Beleidsregel Bestuurlijke handhaving artikel 13b Opiumwet

Het is een gegeven van algemene bekendheid dat hennepteelt en drugshandel veelal gepaard gaat met overlast en criminaliteit. Dit is een ongewenste situatie. Artikel 13b van de Opiumwet geeft de burgemeester de mogelijkheid om bestuursdwang toe te passen ter handhaving van de artikelen 2 en 3 van de Opiumwet. Deze bevoegdheid staat bekend als de Wet Damocles.

De tekst van artikel 13b, eerste lid, van de Opiumwet luidt:

“De burgemeester is bevoegd tot oplegging van een last onder bestuursdwang indien in woningen of lokalen dan wel in of op bij woningen of zodanige lokalen behorende erven een middel als bedoeld in lijst I of II wordt verkocht, afgeleverd of verstrekt dan wel daartoe aanwezig is.”

Bestuursrechtelijke maatregelen zijn reparatoire maatregelen, dat wil zeggen gericht op het ongedaan maken van de overtreding. Zij mogen niet dienen als punitieve sancties, dat wil zeggen niet gericht zijn op het bestraffen van overtredingen. Er hoeft geen sprake te zijn van overlast ten gevolge van drugsgerelateerde activiteiten om artikel 13b van de Opiumwet te kunnen toepassen. De enkele omstandigheid dat is geconstateerd dat drugs zijn verkocht, afgeleverd of verstrekt dan wel daartoe aanwezig zijn, is voldoende voor toepassing er van.

Het voorliggende handhavingsbeleid staat los van de strafrechtelijke handhaving. In voorkomende gevallen kan tevens strafvervolging worden ingesteld door het Openbaar Ministerie, naast de bestuurlijke handhaving op grond van artikel 13b van de Opiumwet.

Het handhavingsbeleid heeft tot doel:

• •

  De activiteiten van de aangesloten partijen bij het Regionaal Hennepconvenant 2014, zoals gemeente, politie en justitie, op elkaar af te stemmen en waar mogelijk complementair te laten zijn.

• •

  Te realiseren dat geconstateerde overtredingen gevolgd worden door een maatregel die qua intensiteit zo goed mogelijk aansluit bij de ernst van de overtreding en het daardoor ontstane gevaar voor de openbare orde.

• •

  Kenbaar te maken aan de overtreder welke (bestuursrechtelijke) maatregel hij van de overheid kan verwachten na een overtreding, waardoor er mogelijk een preventieve werking van uitgaat.

• •

  Door onderliggend beleid de motivering van de maatregel in een gerechtelijke procedure te versterken.

Voor het toepassen van de last onder bestuursdwang op grond van artikel 13b van de Opiumwet zijn de algemene bepalingen uit artikel 5:21 e.v. van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) van toepassing. Hieronder worden de stappen kort uiteengezet.

• •

  Voorbereiding

  Op basis van het hennepbericht, opgesteld door de politie, en eventueel andere verkregen informatie over het desbetreffende pand, wordt een dossier aangemaakt om op grond van artikel 13b van de Opiumwet bestuurlijk op te kunnen treden.

  Naar aanleiding van het hennepbericht wordt een afspraak ter plaatste gemaakt met de eigenaar om een goed beeld van de situatie te krijgen. Van dit bezoek wordt een verslag gemaakt. De eigenaar krijgt een afschrift van dit verslag en kan binnen twee weken na verzending zijn zienswijze op het verslag geven. Vervolgens wordt het definitieve verslag aan het dossier toegevoegd en krijgt de eigenaar afschrift van het definitieve verslag.

• •

  Situatiebeoordeling

  Per dossier wordt een situatiebeoordeling gemaakt, zodat handhavend opgetreden kan worden. Deze beoordeling gebeurt aan de hand van de in hoofdstuk vijf en zes opgenomen feiten en omstandigheden en daarbij behorende handhavingsmatrixen. De belangenafweging is hiermee zoveel mogelijk inzichtelijk gemaakt.

• •

  Waarschuwing

  Indien uit de situatiebeoordeling blijkt dat een waarschuwing wordt gegeven, wordt deze op schrift gesteld en (indien mogelijk) namens de burgemeester aan belanghebbende(n) overhandigd/verzonden. Een waarschuwing is pandgebonden, maar kan niet worden ingeschreven in het gemeentelijk beperkingenregister. Om het voor nieuwe pandeigenaren mogelijk te maken in te zien of een pand al eerder in aanraking is geweest met artikel 13b van de Opiumwet wordt de waarschuwing bekend gemaakt op de gemeentelijke website en in het plaatselijke huis-aan-huis blad middels een volgende tekst:

  Op * is de Beleidsregel artikel 13b Opiumwet in werking getreden. Dit beleid heeft betrekking op het sluiten van woningen en lokalen in geval van drugshandel. Daarin is vastgelegd dat lokalen en woningen waarop dit beleid wordt toegepast gepubliceerd zullen worden, zodat toekomstige huurders of eigenaren zich kunnen vergewissen of er een waarschuwing op een pand rust.

  Voor het volgende (kadastrale) adres is een waarschuwing uitgegaan op basis van artikel 13b Opiumwet:

  (Kern)

  (straatnaam, huisnummer, kern, kadastrale gemeente *, sectie *, nummer * en datum verzending waarschuwing). De gegeven waarschuwing blijft vijf jaar in het gemeentelijk systeem staan en heeft invloed bij een eventuele volgende toepassing van de Beleidsregel artikel 13b Opiumwet.

• •

  Sluitingsbesluit

  • •

    Ter voorbereiding van een besluit tot het opleggen van een last onder bestuursdwang wordt het voornemen bekend gemaakt.

    Tegen dit voornemen kan een zienswijze, hetzij schriftelijk, hetzij mondeling, worden ingediend (artikel 4:8 en 4:9 van de Awb). Hiervan wordt afgezien indien vereiste spoed zich hiertegen verzet (artikel 4:11, onder a, van de Awb).

    De zienswijze kan een ander licht op de zaak werpen, waardoor een minder zware of juist zwaardere bestuursrechtelijke maatregel opgelegd moet worden.

  • •

    Last onder bestuursdwang inhoudende sluiting

    Het besluit wordt op schrift gesteld en aangetekend verzonden aan diegene die bevoegd is de last uit te voeren. In de last onder bestuursdwang inhoudende sluiting worden in ieder geval de volgende elementen opgenomen:

    • •

      Bevel tot sluiting op grond van artikel 13b Opiumwet. De last houdt in dat het pand ontoegankelijk is en blijft gedurende de termijn van sluiting en dat een aankondiging van de sluiting duidelijk zichtbaar moet worden aangebracht op het betreffende pand.

    • •

      Aanduiding van het pand, adres en kadastraal nummer. De last houdt een concrete omschrijving in van wat wordt gesloten en gesloten moet worden gehouden en in voorkomend geval een nadere aanduiding van de betreffende ruimten dan wel erven.

    • •

      Termijn van de sluiting.

    • •

      Motivering van de last inhoudende sluiting, waarbij wordt verwezen naar onderhavige beleidsregel.

    • •

      Begunstigingstermijn. In de last wordt een termijn opgenomen van minimaal drie werkdagen. Indien echter het pand al gesloten is ten tijde van het nemen van het besluit, kan worden volstaan met een kortere begunstigingstermijn.

    • •

      Rechtsmiddelenclausule. Tegen het besluit kunnen belanghebbenden bezwaar maken en een voorlopige voorziening vragen. Tegen de beslissing op bezwaar kan beroep worden ingesteld.

    • •

      Mogelijkheid om te verzoeken tot opheffing van de sluiting.

    • •

      Aanzegging tot kostenverhaal voor het afsluiten en verzegelen van de woning/lokaal. Zie hieronder nog het kopje ‘kostenverhaal’.

• •

  Effectuering last onder bestuursdwang inhoudende sluiting

  Na de bekendmaking van de last onder bestuursdwang zal overgegaan worden tot het sluiten van het lokaal of de woning. Ingevolge de uitspraak van de ABRvS 1 is de begunstigingstermijn in geval van het optreden op grond van artikel 13b Opiumwet niet bedoeld om de belanghebbende(n) de mogelijkheid te geven de tenuitvoerlegging van het besluit te voorkomen. De burgemeester is van mening dat een begunstigingstermijn als zijnde een termijn waarbinnen de belanghebbenden zelf het lokaal of de woning kunnen sluiten niet kan worden toegekend. Wanneer een belanghebbende een woning of een lokaal zelf sluit, kan namelijk niet worden gegarandeerd dat de woning/lokaal daadwerkelijk gesloten blijft. Zonder het aanbrengen van het zegel kan niet worden gecontroleerd of het pand gedurende de sluitingsperiode inderdaad gesloten was. Aan de belanghebbenden wordt enkel een termijn gegeven waarbinnen zij zelf de woning/lokaal ‘sluit klaar’ kunnen maken om zo de kosten van de tenuitvoerlegging te verminderen danwel te voorkomen. Dit wil zeggen dat zij de kans krijgen om voor de sluiting persoonlijke eigendommen uit het lokaal of de woning weg te halen en eventueel afsluitingsmaatregelen zoals het dichttimmeren van de deuren en ramen, het afsluiten van de nutsvoorzieningen et cetera te nemen. Na het verstrijken van deze termijn wordt gecontroleerd of de woning of het lokaal ‘sluit klaar’ is en eventueel worden noodzakelijke maatregelen genomen. Daarna wordt de woning of het lokaal verzegeld, eventueel in opdracht van de gemeente om controle mogelijk te maken. Daarnaast wordt op de deur een sluitingsbesluit aangebracht.

  Op grond van artikel 2.41 lid 2 van de Algemene Plaatselijke Verordening (APV) van de gemeente Lingewaal is het verboden een pand te betreden, dat is gesloten op grond van artikel 13b van de Opiumwet. Verzegeling kan controle van het pand gemakkelijker maken. Het doorbreken van het zegel is strafbaar op grond van artikel 199 Wetboek van Strafrecht.

  Bij de uitvoering van de sluiting kunnen naast een medewerker van de gemeente en politie ook vertegenwoordigers van andere (keten)partners aanwezig zijn, bijvoorbeeld: een aannemer, het energiebedrijf, de GGD of een medewerker van een verslagingszorginstelling.

  Bij panden die aan verschillende personen worden verhuurd, zoals kamerverhuurpanden, kan, indien dit mogelijk is, worden besloten tot gedeeltelijke sluiting door sluiting van de afzonderlijke kamer(s) of een gedeelte van het pand. De rest van het pand blijft dan voor derden toegankelijk. Hierdoor worden bijvoorbeeld medebewoners, die niets met de overtreding te maken hebben, niet onnodig getroffen. Bij aanhoudende overlast kan het pand alsnog in zijn geheel gesloten worden.

  Bewoners die niets met de overtreding(en) in en rond het pand te maken hebben, kunnen worden getroffen door het sluitingsbesluit. Uit jurisprudentie met betrekking tot artikel 8 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens blijkt dat in dit geval aan de “onschuldige” bewoner passende, vervangende woonruimte moet worden aangeboden.

  Op grond van de Wet kenbaarheid publiekrechtelijke beperkingen onroerende zaken dient de sluiting van het pand binnen vier dagen te worden ingeschreven in de landelijke voorziening.

  Daarnaast wordt de sluiting bekend gemaakt op de gemeentelijke website en in het plaatselijke huis-aan-huis blad middels een volgende tekst:

  Op * is de Beleidsregel artikel 13b Opiumwet in werking getreden. Dit beleid heeft betrekking op het sluiten van woningen en lokalen in geval van drugshandel. Daarin is vastgelegd dat lokalen en woningen waarop dit beleid wordt toegepast gepubliceerd zullen worden, zodat toekomstige huurders of eigenaren zich kunnen vergewissen of een woning of lokaal gesloten is.

  Op het volgende (kadastrale) adres is een (lokaal/woning) gesloten op basis van artikel 13b Opiumwet:

  (Kern)

  (straatnaam, huisnummer, kern,, kadastrale gemeente *, sectie *, nummer *, (datum verzending besluit).

  De sluiting blijft vijf jaar in het gemeentelijk systeem staan en heeft invloed bij een eventuele volgende toepassing van de Beleidsregel artikel 13b Opiumwet.

• •

  Kostenverhaal

  De toepassing van bestuursdwang geschiedt ingevolge artikel 5:25, eerste lid, van de Awb op kosten van de overtreder. Als overtreder geldt niet altijd de eigenaar van de woning. Maar als de eigenaar van een woning is ingeschreven in de Basisregistratie Personen op het betreffende adres dan mag er vanuit worden gegaan dat hij/zij de overtreder is.

• •

  Afloop sluitingstermijn en heropening

  Na afloop van de sluitingstermijn vindt overleg plaats tussen de gemeente en de eigenaar/verhuurder van het pand. Wanneer na heropening van het pand opnieuw overtreding van de Opiumwet plaatsvindt, wordt wederom conform de handhavingsmatrixen bestuurlijk opgetreden.

  Indien een belanghebbende van mening is dat het gesloten pand eerder heropend zou moeten worden, kan een gemotiveerd verzoek tot opheffing van het besluit worden ingediend bij de burgemeester. De basis hiervoor kan gevonden worden in de aangeduide omstandigheden die volgens het besluit tot sluiting van toepassing zijn.

5.1 Wegnemen bekendheid van het lokaal

Dit aspect heeft betrekking op de noodzaak om de bekendheid van het lokaal als locatie van drugshandel weg te nemen. De voor het publiek toegankelijke lokalen hebben meer bekendheid dan lokalen die niet voor publiek toegankelijk zijn. De groep personen die met eerstgenoemde lokalen bekend zijn, is groter.

De burgemeester is van mening dat het lokaal minder bekend zal staan als drugspand als in het lokaal een hennepkwekerij is opgericht. De eigenaar/opdrachtgever van de kwekerij zal hier niet veel ruchtbaarheid aan willen geven. Dit in tegenstelling tot de situatie waarbij vanuit het lokaal soft- en/of harddrugs worden verkocht of verstrekt, aangezien de gebruikers het pand regelmatig bezoeken.

Hierbij moet ook weer een onderscheid worden gemaakt tussen de handel aan eindgebruikers en aan groothandelaren. Bij handel aan groothandelaren is de bezoekfrequentie een stuk lager dan bij handel aan eindgebruikers, waardoor de afname van de bekendheid van het pand als drugspand bij groothandelaren een langer tijdsbestek zal innemen dan bij eindgebruikers en dus zwaarder meetelt.

5.2 Voorkomen van herhaling

Het gaat hier over de inschatting van het risico dat drugshandel opnieuw in hetzelfde lokaal plaatsvindt.

De burgemeester is van mening dat de kans dat er in het lokaal een handelshoeveelheid drugs dan wel een hennepkwekerij wordt aangetroffen groter is als in het betreffende lokaal al eerder een handelshoeveelheid dan wel kwekerij is aangetroffen dan wanneer dit niet het geval is.

Daarnaast is de burgemeester van mening dat het risico groter is als de drugshandel door de eigenaar geschiedt.

Is sprake van verhuur en is de huurder zelf verantwoordelijk voor de drugshandel en zijn er geen aanwijzingen dat de eigenaar/verhuurder het redelijkerwijs had kunnen vermoeden, dan is het risico op herhaling kleiner. Als de eigenaar/verhuurder wist of kon weten dat de huurder al eerder de Opiumwet heeft overtreden, wordt bijvoorbeeld verondersteld dat de eigenaar/verhuurder het redelijkerwijs had kunnen vermoeden. Het risico van herhaling wordt ook kleiner als de eigenaar/verhuurder de huurovereenkomst beëindigt. Gebeurt dit niet, dan kan de huurder nog gebruik maken van het lokaal waardoor de kans op herhaling aanwezig blijft dan wel groter wordt.

Ook is de kans op herhaling groter als al eerder met betrekking tot het lokaal is opgetreden op grond van artikel 13b van de Opiumwet. Onder eerdere toepassing van artikel 13b van de Opiumwet wordt verstaan zowel een waarschuwing als een bestuursrechtelijke maatregel.

5.3 Voorkomen van verdere aantasting van het woon- en leefklimaat

Uit de omstandigheden kan blijken dat het woon- en leefklimaat is aangetast en weer hersteld moet worden. Een aanwijzing hiervoor kan zijn het gebruik van soft- en/of harddrugs in de directe omgeving van het bewuste lokaal. De burgemeester is van mening dat de verkoop, het afleveren en verstrekken dan wel het aanwezig zijn van harddrugs als een ernstiger verschijnsel voor de omgeving wordt gezien dan de verkoop, het afleveren en verstrekken dan wel het daartoe aanwezig zijn van softdrugs.

De wetgever heeft niet voor niets een onderscheid gemaakt tussen hard- en softdrugs met het oog op de gebruiksrisico's van de onderscheiden drugs en om een duidelijke scheiding tussen beide markten aan te brengen. Daartoe worden voor softdrugs speciale verkooppunten in de vorm van coffeeshops gedoogd.

5.4 Herstel van verstoring van de openbare orde

Uit de omstandigheden kan blijken dat sprake is van onrust in de directe omgeving en dat de rust in de directe omgeving moet worden hersteld.

De burgemeester is van mening dat als er klachten van omliggende ondernemers en/of omwonenden bekend zijn bij politie en/of gemeente omtrent de wijze van gebruik van het lokaal, is dat voldoende reden om aan te nemen dat sprake is van onrust.

5.5 Score versus maatregel

6.1 Wegnemen bekendheid van de woning

Dit aspect heeft betrekking op de noodzaak om de bekendheid van de woning als locatie van drugshandel weg te nemen.

De burgemeester is van mening dat de woning minder bekend zal staan als drugspand als in de woning een hennepkwekerij is opgericht. De eigenaar/opdrachtgever van de kwekerij zal hier niet veel ruchtbaarheid aan willen geven. Dit in tegenstelling tot de situatie waarbij vanuit de woning soft- en/of harddrugs worden verkocht of verstrekt, aangezien de gebruikers het pand regelmatig bezoeken. Hierbij moet ook weer een onderscheid worden gemaakt tussen de handel aan eindgebruikers en aan groothandelaren.

Bij handel aan groothandelaren is de bezoekfrequentie een stuk lager dan bij handel aan eindgebruikers, waardoor de afname van de bekendheid van het pand als drugspand bij groothandelaren een langer tijdsbestek zal innemen dan bij eindgebruikers en dus zwaarder meetelt.

6.2 Voorkomen van herhaling

Het gaat hier over de inschatting van het risico dat drugshandel opnieuw in dezelfde woning plaatsvindt.

De burgemeester is van mening dat de kans dat er in de woning een handelshoeveelheid drugs dan wel een hennepkwekerij wordt aangetroffen groter is als in de betreffende woning al eerder een handelshoeveelheid dan wel kwekerij is aangetroffen dan wanneer dit niet het geval is.

Daarnaast is de burgemeester van mening dat het risico groter is als de drugshandel door de eigenaar geschiedt.

Is sprake van verhuur en is de huurder zelf verantwoordelijk voor de drugshandel en zijn er geen aanwijzingen dat de eigenaar/verhuurder het redelijkerwijs had kunnen vermoeden, dan is het risico op herhaling kleiner. Als de eigenaar/verhuurder wist of kon weten dat de huurder al eerder de Opiumwet heeft overtreden, wordt bijvoorbeeld verondersteld dat de eigenaar/verhuurder het redelijkerwijs had kunnen vermoeden.

Het risico van herhaling wordt ook kleiner als de eigenaar/verhuurder de huurovereenkomst beëindigt. Gebeurt dit niet, dan kan de huurder nog gebruik maken van de woning waardoor de kans op herhaling aanwezig blijft dan wel groter wordt.

Ook is de kans op herhaling groter als al eerder met betrekking tot de woning is opgetreden op grond van artikel 13b van de Opiumwet. Onder eerdere toepassing van artikel 13b van de Opiumwet wordt verstaan zowel een waarschuwing als een bestuursrechtelijke maatregel.

6.3 Voorkomen van verdere aantasting van het woon- en leefklimaat

Uit de omstandigheden kan blijken dat het woon- en leefklimaat is aangetast en weer hersteld moet worden. Een aanwijzing hiervoor kan zijn het gebruik van soft- en/of harddrugs in de directe omgeving van de bewuste woning. De burgemeester is van mening dat de verkoop, het afleveren en verstrekken dan wel het aanwezig zijn van harddrugs als een ernstiger verschijnsel voor de omgeving wordt gezien dan de verkoop, het afleveren en verstrekken dan wel het aanwezig zijn van softdrugs. De wetgever heeft niet voor niets een onderscheid gemaakt tussen hard- en softdrugs met het oog op de gebruiksrisico's van de onderscheiden drugs en om een duidelijke scheiding tussen beide markten aan te brengen. Daartoe worden voor softdrugs speciale verkooppunten in de vorm van coffeeshops gedoogd.

6.4 Herstel van verstoring van de openbare orde

Uit de omstandigheden kan blijken dat sprake is van onrust in de directe omgeving en dat de rust in de directe omgeving moet worden hersteld.

De burgemeester is van mening dat als er klachten van omwonenden bekend zijn bij politie en/of gemeente omtrent de wijze van gebruik van de woning, is dat voldoende reden om aan te nemen dat sprake is van onrust.

6.5 Score versus maatregel

7. Afwijkingsbevoegdheid

De maatregelen genoemd in de matrix geven een richtlijn. In zéér uitzonderlijke gevallen kan de burgemeester gemotiveerd afwijken van de beleidsregel en de daarin genoemde (zwaarte van de) bestuursrechtelijke maatregel.

8. Citeertitel

Deze beleidsregel wordt aangehaald als ‘Beleidsregel Bestuurlijke handhaving artikel 13b Opiumwet.

9. Inwerkingtreding

Deze beleidsregel treedt in werking op de eerste dag na de datum van bekendmaking in de en het gemeentelijke nieuwsblad het Kontakt (Lingewaaljournaal).