Beleidsregels inrichtingsvarianten 'meandering' en 'natte natuurzone'

1. Inleiding

Teneinde beken te herstellen dient de beek veelal meanderend gemaakt te worden. Dit betekent dat de beek het reliëf van het landschap volgt en een meer natuurlijke afwatering wordt bereikt. Hierdoor ontstaan verschillen in stroomsnelheid en daardoor meer ecologische variatie. Daarnaast dient de waterkwaliteit te verbeteren en dienen stuwen passeerbaar gemaakt te worden voor vissen. Beekherstel wordt waar mogelijk gecombineerd met projecten in het kader van regionale waterberging en met realisering van natte ecologische verbindingszones.

2. Juridische kader

In het beheersgebied van Waterschap De Dommel komen alle beken met de functie waternatuur (inclusief de gecombineerde functie met viswater) in aanmerking voor beekherstel. Deze beken staan op de keurkaarten behorende bij de Keur oppervlaktewateren Waterschap De Dommel 2005.  Het waterschap wil deze beekdalen voor 2018 herstellen. Om deze reden is in artikel 10 van de keur een verbod opgenomen ten aanzien van meanderzones. Dit verbod is erop gericht om stroken met een breedte van 25 meter langs beide zijden van de beek met de functie waternatuur vrij te houden van activiteiten die van invloed kunnen zijn op het meanderende karakter of nieuwe beekherstelprojecten. Het betreft hier slechts ingrepen en bouwwerken van enige omvang als bedoeld in artikel 1 van de keur. Voor meanderzones betekent dit dat alleen ingrepen die leiden tot een onomkeerbare situatie (grote gebouwen en gasleidingen) ontheffingplichtig zijn. Voor de overige activiteiten (schuurtjes, hekwerken e.d.) geldt geen ontheffingplicht. Immers het betreft hier ook geen constructies van enige omvang in relatie tot beekherstel. Het ontheffingenbeleid is hierbij zoveel mogelijk afgestemd op de reconstructieplannen en de bijbehorende reconstructiekaart 14. Als uitgangspunt geldt dat voor beken waarvan de herstelwerkzaamheden in de periode 2004-2007 dienen te worden uitgevoerd, een restrictief beleid wordt  gevoerd en in beginsel geen ontheffingen worden verleend. Ingrepen in en langs beken waarvan de herstelwerkzaamheden in de periode daarna zullen plaatsvinden zullen in beginsel eveneens worden geweigerd indien de ingreep onomkeerbare gevolgen heeft.

3. Toetsingskader

Voorzover een ingreep of bouwwerk onder de ontheffingplicht valt (zie juridisch kader onder 2)  wordt getoetst op basis van de volgende uitgangspunten:

• •

  De hoofdregel is, dat voor beken met de functie waternatuur (inclusief de gecombineerde functie met viswater) die in de eerste planperiode van de reconstructie tot 1 januari 2008 voor beekherstel in aanmerking komen in beginsel geen activiteiten zijn toegestaan die beekherstel bemoeilijken of onmogelijk maken.

• •

  Als beekherstel is uitgevoerd wordt ontheffing verleend voor activiteiten die geen negatieve invloed hebben op het meanderende karakter van de beek en/of strijdig zijn met de functie waternatuur.

Uitzonderingssituaties

• •

  Bouwwerken: ontheffing wordt alleen verleend indien de noodzakelijke bebouwing niet of anders op zeer moeilijke wijze is te realiseren.  Hiervan wordt alleen afgeweken indien hiervoor zwaarwegende redenen zijn, waarbij te laste van de ontheffinghouder compenserende of mitigerende maatregelen  genomen moeten worden.

De volgende beken in het beheersgebied van Waterschap De Dommel hebben de hoogste prioriteit waarvan de herstelwerkzaamheden in de periode 2004-2008 dienen te worden uitgevoerd.

Reconstructiegebied Beerze Reusel

de Groote Beerze bij Middelbeers (Westelbeersbroek) (vrijwel geheel uitgevoerd), de Groote Beerze tussen Baest en Spoordonk, de Groote Beerze tussen moerasbos Hapert en de Grijze Steen, de Kleine Beerze, de Reusel benedenstrooms van landgoed De Utrecht, delen van de Poppelsche, Rovertsche en Nieuwe Leij in het kader van het project Schone Leij, de Rosep, het Spruitenstroompje en de Roodloop.

Reconstructiegebied De Peel

Dommel

Reconstructiegebied Boven Dommel

Keersop, Tongelreep, Sterkselse Aa, Kleine Dommel, gedeelten van de Beekloop, de Dommel en de Run.

Reconstructiegebied Meijerij

Oude Leij bij Tilburg, Essche Stroom, Dommel door Boxtel, Deel Dommel in Sint-Oedenrode, Rosep, Smalwater, De Kleine Aa, Achterste Stroom, Grote Waterloop en Heerenbeekloop (is EVZ, geen beekherstel).

Reconstructiegebied Maas&Meierij

Dommel door Sint-Michielsgestel en Essche Stroom.