Besluit van het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Leiderdorp houdende regels omtrent de Nota actualisatie standplaatsenbeleid (2020)

Ondertekening

Bijlage 1. Standplaatslocaties Leiderdorp

Bijlage 2. Plattegronden locaties

Toelichting actualisatie standplaatsenbeleid (2020)

Inleiding

De Nota ambulante handel Leiderdorp 2001 is aan actualisatie toe. In het coalitieakkoord 2020 - 2022 is opgenomen dat de nota in deze coalitieperiode wordt geactualiseerd.

De Nota ambulante handel 2001 bestaat uit twee onderdelen: beleid voor de weekmarkt en beleid voor standplaatsen en venten. Deze notitie gaat in op actualisatie van het onderdeel standplaatsen en venten. Doel is te komen tot een evenwichtig aanbod van standplaatsen nabij de Leiderdorpse winkelgebieden en -locaties. In deze notitie worden ook de overige beleidsbepalingen over de standplaatsen en het venten nader toegelicht.

Huidige locaties standplaatsen

De definitie van een standplaats is “een plaats van waaruit een ambulante handelaar met vergunning ingevolge de APV op gezette tijden bepaalde producten kan aanbieden.” (definitie Nota ambulante handel Leiderdorp 2001). Standplaatsen zijn vaak solitaire kramen, bijvoorbeeld gevestigd bij winkelcentra en supermarkten. Typische ambulante handel is bijvoorbeeld loempia’s, kaas en vis.

In Leiderdorp zijn er op dit moment standplaatslocaties aangewezen bij de Santhorst, bij de Winkelhof (Statendaalder), bij Ranzijn en bij de Baanderij. Bij de Winkelhof zijn op vrijdag twee standplaatsmogelijkheden onbezet en is op zaterdag één standplaatsmogelijkheid onbezet. Er zijn seizoenstandplaatsen aan de Santhorst en Winkelhof. In figuur 1 wordt een overzicht gegeven van de huidige aangewezen standplaatsen (bezet en onbezet).

Figuur 1. Huidige standplaatslocaties

Huidig standplaatsenbeleid

Met uitzondering van de locatie Ranzijn, zijn de huidige locaties aangewezen in de Nota ambulante handel 2001. Locatie Ranzijn is later vergund. In 2001 is dus gekozen voor een limitatieve lijst met standplaatslocaties. Ook zijn in de Nota ambulante handel 2001 kaders vastgelegd voor de vergunningverlening. Zo is besloten dat vergunningen voor één jaar worden uitgegeven en op naam staan. Ook is de maatvoering van de kramen vastgesteld op maximaal 45m2 voor AGF aanbod en 30 m2 voor het overige aanbod. Tevens is beleid met betrekking tot het venten vastgelegd.

De tarieven voor de standplaatsen zijn vastgelegd in de verordening precariobelasting 2020, gemeente Leiderdorp. Precariobelasting wordt geheven voor “het hebben van voorwerpen onder, op of boven voor de openbare dienst bestemde gemeentegrond.” De standplaatshouders betalen dus voor het gebruik maken van de openbare ruimte (dit geldt voor de standplaatshouders die op gemeentegrond een kraam hebben. Dit geldt uiteraard niet voor standplaatshouders die op particulier terrein een standplaats hebben).

Figuur 2. Standplaatsen in Leiderdorp

Inwonerpeiling en ondernemersvragen

In 2016 heeft onder inwoners van Leiderdorp een peiling plaatsgevonden over de standplaatsen. Dit onderzoek is door I&O research uitgevoerd. Dit bureau heeft gebruik gemaakt van het burgerpanel van Leiderdorp. Uit de peiling blijkt dat een meerderheid van de respondenten tevreden is met de standplaatsen. Ongeveer de helft van de respondenten heeft dan ook geen behoefte aan uitbreiding. Toch is er ruimte voor verbetering. Zo is er behoefte aan meer / andere productgroepen. Biologische producten, vis, groente en fruit springen er uit. De locaties die worden genoemd om in aanmerking te komen voor uitbreiding van het aantal standplaatslocaties zijn Wooon, Amaliaplein en de Oranjegalerij.

Ondernemers kaarten regelmatig bij de gemeente aan dat het aantal standplaatsen in Leiderdorp te beperkt is. Dit is in gesprekken met de Leiderdorpse Ondernemersvereniging aan de orde gekomen. Ook een aantal ondernemers gevestigd op bedrijventerrein de Baanderij heeft dit in gesprekken met het college aangekaart. Daarnaast zijn er regelmatig verzoeken van standplaatshouders om op de Baanderij een standplaats te mogen innemen. Dat is vanwege het huidige beleid niet toegestaan.

Uitbreiding standplaatslocaties

In figuur 2 is te zien dat het aantal standplaatslocaties in Leiderdorp inderdaad beperkt is. Bestuurlijk is er dan ook behoefte om te komen tot een evenwichtiger aanbod van standplaatsen (zie begroting 2020). In aanmerking voor uitbreiding komen standplaatslocaties nabij de winkelgebieden Wooon, Amaliaplein en de Oranjegalerij. Ook uitbreiding bij winkellocatie Ranzijn is een mogelijkheid. Daarnaast bestaat de wens tot uitbreiding van het aantal dagen op sommige locaties. Dit is met name het geval voor de Baanderij. Hier is momenteel alleen op zaterdag een standplaats aangewezen. De wens van ondernemers is om dit uit te breiden. Een en ander is aanleiding om tot een uitbreiding te komen van het aantal standplaatsen in Leiderdorp.

De onderstaande uitbreiding wordt in deze notitie nader beoordeeld.

Met deze uitbreiding wordt een evenwichtiger aanbod en spreiding van standplaatsen nabij winkelgebieden en -locaties in Leiderdorp beoogd. Op onderstaande plattegrond wordt dit ruimtelijk gevisualiseerd.

Figuur 3. Mogelijke extra standplaatslocaties en uitbreiding extra dagen

Toetsingsgronden standplaatsen

Voor de aanwijzing van standplaatsen gelden kaders die zijn vastgelegd in de Algemene plaatselijke verordening gemeente Leiderdorp 2019 (APV). Potentiële locaties dienen daaraan te worden getoetst. Daarnaast is draagvlak van de ondernemers - met name als de locatie in bezit is van ondernemers - en inwoners nabij de standplaats van belang. Hun belangen moeten dus afgewogen worden bij de vaststelling van het beleid.

Het gaat om de volgende artikelen van de APV.

In feite gaat het dus om de volgende toetsingsgronden:

• 1.

  Openbare orde: de openbare orde komt in het geding als de standplaatshouder bijvoorbeeld producten aanbiedt die aanstootgevend zijn of producten op een aanstootgevende manier aanbiedt. Dit wordt getoetst bij het aanvragen van een vergunning en heeft dus geen effect voor de aanwijzing van een standplaatslocatie.

• 2.

  Openbare veiligheid. Hierbij gaat het erom dat de openbare veiligheid niet in het geding komt. Hierbij moet met name gedacht worden aan de verkeersveiligheid. Is het aanwijzen van een standplaats wel mogelijk als het gaat om bijvoorbeeld verkeersdrukte, parkeergelegenheid of potentieel gevaarlijke verkeerssituaties? Voor de gemeente Leiderdorp geldt dat de standplaatsen gesitueerd moeten zijn binnen de rode kaders zoals weergegeven in bijlage 2.

• 3.

  Volksgezondheid.

• 4.

  Bescherming van het milieu. Op mobiele verkooppunten is de Wet milieubeheer en het Activiteitenbesluit van toepassing. Hierin staan de milieuregels waar wagens aan moeten voldoen. Dit wordt bij de vergunningverlening voor een individuele aanvraag getoetst.

• 5.

  Geldend bestemmingsplan. Standplaatsen mogen niet in strijd zijn met het geldende bestemmingsplan.

• 6.

  Redelijke eisen van welstand. Deze weigeringsgrond kan gehanteerd worden indien een of meerdere standplaatsen worden ingenomen op een zodanige plaats dat het straatbeeld ernstig verstoord wordt.

• 7.

  Verzorgingsniveau. Hierbij gaat het erom dat bij de aanwijzing van een standplaatslocatie het verzorgingsniveau voor de consument niet in gevaar komt. Dit is bijvoorbeeld het geval als de concurrentie zo groot wordt dat winkels failliet dreigen te gaan. Het is aan de betreffende winkelier om dit aan te tonen. Het gaat hierbij nadrukkelijk om het belang van consumenten, niet om economische ordening.

• 8.

  Gemeentelijk beleid. De gemeente kan door het standplaatsenbeleid het aantal standplaatsen vaststellen. Ook kunnen aanvullende eisen worden gesteld. Zo is branchering om tot een evenwichtig aanbod voor de consument te komen soms een van de beleidsdoelen.

Toetsing aanwijzing standplaatslocaties

Hoe pakt het uit als de potentiële uitbreidingslocaties worden getoetst aan de hand van de relevante toetsingsgronden? Hieronder wordt per locatie een beschrijving en een advies gegeven.

Baanderij

• -

  Openbare orde: n.v.t. Dit geldt met name bij het vergunnen van een standplaats.

• -

  Openbare veiligheid: de verkeersveiligheid zal naar verwachting niet zodanog in het geding zijn dat dit bezwaren oplevert voor uitbreiding met maandag t/m vrijdag. Deze dagen zijn namelijk niet verkeersintensiever dan de zaterdag waarop nu een kraam toegestaan is. Ook de uitbreiding met een extra standplaats zal naar verwachting geen probleem opleveren, mits de situering op het terrein voldoet. Met dit laatste moet rekening worden gehouden bij de vergunningverlening.

• -

  Volksgezondheid: n.v.t. Dit geldt met name bij het vergunnen van een standplaats.

• -

  Bescherming van het milieu: n.v.t. Dit geldt met name bij het vergunnen van een standplaats.

• -

  Geldend bestemmingsplan: zie paragraaf Bestemmingsplannen.

• -

  Redelijke eisen van welstand: het straatbeeld wordt niet ernstig verstoord.

• -

  Verzorgingsniveau: een uitbreiding van deze voorzieningen komen voor consumenten ten goede aan het winkelaanbod op de Baanderij.

• -

  Conclusie: de gewenste uitbreiding is realiseerbaar.

Ranzijn

• -

  Openbare orde: n.v.t. Dit geldt met name bij het vergunnen van een standplaats.

• -

  Openbare veiligheid: verwachting is dat uitbreiding naar de maandag tot en met zaterdag qua verkeersveiligheid mogelijk is. Het parkeerterrein is namelijk op dit moment ook op zaterdag (waarop nu een kraam vergund is) groot genoeg om het verkeersaanbod aan te kunnen.

• -

  Volksgezondheid: n.v.t. Dit geldt met name bij het vergunnen van een standplaats.

• -

  Bescherming van het milieu: n.v.t. Dit geldt met name bij het vergunnen van een standplaats.

• -

  Geldend bestemmingsplan: zie paragraaf Bestemmingsplannen.

• -

  Redelijke eisen van welstand: het straatbeeld wordt niet ernstig verstoord. Het is belangrijk hier ook op toe te zien bij het verlenen van een vergunning (bijvoorbeeld door de situering binnen de locatie).

• -

  Verzorgingsniveau: een uitbreiding van het aantal dagen is een toevoeging van het huidige aanbod, waarvan de consument profiteert.

• -

  Conclusie: de gewenste uitbreiding is realiseerbaar.

Wooon

• -

  Openbare orde: n.v.t. Dit geldt met name bij het vergunnen van een standplaats.

• -

  Openbare veiligheid: door de standplaats te situeren aan de looproute, hoeven geen parkeerplaatsen te worden benut waardoor de verkeersveiligheid gewaarborgd wordt.

• -

  Volksgezondheid: het is van belang de standplaats zo te plaatsen, dat dit geen gevaar oplevert voor het winkelend publiek en voor de bebouwing (brandgevaar). Hiermee dient rekening te worden gehouden bij de vergunningverlening

• -

  Bescherming van het milieu: n.v.t. Dit geldt met name bij het vergunnen van een standplaats.

• -

  Geldend bestemmingsplan : zie paragraaf Bestemmingsplannen.

• -

  Redelijke eisen van welstand: het straatbeeld wordt niet ernstig verstoord.

• -

  Verzorgingsniveau: dit is een goede toevoeging om de levendigheid op de Wooonlocatie te bevorderen. Zie verder paragraaf Bestemmingsplannen.

• -

  Conclusie: de gewenste uitbreiding is realiseerbaar.

Oranjegalerij

• -

  Openbare orde: n.v.t. Dit geldt met name bij het vergunnen van een standplaats.

• -

  Openbare veiligheid: de Oranjegalerij is gesitueerd in een woonwijk. De situering van de standplaats is van belang in verband met (verkeers)veiligheid. Hiermee dient rekening te worden gehouden bij de vergunningverlening.

• -

  Volksgezondheid: n.v.t. Dit geldt met name bij het vergunnen van een standplaats.

• -

  Bescherming van het milieu: n.v.t. Dit geldt met name bij het vergunnen van een standplaats.

• -

  Geldend bestemmingsplan : zie paragraaf Bestemmingsplannen.

• -

  Redelijke eisen van welstand: het straatbeeld wordt niet ernstig verstoord.

• -

  Verzorgingsniveau: een uitbreiding van deze voorzieningen komen ten goede aan de levendigheid van de Oranjegalerij en daarmee aan het verzorgingsniveau voor de consument.

• -

  Conclusie: de gewenste uitbreiding is realiseerbaar.

Amaliaplein

• -

  Openbare orde: n.v.t. Dit geldt met name bij het vergunnen van een standplaats.

• -

  Openbare veiligheid: hoewel een standplaats een prima toevoeging is aan het winkelaanbod, is het nu niet het moment om een standplaats toe te staan. Reden hiervoor is met name dat de komende twee jaar de verkeerssituatie nog op orde wordt gemaakt om het extra verkeer ten gevolge van de ontwikkeling (supermarkt en woningen) goed te kunnen afwikkelen. Daarnaast dient de nieuwe situatie zich te normaliseren nadat alles in bedrijf is. Na normalisatie kan opnieuw beoordeeld worden of het Amaliaplein een geschikte plek is voor een standplaats.

• -

  Volksgezondheid: n.v.t. Dit geldt met name bij het vergunnen van een standplaats.

• -

  Bescherming van het milieu: n.v.t. Dit geldt met name bij het vergunnen van een standplaats.

• -

  Geldend bestemmingsplan : zie paragraaf Bestemmingsplannen.

• -

  Redelijke eisen van welstand: het straatbeeld wordt niet ernstig verstoord.

• -

  Verzorgingsniveau: een uitbreiding van deze voorzieningen komt voor consumenten ten goede aan het winkelaanbod.

• -

  Conclusie: aanwijzing van een standplaatslocatie is nu niet opportuun.

Bestemmingsplannen

Op dit moment zijn in de bestemmingsplannen geen locaties voor standplaatsen aangewezen. Dit geldt zowel voor de huidige standplaatslocaties als voor de nieuw aan te wijzen plekken.

In dit geval zijn er 2 mogelijkheden om de aanwijzing van standplaatsen te regelen:

• 1.

  Bij het verlenen van een vergunning voor een standplaats afwijken van het geldende bestemmingsplan.

• Hiervoor is een onderbouwing van de meerwaarde van de standplaats nodig. In deze notitie wordt deze onderbouwing gegeven.

• Ook moet worden ingegaan op de ruimtelijke consequenties van de standplaats voor de omgeving (parkeren, hinder) . Daarvoor bestaan 2 opties:

  • a.

    Definitieve vergunning met een (permanente) afwijking van het bestemmingsplan. Dit vergt een ruimtelijke onderbouwing. Daarvoor is de uitgebreide procedure uit de Awb van toepassing is (26 weken).

  • b.

    Tijdelijke vergunning (voor maximaal 10 jaar). Hiervoor geldt de reguliere procedure uit de Awb (8 weken). Dit is een te verdedigen optie: standplaatsen worden pas definitief gemaakt indien de opgedane ervaring positief is.

• 2.

  Aanpassing van de bestemmingsplannen. Dit is een langdurig en kostbaar traject.

Mogelijkheid 1b, het afgeven van tijdelijke vergunningen, is meest opportuun en geniet de voorkeur. Voorstel is de vergunningen voor 1 jaar af te geven. Deze werkwijze wordt momenteel ook gebruikt. Het is wel van belang en de bedoeling om de locaties voor ambulante handel in de toekomst te regelen via het omgevingsplan overeenkomstig de Omgevingswet.

Verzorgingsniveau

De gemeente kan geen economische ordening aanbrengen in het winkelaanbod. Ook houdt de gemeente zich niet bezig met concurrentieverhoudingen. Wel is het van belang een gevarieerd aanbod te behouden. Daarom is het van belang om per locatie zo mogelijk te variëren in aanbod. Dit geldt met name bij de locaties waar meerdere standplaatsen aangewezen zijn. Daar is het van belang per productgroep maximaal 1 standplaats toe te staan. Voor het overige wordt niet gestuurd.

Toetsing vergunningverlening standplaatsen

In bijlage 2 zijn alle standplaatslocaties ruimtelijk weergegeven. Voorgesteld wordt de standplaatsen binnen de roodgearceerde vlakken van deze plattegronden te situeren. Bij het intekenen van de plattegronden is rekening gehouden met de toetsingsgronden. De exacte standplaats binnen de gearceerde vlakken wordt per vergunningaanvraag bepaald. Dit is namelijk afhankelijk van de aanvraag. Bij kramen waar bijvoorbeeld gefrituurd wordt (zoals patatkramen) gelden strikte (wettelijke) regels voor onder andere de plaatsing vanaf gevels in verband met brandveiligheid. Bij een aanvraag wordt dus getoetst aan de toetsingscriteria en de geldende wettelijke bepalingen.

Overig beleid

In de Nota ambulante handel Leiderdorp 2001 staan naast het toewijzen van locaties ook een aantal andere bepalingen. Dit zijn bepalingen over bijvoorbeeld de maatvoering van de standplaatsen en de manier waarop de vergunningen worden verleend. Deze regels blijken in de praktijk prima te voldoen. Er is dan ook geen aanleiding om deze regels te actualiseren.

Venten

Naast ambulante handel vanaf een vaste standplaats, is er in Leiderdorp ook sprake van ambulante handel door middel van venten. Het verschil tussen standplaatsen en venten is dat bij venten de handel niet vanaf een vaste standplaats plaatsvindt. Een typisch voorbeeld is de ijsverkoper die zijn ijs vanaf een ijscokar verkoopt. ‘Venten’ is geregeld in de APV. Het gaat om de volgende artikelen:

Het college kan dus op grond van artikel 5:15 van de APV vergunningen voor venten verstrekken (dan wel weigeren). De gronden waarop de gemeente een ventvergunning kan weigeren, liggen in de sfeer van handhaving van de openbare orde. Voorbeelden van weigeringsgronden zijn het voorkomen of beperken van overlast of het belang van de verkeersveiligheid. Andere reden om een ventvergunning te weigeren, is dat bestaande plaatselijke voorzieningen in gevaar komen. Het is hierbij niet de bedoeling dat de gemeente ingrijpt in de concurrentieverhoudingen.

Gemeenten kunnen een maximumstelsel hanteren voor venten. In de Nota ambulante handel Leiderdorp 2001 is geregeld dat er in gemeente Leiderdorp jaarlijks maximaal 8 ventvergunningen kunnen worden verleend. In de praktijk blijkt dit goed te werken. Het aantal aanvragen voor venten varieert van jaar tot jaar, maar het maximum van 8 aanvragen is nooit overschreden.

Voorgesteld wordt dan ook dit maximumaantal in stand te houden. Ventvergunningen worden afgegeven voor een periode van een jaar. In de vergunning wordt duidelijk aangegeven gedurende welke periode van het jaar, op welke routes, op welke dagen en op welke uren de venter verkoopactiviteiten mag verrichten.