6.180

€ 7.025*

€ 6.213*

€ 5.806*

Softbalveld

€ 2.750

€ 4.635

€ 4.125

€ 3.438

€ 3.094

(Hockey) kunstgrasveld

€ 7.560

€ 16.480

€ 11.340

€ 9.450

€ 8.505

Toelichting tabel 14:

  • ·

    Het Heemsteedse tarief voor een honkbalveld is inclusief verlichting ad € 2.150, het tarief gebruikt voor de bandbreedte is exclusief verlichting.

  • ·

    Met ingang van het seizoen 2009-2010 zal tevens sprake zijn van de verhuur van een kunstgras voetbalveld. Het tarief hiervoor is vooralsnog vastgesteld op € 7.560 (prijspeil 2009).

1.3.3 Overige aanpassingen tarieven

Ook indien sprake is van een wijziging in de aard van (een deel van) de gemeentelijke sportaccommodaties (bijvoorbeeld als gevolg van de aanleg van kunstgrasvelden in plaats van natuurgrasvelden), is volgens het aanbestedingsdocument voor de nieuwe exploitatieovereenkomst per juli 2009 een aanpassing van het huurtarief mogelijk. We stellen voor in deze gevallen ernaar te streven over het gebruik van de accommodaties door betreffende verenigingen afspraken te maken die aansluiten bij de doelstellingen van de nota “Sport en bewegen in Heemstede”. We denken hierbij bijvoorbeeld aan het bevorderen van het multifunctioneel gebruik.

Voorstel

Indien gedurende de looptijd van de nieuwe exploitatieovereenkomst de aard van (een deel van de) gemeentelijke sportaccommodaties wijzigt (bijvoorbeeld de aanleg van kunstgrasvelden in de plaats van natuurgrasvelden), is een aanpassing van het huurtarief mogelijk. We stellen voor er in deze gevallen naar te streven voor wat betreft het gebruik van de accommodaties door betreffende verenigingen afspraken te maken die aansluiten bij de doelstellingen van de nota “Sport en bewegen in Heemstede”.

In het voorgaande zijn we ingegaan op de mogelijkheden van tariefsverhogingen voor de op dit moment verhuurde velden. Hiernaast kan sprake zijn van verzoeken tot uitbreiding van de accommodaties. Indien het ledental van een vereniging volgens NOC*NSF normen aanleiding geeft tot een uitbreiding van de accommodatie, zal bij de beoordeling van een formeel verzoek worden uitgegaan van de criteria, zoals neergelegd in de nota “Sport en bewegen in Heemstede”.

Hierbij is tevens aangegeven dat mogelijke toekomstige uitbreidingen binnen de financiële mogelijkheden van de gemeente dienen te vallen. Met het oog op dit laatste willen we, als we als gevolg van een uitbreidingsverzoek overgaan tot de aanleg van één of meer kunstgrasvelden, voor de gewenste uitbreiding een ander tarief in rekening brengen dan voor de bestaande velden. Ook hierbij gaan we uit van het profijtbeginsel. Dit mede vanuit het uitgangspunt dat een stijging van het aantal leden in het algemeen leidt tot een draagkrachtiger vereniging (meer contributie-inkomsten, meer kantine-inkomsten). We beperken ons in het onderstaande tot hockey kunstgrasvelden en voetbal kunstgrasvelden. Voor andere soorten velden ligt een uitbreidingsverzoek niet in de rede.

Bij het gedifferentieerde tarief kan gedacht worden aan:

a)Een tarief dat de kapitaallasten voor de aanleg van een veld volledig dekt. Onder de kapitaallasten verstaan we de aflossing en rente van de investeringskosten.

In Heemstede huren de verenigingen per seizoen en sec voor training en wedstrijdtijden. Hiernaast zijn er andere gebruikers. Bovendien streven we naar een meer multifunctioneel gebruik. Omdat verenigingen niet het volledige gebruik hebben van de velden van het sportpark, vinden wij het niet gewenst de totale kapitaallasten bij hen in rekening te brengen. Daarom opteren we voor het volgende.

b)Een tarief dat - afhankelijk van het investeringsbedrag en de algemene draagkracht van de verschillende takken van sport - de kapitaallasten voor de helft (kunstgras hockeyveld) of een kwart (kunstgras voetbalveld) dekt.

Voorstel

We stellen voor indien een uitbreidingsverzoek leidt tot de aanleg van één of meer kunstgrasvelden:

  • -

    Het huurtarief voor een kunstgrashockeyveld vast te stellen op de helft van de jaarlijkse kapitaallasten

  • -

    Het huurtarief voor een kunstgrasvoetbalveld vast te stellen op een kwart van de jaarlijkse kapitaallasten

De kosten voor een hockey kunstgrasveld zijn circa € 300.000 (inclusief verlichting ad € 50.000). Dit zou in het geval sprake is van een uitbreidingsverzoek een huurtarief impliceren van circa € 14.500 (veld met verlichting) of circa € 12.000 (veld zonder verlichting). Dit uitgaande van het prijsniveau in 2009. Hiermee blijft het tarief voor een kunstgrashockeyveld binnen de bandbreedte die Grontmij/Marktplan BV in haar vergelijkend onderzoek aangeeft.

De kosten voor een voetbal kunstgrasveld zijn circa € 450.000 (inclusief verlichting). Dit zou in het geval sprake is van een uitbreidingsverzoek een huurtarief impliceren van circa € 11.000. Dit uitgaande van het prijsniveau in 2009.

Gelet op het verschil in investeringskosten (voetbalvelden zijn duurder dan hockeyvelden) is gekozen voor gedifferentieerde percentages. We merken nog op dat kunstgrasvoetbalvelden niet in het Grontmij/Marktplan onderzoek zijn behandeld. Dit ligt in de rede: een dergelijk veld is op het gemeentelijk sportpark immers op dit moment (nog) niet aanwezig. Wel is recent besloten over te gaan tot de aanleg van een kunstgrasvoetbalveld voor VEW/HFC Heemstede. Dit op de plaats van het huidige voetbalgrasveld dat als hoofdveld wordt gebruikt. Het tarief voor dit veld is - vooralsnog, in afwachting van de besluitvorming op het gebied van tariefsverhogingen van deze nota - bepaald op € 7.560.

1.3.4 Vergelijking tarieven tennisparken Heemstede met landelijke tarieven

De Stichting Tennispark Groenendaal en de Tennisvereniging HBC voeren op dit moment zelf het beheer van respectievelijk Tennispark Groenendaal (gravelbanen) en Tennispark HBC (all-weatherbanen) uit. Het toezien op dit beheer en het innen van de huur is opgenomen in de overeenkomst met Optisport Heemstede BV. Zoals eerder aangegeven is met de vaststelling van de nota “Sport en bewegen” in oktober 2008 besloten de tennisparken niet op te nemen in de nieuwe huur- en exploitatieovereenkomst per juli 2009.

De Heemsteedse tennisparken spelen een belangrijke rol in het aanbieden van preventieve activiteiten die een bijdrage leveren aan de sociale participatie van de Heemsteedse inwoners. We vinden het van belang dat dit wordt gecontinueerd. In tegenstelling tot de sportverenigingen die activiteiten aanbieden op het gemeentelijk sportpark en in het Sportcentrum Groenendaal, behoren de Heemsteedse tennisparken volgens ons echter tot de accommodaties die door particulier initiatief in stand kunnen worden gehouden. En winstgevend zijn te exploiteren.

Grontmij/Marktplan BV geeft in haar adviesrapport van mei 2008 aan dat de Heemsteedse huurtarieven voor de tennisparken hoger zijn dan de gemiddelde Nederlandse tarieven voor tennisbanen. Het tarief voor de all weatherbanen valt hierbij qua hoogte buiten de bandbreedte van tarieven die de BV in Nederland aantreft. Grontmij/Marktplan BV maakt hierbij nadrukkelijk de kanttekening dat de Heemsteedse tarieven voor tennisbanen inclusief het beheer door de huurders zijn en de landelijke tarieven exclusief het beheer door de huurders. Dit leidt ertoe dat slechts een globaal beeld geschetst kan worden en geen concrete vergelijking, temeer daar Grontmij/Marktplan geen andere gemeente kent waarbij dit beheer aan de betreffende huurders is overgedragen.

De tennisparken maken geen onderdeel meer uit van de nieuwe huur-en exploitatieovereenkomst voor de gemeentelijke sportaccommodaties per juli 2009. Gelet hierop zullen wij op korte termijn in overleg treden met de Stichting Tennispark Groenendaal en de Tennisvereniging HBC om te bezien of en zo ja op welke wijze en onder welke voorwaarden met hen een overeenkomst kan worden gesloten voor huur of pacht vanaf juli 2009.

Wij zullen bij de berekening van de huur of pacht per juli 2009 onder andere uitgaan van de verwachte opbrengsten van de baanhuur en de verwachte exploitatielasten. Ter voorbereiding op de nieuw te sluiten overeenkomsten hebben we - ter aanvulling op het globale beeld dat Grontmij/Marktplan BV van de tarieven heeft gegeven - opdracht verstrekt voor het taxeren van de waarde van de beide tennisparken.

1.3.5 Vergelijking tarieven gemeentelijke gymzalen met landelijke tarieven

Grontmij/Marktplan BV heeft in haar advies van mei 2008 ook de tarieven voor de gemeentelijke gymzalen vergeleken met tarieven voor gymnastiekzalen elders in Nederland. Deze vergelijking leert dat de Heemsteedse huurtarieven hoger zijn dan de gemiddelde tarieven die Grontmij/Marktplan BV aantreft in Nederland. Maar binnen de bandbreedte vallen die de BV hanteert voor deze tarieven.

Grontmij/Marktplan BV adviseert de huidige huurtarieven voor de gemeentelijke gymzalen voor de komende periode te handhaven. En deze uitsluitend met de jaarlijkse prijsindexering te verhogen.

Voorstel

Wij stellen voor de huurtarieven voor gemeentelijke gymnastiekzalen, afgezien van de jaarlijkse prijsindexering, per 2010 te handhaven op het huidige niveau.

1.4 Transparantie ondersteuning via huurtarieven (“indirecte subsidiering”)

Op dit moment is niet expliciet zichtbaar dat de gemeente via de “indirecte subsidies” een aanzienlijke ondersteuning biedt aan sportverenigingen. Met de vaststelling van de nota "Sport en bewegen in Heemstede" in oktober 2008 is in dit verband besloten een transparanter huurtarievenbeleid te realiseren. Transparanter voor zowel de gemeente als voor de sportverenigingen.

Zoals we zagen was bij de vaststelling van de nota “Welzijn Weldoen II” (1999) sprake van een “indirecte subsidie” voor veldsport van 80 procent, voor zaalsport van 74 procent en voor zwemsport van 70 procent van de werkelijke kosten (beheer/onderhoud en kapitaallasten). Anders gezegd, in 1999 vormden de inkomsten vanuit de huurtarieven respectievelijk 20, 26 en 30 procent van de werkelijke kosten voor respectievelijk veldsport, zaalsport en zwemsport.

Eerder benadrukten we dat de verhouding tussen huurtarieven, indirecte subsidies en de werkelijke kosten een momentopname uit 1999 was. Hoe de inkomsten vanuit de huurtarieven zich op dit moment verhouden tot de sindsdien veranderde werkelijke kostprijs is niet duidelijk. Dit betekent dat ook de huidige omvang van de “indirecte subsidies” niet kan worden aangegeven.

Hierbij speelt tevens een rol dat inzicht in de toekomstige beheer- en onderhoudskosten van het gemeentelijk sportpark en het Sportcentrum Groenendaal pas kan worden verkregen als de nieuwe exploitatieovereenkomst per juli 2009 is aangegaan. En inzicht in de toekomstige kapitaallasten kan pas worden gekregen als besluitvorming heeft plaatsgevonden over de aanpak van door Grontmij/Marktplan geconstateerde knelpunten op het gemeentelijk sportpark en in het Sportcentrum Groenendaal. Besluitvorming gericht op de door Grontmij/Marktplan BV in haar advies van mei 2008 geconstateerde knelpunten op het gebied van sportaccommodaties (Deelrapportage 1) zullen wij in mei 2009 voorleggen.

Voor de gewenste transparantie betekent dit het volgende. Pas in de tweede helft van 2009 kunnen we de kosten van beheer en onderhoud en de kapitaallasten, zoals deze zullen gelden per 2010, in beeld brengen. Analoog hieraan kunnen we ook pas in de tweede helft van 2009 de hoogte van de “indirecte subsidies” per 2010 in kaart brengen. We zijn voornemens om vervolgens de werkelijke kosten elke 5 jaar opnieuw in kaart brengen. Om zo het inzicht in de hoogte van de “indirecte subsidies” actueel te houden.

Als we in de tweede helft van 2009 de hoogte van de actuele “indirecte subsidies” inzichtelijk hebben gemaakt, willen we deze ondersteuning voor een ieder helder laten zijn. Ook voor de sportverenigingen. We hebben daarom onderzocht of we de ondersteuning via de “indirecte subsidies” per 2010 transparant kunnen maken door sportverenigingen de totale werkelijke kostprijs als huur te laten betalen. En deze verenigingen vervolgens te subsidiëren in het gedeelte van deze huurprijs dat het huidige tarief te boven gaat. Hiermee zouden de “indirecte subsidies” als het ware geformaliseerd worden in directe subsidies en is voor iedereen duidelijk welke ondersteuning de gemeente feitelijk verstrekt.

Nader onderzoek leert echter dat deze wijze van verheldering hogere kosten voor de gemeente met zich meebrengt. Dit als gevolg van gemaakte fiscale keuzes. Ter toelichting het volgende. Sinds enkele jaren kan ervoor worden gekozen accommodaties waar gelegenheid wordt gegeven voor sportbeoefening en recreatie BTW-belast (tarief van 6 procent) te verhuren. Optisport Heemstede BV heeft hier onlangs voor geopteerd. Het huurtarief dat de sportverenigingen aan Optisport Heemstede BV betalen is sindsdien inclusief 6 procent BTW. Dit biedt de BV het voordeel van aftrek van betaalde omzetbelasting (tarief van 19 procent). Per saldo leidt dit tot een financieel voordeel voor de exploitant.

Als eigenaar van de gemeentelijke sportaccommodaties hebben wij er - na positief advies van EFK Belastingadviseurs BV - op onze beurt voor geopteerd de huur die we aan Optisport BV in rekening brengen met 6 procent BTW te belasten. Als gevolg hiervan kunnen we de betaalde omzetbelasting op investeringen voor de gemeentelijke sportaccommodaties terugvragen aan de fiscus (tarief van 19 procent). Dit levert bij investeringen een aanzienlijk financieel voordeel op. We merken nog op dat ons verzoek tot opteren door de Belastingdienst is gehonoreerd.

In het aanbestedingsdocument voor een nieuwe exploitatieovereenkomst per juli 2009, dat in december 2008 aan u is voorgelegd, zijn we gelet op de financiële voordelen die dit oplevert, uitgegaan van een voortzetting van deze systematiek. Deze voortzetting betekent echter dat, indien aan verenigingen de werkelijke kostprijs als huur in rekening wordt gebracht, zij over dit gehele huurbedrag 6 procent BTW dienen te betalen.

Het gehele huurtarief wordt dan als het ware 6 procent meer dan de totale werkelijke kosten. Deze extra kosten zullen via de voorgestane directe, formele subsidiëring vervolgens ten laste van de gemeente komen. Met andere woorden, de bestuursrechtelijke verstrekking via subsidiëring kost dan 6 procent meer dan de privaatrechtelijke ondersteuning via “indirecte subsidiering”.

Zoals reeds benadrukt, is de omvang van de “indirecte subsidies” op dit moment niet duidelijk. We hebben slechts een beeld uit 1999. Hierdoor zijn de extra kosten die het bovenstaande met zich mee zou brengen op dit moment ook niet exact aan te geven. Maar gaan we - ten behoeve van een indicatie - uit van de percentages die genoemd zijn in de nota “Welzijn, wel Doen II” en de huurtarieven die genoemd zijn in paragraaf 1.2.1 dan bedragen deze extra kosten ongeveer € 21.500 op jaarbasis (6 procent van circa € 360.000).

Het is een mogelijkheid om op deze wijze de helderheid in de ondersteuning via de huurtarieven, c.q. de “indirecte subsidies”, te realiseren. In de nota “Sport en bewegen in Heemstede” is echter opgemerkt dat het transparanter maken van de financiële ondersteuning niet mag leiden tot extra kosten. Daarom heeft het bewerkstelligen van transparantie via het in rekening brengen van de werkelijke kostprijs en het vervolgens subsidiëren in deze huurprijs niet onze voorkeur. Om toch de gewenste verheldering in de financiële ondersteuning van sportverenigingen door de gemeente te realiseren, stellen we het volgende voor.

Voorstel

We stellen voor:

  • -

    in de tweede helft van 2009 de werkelijke kostprijs van de gemeentelijke accommodaties in 2010 vast te stellen. Dan is er immers duidelijkheid over de toekomstige exploitatielasten (beheer en onderhoud) en de mogelijke nieuwe investeringen op de accommodaties (kapitaallasten).

  • -

    de verenigingen op de hoogte te brengen van de werkelijke kostprijs (en de omvang van de indirecte subsidie);

  • -

    de omvang van de indirecte subsidies (het verschil tussen de werkelijke kostprijs en de tarieven) in de gemeentelijk begroting expliciet te vermelden;

  • -

    d e werkelijke kosten elke 5 jaar (of zoveel eerder als noodzakelijk voor beleidsontwikkeling) opnieuw in kaart te brengen, om het inzicht in de hoogte van de “indirecte subsidies” actueel te houden.

Gemeentelijke gymzalen

Zoals aangegeven was bij de vaststelling van de nota “Welzijn Weldoen II” voor wat betreft de verhuur van de gemeentelijke gymzalen sprake van een “indirecte subsidie” van 50 procent. Dit was een momentopname uit 1999. Hoe de verhouding tussen de huurtarieven, de indirecte subsidies en de werkelijke kosten op dit moment is, is niet duidelijk. Ook met betrekking tot de gemeentelijke gymzalen streven we naar een transparanter huurtarievenbeleid, zowel voor de gemeente als voor de verenigingen. En ook hier willen we het verschil tussen de huurtarieven en de werkelijke kosten actualiseren. Zodat we inzicht krijgen in de omvang van de “indirecte subsidies”.

Voorstel

Wij stellen voor:

  • -

    in 2009 de werkelijke kostprijs van de gemeentelijke gymzalen vast te stellen. Vervolgens kunnen we de geactualiseerde verhouding werkelijke kostprijs – huurtarief van de gymzalen vaststellen;

  • -

    de verenigingen op de hoogte te brengen van de werkelijke kostprijs én het verschil tussen de werkelijke kostprijs en het huurtarief in de gemeentelijk begroting expliciet te vermelden;

  • -

    de werkelijke kosten minimaal elke 5 jaar opnieuw in kaart te brengen, om het inzicht in de hoogte van de “indirecte subsidies” actueel te houden.

HOOFDSTUK 2 SUBSIDIEBELEID SPORT

In dit hoofdstuk geven we eerst een overzicht van het huidige subsidiebeleid op het gebied van sport. Na een beoordeling van dit beleid doen we voorstellen voor de toekomstige subsidiëring van sportverenigingen. Hierbij baseren we ons op de kaders die zijn neergelegd in de nota “Sport en bewegen in Heemstede” én op het advies van Grontmij/Marktplan BV uit mei 2008 (Deelrapportage 3).

Waar het huurtarievenbeleid slechts betrekking heeft op de Heemsteedse sportverenigingen die gebruikmaken van de gemeentelijke sportaccommodaties en de gemeentelijke gymnastiekzalen, heeft het subsidiebeleid dat we in dit hoofdstuk behandelen een breder bereik. Dit betreft in beginsel álle Heemsteedse sportverenigingen.

2.1 Huidig subsidiebeleid

Het huidige subsidiebeleid maakt deel uit van de nota “Welzijn, Wel Doen II” uit 1999 en is op onderdelen herijkt in de notitie “Subsidiebeleid gemeente Heemstede per 2006”.

De nota “Welzijn, Wel Doen II” heeft als algemene doelstelling: het bevorderen van het welzijn van Heemsteedse inwoners. Deze doelstelling vraagt om preventieve activiteiten, die een bijdrage leveren aan de ontplooiingsmogelijkheden, de sociale en maatschappelijke participatie en de zelfredzaamheid van alle Heemstenaren. Ook sportactiviteiten worden in “Welzijn, Wel Doen II” bezien vanuit de bijdrage die zij leveren aan het realiseren van deze welzijnsdoelstelling.

Uitgangspunt is dat preventieve activiteiten die een bijdrage leveren aan de doelstelling van het Heemsteedse welzijnsbeleid in aanmerking kunnen komen voor subsidiëring. Oók de preventieve activiteiten op sportgebied. Daarbij speelt het lokale draagvlak een belangrijke rol: alleen voor die preventieve activiteiten waaraan een substantieel aantal Heemstedenaren deelneemt, kan een subsidie verstrekt.

Draagvlakvoorwaarde voor subsidiëring

Deze draagvlakvoorwaarde, opgenomen in de Algemene Subsidieverordening Heemstede en de daarbij behorende Deelverordening Sport en Recreatie, houdt het volgende in:

  • -

    veldsportverenigingen dienen om voor subsidie in aanmerking te kunnen komen minimaal 75, de overige verenigingen minimaal 20 actieve Heemsteedse leden te hebben; én

  • -

    minimaal 35 procent van het totale aantal actieve leden dient uit Heemstede afkomstig te zijn.

Als verenigingen meer dan 200 Heemsteedse leden hebben, hoeven ze hier niet aan te voldoen. Er wordt dan vanuit gegaan dat het lokale draagvlak genoegzaam aanwezig is.

Verenigingen die niet aan deze draagvlakvoorwaarde voldoen - met andere woorden, waarvoor onvoldoende lokaal draagvlak aanwezig is - dienen sinds de vaststelling van ”Welzijn, Wel Doen II” hun activiteiten zelf te bekostigen of over te gaan tot schaalvergroting.

Draagvlakvoorwaarde accommodaties

Om verwarring te voorkomen wijzen we op het volgende. Met de vaststelling van de nota “Sport en bewegen in Heemstede” in oktober 2008 is besloten bij verzoeken tot uitbreiding van accommodaties ook uit te gaan van een draagvlakvoorwaarde. Dit houdt het volgende in: bij een verzoek tot uitbreiding van een accommodatie geldt als draagvlakvoorwaarde dat minimaal 50 procent van het aantal jeugdleden in Heemstede woonachtig is. En dient minimaal gedurende een aaneengesloten periode van 3 jaar sprake te zijn van dat percentage. Wellicht ten overvloede benadrukken we dat dit een andere draagvlakvoorwaarde is dan de voorwaarde die we sinds 1999 bij subsidiëring gebruiken.

2.2 Juridisch kader

Op grond van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) kan een bestuursorgaan alleen subsidies verstrekken als sprake is van een wettelijke grondslag. En dat betekent simpelweg: er moet sprake zijn van een of meer verordeningen - vastgesteld door de raad - op grond waarvan subsidies kunnen worden verstrekt. Deze wettelijke grondslag is in Heemstede aanwezig in de vorm van de Algemene Subsidieverordening Heemstede. Deze verordening geeft bepalingen die voor álle subsidies gelden, ongeacht de aard van de activiteit. Via Deelverordeningen met specifieke bepalingen is vervolgens sprake van maatwerk per beleidsterrein. Op het gebied van sport zijn de Deelverordening Sport en Recreatie en de Deelverordening Investeringen van belang.

Aansluitend op de Algemene wet bestuursrecht zijn in deze verordeningen regels en voorwaarden opgenomen voor (sport)verenigingen om voor subsidie in aanmerking te kunnen komen. Bijvoorbeeld:

de aanvraagregels, de (procedurele) regels van het verstrekken van een subsidie en de intrekkings- en weigeringsregels.

2.3 Soorten subsidies voor sportverenigingen

In het volgende geven we een overzicht van de verschillende soorten van subsidies die we op grond van het vigerende beleid aan sportverenigingen verstrekken. We onderscheiden in dit verband enerzijds de structurele subsidies - ook wel jaarlijkse subsidies genoemd - en anderzijds de incidentele subsidies.

2.3.1 Structurele (jaarlijkse) subsidies

Deze subsidies, die gericht zijn op structurele activiteiten, dienen uiterlijk 1 april voorafgaand aan het jaar waarin de uitvoering van de activiteit plaatsvindt te worden aangevraagd. In november, na vaststelling van de gemeentebegroting, verlenen wij vervolgens de subsidie. Honorering vindt uiteraard alleen plaats indien aan alle voorwaarden van de van toepassing zijnde verordeningen wordt voldaan.

Het bovenstaande betekent dat de aanvragen voor structurele subsidies in 2010 door de verenigingen en instellingen vóór 1 april 2009 zijn ingediend. En dat besluitvorming hierover op basis van het huidige beleid dient plaats te vinden.

Voor sportverenigingen kennen we de volgende vormen van structurele, of jaarlijkse, subsidies.

- Jeugdlidsubsidie

Voor ieder Heemsteeds jeugdlid verstrekken we op jaarbasis aan een sportvereniging een vastgesteld subsidiebedrag (€ 7,60 in 2009). Met de verstrekking van deze jeugdlidsubsidies streeft de gemeente naar de handhaving van de hoge deelnamecijfers van Heemsteedse jongeren aan sportactiviteiten. Verenigingen zonder (of met weinig) jeugdleden ontvangen in plaats van het jeugdlidsubsidie een waarderingssubsidie van € 250.

- Subsidie in de huurkosten

De zaalsportverenigingen die gebruik maken van het Sportcentrum Groenendaal huren tegen een tarief dat - afgezet tegen het veldhuurtarief - in de nota “Welzijn, Wel Doen II” als hoog is gekarakteriseerd. Dit geldt nog in sterkere mate voor de zwemsportverenigingen. Daarom ontvangen deze Heemsteedse verenigingen volgens de huidige subsidiesystematiek een subsidie in de huurkosten van respectievelijk 20 en 30 procent. We hebben hier reeds aan gerefereerd in hoofdstuk 1 (zie de toelichting bij tabel 8, pagina 10).

Ter toelichting het volgende: landelijk gezien is er een groot verschil tussen de kosten voor de huur van een zwembad of een sporthal enerzijds en sportvelden anderzijds. Deze laatste worden voor een seizoen verhuurd, een zwembad en een sporthal per gebruiksduur. Grove vergelijking van de Heemsteedse tarieven leert dat de prijs voor een gebruiksuur van het zwembad € 32 - € 75 is, van de sporthal € 45 - € 56 en van een sportveld € 5 - € 10. Bij de huuruitgaven van de verenigingen zien we dan ook een groot verschil tussen veldsport enerzijds en de binnensport anderzijds.

- Subsidie in de onderhoudskosten velden en sportzalen

Niet alleen aan sportverenigingen worden subsidies verstrekt, ook aan Heemsteedse stichtingen die lokale sportaccommodaties in eigendom hebben (zie tabel 2, pagina 6). Dit voorzover sprake is van een sportaccommodatie die niet of onvoldoende door particulier initiatief kan worden gerealiseerd of in stand gehouden.

Subsidie onderhoudskosten velden

In dit kader wordt een structurele subsidie verstrekt voor het onderhoud van de velden van sportpark HBC. De Stichting Sportpark HBC is eigenaar van het sportpark HBC. De subsidie die de Stichting Sportpark HBC jaarlijks ontvangt in de onderhoudskosten van de velden van haar sportpark is bij de vaststelling van de nota “Welzijn, Wel Doen II” gerelateerd aan de hoogte van de “indirecte subsidie” bij de verhuur van vergelijkbare gemeentelijke sportaccommodaties. Dit betekent het volgende.

Zoals aangegeven was in 1999 sprake van een “indirecte subsidie” voor de huur van de sportvelden van het gemeentelijk sportpark van 80 procent van de werkelijke kosten. Gespiegeld hieraan is in de nota “Welzijn, Wel Doen II” besloten de Stichting Sportpark HBC voor 80 procent te subsidiëren in kostensoorten die verband houden met haar velden, bijvoorbeeld het onderhoud hiervan. Aan deze kostensoorten gerelateerde nieuwe investeringen worden volgens het huidige beleid tevens op deze wijze gesubsidieerd. Zo is in oktober 2008 besloten een subsidie te verstrekken van 80 procent van de kosten voor de vervanging van een voetbalgrasveld door een kunstgrasveld.

Kortom, het percentage “indirecte subsidie” waarmee de veldsportverenigingen in 1999 werden ondersteund, wordt sindsdien gebruikt als percentage voor de berekening van de directe subsidie voor de sportvelden van de Stichting HBC Sportpark.

Subsidie in de onderhoudskosten sportzalen

Een soortgelijke vorm van subsidieverstrekking zien we met betrekking tot de sportzaal HBC en de sportzaal GSV.

De sportzaal HBC - eigendom van de Stichting Sportpark HBC - maakt onderdeel uit van het sportpark HBC en wordt op basis van een vooraf goedgekeurde meerjarenbegroting gesubsidieerd in de onderhoudskosten. We zagen dat in 1999 sprake was van een “indirecte subsidie” voor de huur van de gemeentelijke gymnastiekzalen van 50 procent van de werkelijke kosten. Gespiegeld hieraan is - in verband met de vergelijkbaarheid - bij de vaststelling van de nota “Welzijn, Wel Doen II” uitgegaan van een subsidiepercentage van 50 procent in de onderhoudskosten van de sportzaal HBC. De sportzaal van GSV - eigendom van de Stichting GSV-Centrum - wordt op dezelfde wijze gesubsidieerd.

Met andere woorden, het percentage “indirecte subsidie” waarmee gebruikers van de gemeentelijke gymnastiekzalen in 1999 werden ondersteund, is sindsdien toegepast voor de berekening van de (directe) subsidiering in de onderhoudskosten van sportzaal HBC en sportzaal GSV.

Voorzover de verschillende afdelingen van de vereniging HBC gebruikmaken van de sportzaal HBC vindt géén subsidiëring in de huurlasten plaats. Hetzelfde is van toepassing voorzover de vereniging GSV gebruikmaakt van de sportzaal GSV.

- Subsidie aangepast sporten

Aan de regionale Stichting Sportsupport Kennemerland wordt een jaarlijkse subsidie verstrekt voor de ondersteuning van sportbeoefening door gehandicapten in de regio. De stichting draagt hiermee onder andere zorg voor bemiddeling bij het vinden van sportmogelijkheden voor gehandicapte sporters en biedt ondersteuning aan verenigingen die aangepast sporten in hun programma willen opnemen. Hiernaast wordt een structurele subsidie verstrekt aan de regionale Stichting Paardrijden Gehandicapten Kennemerland.

Totaal structurele subsidieverstrekkingen sport

Het totale bedrag dat gemoeid is met de verstrekking van deze jaarlijkse, structurele subsidies aan sportverenigingen en sportstichtingen is in 2009 circa € 195.000. Voor nadere informatie hierover verwijzen we u naar Bijlage 2.

2.3.2 Incidentele subsidies

Deze subsidies zijn, in tegenstelling tot de hierboven beschreven structurele subsidies, gericht op projecten, c.q. incidentele activiteiten. In de regel dienen deze subsidies te worden aangevraagd in het jaar waarin de uitvoering plaatsvindt. Voor sportverenigingen kennen we de volgende vormen van incidentele subsidies.

- Investeringssubsidie

Sportverenigingen kunnen op grond van de Deelverordening Investeringen in aanmerking komen voor een investeringssubsidie. Dit ten behoeve van hun was- en kleedruimten of voor het geschikt maken voor gebruik door gehandicapten van hun clubaccommodaties. De subsidie wordt als volgt berekend: :

  • -

    40 procent van de eerste € 22.350 aan subsidiabele investeringskosten; en

  • -

    20 procent van het gedeelte van de subsidiabele investeringskosten dat het bedrag van € 22.350 te boven gaat. Hierbij is het totale subsidiebedrag maximaal € 51.215.

Bij verzoeken voor een investeringssubsidie vindt een inhoudelijke afwegingsprocedure plaats, waarbij onder andere de technische noodzaak in ogenschouw wordt genomen.

Tot 2006 kon op grond van de Deelverordening Investeringen tevens een subsidie worden verstrekt in de aanschaf van boten (een maximale bijdrage van ruim € 5.000). Deze mogelijkheid is beëindigd met de vaststelling van de nota "Subsidiebeleid gemeente Heemstede per 2006". Hierbij is overwogen dat de betreffende vereniging - de Koninklijke Roei- en Zeilvereniging - een zodanig groot ledental heeft dat het in de rede ligt dat de aankoopkosten van boten via de reguliere inkomsten van de vereniging kunnen worden bekostigd. Bovendien was dit de enige investeringssubsidie gericht op de aanschaf van zogenoemde duurzame gebruiksgoederen. Mede gelet op de financiële mogelijkheden van bedoelde vereniging, werd het niet nodig geacht deze uitzonderingspositie te handhaven.

- Garantielening

Garantieleningen behoren juridisch gezien tot de subsidieverstrekkingen. Ook hier is immers sprake van een aanspraak op gelden (ook al maakt de verzoeker er wellicht nooit gebruik van).

In voorkomende gevallen is door de gemeente aan sportverenigingen, c.q. sportstichtingen een subsidie in de vorm van een gemeentegarantie voor een geldlening verstrekt. Voor bijvoorbeeld de uitbreiding en aanpassing van clubgebouwen en was- en kleedruimten of de aanschaf en plaatsing van lichtinstallaties. De afgelopen jaren zijn garantieleningen verstrekt aan Stichting Sportpark HBC, RCH voetbal, VEW, RCH Pinguins en Mixed Hockey Club Alliance.

- Subsidies ten laste van het budget Incidentele subsidies preventief jeugdbeleid en sociale participatie gehandicapten

Sinds 2006 kunnen instellingen en (sport)verenigingen een incidentele subsidie aanvragen voor activiteiten die bijdragen aan het preventieve jeugdbeleid of aan de sociale participatie van gehandicapten. Hiervoor is jaarlijks een bedrag van € 20.000 beschikbaar. De afgelopen periode is bijvoorbeeld ondersteuning verleend aan SMASH Tennis (voor de opleiding van trainers) en aan de Stichting Aangepast Schaatsen Kennemerland (voor de Special Olympics).

2.4 Toekomstig subsidiebeleid: uitgangspunten

Kaders nota “Sport en bewegen in Heemstede”

In de nota “Sport en bewegen in Heemstede” hebben we aangegeven dat we het welzijn en de gezondheid van alle Heemsteedse inwoners willen bevorderen en hiervoor de voorwaarden willen bieden.

Dit vraagt om de inzet van preventieve voorzieningen en activiteiten die mogelijkheden bieden voor ontspanning, recreatie, sociale participatie en persoonlijk welzijn. Deze inzet wordt óók gevraagd op het gebied van sport en bewegen. We vinden dan ook het meedoen aan sport en bewegen van álle inwoners van belang. Hiernaast willen we enkele doelgroepen met name stimuleren tot sport en bewegen: jeugd, ouderen, mensen met een beperking en mensen met financiële belemmeringen.

Wij zijn van mening dat we onze doelstellingen alleen kunnen realiseren als er sterke sportverenigingen zijn. Hierbij speelt de facilitering van sportverenigingen via het huurtarievenbeleid een belangrijke rol. Aansluitend daarop kunnen we met het subsidiebeleid sportbeoefening stimuleren, verenigingen ondersteunen en sport toegankelijk houden voor de inwoners van Heemstede. De rol van de gemeente is hierbij beperkt tot ondersteuning van die activiteiten die niet of in onvoldoende mate door particulier initiatief kunnen worden gerealiseerd of in stand gehouden.

Het spreekt voor zich dat we hierbij groot belang hechten aan een wijze van subsidiëring die efficiënt en resultaatgericht is.

2.4.1 Beoordeling huidig subsidiebeleid

Subsidiëring is een beleidsinstrument dat de gemeente de mogelijkheid biedt bepaalde activiteiten te stimuleren. En hiermee een bijdrage te leveren aan de in de nota “Sport en bewegen in Heemstede” neergelegde doelstellingen. In het onderstaande gaan we na of de huidige wijze van subsidiëren - en de toepassing van de draagvlakvoorwaarde - aansluiten bij de gewenste ontwikkelingen.

2.4.1.1 Beoordeling draagvlakvoorwaarde

De gemeente Heemstede streeft ernaar dat iedere Heemstedenaar volwaardig kan deelnemen aan de maatschappij, zich kan ontplooien en kan meedoen. Dit via de inzet van preventieve voorzieningen en activiteiten, onder andere op het gebied van sport en bewegen. Daarom vinden we het van belang dat verenigingen worden gestimuleerd om Heemsteedse leden aan te trekken. Dit geldt uiteraard ook voor sportverenigingen. We zijn van mening dat de draagvlakvoorwaarde hierbij een belangrijke rol vervult. We benadrukken dat de draagvlakvoorwaarde voor alle verenigingen en instellingen in Heemstede geldt, ongeacht de soort van activiteit.

Voorstel

Wij stellen voor de tot nu toe gehanteerde subsidievoorwaarden voor sportverenigingen met betrekking tot het draagvlak van hun activiteiten te handhaven, inhoudende:

  • -

    v eldsportverenigingen dienen om voor subsidie in aanmerking te kunnen komen minimaal 75, de overige verenigingen minimaal 20 actieve Heemsteedse leden te hebben; én

  • -

    minimaal 35 procent van het totale aantal actieve leden dient uit Heemstede afkomstig te zijn. Tenzij een vereniging meer dan 200 Heemsteedse leden heeft.

Het hanteren van de draagvlakvoorwaarde levert een bijdrage aan een efficiënte inzet van middelen: verenigingen die activiteiten ontplooien waarvoor onvoldoende draagvlak in Heemstede aanwezig is, dienen hun activiteiten zelf te bekostigen of zullen moeten overgaan tot schaalvergroting.

Het niet meer voldoen aan de draagvlakvoorwaarde, terwijl sprake is van een jarenlange subsidierelatie, betekent overigens niet gelijk en per definitie beëindiging van de subsidiëring. In voorkomende gevallen kunnen wij (tijdelijk) een ontheffing verlenen.

2.4.1.2 Beoordeling huidige subsidievormen en voorstellen voor toekomstig beleid

- Beoordeling jeugdlidsubsidies

Met de verstrekking van jeugdlidsubsidies streeft de gemeente volgens de nota “Welzijn, Wel Doen II” naar de handhaving van de hoge deelnamecijfers van Heemsteedse jongeren aan sportactiviteiten.

Zoals aangegeven in de nota “Sport en bewegen in Heemstede” is 85 procent van de Heemsteedse jeugd (5 tot 18 jaar) lid van tenminste één vereniging (landelijk: 75 procent). Wij streven ernaar dit Heemsteedse percentage in ieder geval te handhaven en zo mogelijk te vergroten.

In de nota “Sport en bewegen in Heemstede” is aangegeven dat we in de voorliggende notitie ook de vraag betrekken of de jeugdlidsubsidie in zijn huidige vorm dit doel bereikt. Deze vraag wordt door Grontmij/Marktplan BV in haar advies van mei 2008 negatief beantwoord. De BV wijst erop dat deze wijze van subsidieverstrekking van oudsher door gemeenten is uitgevoerd, maar steeds meer ter discussie wordt gesteld. Dit omdat de subsidie rechtstreeks in de verenigingsexploitatie vloeit en onduidelijk is op welke wijze het bijdraagt aan het beleidsdoel.

Wij onderschrijven de opmerkingen van Grontmij/Marktplan BV en stellen voor per 2011 het verstrekken van jeugdlidsubsidies (inclusief de in dit kader verstrekte waarderingssubsidies) aan sportverenigingen te beëindigen. De beëindiging van de jeugdlidsubsidies per 2011 is ingegeven door het feit dat de subsidieaanvragen voor het jaar 2010 reeds zijn ingediend en beoordeeld dienen te worden volgens het huidige beleid (zie tevens pagina 26).

Op dit moment is met de verstrekking van jeugdlidsubsidies op jaarbasis een bedrag gemoeid van € 17.500. Wij stellen voor dit bedrag in te zetten in een Sportstimuleringsfonds, ten behoeve van de ondersteuning van activiteiten, gericht op het doelgericht stimuleren van de sportdeelname van jeugd én van ouderen en mensen met een beperking.

Sportstimuleringsfonds

Met andere woorden, we willen met dit bedrag een Sportstimuleringsfonds vormen waarmee - gerichte en doeltreffende - stimulering van de sportdeelname van de in de nota “Sporten en bewegen in Heemstede” genoemde doelgroepen kan plaatsvinden. Wij zullen nadere criteria presenteren op grond waarvan verenigingen voor een subsidie uit dit nieuwe Sportstimuleringsfonds in aanmerking kunnen komen. Bij de opstelling van deze criteria zullen wij aansluiten bij de uitgangspunten van de nota “Sport en bewegen in Heemstede”. Zodat bijvoorbeeld een bijdrage kan worden geleverd aan het behoud van jeugdleden (bijvoorbeeld via jeugdweekends, jeugdtoernooien of clinics), het betrekken van de jeugd bij arbitrage of organisatie van activiteiten, het interesseren van niet-verenigingsleden voor de activiteiten van een vereniging of het bieden van sportactiviteiten voor niet-verenigingsleden (ook in dit geval bijvoorbeeld via clinics of via het aanbieden van activiteiten in wijken). Wij vinden het hierbij van belang dat sportverenigingen samenwerken met instellingen die gericht zijn op andere beleidsterreinen. Zoals het onderwijs, het jongerenwerk en het ouderenwerk. En met instellingen die werkzaam zijn voor mensen met een beperking. Daarnaast willen wij middelen van dit stimuleringsfonds inzetten voor de ondersteuning van regionale initiatieven op het gebied van ontwikkeling van jeugdige talenten voor topsport. Ook hierbij sluiten we aan bij de uitgangspunten van de nota “Sport en bewegen in Heemstede”.

Zorgvuldige beëindiging

We realiseren ons dat de beëindiging van de jeugdlidsubsidies per 2011 consequenties heeft voor de verschillende gesubsidieerde sportverenigingen. Op grond van de beginselen van behoorlijk bestuur ligt een overgangsregeling, c.q. een gefaseerde beëindiging, dan ook in de rede. We stellen voor, indien het subsidiebedrag meer dan € 250 bedraagt, de beëindiging in maximaal 3 jaar in te voeren.

Voorstel

We stellen voor vanaf 2011 de verstrekking van jeugdlidsubsidies - evenals de in dit geval verstrekte waarderingssubsidies - (gefaseerd) te beëindigen en de hiermee gemoeid zijnde gelden (€ 17.500) in te zetten ten behoeve van een Sportstimuleringsfonds.

Dit fonds is bedoeld voor subsidiëring van activiteiten die gericht zijn op de stimulering van sportdeelname van jeugd, ouderen en mensen met een beperking. Daarnaast willen wij middelen van dit stimuleringsfonds inzetten voor de ondersteuning van regionale initiatieven op het gebied van ontwikkeling van jeugdige talenten voor topsport.

We stellen voor nadere criteria vast te stellen waaraan verenigingen dienen te voldoen om voor een subsidie uit het Sportstimuleringsfonds in aanmerking te kunnen komen. Bij de opstelling van deze criteria zullen wij aansluiten bij de uitgangspunten van de nota “Sport en bewegen in Heemstede”.

Grontmij/Marktplan BV adviseert om bij het vervangen van de jeugdlidsubsidies door een meer gerichte en bredere ondersteuning een hoger budget beschikbaar te stellen dan het genoemde bedrag van € 17.500. In het volgende doen wij daar een voorstel voor.

- Beoordeling Incidentele subsidies preventief jeugdbeleid en sociale participatie gehandicapten

Zoals eerder aangegeven kunnen instellingen en verenigingen sinds 2006 een incidentele subsidie aanvragen voor activiteiten die bijdragen aan het preventieve jeugdbeleid en de sociale participatie van gehandicapten. De activiteiten op het gebied van het jeugdbeleid dienen zich met name te richten op opvoedings- en opgroeiondersteuning. Hiervoor is per jaar € 20.000 beschikbaar.

In de jaren 2006 en 2007 is het budget in het geheel verstrekt. Sinds 2008 zijn de aanvragen voor subsidiering uit dit budget echter afgenomen, met name als gevolg van de vaststelling van de nota Wet maatschappelijke ondersteuning/lokaal gezondheidsbeleid 2008-2011. Door deze vaststelling kunnen activiteiten op het gebied van opvoed- en opgroeiondersteuning worden aangeboden - en financieel ondersteund - vanuit het voorgenomen Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG).

Tevens is met de vaststelling van de nota Wet maatschappelijke ondersteuning/lokaal gezondheidsbeleid 2008-2011 besloten om de activiteiten van Stichting De Baan gericht op activiteiten voor mensen met een beperking binnen het reguliere sociaal-cultureel werk structureel te ondersteunen. In 2006 en 2007 zijn deze projecten van Stichting De Baan gesubsidieerd vanuit het Budget incidentele subsidies preventief jeugdbeleid en sociale participatie gehandicapten. Hiernaast is vanuit het budget tijdelijk een bijdrage verstrekt aan de ontwikkeling van de Brede Scholen.

Op grond van het bovenstaande stellen we voor de Verordeningincidentele subsidies preventief jeugdbeleid en sociale participatie gehandicapten per 2010 in te trekken en het betreffende budget (€ 20.000 op jaarbasis) in te zetten voor sport.

Wij delen de mening van Grontmij/Marktplan BV om bij het vervangen van de jeugdlidsubsidies door een meer gerichte en bredere ondersteuning een hoger budget beschikbaar te stellen dan het genoemde bedrag van € 17.500. Dit speelt temeer nu wij met het voorgestelde Sportstimuleringsfonds niet alleen de sportdeelname van de jeugd en de talentontwikkeling voor topsport, maar óók de sportdeelname van ouderen en mensen met een beperking willen bevorderen.

Daarnaast hebben wij echter in hoofdstuk 1 met nadruk gewezen op de toename van de kosten voor de gemeentelijke sportaccommodaties in de komende jaren. Het ligt daarom in de rede een deel van het betreffende budget van € 20.000 in te zetten ter dekking van de (exploitatie)kosten van de gemeentelijke sportaccommodaties.

In het concept van de voorliggende nota, dat in december 2008 is behandeld in de Commissie Samenleving, hebben wij aangegeven dat we van plan waren een voorstel te presenteren waarbij het budget als volgt werd verdeeld: € 7.500 ter aanvulling van het Sportstimuleringsfonds en € 12.500 ter dekking van de exploitatiekosten van de gemeentelijke sportaccommodaties.

Na het vernemen van de zienswijze van de Commissie Samenleving en de reacties van de (veld) sportverenigingen stellen we echter de volgende verdeling voor.

Voorstel

We stellen voor de Verordeningincidentele subsidies preventief jeugdbeleid en sociale participatie gehandicapten per 2010 in te trekken en het betrokken budget ad € 20.000 op jaarbasis als volgt ten behoeve van de sport in te zetten:

  • -

    € 10.000 in te zetten ten behoeve van het Sportstimuleringsfonds

  • -

    € 10.000 in te zetten ter dekking van de exploitatiekosten van de gemeentelijke sportaccommodaties

Omvang Sportstimuleringsfonds

Wat betekent het voorgestelde voor de omvang van het voorgestane Sportstimuleringsfonds? Dit fonds zal per 2010 jaarlijks gevuld worden met € 10.000. Dit bedrag is afkomstig uit het huidige budget voor de verstrekking van incidentele subsidies preventief jeugdbeleid en sociale participatie gehandicapten.

Vanaf het subsidiejaar 2011 worden de jeugdlidsubsidies gefaseerd beëindigd. Dit impliceert dat het Sportstimuleringsfonds in de periode 2011-2013 gefaseerd zal worden aangevuld. Met uiteindelijk € 17.500 per 2013. Het bovenstaande resulteert in een Sportstimuleringsbudget met een jaarlijks subsidieplafond van € 27.500 per 2013.

Budget Sportstimuleringsfonds

Het bovenstaande betekent tevens dat in 2010 niet alleen het jeugdlidsubsidie nog in de huidige vorm wordt verstrekt, maar dat tevens reeds aanvragen in het kader van het Sportstimuleringsfonds kunnen worden ingediend. Wij zijn van mening dat we hiermee - naast de gefaseerde beëindiging van de jeugdlidsubsidies - een goede overgang realiseren tussen de huidige jeugdlidsubsidies en de nieuwe wijze van subsidiëren, gericht op concrete activiteiten.

Wij zullen in de tweede helft van 2009 de nadere criteria presenteren op grond waarvan verenigingen voor een subsidie uit het Sportstimuleringsfonds in aanmerking kunnen komen. Zoals de indieningstermijn en het minimaal vereiste aantal deelnemers aan de activiteit. Indien het beschikbare budget onvoldoende blijkt te zijn om alle ingekomen aanvragen voor een dergelijke subsidie te kunnen honoreren, zal een rangorde in de subsidieaanvragen moeten worden aangebracht. Hierbij kan de mate van aansluiting bij de doelstellingen van de nota “ Sport en Bewegen In Heemstede” een rol spelen. Wij zullen in dat geval tevens streven naar een evenwichtige verdeling tussen de verschillende doelgroepen.

Declaratieregeling

Ook voor mensen die op financieel vlak belemmeringen ondervinden, vinden we de deelname van sporten van belang. Toch zijn onze voorstellen in het kader van het voorgestane Sportstimuleringsfonds niet bedoeld voor deze doelgroep. Hierbij hebben we overwogen dat reeds in 2006 een declaratieregeling is vastgesteld waardoor minima een financiële bijdrage kunnen krijgen voor de kosten van maatschappelijke participatie. Waaronder de actieve deelname aan sport. Op jaarbasis is voor deze declaratieregeling een bedrag van € 75.000 beschikbaar.

- Beoordeling subsidies in de huurkosten

Zoals eerder aangegeven ontvangen de zaalsportverenigingen en de zwemsportverenigingen die gebruik maken van het Sportcentrum Groenendaal volgens de huidige subsidiesystematiek een subsidie in de huurkosten van respectievelijk 20 en 30 procent. Dit omdat de huidige huurtarieven relatief als hoog worden gezien.

In hoofdstuk 1 hebben we aangegeven dat de huidige huurtarieven voor verenigingen die gebruik maken van het Sportcentrum Groenendaal op grond van de besluitvorming in het kader van de aanbesteding niet worden gewijzigd. In het verlengde daarvan ligt het in de rede ook de bestaande subsidie in de huurkosten voor Heemsteedse zaalsport- en zwemsportverenigingen te continueren. Hiermee kan de toegankelijkheid van deze verenigingen worden gehandhaafd. En stellen we de verenigingen in staat een bijdrage te leveren aan de doelstellingen van de nota “Sport en bewegen in Heemstede”.

Voorstel

We stellen voor de bestaande subsidiëring voor zaalsport- en zwemsportverenigingen die gebruik maken van Sportcentrum Groenendaal – respectievelijk 20 en 30 procent in de huurkosten - te continueren.

- Beoordeling subsidies in onderhoudskosten

We vinden het van belang Heemsteedse stichtingen die lokale sportaccommodaties in eigendom hebben te ondersteunen. Op deze wijze bieden wij de voorwaarden voor de Heemsteedse inwoners om te kunnen sporten en bewegen. Voorwaarde hierbij is wel dat sprake is van accommodaties die niet of onvoldoende door particulier initiatief in stand gehouden kunnen worden. Dit geldt voor de velden en de sportzaal van de Stichting Sportpark HBC en voor de sportzaal van de Stichting GSV-Centrum.

Onderhoudskosten velden

Zoals aangegeven is de subsidie die de Stichting Sportpark HBC jaarlijks ontvangt in de onderhoudskosten van de velden van haar sportpark gerelateerd aan de hoogte van de “indirecte subsidie” bij de verhuur van vergelijkbare gemeentelijke sportaccommodaties. Dit betekent dat met de vaststelling van de nota “Welzijn, Wel Doen II” is besloten de stichting voor 80 procent (zijnde het destijds vastgestelde percentage voor “indirecte subsidies”) te subsidiëren in kostensoorten die verband houden met haar velden.

In paragraaf 1.4 hebben we voorgesteld in de tweede helft van 2009 de werkelijke kostprijs van de gemeentelijke accommodaties voor het jaar 2010 vast te stellen. Tevens hebben we in hoofdstuk 1 voorstellen gedaan voor tariefsverhogingen voor de huur van velden op het gemeentelijk sportpark. Beide aspecten zullen doorwerken op de omvang van de “indirecte subsidies”.

Gelet op de relatie hiervan met het percentage dat wordt gebruikt bij de subsidiëring van Stichting Sportpark HBC, stellen we voor in de tweede helft van 2009 - als er inzicht is in de hoogte van de “indirecte subsidies” voor 2010 - deze subsidieverstrekking aan de stichting te herijken. Hierbij zullen we bezien of er aanleiding is voor een subsidieverlaging.

Op deze manier houden we de relatie met de “indirecte subsidies” van het gemeentelijk sportpark in stand en realiseren we een actualisering. In tegenstelling tot de verenigingen die velden huren op het gemeentelijk sportpark, is de Stichting HBC Sportpark eigenaar van de velden. Dit aspect zullen we bij deze herijking betrekken.

Voorstel

In de tweede helft van 2009 ontstaat duidelijkheid over de hoogte van de “indirecte subsidies” voor het jaar 2010 (zie paragraaf 1.4). Gelet op de relatie hiervan met de subsidiëring in de onderhoudskosten van de sportvelden van de Stichting Sportpark HBC, stellen we voor deze subsidieverstrekking in de tweede helft van 2009 - als er inzicht is in de hoogte van de “indirecte subsidies” voor 2010 - te herijken. Hierbij zullen we beoordelen of er aanleiding is voor een subsidieverlaging. Op deze manier houden we de relatie met de “indirecte subsidies” van het gemeentelijk sportpark en de subsidie aan Stichting Sportpark HBC voor wat betreft de velden in stand en realiseren we een actualisering. Bij deze herijking zal het feit worden betrokken dat de Stichting Sportpark HBC - in tegenstelling tot de verenigingen die velden huren op het gemeentelijk sportpark - eigenaar is van de betreffende velden.

Wellicht ten overvloede merken we op dat deze herijking geen gevolgen kan hebben voor reeds verstrekte subsidie. Zoals de in oktober 2008 aan de stichting verstrekte (incidentele) subsidie voor de vervanging van een voetbal grasveld door een kunstgrasveld.

Onderhoudskosten zalen

De sportzalen van de Stichting Sportpark HBC en de Stichting GSV-Centrum worden gesubsidieerd in de onderhoudskosten. Hierbij wordt sinds de vaststelling van de nota “Welzijn, Wel Doen II”, in verband met de vergelijkbaarheid met de gemeentelijke gymzalen, uitgegaan van een subsidiepercentage van 50 procent. Dit is gespiegeld aan het percentage “indirecte subsidie” (50 procent) waarmee gebruikers van de gemeentelijke gymnastiekzalen in 1999 werden ondersteund.

In paragraaf 1.4 hebben we voorgesteld in 2009 de werkelijke kostprijs van de gemeentelijke gymzalen vast te stellen. Zodat de actuele “indirecte subsidies” inzichtelijk worden.

Gelet op de relatie hiervan met het subsidiepercentage dat wordt gebruikt bij de subsidiëring van de sportzalen van Stichting Sportpark HBC en Stichting GSV-Centrum, stellen we voor in de tweede helft van 2009 deze subsidieverstrekkingen te herijken. Op die manier houden we de relatie met de “indirecte subsidies” van het gemeentelijk gymzalen in stand en realiseren we dat sprake is van actualisering. Ook hierbij houden we rekening met het feit dat beide stichtingen eigenaar zijn van de zalen.

Voorstel

In 2009 ontstaat duidelijkheid over de hoogte van de “indirecte subsidies” voor het jaar 2010 met betrekking tot de gemeentelijke gymzalen (zie paragraaf 1.4). Deze “indirecte subsidiering” heeft een directe relatie met de subsidiëring in de onderhoudskosten van de sportzalen van de Stichting Sportpark HBC en de Stichting GSV Centrum. Gelet hierop stellen we voor de subsidiering ten behoeve van deze sportzalen in de tweede helft van 2009 te herijken.

Beoordeling investeringssubsidies

Op dit moment kunnen sportverenigingen op grond van de Deelverordening Investeringen in aanmerking komen voor een investeringsbijdrage tot maximaal € 51.215 voor hun was- en kleedruimten of voor het geschikt maken voor gebruik door gehandicapten van hun clubaccommodaties. Verenigingen dienen zelf een bijdrage te leveren van

  • -

    60 procent van de eerste € 22.350 aan subsidiabele investeringskosten; en

  • -

    80 procent van het gedeelte van de subsidiabele investeringskosten dat het bedrag van € 22.350 te boven gaat.

De investeringen betreffen het eigendom van verenigingen. Zij nemen dan ook een groot gedeelte van de kosten voor hun rekening. Via het verstrekken van investeringssubsidies stimuleren we verenigingen tot een kwantitatief voldoende en kwalitatief goede en toegankelijke was- en kleedruimten en clubaccommodaties. Gelet op het belang hiervan voor het realiseren van de doelstellingen van de nota “Sport en bewegen in Heemstede” stellen we voor de huidige subsidiemogelijkheid te continueren. We merken in dit kader nog op dat er, gelet op het incidentele karakter van deze verstrekkingen, geen structureel budget is opgenomen in de begroting.

Voorstel

We stellen voor de bestaande subsidiemogelijkheid met betrekking tot ondersteuning van de sportverenigingen in hun investeringskosten betreffende was- en kleedruimten of voor het geschikt maken voor gebruik door gehandicapten van hun clubaccommodaties te continueren.

BIJLAGE 1 NOTA “SPORT EN BEWEGEN IN HEEMSTEDE”: SAMENVATTING VAN DE UITGANGSPUNTEN EN DOELSTELLINGEN

De nota "Sport en bewegen in Heemstede" noemt verschillende doelstellingen en uitgangspunten die als basis dienen voor het beoordelen van het huidige subsidie- en huurtarievenbeleid en de eventuele actualisering hiervan. In het volgende treft u hiervan een samenvatting aan.

Uitgangspunten

- Integrale aanpak

Met de nota "Sport en bewegen in Heemstede" streeft de gemeente Heemstede ernaar meer samenhang te bereiken, niet alleen tussen de diverse onderdelen van het sportbeleid, maar ook tussen sport en andere beleidsvelden. De nota zet in op een integrale aanpak. Hiermee wordt sport niet alleen gezien als doel op zich, maar ook - en voornamelijk - als middel om via een integrale aanpak andere effecten te bereiken: sociale participatie, gezondheid en persoonlijk welzijn.

Uitgangspunt

De gemeente Heemstede ziet sport niet alleen als doel op zich, maar met name als middel om via een integrale aanpak andere effecten te bereiken: sociale participatie, gezondheid en persoonlijk welzijn

-Trends en ontwikkelingen

De gemeente Heemstede houdt bij de formulering van haar beleid rekening met de bevolkingsontwikkeling van Heemstede. Deze ontwikkeling kenmerkt zich door een geleidelijk verdere afname van de Heemsteedse bevolking: in 2000 had Heemstede 25.845 inwoners, in 2030 zal naar verwachting sprake zijn van 22.750 inwoners.

Heemstede is op dit moment een van de meest vergrijsde gemeenten van Nederland: 22% van de Heemsteedse inwoners is 65-plusser (landelijk: 15 procent). En hoewel de totale bevolking van Heemstede de komende decennia verder afneemt, zal de categorie 65-plussers gestaag blijven toenemen. De ontgroening zet zich daarentegen voort. Op dit moment is 22 procent van de Heemsteedse bevolking jonger dan 18 jaar. Dit aandeel zal dalen tot 19 procent in 2030.

Naast de bevolkingsgegevens houdt de gemeente Heemstede bij de beleidsformulering rekening met de trends op het gebied van sport en bewegen. In de nota "Sport en bewegen in Heemstede" wordt in dit verband gewezen op de ontwikkeling van de sportdeelname. Het totale ledental van de Heemsteedse gesubsidieerde sportverenigingen blijkt de afgelopen 6 jaar met 15 procent gegroeid. Deze groei is voornamelijk (88 procent) gerealiseerd door niet-Heemsteedse leden.

Hiernaast wijst de nota “Sport en bewegen in Heemstede” op de populariteit van ongeorganiseerd sporten en sporten bij commerciële sportorganisaties, zoals fitnesscentra. Meer dan de helft van de Nederlanders sport in ongeorganiseerd verband, een kwart is lid van een commerciële sportorganisatie.

Uitgangspunt

De gemeente Heemstede houdt bij de formulering van haar beleid rekening met bevolkingsontwikkelingen en met trends op het gebied van sport en bewegen.

Doelstellingen

- Relatie met de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo)/lokaal gezondheidsbeleid.

In juni 2008 is de nota “Wmo/lokaal gezondheidsbeleid 2008-2011” vastgesteld. Het Heemsteedse Wmo/gezondheidsbeleid is erop gericht dat iedere Heemstedenaar volwaardig kan deelnemen aan de maatschappij, zich kan ontplooien en kan meedoen. Hiervan uitgaande wordt met het Heemsteedse Wmo/lokaal gezondheidsbeleid de volgende algemene doelstelling nagestreefd:

Doelstelling

De gemeente Heemstede streeft naar het bevorderen van het welzijn en de gezondheid van alle Heemsteedse inwoners en biedt hiervoor de voorwaarden.

Dit vraagt om de inzet van preventieve voorzieningen en activiteiten die mogelijkheden bieden voor ontspanning, recreatie, sociale en maatschappelijke participatie, ontplooiing en zelfredzaamheid. En, zoals in de nota “Sport en bewegen in Heemstede” wordt benadrukt, deze inzet wordt óók gevraagd op het gebied van sport en bewegen.

- Breedtesport

De nota “Sport en bewegen in Heemstede” beperkt het sportbeleid op de bevordering en de ondersteuning van breedtesport. Onder de term breedtesport wordt alle sport verstaan die niet-professioneel en niet op topsportniveau wordt beoefend. Afgezien van de inzet op het gebied van talentontwikkeling richt het beleid van de gemeente zich niet op topsport.

Doelstelling

Het sportbeleid van de gemeente Heemstede is gericht op bevordering en ondersteuning van breedtesport. Afgezien van talentontwikkeling richt het sportbeleid van de gemeente Heemstede zich niet op topsport.

- Optimalisering multifunctioneel gebruik

Gelet op de ontwikkeling dat de meeste mensen ongeorganiseerd sporten, streeft de gemeente Heemstede naar een optimalisering van het multifunctionele gebruik van de gemeentelijke sportaccommodaties. Bijvoorbeeld door de vergroting van de openstelling, het gebruik en de toegankelijkheid van het sportpark voor niet-verenigingsleden. En met het oog op het grote aantal mensen dat ongeorganiseerd sport en beweegt streeft de gemeente Heemstede er tevens naar de mogelijkheden voor het (veilig) sporten en bewegen in de openbare ruimte te vergroten.

De nota “Sport en bewegen in Heemstede” beperkt het sportbeleid op de bevordering en de ondersteuning van breedtesport. Onder de term breedtesport wordt alle sport verstaan die niet-professioneel en niet op topsportniveau wordt beoefend. Afgezien van de inzet op het gebied van talentontwikkeling richt het beleid van de gemeente zich niet op topsport.

Doelstelling

De gemeente Heemstede streeft naar een optimalisering van het multifunctionele gebruik van de gemeentelijke sportaccommodaties.

- Doelgroepen

De gemeente Heemstede streeft naar het bevorderen van het welzijn en de gezondheid van álle Heemsteedse inwoners. Hiervoor is de inzet nodig van preventieve voorzieningen en activiteiten die mogelijkheden bieden voor ontspanning, recreatie, sociale en maatschappelijke participatie, ontplooiing en zelfredzaamheid. Oók op het gebied van sport en bewegen. Het meedoen aan sport en bewegen is voor alle Heemsteedse inwoners van belang, maar enkele doelgroepen worden met name gestimuleerd tot sport en bewegen. In de eerste plaats de jeugd. Niet alleen kan sporten bijdragen aan het tegengaan van de bewegingsarmoede en het groeiende overgewicht onder jongeren en hun motorische en sociale ontwikkeling bevorderen. Ook kan de basis worden gelegd voor een sportief leven. Gelet op de vergrijzing in Heemstede is tevens het stimuleren van sporten en bewegen van ouderen een speerpunt. Hiernaast richt de gemeente Heemstede zich op het bevorderen van sportbeoefening door Heemsteedse inwoners met een beperking. Tot slot wordt gestimuleerd dat Heemstedenaren die geconfronteerd worden met financiële belemmeringen een sport kunnen beoefenen.

Doelstelling

De gemeente Heemstede vindt het meedoen aan sport en bewegen van alle inwoners van belang. Enkele doelgroepen worden hierbij met name gestimuleerd tot sport en bewegen: jongeren (tot 18 jaar); ouderen (65-plussers); mensen met een beperking; mensen met financiële belemmeringen.

- Accommodatiebeleid

Accommodaties spelen een centrale rol in het sport- en beweegbeleid. Zonder een toereikend, veilig en gevarieerd aanbod van (sport)accommodaties van goede kwaliteit kan het stimuleringsbeleid op het gebied van sporten en bewegen immers onvoldoende worden ingevuld. Niet bij alle accommodaties is echter een verantwoordelijkheid voor de gemeente aanwezig. De gemeente speelt alleen een rol bij die (sport)accommodaties die niet of onvoldoende door particulier initiatief kunnen worden gerealiseerd of in stand gehouden.

Doelstelling

De gemeente Heemstede streeft naar een kwalitatief goed en kwantitatief toereikend aanbod van sportaccommodaties. De rol van de gemeente is hierbij beperkt tot die accommodaties die niet of in onvoldoende mate door particulier initiatief kunnen worden gerealiseerd of in stand gehouden.

- Effectiviteit en transparantie subsidie- en tarievenbeleid

De ondersteuning van de sport als doel op zich én als middel om beleidsdoelen te bereiken, vindt naast het accommodatiebeleid met name plaats via het subsidie- en (huur) tarievenbeleid.

In de nota “Sport en bewegen in Heemstede” is aangegeven dat we in de voorliggende notitie ook de vraag betrekken of de jeugdlidsubsidie in de huidige vorm zijn doel bereikt. Of dat het verstrekken van subsidies veel meer verbonden kan worden aan de uitvoering van concrete activiteiten voor de jeugd en de andere genoemde doelgroepen van het stimuleringsbeleid.

De Heemsteedse verenigingen die sport aanbieden in/op accommodaties waar de gemeente voor wat betreft de realisatie en instandhouding een verantwoordelijkheid heeft, betalen een huurtarief dat beduidend onder de werkelijke kostprijs ligt. Op deze wijze worden zij door de gemeente “indirect gesubsidieerd”. In de nota “Sport en bewegen in Heemstede” is aangegeven dat deze gemeentelijke financiële inzet transparanter in beeld dient te komen.

Doelstelling

De gemeente Heemstede streeft naar een transparant (huur)tarievenbeleid voor de gemeentelijke sportaccommodaties en een effectief subsidiebeleid.

BIJLAGE 2 OVERZICHT STRUCTURELE SUBSIDIES VOOR SPORTBEOEFENING IN HEEMSTEDE IN 2009

Overzicht structurele subsidies voor sportbeoefening in Heemstee in 2009