Beleidsregels maatschappelijke ondersteuning gemeente Alkmaar

Algemeen afwegingskader

Algemeen gebruikelijk

Volgens de vaste jurisprudentie van de Centrale Raad van Beroep is een zaak algemeen gebruikelijk indien de volgende criteria van toepassing zijn:

• 1.

  de voorziening is niet speciaal voor gehandicapten bedoeld;

• 2.

  de voorziening is in de reguliere handel verkrijgbaar;

• 3.

  de voorziening is in prijs vergelijkbaar met soortgelijke producten,

• 4.

  er is een voorziening mogelijk via de AWBZ, de ZVW of de WIA.

Voorbeeld algemeen gebruikelijke woonvoorzieningen

Onderstaande lijst is niet limitatief en er kan in individuele situaties van worden afgeweken.

• •

  Douchekop en glijstang

• •

  Hendelmeng- en/of thermostaatkranen

• •

  Douchescherm

• •

  Zonwering

• •

  Afzuigkap

• •

  Elektrische kookplaten

• •

  Enkelvoudige handgreep

• •

  Verhoogde toiletpotten (+6)

(Indien renovatie (op korte termijn) zal plaatsvinden wordt belanghebbende geacht hier gebruik van te maken, ondanks eventuele huurverhoging).

Resultaat 1: iedere burger moet kunnen beschikken over een schoon en leefbaar huis

Inleiding

Tot een schoon en leefbaar huis behoort het zwaar en licht huishoudelijk werk. Het gaat daarbij concreet om het stofzuigen van de woning, het soppen van badkamer, keuken, toilet, het dweilen van vloeren en het overige schoonhouden van de ruimten die onder de compensatieplicht vallen. Deze ruimten zijn die ruimten die - op het niveau sociale woningbouw - voor dagelijks gebruik noodzakelijk zijn. Niveau sociale woningbouw betekent dat dit niveau als uitgangspunt wordt genomen. Daarbij kunnen persoonskenmerken en behoeften het noodzakelijk maken hiervan af te wijken.

Afwegingskader

• a.

  Het gaat om alle activiteiten teneinde het huis, exclusief de tuin, maar inclusief balkon en berging, schoon en leefbaar te houden.

• b.

  Allereerst beoordeelt het college of in het gesprek, als dat heeft plaatsgevonden, alle voorliggende en algemeen gebruikelijke voorzieningen meegenomen zijn.

• 1b.

  Toelichting. Hierbij valt te denken aan bijvoorbeeld het gebruik van de glazenwasser voor het reinigen van de ramen aan de buitenkant.

• c.

  Vervolgens beoordeelt het college of er andere eigen mogelijkheden zijn.

  • 1c.

    Toelichting Hierbij kan gedacht worden aan de situatie waarin men al jaren op eigen kosten iemand voor deze werkzaamheden inhuurt. Als tegelijk met het optreden van de beperking geen inkomenswijziging heeft plaats gevonden en er geen aantoonbare meerkosten zijn in relatie tot de handicap, is het oordeel in zijn algemeenheid dat er geen compensatie nodig is, omdat het probleem al opgelost is. Dit is uiteraard anders als aangetoond kan worden dat er zodanige wijzigingen zijn dat het niet meer mogelijk is deze hulp zelf te betalen.

  • Is sprake van een latrelatie, dan zal de gemeente nagaan of en in hoeverre de partner bij kan dragen aan het huishouden.

• d.

  Daarna beoordeelt het college of er sprake is van gebruikelijke zorg.

  • 1d.

    Toelichting Van gebruikelijke zorg is sprake indien er een huisgenoot aanwezig is, die in staat kan worden geacht het huishoudelijk werk over te nemen. Onder huisgenoot wordt verstaan: een persoon die - ofwel op basis van een familieband, ofwel op basis van een bewuste keuze - één huishouden vormt met de persoon die beperkingen ondervindt. Een huisgenoot is bijvoorbeeld een inwonend kind, maar zijn ook inwonende ouders. Of sprake van inwonendheid wordt naar de concrete feitelijke situatie beoordeeld. Daarbij staat inwonend tegenover het hebben van een volledig eigen en zelfstandige huishouding, waarbij er geen zaken zoals huisnummer, kosten nutsvoorzieningen, voordeur e.d. door elkaar lopen.

  • Het uitgangspunt is dat een leefeenheid zelf verantwoordelijk is voor het eigen huishouden, de eigen gezondheid, levensstijl en de wijze waarop het huishouden wordt gevoerd. Huisgenoten nemen daarom de huishoudelijke taken over, die de cliënt zelf niet (meer) uit kan voeren (de gebruikelijke zorg). Uitgangspunt is dat gebruikelijke zorg vóór gaat op Hulp bij het Huishouden in het kader van de Wmo, omdat Hulp bij het Huishouden alleen geboden kan worden ter aanvulling op de eigen mogelijkheden.

  • Bij het zwaar en licht huishoudelijk werk gaat het veelal om uitstelbare taken. Alleen als schoonmaken niet kan blijven liggen (regelmatig geknoeide vloeistoffen en eten) zal dat direct moeten gebeuren. Hier zal dan ondanks de gedeeltelijk gebruikelijke zorg wel voor geïndiceerd worden.

• e.

  Als al het voorafgaande niet geleid heeft tot een oplossing van het probleem, zal het college compenseren. Deze systematiek bestaat uit normen uitgedrukt in minuten en is indertijd tot stand gekomen in overleg met de toenmalige koepel van zorgaanbieders en is door de Centrale Raad van Beroep als niet-onredelijk aangemerkt.

• f.

  De hulp kan door het college worden toegekend in natura of in de vorm van een persoonsgebonden budget.

  • 1f.

    Toelichting. Daarbij moet altijd vast staan dat het te bereiken resultaat gerealiseerd zal worden, zodat er sprake is van compensatie

• g.

  Bij huishoudelijke hulp in natura kent het college hulp toe in minuten.

  • 1g.

    Toelichting Ook hier zou een andere vorm van toekennen mogelijk zijn. Daarbij moet altijd vast staan dat het te bereiken resultaat bereikt zal worden, zodat er sprake is van compensatie.

• h.

  Ook bij mantelzorgers kan sprake zijn van problemen met een schoon huis. Dit is een afgeleid recht van de verzorgde, zodat geen zelfstandig recht ontstaat.

  • 1h.

    Toelichting Dit kan in twee situaties het geval zijn. Bij de eerste situatie komt de mantelzorger aantoonbaar niet toe aan een bijdrage tot een schoon en leefbaar huis van de verzorgde. Dat zou kunnen als gevolg van (dreigende) overbelasting. Dan kan op naam van de verzorgde hulp plaats vinden. De tweede situatie betreft het niet toekomen aan het schoonmaken van het eigen huis. Dan zou de verzorgde i.p.v. naturahulp een pgb kunnen aanvragen en dat kunnen gebruiken om de mantelzorger te betalen, die op zijn beurt met dat geld hulp in eigen huis kan bekostigen.

  • Mantelzorgers kunnen in aanmerking komen voor respijtzorg. Het is daarbij niet de bedoeling dat het huishouden van de mantelzorger wordt overgenomen maar dat er vervangende hulp bij het huishouden wordt geboden bij de persoon waar de mantelzorger die hulp verzorgde. Er zal in eerste instantie worden onderzocht of algemeen aangeboden hulp bij het huishouden een adequate oplossing biedt. In het geval van respijtzorg gelden dezelfde regels als bij reguliere hulp bij het huishouden.

Resultaat 2: Iedere burger moet kunnen beschikken over goederen voor primaire levensbehoeften

Inleiding

In elk huishouden zijn boodschappen voor de dagelijkse activiteiten nodig. De compensatieplicht is beperkt tot de levensmiddelen en schoonmaakmiddelen, zaken die dagelijks/wekelijks gebruikt worden in elk huishouden. Niet hieronder vallen de grotere inkopen zoals kleding en duurzame goederen, zoals apparaten.

Het is heel normaal dat mensen deze boodschappen geclusterd doen door één maal per week de grote voorraad in huis te halen. Daar kan de Wmo bij aansluiten door uit te gaan van één maal per week boodschappen. Indien mogelijk wordt daarbij gebruik gemaakt van boodschappendiensten.

Soms hebben supermarkten een dergelijke service. Het is ook mogelijk dat vanuit de gemeente een boodschappendienst wordt opgezet. Een boodschappendienst wordt volgens de jurisprudentie aanvaardbaar geacht als er niet al te hoge kosten aan verbonden zijn.

Ook het bereiden van maaltijden valt onder dit resultaat. In sommige situaties kan van een maaltijdservice gebruik worden gemaakt. Ook zijn er kant- en klaar maaltijden te koop in de supermarkt die soms (tijdelijk) een oplossing kunnen bieden.

Afwegingskader

• a.

  Onder dit resultaat worden gerekend de boodschappen inzake levens- en schoonmaakmiddelen die dagelijks nodig zijn en zo nodig de bereiding van maaltijden.

• b.

  Allereerst beoordeelt het college of in het gesprek, als dat heeft plaatsgevonden, alle voorliggende en algemeen gebruikelijke voorzieningen meegenomen zijn.

3b. Toelichting Hierbij valt te denken aan het gebruik van een boodschappenservice, zowel die beschikbaar gesteld zijn door supermarkten, als die zijn opgezet door de gemeente of door vrijwilligersorganisaties. Als het gaat om het bereiden van maaltijden kan bekeken worden of vormen van maaltijdvoorziening of het gebruik maken van kant en klare maaltijden mogelijk en bruikbaar zijn. Ook kan gekeken worden naar de mogelijkheden van het bestellen van eten via het internet.

• c.

  Vervolgens zal het college beoordelen of er andere eigen mogelijkheden zijn.

3c Toelichting Hierbij kan gedacht worden aan de situatie dat in de omgeving wonende bekenden en/of kinderen gewend of bereid zijn deze boodschappen te doen. Zie hiervoor ook de toelichting bij punt 1d.

• d.

  Daarna beoordeelt het college of er sprake is van gebruikelijke zorg.

3d Toelichting Het doen van boodschappen is uitstelbare hulp, het bereiden van maaltijden is nietuitstelbare hulp. Hier kan wel voor geïndiceerd worden.

• • e.

    Als al het voorafgaande niet geleid heeft tot een oplossing van het probleem zal het college compenseren met een individuele voorziening.

• f.

  Bij boodschappen is het uitgangspunt: één maal in de week boodschappen doen. Een uitzondering wordt door het college alleen gemaakt als volstrekt helder is dat dit niet in één maal per week mogelijk is.

• g.

  Het resultaat: beschikken over goederen voor primaire levensbehoeften, als individuele voorziening, kan door het college in natura als ook via een persoonsgebonden budget bereikt worden.

• h.

  Het college houdt rekening met de belangen van mantelzorgers. Zo kan in geval van dreigende overbelasting een individuele voorziening aan de verzorgde worden toegekend.

• Deze voorziening kan dan niet – als het een pgb betreft - door de mantelzorger worden ingevuld: het gaat immers om diens (dreigende) overbelasting. Ook hier gaat het om een afgeleid recht. Het college kan ook op voorhand rekening houden met periodes van afwezigheid van de mantelzorger voor vakantie of anderszins.

Resultaat 3: iedere burger moet kunnen beschikken over schone, draagbare en doelmatige kleding

Inleiding

De dagelijkse kleding moet met enige regelmaat schoongemaakt worden. Dit betekent het wassen, drogen en in bepaalde situaties strijken van kleding. En soms gaat het om een los naadje of knoopje.

We spreken hier uitsluitend over normale kleding voor alledag. Daarbij is het uitgangspunt dat zo min mogelijk kleding gestreken hoeft te worden. Met het kopen van kleding kan hier rekening mee worden gehouden. Bij het wassen en drogen van kleding is het normaal gebruik te maken van de beschikbare - algemeen gebruikelijke - moderne hulpmiddelen.

Afwegingskader

• a.

  Allereerst beoordeelt het college of in het gesprek, als dat heeft plaatsgevonden, alle voorliggende en algemeen gebruikelijke voorzieningen meegenomen zijn.

4a Toelichting Hierbij valt te denken aan het gebruik van een wasserette of strijkservice als dat in de lijn ligt.

• b.

  Vervolgens zal het college beoordelen of er andere eigen mogelijkheden zijn die benut kunnen worden.

4b Toelichting Hierbij kan gedacht worden aan de aanschaf door betrokkene van een wasmachine en/of droger.

c. Daarna beoordeelt het college of er sprake is van gebruikelijke zorg.

4c Toelichting Bij beschikken over schone, draagbare en doelmatige kleding zal het over het algemeen gaan om uitstelbare taken. Alleen als de was niet kan blijven liggen zal dat direct moeten gebeuren. Hier zal dan ondanks de gedeeltelijke gebruikelijke zorg wel voor geïndiceerd kunnen worden. Zie ook de toelichting bij punt 1d.

• d.

  Als al het voorafgaande niet geleid heeft tot een oplossing van het probleem zal het college compenseren met een individuele voorziening.

• e.

  De inhoud van het resultaat schone en doelmatige kleding bestaat uit het wassen en drogen daarvan en eventueel licht verstelwerk, zoals het vastzetten van een naadje of het aanzetten van een knoop.

• f.

  Wat betreft het strijken van kleding worden er geen lakens, theedoeken, zakdoeken en ondergoed etc. gestreken. Wat betreft de kleding wordt uitgegaan van een eigen verantwoordelijkheid ten aanzien van de keuze van kleding, die in principe niet hoeft te worden gestreken.

• g.

  Er zal met de mantelzorger rekening worden gehouden met het oog op dreigende overbelasting. Als er een indicatie wordt gesteld, gebeurd dat als afgeleide van de verzorgde op zijn of haar naam.

Resultaat 4: iedere burger moet thuis kunnen zorgen voor kinderen die tot het gezin behoren

Inleiding

De zorg voor kinderen die tot het huishouden behoren is in eerste instantie een taak van de ouders.

Zo moeten werkende ouders er zorg voor dragen dat er op tijden dat zij beide werken opvang voor de kinderen is. Dat kan op de manier waarop zij dat willen (oppasoma, kinderopvang), maar het is een eigen verantwoordelijkheid. Dat is niet anders in de situatie dat beide ouders mede door beperkingen niet in staat zijn hun kinderen op te vangen. In die situatie zal men een permanente oplossing moeten zoeken.

De Wmo heeft vooral een taak om tijdelijk in te springen zodat de ruimte ontstaat om een al dan niet structurele oplossing te zoeken. Dat wil zeggen: de acute problemen worden opgelost zodat er gezocht kan worden naar een permanente oplossing.

Afwegingskader

• a.

  Allereerst beoordeelt het college of in het gesprek, als dat heeft plaatsgevonden, alle voorliggende en algemeen gebruikelijke voorzieningen meegenomen zijn.

5a Toelichting Hierbij valt te denken aan bijvoorbeeld voorschoolse, tussenschoolse en naschoolse opvang, kinderopvang, opvang door grootouders enz. Ook worden hiermee voorzieningen bedoeld in het kader van de AWBZ, ZVW of Jeugdzorg.

• b.

  Ook beoordeelt het college de mogelijkheden van ouderschapsverlof.

• c.

  Als al het voorafgaande niet geleid heeft tot een oplossing van het probleem zal het college compenseren met een individuele voorziening.

• d.

  Bij de toekenning stelt het college bij beschikking vast om welke tijdelijke periode het gaat en op welke wijze gezocht dient te worden naar een definitieve oplossing.

5d Toelichting. Het gaat hier om werkzaamheden als wassen, aankleden en voeden. Opvoeding is een specifieke taak die binnen het domein van de jeugdzorg valt.

e. Ten aanzien van mantelzorgers zal door het college rekening worden gehouden met hun belangen als het gaat om het thuis zorgen voor kinderen die tot het gezin behoren.

Resultaat 5: kunnen wonen in een geschikt huis

Inleiding

In de Wmo is in artikel 4 lid 1 geen duidelijk onderscheid gemaakt tussen resultaten die bereikt moeten worden op het huishoudelijke vlak en resultaten voor wat betreft een voor de persoon en zijn kenmerken geschikte woning. De term ‘voeren van een huishouden’ geeft daar geen duidelijkheid over. Daarbij is er één belangrijke voorwaarde voordat er gecompenseerd kan worden: er moet een woning zijn. Als er geen woning is, is het niet de taak van de gemeente om voor een woning te zorgen. Iedere Nederlandse burger dient zelf voor een woning te zorgen. Bij de keus van een woning wordt uiteraard rekening gehouden met de eigen situatie. Dat betekent ook dat er met bestaande of bekende komende beperkingen rekening wordt gehouden. Als de woning dan nog niet geschikt is kan het college compenseren.

Afwegingskader

• a.

  Uitgangspunt is dat iedereen eerst zelf zorg dient te dragen voor een woning. Daarbij mag er van uit worden gegaan dat rekening wordt gehouden met bekende beperkingen, ook wat betreft de gevolgen hiervan voor de eigen wooncarrière.

2a. Toelichting Een woning kan zowel een eigen (gekochte) woning zijn als een huurwoning. Ook bij afwijkende situaties, zoals een (woon)boot of een woonwagen met vaste standplaats wordt in principe gesproken van woning. Bij het rekening houden met de eigen wooncarrière kan er gedacht worden aan algemeen gebruikelijke voorzieningen als het aanpassen van drempels, aanbrengen van beugels en dergelijke of het inschakelen van een klusjesdienst.

Ook bij woonvoorzieningen speelt de eigen verantwoordelijkheid een grote rol. Als iemand 65 is en zijn badkamer gaat renoveren mag een gemeente veronderstellen dat hij - ook al zijn er nog geen beperkingen - rekening houdt met het gegeven dat hij een dagje ouder wordt. Dat betekent dat de persoon in kwestie aan een douche moet denken in plaats van uitsluitend een bad. Daar spelen allerlei individuele factoren natuurlijk in mee, zoals: is er plaats voor, wat is de rol van het bad voor therapie e.d.

Bezoekbaar maken woning.

In afwijking van het gestelde kan een woonvoorziening getroffen worden voor het bezoekbaar maken van één woonruimte indien de aanvrager zijn hoofdverblijf heeft in een Awbz-inrichting.

Onder bezoekbaar maken wordt uitsluitend verstaan dat de aanvrager de woonruimte, de woonkamer en een toilet kan bereiken.”

• b.

  Het college beoordeelt allereerst of het resultaat: wonen in een geschikt huis, ook te bereiken is via een verhuizing.

2b. Toelichting Hierbij zullen alle aspecten worden meegewogen: financiële consequenties van de verhuizing, de termijn waarop een woning beschikbaar komt (in verband met de medische verantwoorde termijn), de argumenten pro en contra verhuizing ten aanzien van de betrokkene en argumenten op basis van eventueel aanwezige mantelzorg. Een zeer zorgvuldige afweging van alle argumenten zal aan het besluit ten grondslag worden gelegd.

Het college verstrekt in beginsel geen tegemoetkoming voor de kosten van verhuizing en herinrichting, indien de verhuizing heeft plaatsgevonden voordat op de aanvraag is beschikt, tenzij achteraf alsnog kan worden vastgesteld dat er problemen bij het normale gebruik van de woning werden ondervonden in de verlaten woning. Als dat laatste niet meer kan, is dat reden voor afwijzing.

• c.

  Als sprake is van een aanvraag van een mantelzorgwoning gaat het college ook daarbij uit van de eigen verantwoordelijkheid voor hebben of verkrijgen van een woning.

2c. Toelichting Dit kan door zelf een woning te bouwen of te huren die op het terrein nabij de woning van de mantelzorgers kan worden geplaatst. Daarbij is uitgangspunt dat de uitgaven die de verzorgde(n) had(den) voor de situatie van de mantelzorg in de mantelzorgwoning, aan het wonen in deze woning besteed kunnen worden. Daarbij kan gedacht worden aan huur, kosten nutsvoorzieningen, verzekeringen enz. Met die middelen zou een mantelzorgwoning gehuurd kunnen worden. Ook zouden deze middelen besteed kunnen worden aan een lening of hypotheek om een mantelzorgwoning (deels) van te betalen. De gemeente kan adviseren en ondersteunen als het gaat om de nodige vergunningen op het gebied van de ruimtelijke ordening

• d.

  Als een inpandige aanpassing mogelijk is, bijvoorbeeld in de situatie van een ruime benedenverdieping, zal het college allereerst die situatie beoordelen, voordat uitbreiding van de woning aan de orde komt.

• e.

  Bij aanpassingen aan gemeenschappelijke ruimten zal het college ook beoordelen of het verantwoord is voorzieningen als trapliften op een voor een ieder bereikbare plaats te zetten.

• Ook kijkt het college naar zaken als slijtage door weer en wind.

• f.

  Bij grotere bouwkundige aanpassingen aan de woning werkt het college altijd eerst met een programma van eisen, waarmee zo nodig meerdere offertes opgevraagd kunnen worden.

2f. Toelichting. De gemeente beoordeelt welke bouwofferte in aanmerking komt voor het verlenen van een financiële tegemoetkoming of als basis geldt voor het vaststellen van de financiële tegemoetkoming.

De woningeigenaar is verantwoordelijk voor de uitvoering van de woningaanpassing conform het programma van eisen, ondanks het feit dat de gemeente Alkmaar vaak – namens de klant – opdracht heeft gegeven voor uitvoering van de woningaanpassing aan de desbetreffende aannemer.

De gereedmelding (uiterlijk binnen 12 maanden na voltooiing) gaat vergezeld van een verklaring dat bij het treffen van de voorziening is voldaan aan de voorwaarden waaronder de financiële tegemoetkoming is verleend.

De financiële tegemoetkoming wordt uitbetaald aan de woningeigenaar. Hiermee worden de aanpassingen in principe eigendom van de eigenaar. In Alkmaar zijn inmiddels afspraken gemaakt met de diverse verhuurders van woningen dat facturen van aanpassingen rechtstreeks kunnen worden voldaan aan de (huis)aannemers. Dit doet echter niets af aan het eigendomsrecht van de woningaanpassingen; de woningeigenaar blijft in principe eigenaar van de aanpassingen.

Verder zijn afspraken gemaakt dat in voorkomende gevallen specifieke aanpassingen verwijderd of meegenomen kunnen worden door de klant/aannemer, echter altijd in overleg en na toestemming van de gemeente Alkmaar.

Diegene aan wie de financiële tegemoetkoming wordt toegekend, dient gedurende een periode van 5 jaar alle rekeningen en betalingsbewijzen met betrekking tot de werkzaamheden ter controle beschikbaar te houden.

• g.

  Het aanpassen van doelgroepengebouwen zal gebeuren conform de afspraken zoals die door het college gemaakt zijn of worden met de (toekomstige) eigenaar van deze woningen.

• h.

  Bij het bepalen van al dan niet bouwkundige woonvoorzieningen houdt het college rekening met de belangen van mantelzorgers, zoals bij tilliften en andere hulpmiddelen die door mantelzorgers bediend moeten worden.

2h. Toelichting Losse douche- en toiletvoorzieningen worden in principe altijd in eigendom verstrekt (middels een eenmalig pgb of eenmalige financiële tegemoetkoming). Duurdere douche- en toiletvoorzieningen en verrijdbare tilliften kunnen als woonvoorziening in natura worden verstrekt of als pgb waarbij de klant dan zelf (onder voorwaarden) maandelijks het huurbedrag krijgt uitgekeerd.

• i.

  Bij het verstrekken van een verhuiskostenvergoeding houdt het college rekening met de mate waarin de verhuizing te verwachten of te voorspellen was. Bij een te verwachten of voorspelbare verhuizing wordt in principe geen verhuiskostenvergoeding toegekend.

• j.

  Bij woningaanpassingen ten gevolge van bijvoorbeeld CARA of rolstoelgebruik, wordt voor het vervangen van vloer- en raambedekking rekening gehouden met algemeen gebruikelijke afschrijvingstermijnen.

2j. Toelichting; Voor wat betreft aanpassingen in badkamer en keuken (in huur- of koopwoningen) mag rekening worden gehouden met de ‘algemeen gebruikelijk te achten levensduur van de te vervangen voorzieningen’. De rechtbank heeft dit in inmiddels twee gevallen bevestigd (zaaknummers AWB 11/4293 en AWB 09/2396). Voor het vaststellen van afschrijvingstermijnen gaan in principe we uit van kaders zoals het Nibud die hanteert (prijzengids, richtbedragen voor de bijzondere bijstand).

Uitgangspunten vervanging badkamers:

Afschrijvingstermijn is 20 jaar

• •

  Daarna is het vervangen/ renoveren van een badkamer algemeen gebruikelijk

• •

  Bij het renoveren van de badkamer zijn speciale voorzieningen niet algemeen gebruikelijk en kunnen deze worden vergoed (bijvoorbeeld douchezitje, douchestretcher).

De afschrijvingstermijn van 20 jaar wordt als volgt toegepast:

• •

  De eerste 5 jaar rekenen we geen afschrijving (dus volledige vergoeding bij badkamers tot 5 jaar oud).

• •

  In de daarop volgende 15 jaar wordt naar rato afgeschreven (dus 6,5% afschrijving per jaar).

Uitgangspunten vervanging keukens:

• •

  Afschrijvingstermijn is 18 jaar.

• •

  Daarna is het vervangen van de keuken algemeen gebruikelijk.

• •

  Een onderrijdbare keuken is in principe geen algemeen gebruikelijke voorziening, maar het maken van kosten voor vervanging van de keuken zijn wel algemeen gebruikelijke kosten. Dus kan verwacht worden dat die kosten geïnvesteerd worden in het plaatsen van een onderrijdbare keuken.

• •

  Hierdoor komen alleen de meerkosten van een onderrijdbare keuken ten aanzien van een algemeen gebruikelijke keuken (niveau sociale Woningbouw) voor vergoeding in aanmerking.

• •

  Voor het overige geldt de algemeen gebruikelijke afschrijving.

• •

  De kosten van apparatuur in de keuken is algemeen gebruikelijk, tenzij er sprake is van acute vervanging. Het Nibud hanteert een standaard levensduur van 10 jaar.

De afschrijvingstermijn van 18 jaar wordt als volgt toegepast:

• •

  De eerste 5 jaar rekenen we geen afschrijving (dus volledige vergoeding van onderrijdbare keuken tot 5 jaar oud).

• •

  In de daarop volgende 13 jaar wordt naar rato afgeschreven (dus 7,7% afschrijving per jaar).

Resultaat 6: zich kunnen verplaatsen in en om de woning

Inleiding

Onder de Wmo is er een andere omschrijving. Het gaat dan om het zich verplaatsen in en om de woning. Dat sluit op zich de rolstoel voor incidenteel gebruik bijna altijd uit, omdat die nu juist daar niet voor bedoeld is, maar voor verplaatsingen over langere afstanden elders, tijdens uitstapjes en de sportrolstoel. Deze rolstoel past daarmee meer onder resultaat 8 en kan ook als algemene voorziening verstrekt worden.

Afwegingskader

• a.

  Het college bekijkt eerst of er voorliggende voorzieningen aanwezig zijn. Hierbij kan gedacht worden aan voorzieningen in het kader van de AWBZ of de thuiszorg.

• b.

  Het gaat om het zich verplaatsen in en om de woning. Dat betekent dat het om verplaatsingen gaat die direct vanuit de woning worden gedaan. Daarom gaat het hier om belanghebbenden die voor het dagelijks zittend verplaatsen zijn aangewezen op een rolstoel.

• c.

  De sportrolstoel en de rolstoel voor incidenteel gebruik worden niet gerekend tot een rolstoel voor het verplaatsen in en rond de woning.

• d.

  Als er noodzaak bestaat voor een rolstoel voor dagelijks zittend gebruik, zal via een medisch en al dan niet ergotherapeutisch advies door het college een programma van eisen worden opgesteld.

• e.

  Een rolstoel kan door het college verstrekt worden in natura of in de vorm van een persoonsgebonden budget.

• f.

  Bij verstrekking in natura vallen alle kosten van onderhoud en verzekering onder de verstrekking.

• g.

  Bij een verstrekking als persoonsgebonden budget wordt de rolstoel die betrokkene zou hebben gekregen als voorziening in natura als uitgangspunt genomen.

6f Toelichting Zou betrokkene een geschikte, gebruikte rolstoel ontvangen hebben, dan zal het te verstrekken bedrag gebaseerd zijn op deze rolstoel, qua prijs maar ook qua beperkte levensduur vanwege het al afgeschreven deel.

• h.

  Ten aanzien van mantelzorgers zal door het college rekening worden gehouden met hun belangen.

6g Toelichting Dat kan bijvoorbeeld betekenen dat als de mantelzorger niet in staat is de rolstoel in alle omstandigheden te duwen, er een ondersteunende motorvoorziening verschaft kan worden.

Resultaat 7: zich lokaal kunnen verplaatsen per vervoermiddel

Inleiding

Het lokaal verplaatsen per vervoermiddel is de mogelijkheid om in de eigen woon- en leefomgeving te gaan en staan waar men wil. Er wordt gesproken over lokaal verplaatsen, waarbij gedacht moet worden aan verplaatsingen in een straal van 15 tot 20 kilometer rond de woning. Buiten dit gebied kan gebruik worden gemaakt van de mogelijkheden van het boven-regionale vervoer, dat Valys in opdracht van het ministerie van VWS verricht.

Een collectief vervoersysteem kan de prioriteit hebben, zodat de keuze voor een persoonsgebonden budget beperkt kan worden, mits men rekening houdt met de persoonskenmerken en behoeften van de aanvrager.

Er wordt geen onbeperkte kostenloze vervoermogelijkheid aangeboden. Net als voor personen zonder beperkingen geldt, dient men voor het vervoer een bijdrage te betalen al dan niet in de vorm van een tarief.

Als er na het optreden van beperkingen geen sprake is van een andere situatie op vervoersgebied dan daarvoor (men heeft al 40 jaar een auto en is gewend daar alles mee te doen) zal er geen noodzaak zijn te compenseren omdat er geen probleem is of omdat men het zelf kan oplossen. Dat kan anders zijn indien door het optreden van de beperkingen ook het inkomen daalt.

Heel veel mensen zijn op dit moment gewend al bijna hun hele leven gebruik te maken van een auto.

Als zij een beperking krijgen, door leeftijd of door een ongeval, hoeft er in feite niets te veranderen, als zij met diezelfde auto in staat blijven hun verplaatsingen te maken. Er hoeft dan niet gecompenseerd te worden. Dat zou anders kunnen zijn als zij door hun beperking veel meer verplaatsingen moeten gaan maken, of als de auto voor hun handicap aangepast zou moeten worden. In het eerste geval kan onderzoek verricht worden naar de aard van de extra ritten en de kosten daarvan, in relatie tot het eerdere verplaatsingspatroon en zou compensatie mogelijk zijn als er blijkt dat er sprake is van meerkosten. In het tweede geval, waarin sprake is van noodzakelijke autoaanpassingen, is er sprake van meerkosten: zonder beperking waren de autoaanpassingen niet nodig geweest.

Afwegingskader

• a.

  Om voor een individuele voorziening in aanmerking te komen zal het college eerst nagaan of in het gesprek alle voorliggende en algemeen gebruikelijke voorzieningen al zijn beoordeeld.

7a Toelichting het gaat hier bijvoorbeeld om reguliere fietsen, fietsen met lage instap, fietsen met hand- of terugtraprem of fietsen met andere vrij verkrijgbare kleine aanpassingen.

Auto-aanpassing

In sommige situaties is het echter denkbaar dat het verstrekken van een aanpassing aan een auto die al in het bezit is van de klant, goedkoper is dan bijvoorbeeld het verstrekken van een scootmobiel of een vervoerskostenvergoeding en valt de afweging 'goedkoopst adequaat' ten gunste van de auto-aanpassing uit. Als algemeen gebruikelijk kunnen onder andere worden aangemerkt; stuurbekrachtiging, automatisch schakelsysteem, elektrisch bedienbare ramen en dergelijke en andere verstelbare elementen.

WMO / AWBZ / WIA

Wanneer een klant in een Awbz-instelling verblijft en het gebruik van de rolstoel bestemd is voor binnen de instelling of op het terrein van de instelling dan is de Awbz verantwoordelijk voor de financiering van de voorziening. Wanneer een voorziening noodzakelijk is voor vervoer buiten de instelling is de WMO zorgplichtig. Ook voor regionale instellingen voor beschermd wonen en voor gezinsvervangende tehuizen, voor bewoners van deze instellingen kent de WMO zorgplicht.

Wanneer een rolstoel noodzakelijk is voor vervoer uitsluitend op de werkplek dan is de bedrijfsvereniging op grond van de WIA verantwoordelijk voor een eventuele verstrekking. Bij een combinatie (werk en thuis) is de Wmo zorgplichtig.

• b.

  Als het college dient te compenseren zal allereerst gekeken worden waar de vervoersbehoefte van de aanvrager/betrokkene uit bestaat.

• c.

  Aan de hand van deze vervoersbehoefte zal het college beoordelen of deze behoefte bij een persoon met een maximale loopafstand van 800 meter ingevuld kan worden met een systeem van collectief vraagafhankelijk vervoer. Hierbij houdt het college rekening met de persoonskenmerken en behoeften van de aanvrager/betrokkene.

• d.

  Met een systeem voor collectief vervoer of met een andere individuele voorziening dient tenminste een afstand van 1500 - 2000 km per jaar te kunnen worden afgelegd. Indien daar aanleiding voor is kan het college dit aantal ophogen.

7d Toelichting Bij dit aantal kilometers kan het gebruik van een andere, verstrekte, voorziening zoals een scootmobiel, meegenomen worden hetgeen invloed kan hebben op het aantal kilometers.

De OV taxi is een voorziening die lokaal en regionaal van deur-tot-deur vervoer realiseert. In principe kan iedereen gebruik maken van de voorziening. Mensen die WMO-gerechtigd zijn kunnen echter voor een zogenaamde kortingspas in aanmerking komen. Gezinsleden kunnen tegen hetzelfde gereduceerde tarief meereizen. Wanneer begeleiding tijdens het vervoer medisch gezien noodzakelijk is (bijvoorbeeld wanneer een klant een psychiatrische stoornis heeft of wanneer er een stoornis is op het gebied van de spraak) kan de begeleider, met een speciale aantekening in het systeem van de vervoerder, gratis meereizen. De noodzaak tot individueel vervoer betekent niet dat men geen gebruik kan maken van de OV taxi; ook wanneer individueel vervoer noodzakelijk is kan de OV taxi dit op medische indicatie realiseren.

• e.

  Ook bij personen met een loopafstand van meer dan 100 meter, maar minder dan 800 meter, zal het college beoordelen of een voorziening voor de zeer korte afstand noodzakelijk is. Bij een loopafstand van minder dan 100 meter gelden de voorwaarden zoals genoemd onder onder resultaat 6.

• f.

  Indien collectief vervoer niet mogelijk of niet beschikbaar is, kan het college een individuele voorziening in de vorm van een financiële tegemoetkoming te besteden aan vervoer verstrekken.

• g.

  Bij het verstrekken van voorzieningen die af te leiden zijn van de auto, beoordeelt het college of er sprake is van meerkosten ten opzichte van de periode voordat de beperkingen ontstonden. Alleen dan komt men in aanmerking voor een individuele voorziening.

• h.

  Voorzieningen kunnen door het college verstrekt worden in natura of in de vorm van een persoonsgebonden budget.

• i.

  Bij een persoonsgebonden budget is de voorziening die de aanvrager/betrokkene als voorziening in natura zou ontvangen voor het college uitgangspunt voor de hoogte van het bedrag.

7i Toelichting. Zou er in natura een voorziening vanuit het depot verstrekt worden, omdat er een geschikte voorziening aanwezig is, dan zal het bedrag van het persoonsgebonden budget op deze depotvoorziening gebaseerd worden. Daarbij wordt rekening gehouden met de nog resterende afschrijvingsperiode bij het bepalen van de hoogte van het bedrag.

Persoonsgebonden budget te besteden voor een individuele vervoersvoorziening Een individuele voorziening in natura kan ook worden verstrekt in de vorm van een persoonsgebonden budget (pgb). Het pgb wordt vervolgens vastgesteld op basis van de tegenwaarde van de huurprijs van de voorziening inclusief onderhoud en reparatie, zoals dat door de gemeente aan de gecontracteerde leverancier zou worden betaald. Het pgb wordt maandelijks aan de klant overgemaakt.

De Gemeente Alkmaar kent vier vormen van vervoerskostenvergoeding:

• •

  forfaitaire vergoeding gekoppeld aan het gebruik van de OV-taxi

• •

  forfaitaire vergoeding voor vervoer in de directe woonomgeving

• •

  vergoeding voor individueel vervoer

• •

  vergoeding voor het gebruik van een bruikleenauto

• j.

  Met de positie van mantelzorgers kan rekening worden gehouden bij het bepalen van de vervoersvoorziening.

7j Toelichting Zo kan het noodzakelijk zijn dat de mantelzorger mee wordt vervoerd (vanwege de noodzaak tijdens het vervoer in te grijpen) zodat het vervoer van de mantelzorger als noodzakelijke begeleider gratis plaats vindt.

Resultaat 8: hebben van contacten en deelname recreatieve, maatschappelijke en religieuze activiteiten

Inleiding

Het laatste op grond van artikel 4 lid 1 Wmo genoemde resultaat is een heel algemene. Het gaat daarbij om de mogelijkheid deel te nemen aan recreatieve, maatschappelijke en religieuze activiteiten, dat wil zeggen deel te kunnen nemen aan het leven van alledag.

Een belangrijke voorwaarde hiervoor zit in een ander te bereiken resultaat: het zich lokaal verplaatsen per vervoermiddel.

Lokaal vervoer wordt in principe gezien als vervoer binnen de gemeentegrenzen. Het college kan vervoer binnen de regio Noord-Kennemerland als lokaal aanmerken.

Afwegingskader

• a.

  Het college beoordeelt altijd eerst of andere, algemeen gebruikelijke, voorliggende en andere gemakkelijk zelf te realiseren voorzieningen mogelijk zijn.

• b.

  Als het gaat om een vervoerprobleem zal het college eerst beoordelen of dit via het zevende resultaat opgelost kan worden.

Sportrolstoelen.

Voor sportrolstoelen kunnen ook belanghebbenden in aanmerking komen die in het dagelijks leven van loophulpen gebruik kunnen maken, maar zonder sportrolstoel niet in staat zijn tot sport beoefening. Voor deze voorzieningen geldt geen inkomenstoets.

Inleiding

Artikel 6 van de Wmo bepaalt in lid 1 het volgende:

“Het college van burgemeester en wethouders biedt personen die aanspraak hebben op een individuele voorziening de keuze tussen het ontvangen van een voorziening in natura of het ontvangen van een hiermee vergelijkbaar en toereikend persoonsgebonden budget, waaronder de vergoeding voor een arbeidsverhouding als bedoelt in artikel 5, eerste lid, van de Wet op de loonbelasting 1964, tenzij hiertegen overwegende bezwaren bestaan.”

Door deze bepaling zijn er in de Wmo drie vormen van verstrekking mogelijk om het resultaat dat bereikt moet worden: het compenseren van problemen die een aanvrager ondervindt, te bereiken.

De eerste mogelijkheid is de voorziening in natura. Daarmee wordt bedoeld dat de gemeente de aanvrager een voorziening verstrekt, die hij of zij kant-en-klaar krijgt. En met de voorziening die betrokkene in natura krijgt moet het probleem voldoende gecompenseerd zijn.

De tweede mogelijkheid is de in artikel 6 Wmo verplicht gestelde mogelijkheid een alternatief te ontvangen in de vorm van een persoonsgebonden budget. Na een wetswijziging die sinds 1 januari 2010 van kracht is, zijn er voor het persoonsgebonden budget als het gaat om hulp bij het huishouden twee mogelijkheden om dit in te vullen. De derde mogelijkheid van verstrekking is de financiële tegemoetkoming, zo blijkt uit artikel 7, lid 2 Wmo:

Als het gaat om bouwkundige woonvoorzieningen is de gemeente verplicht om een financiële tegemoetkoming uit te betalen aan de eigenaar van de woning. Een dergelijke financiële tegemoetkoming kan alleen al om die reden in sommige situaties geen persoonsgebonden budget zijn. Dat gaat immers rechtstreeks naar de aanvrager.

‘Een financiële tegemoetkoming voor een bouwkundige of woontechnische ingreep in of aan een woonruimte wordt verleend aan de eigenaar van de woonruimte. Artikel 6 is van overeenkomstige toepassing’.

In Alkmaar heeft het College besloten om in afwijking van dit artikel afspraken te maken met de woningcorporaties waarbij de financiële tegemoetkoming rechtstreeks verstrekt wordt aan de uitvoerende partijen. De corporaties ontvangen geen verleningbeschikking, deze wordt vertrekt aan de huurder.

Het onderscheid tussen de begrippen financiële tegemoetkoming en persoonsgebonden budget is niet altijd even duidelijk. Dat wordt nog ingewikkelder gemaakt, doordat soms een financiële tegemoetkoming als forfaitaire financiële tegemoetkoming verstrekt wordt. De verschillen tussen een financiële tegemoetkoming, een forfaitaire financiële tegemoetkoming en een persoonsgebonden budget zijn het beste als volgt aan te geven.

Een financiële tegemoetkoming is een bedrag bedoeld om een individuele voorziening mee te realiseren. Het begrip financiële tegemoetkoming wordt in de wet gebruikt in artikel 7 lid 2 waar gesproken wordt over een financiële tegemoetkoming voor een bouwkundige of woontechnische ingreep in of aan een woonruimte. Een financiële tegemoetkoming betreft een tegemoetkoming in de kosten d.w.z. het betreft alleen de meerkosten oftewel de kosten die extra gemaakt moeten worden als gevolg van de beperking van de belanghebbende.

Een forfaitaire financiële tegemoetkoming is een bedrag dat los van de werkelijke kosten en meestal los van het inkomen wordt vastgesteld. Te denken valt aan een verhuiskostenvergoeding of een auto- of taxikostenvergoeding.

Afwegingskader

1. De voorziening in natura

• a.

  Bij een voorziening in natura verstrekt het college deze.

1a. Toelichting Wordt een voorziening niet als persoonsgebonden budget verstrekt, maar in natura, dan zal toekenning ook bij beschikking plaatsvinden. In de beschikking worden de voorwaarden opgenomen waaronder verstrekking plaatsvindt. Bij een voorziening in natura voor hulp bij het huishouden wordt een wettelijk verplichte eigen bijdrage gevraagd. Ook nu geldt dat een eventueel te betalen eigen bijdrage door de gemeente meestal slechts aangekondigd kan worden aangezien berekening en inning plaats zal vinden door het CAK.

2. Een persoonsgebonden budget

• a.

  Een persoonsgebonden budget is een geldbedrag bedoeld om zelf hulp bij het huishouden of een voorziening mee aan te schaffen of te betalen. Het college bepaalt of een persoonsgebonden budget wordt toegekend.

2a Toelichting. De inwoner van de gemeente Alkmaar kan, indien hij een indicatie voor hulp bij huishouden heeft, kiezen voor hulp in natura of voor een Pgb. Bij een Pgb krijgen cliënten een geldbedrag, waarmee zij zelf hulp inkopen. De hoogte van het Pgb is vastgesteld op grond van een indicatie en daarnaast door het college van B en W vastgesteld.

De klant kan de hulp inkopen bij een leverancier die hulp bij het huishouden biedt, maar kan ook kiezen voor een particuliere hulp, zoals buren en familieleden etc. die de hulp bij het huishouden uitvoeren. Klanten zijn in dit geval werkgever en door middel van een zorgovereenkomst worden de afspraken vastgelegd tussen de “werkgever” en de hulpverlener.

Het verschil tussen een persoonsgebonden budget en een financiële tegemoetkoming is klein. Helder is wel dat bij een bouwkundige woningaanpassing niet gesproken kan worden van een persoonsgebonden budget, omdat die aan de eigenaar moet worden uitbetaald.

• b.

  In de parlementaire behandeling van de Wmo is aangegeven dat er uitzonderingen mogelijk zijn op deze keuzevrijheid, met name als het gaat om personen waarvan verwacht kan worden dat zij niet met het beschikbare geld kunnen omgaan. Het college heeft de volgende uitzonderingen vastgesteld: bewindvoering, schuldenprobleem, beheer door derden.

2b Toelichting De Centrale Raad van Beroep heeft inmiddels bepaald dat collectief vervoer een individuele voorziening is (als de gebruiker een indicatie nodig heeft), waarvoor in principe het verplichte alternatief van een persoonsgebonden budget bestaat. Daar mag in individuele gevallen vanaf worden geweken als duidelijk is dat het collectief vervoer ook in de situatie van betrokkene leidt tot een adequate compensatie. Ook aantoonbare efficiencyoverwegingen mogen een rol spelen. De afweging of daar sprake van is zal altijd gemaakt moeten worden.

• c.

  Naast deze uitzonderingen komt het voor dat bij een aanvrager met een zeer progressief ziektebeeld of met een aanvrager die een hoge leeftijd heeft bereikt (in principe vanaf 75 jaar of ouder) al op voorhand vast staat dat binnen korte tijd vervanging van de voorziening nodig is, wellicht daarna weer. Het is dan ook de vraag of deze situatie zich wel leent voor een persoonsgebonden budget. Het college heeft hierover het volgende besloten dat in voorkomende gevallen het college besluit een voorziening in natura te verstrekken.

2c Toelichting Of er andere redenen zijn waarom het toekennen van een persoonsgebonden budget geweigerd kan worden is nog niet helder. De CRvB heeft zich hierover nog niet uitgelaten.

• d.

  Het college verstrekt een persoonsgebonden budget alleen ten aanzien van individuele voorzieningen.

2d Toelichting Dat betekent dat bij algemene voorzieningen geen persoonsgebonden budget verstrekt wordt. De Centrale Raad van Beroep onderschrijft dit in diverse uitspraken. Voor deze voorzieningen geldt ook de eigen bijdragen systematiek niet. Daarbij is er een alternatieve mogelijkheid: indien de aanvrager van mening is dat de algemene voorziening zijn problemen niet voldoende compenseert en daarom een persoonsgebonden budget verstrekt moet worden, dan kan hij een aanvraag indienen, die volgens de reguliere regels van de Algemene wet bestuursrecht wordt afgehandeld.

• e.

  Het college bepaalt de omvang van het persoonsgebonden budget.

2e Toelichting Hierbij dienen twee mogelijkheden te worden onderscheiden: enerzijds het persoonsgebonden budget voor hulp bij het huishouden, anderzijds het persoonsgebonden budget voor voorzieningen, zoals hulpmiddelen, woonvoorzieningen, vervoersvoorzieningen en rolstoelen. Bij hulp bij het huishouden gaat het om de betaling van tijd aan dienstverleners. De uitbetaling zal dan ook plaats vinden per uur of een gedeelte daarvan. Het (half)uurbedrag wordt door de gemeenteraad vastgesteld en zal elk jaar aangepast (kunnen) worden aan de economische ontwikkelingen. De indicering van hulp bij het huishouden vindt plaats in minuten maar wordt afgerond in have uren. Het bedrag wordt vastgelegd in het Besluit maatschappelijke ondersteuning gemeente Alkmaar. Bepaald is in artikel 6 lid 1 Wmo dat het uurbedrag vergelijkbaar met zorg in natura moet zijn en bovendien toereikend. Dat betekent dat het bedrag tenminste het minimumloonbedrag zal moeten zijn. Er zijn twee mogelijkheden: het gaat om een arbeidsovereenkomst of om een overeenkomst opdrachtgeveropdrachtnemer.

In het eerste geval ontstaan er weer twee situaties: betrokkene werkt op minder dan 3 dagen of betrokkene werkt op meer dan 3 dagen bij dezelfde persoon. Als het minder dan 3 dagen zijn mag bruto uitbetaald worden en zorgt iemand zelf voor eventuele betaling van belastingen en verzekeringen. Werkt iemand meer dan 3 dagen in de week dan is de werkgever verantwoordelijk voor de afdracht van belastingen en verplichte premies voor diverse verzekeringen. In deze beide situaties moet het minimum (jeugd)loon in ieder geval betaald worden. Is sprake van een overeenkomst opdrachtgever-opdrachtnemer dan zal het veelal gaan om een zzp-er, een zelfstandige zonder personeel en is men niet gebonden aan het minimum (jeugd)loon en hoeft geen afdracht plaats te vinden door de opdrachtgever.

Een uurtarief kan beter aansluiten bij de behoefte van de “inwoner als werkgever” en diens hulp bij het huishouden door een hoog en een laag tarief voor het Pgb te hanteren. In de praktijk is het nu zo dat ca. 10% van de Pgb-klanten bij een leverancier van hulp bij het huishouden inkoopt, de overige klanten kopen in bij een particulier.

Een hoog tarief wordt ingesteld voor klanten die bij een leverancier (of een als zodanig geregistreerde en beroepsmatig werkzame zzp-er) van hulp bij het huishouden inkopen en een laag tarief wanneer er een particuliere ( niet-beroepsmatige) hulp wordt ingekocht. Op deze manier sluit het maximale, maar ook het minimale tarief aan bij zowel de behoefte van de “inwoner als werkgever” als diens hulp bij het huishouden. De keuzevrijheid blijft bij de klant, hij kan immers zowel voor een particulier als een leverancier van hulp bij het huishouden kiezen, het budget sluit beter aan bij de daadwerkelijke vraag om ondersteuning.

Het pgb wordt toegekend voor een kalenderjaar of gedeelte daarvan. Als gedurende de looptijd van het kalenderjaar blijkt dat men niet uitkomt het het pgb, kan het college besluiten voor het resterende deel van het kalenderjaar opnieuw een (deel) pgb te verstrekken.

• f.

  Wat betreft de voorzieningen maakt het college per toekenning een berekening. Daarbij moet het bedrag voldoende zijn om de voorziening aan te schaffen en dus de bestaande problemen voldoende te compenseren.

2f Toelichting De kosten van de voorziening als de voorziening in natura zou worden verstrekt zijn daarbij uitgangspunt. Dat kan afgeleid worden van bijvoorbeeld een offerte. Daarbij kunnen bedragen geteld worden voor het onderhoud en de reparaties van de voorziening, voor zover daar sprake van kan zijn. Deze bedragen zijn ofwel bij verstrekking in eigen beheer bekend vanuit het verleden, ofwel kunnen bij verstrekking via een leverancier bij de leverancier worden opgevraagd. Bij het bepalen van het bedrag van de voorziening wordt uitgegaan van het bedrag dat de voorziening bij verstrekking in natura zou kosten. Daarbij zal veelal sprake zijn van kortingen, omdat via een contract met een leverancier een grote hoeveelheid voorzieningen afgenomen wordt. Deze korting wordt doorberekend naar het persoonsgebonden budget. Het is immers niet de bedoeling dat een persoonsgebonden budget meer geld gaat kosten dan verstrekking in natura. Over het algemeen zal er van uitgegaan kunnen worden dat ook met een persoonsgebonden budget een voorziening met korting zal kunnen worden aangeschaft. Is dat niet het geval dan zal beoordeeld moeten worden of niet het volledige bedrag zonder korting vergoed zal moeten worden omdat anders het te bereiken resultaat onbereikbaar wordt. Verder zal worden uitgegaan van de situatie die er zou zijn als de voorziening in natura zou worden verstrekt. Zou dat een nieuwe voorziening zijn of een voorziening die verstrekt zou worden uit depot. In de eerste situatie wordt het bedrag bepaald op een nieuwe voorziening, met korting. In het tweede geval wordt het bedrag bepaald op het bedrag dat het zou kosten om de voorziening uit depot aan te schaffen. In het Besluit maatschappelijke ondersteuning gemeente Alkmaar worden de afschrijvingstermijnen benoemd waarmee rekening gehouden wordt bij de toekenning van een voorziening.

• g.

  Uitbetaling persoonsgebonden budget. Bij beschikking maakt het college zijn besluit aan de aanvrager bekend. In deze beschikking vermeldt het college wat de omvang van het persoonsgebonden budget is en voor hoeveel jaar het persoonsgebonden budget bedoeld is. Om volstrekt duidelijk te laten zijn wat met het persoonsgebonden budget dient te worden aangeschaft en meer precies: aan welke vereisten de aan te schaffen voorziening dient te voldoen, wordt een zo nauwkeurig mogelijk omschreven programma van eisen bij de beschikking gevoegd.

2g Toelichting Hierdoor kan voorkomen worden dat door onduidelijkheid omtrent de eisen die aan de voorziening gesteld moeten worden een verkeerde voorziening wordt aangeschaft. Dat wil zeggen een voorziening waarmee het beoogde resultaat niet bereikt kan worden. Dat zou tot inadequate voorzieningen kunnen leiden, waardoor het te bereiken resultaat, het compenseren van problemen, niet bereikt wordt, wat op zich weer tot nieuwe aanvragen aanleiding zou kunnen zijn. Dit is uitsluitend te voorkomen door een programma van eisen onderdeel uit te laten maken van de beschikking. Wordt dan toch een voorziening aangeschaft die niet aan dat program van eisen voldoet, dan is gehandeld in strijd met de beschikking.

• h.

  Het college neemt in de beschikking ook op dat er een eigen bijdrage/eigen aandeel in de kosten verschuldigd is.

• i.

  Zodra de beschikking door het college is verzonden, wordt het persoonsgebonden budget beschikbaar gesteld. Dit gebeurt in principe per maand.

• j.

  Dat kan in één keer, indien daar aanleiding voor is (een aan te schaffen voorziening zal ook in één keer betaald moeten worden), maar zou ook in termijnen kunnen, bijvoorbeeld bij een persoonsgebonden budget voor hulp bij het huishouden. Om de betaling overzichtelijk te houden is het mogelijk dit persoonsgebonden budget per kwartaal of per half jaar beschikbaar te stellen.

• x

  Daarbij wordt er rekening mee gehouden dat bij betaling over een lange perioden uitsluitend betaling achteraf problemen kan opleveren. Betaling per voorschot, of aan het begin van de periode, ligt dan voor de hand.

• k.

  Als de betaling via een serviceorganisatie gaat (de thuiszorg of een andere organisatie) zal het college alleen op basis van daadwerkelijke uitgaven het persoonsgebonden budget over maken.

2k Toelichting Het college stort dan op uitdrukkelijk verzoek van de cliënt het geld op rekening van de serviceorganisatie, die tot betaling van de hulp overgaat na ontvangst van een werkbriefje van de cliënt. Het college betaalt dan niet te veel en de cliënt hoeft niets terug te betalen. Namens de cliënt verzorgt de serviceorganisatie ook de verantwoording.

• l.

  De controle van het persoonsgebonden budget vindt als volgt plaats. Iedere budgethouder dient de volgende stukken te bewaren: de nota/factuur van de aangeschafte voorziening; een betalingsbewijs van aanschaf van de voorziening of een overzicht van de salarisadministratie met bewijsmiddelen. Via een steekproef zal het college bepalen bij welke budgethouders deze stukken zullen worden opgevraagd om te controleren of het persoonsgebonden budget besteed is aan het doel waarvoor het verstrekt is. Bij de verantwoording van het persoonsgebonden budget hanteert het college een vrij te laten bedrag van 10% van het totale pgb. Het college kan besluiten om de gehele administratie en controle van het pgb verplicht onder te brengen bij een door het college te benoemen instantie.

2l Toelichting Is het pgb gebruikt voor het verstrekte doel dan hoeft er verder niets te gebeuren. Is het persoonsgebonden budget anders besteed dan bedoeld, dan kan het college overwegen het persoonsgebonden budget geheel of gedeeltelijk terug te vorderen. Daarbij zal leidend zijn of er opzet in het spel is geweest, of dat sprake is geweest van onwetendheid. In die laatste situatie kan overlegd worden dat deze situatie in de toekomst vermeden dient te worden. Bij opzet moet afgewogen worden of terugvordering in verhouding staat tot wat er bewust onjuist is gedaan.

• m.

  De verordening regelt wanneer bij een persoonsgebonden budget een eigen bijdrage verschuldigd is.

2m Toelichting Nadere bepalingen rondom het persoongebonden budget zijn opgenomen in het Besluit maatschappelijke ondersteuning gemeente Alkmaar.

3. De financiële tegemoetkoming

• a.

  Naast het persoonsgebonden budget kan ook een financiële tegemoetkoming worden toegekend.

3a Toelichting Het aantal mogelijkheden voor een financiële tegemoetkoming is beperkt: het zal gaan om een bouwkundige woonvoorziening, uit te betalen aan de eigenaar van de woning, een verhuiskostenvergoeding, of een financiële tegemoetkoming voor gebruik van een taxi of een rolstoeltaxi. De financiële tegemoetkoming zal zo groot zijn dat de aan te schaffen voorziening hiermee aangeschaft kan worden. Ook bij een financiële tegemoetkoming zal de beschikking waarin dit bedrag wordt toegekend voorwaarden kunnen bevatten over de besteding van de financiële tegemoetkoming. En ook bij een financiële tegemoetkoming moet verantwoording afgelegd worden over de besteding van de tegemoetkoming, tenzij het om een forfaitair bedrag gaat: een forfaitair bedrag voor een verhuizing kan vrij worden besteed, mits er daadwerkelijk verhuisd wordt naar een geschikte woning.

Criteria:

Lid 1 van artikel 26 van de verordening biedt de basis voor een zorgvuldig onderzoek om te bepalen of er al dan niet sprake is van medische noodzaak.

Uit de jurisprudentie blijkt dat indien een aanvrager geen medewerking verleent de aanvraag buiten behandeling gesteld mag worden op grond van de onmogelijkheid voldoende onderzoek te doen, mits het inderdaad zo is dat zonder dit onderzoek de medische noodzaak niet vast te stellen is. Er zal dus altijd beoordeeld moeten worden of op een andere wijze de medische noodzaak vastgesteld kan worden.

• In lid 2 van dit artikel wordt een aantal situaties genoemd waarin het college de door haar aangewezen adviesinstantie om advies kan vragen indien het college dit noodzakelijk acht, met andere woorden wanneer vraagt de gemeente medisch advies.

Het belang van deze regel is dat er voor het college een uitgangssituatie geschapen wordt, waarin medisch geobjectiveerd is vastgesteld wat er met de aanvrager (medisch) aan de hand is, welke problemen ervaren worden en wat de prognose is. Met deze vaststelling is een kader geschapen vanuit welk kader een verantwoorde compensatie van beperkingen plaats kan vinden. Daarnaast wordt steeds als te verwachten is dat een aanvraag om medische reden zal worden afgewezen de medische adviseur om een advies gevraagd. Zonder een medisch advies is in deze situatie het besluit onvoldoende gemotiveerd. De rechter kan een dergelijk besluit vernietigen als onvoldoende gemotiveerd. Tot slot kan het college altijd aanleiding zien om medisch advies te vragen. Dan zal bijvoorbeeld plaatsvinden bij een progressief ziektebeeld, maar zeker ook bij medisch moeilijk te objectiveren aandoeningen. Per situatie zal dit beoordeeld worden.

• Op grond van lid 2 van dit artikel moet belanghebbende die gegevens die noodzakelijk zijn voor het beoordelen van de aanvraag aan het college verschaffen.

Hierbij kan gedacht worden aan medische, maar ook aan financiële gegevens of aan medische indicatiegegevens op grond van de AWBZ. Bij medische gegevens komt het frequent voor dat informatie van de behandelende sector noodzakelijk is. Dit kan – zeker als dit schriftelijk moet - geruime tijd in beslag nemen. Dat werkt vertragend op de doorlooptermijn van de aanvraag. Ook in dit soort situaties kan met inschakeling van de aanvrager vaak sneller over de benodigde gegevens beschikt worden, met name indien de aanvrager aangeeft welk (grote) belang hij heeft bij het verstrekken van de gevraagde informatie aan de medische adviseur. Overigens mag het opvragen van medische gegevens bij de behandelende sector uitsluitend plaatsvinden met toestemming van de aanvrager. Daarbij dient in de verklaring opgenomen te worden welke adviserende arts de gegevens opvraagt, bij welke behandelaren de gegevens opgevraagd worden, om welke gegevens het gaat en met welk doel.

• Bij de medische advisering zal de systematiek zoals neergelegd in de International Classification of Functions, Disabilities and Impairments, de zogenaamde ICF classificatie, gebruikt worden. Deze systematiek is onderdeel van elk gesprek dat gevoerd wordt in het kader van een aanvraag zoals vastgelegd in artikel 5 van de verordening.

De ICF is een classificatie van het menselijk functioneren. De classificatie is systematisch geordend in gezondheidsdomeinen en met de gezondheid verband houdende domeinen. Op elk niveau zijn de domeinen verder gegroepeerd op grond van gemeenschappelijke kenmerken, en in een zinvolle ordening geplaatst. [3] Van de zeer uitgebreide ICF [4] zijn met name de lijsten met ‘functies’ en ‘activiteiten en participatie’ van belang. De adviseur dient van de ICF gebruik te maken op de volgende wijze. Door de adviseur wordt allereerst aangegeven om welke ziektebeelden en beperkingen het bij de aanvrager gaat (de ICF is gericht op functiestoornissen). Het gaat daarbij met name om de zogenaamde classificatie op het tweede niveau, en dan met name in de vorm van de op het tweede niveau aangegeven functies. Hierbij dienen alleen die functies genoemd te worden die relevant zijn voor de aanvraag, omdat een volledig overzicht geen meerwaarde heeft. Indien dat wel het geval is moeten ook niet direct relevante functies worden aangegeven. Problemen met functies leiden tot stoornissen bij activiteiten en participatie. Het is op dit niveau dat de compensatie op basis van de Wmo plaats zal moeten vinden. Ook bij de vermelding van deze stoornissen in ‘activiteiten en participatie’ zal gebruik gemaakt worden van het begrippenkader van de ICF. Samengevat betekent dit dat de medische adviseur in het licht van de aanvraag de stoornis en de daaruit volgende beperkingen evenals de mate van die beperkingen dient te vermelden, gerelateerd aan de mogelijke compensatie of de te verstrekken voorzieningen, waarbij het vocabulaire van de ICF wordt gebruikt.

Het college beoordeelt het medisch advies en besluit tot (gedeeltelijke) toekenning of afwijzing van de aangevraagde compensatie/voorziening.

Alternatieven voor bezwaar

Iedere aanvrager heeft het recht als hij het met een beschikking niet eens is, in bezwaar te gaan.

• De gemeente streeft er naar, voordat een negatief of afwijkend besluit valt, betrokkene in de gelegenheid te stellen hierop te reageren, zodat de kans groot is dat door de gemeente gemaakte eventuele fouten hersteld kunnen worden. Bij een negatieve of afwijkende beschikking geeft het college, bijvoorbeeld door de beschikking langs te brengen en uitleg te geven een extra contactmoment. Bij het in bezwaar gaan bestaat de mogelijkheid samen nog eens naar het probleem te kijken. Tot slot bestaat nog enigerlei vorm van mediation, indien het college dat opportuun acht.

Herziening, intrekking en terugvordering

Een van de onderwerpen die in de verordening aan de orde komt, is de terugvordering van ten onrechte of te hoog verleende voorzieningen. In artikel 30 is bepaald dat de gemeente de voorziening kan terugvorderen als deze ten onrechte of tot een te hoog is verleend op basis van de gevallen zoals deze beschreven staan in artikel 30.

De terugvordering van verleende voorzieningen is een bevoegdheid van de gemeente. Voor intrekking, herziening en terugvordering is in het bijzonder aanleiding wanneer bijvoorbeeld niet of onvoldoende wordt voldaan aan de voorwaarden, waaronder de voorziening is verleend, er sprake is van het verstrekken van onjuiste gegevens of als een voorziening voor een te hoog bedrag is verleend en de belanghebbende dit wist of redelijkerwijs had kunnen weten. Ondermeer in deze gevallen kan het recht op de voorziening worden ingetrokken of herzien en leidt dit tot gehele of gedeeltelijke terugvordering van het ten onrechte of teveel verstrekte bedrag.

De herziening en intrekking vormen de grondslag voor de terugvordering. Hoewel in de Wmo een herzienings- of intrekkingsbesluit niet verplicht is gesteld, is het noodzakelijk dit besluit te nemen om tot terugvordering te kunnen overgaan. Er moet namelijk een zogeheten onverschuldigde betaling worden gecreëerd.

Diverse omstandigheden kunnen ertoe leiden dat ten onrechte een Wmo-voorziening is verstrekt.

Betreft het financiële tegemoetkomingen of een periodieke PGB dan kan dit aanleiding zijn om over te gaan tot terugvordering. Terugvordering van een voorziening in natura kan bijvoorbeeld aan de orde zijn wanneer de belanghebbende in gebreke blijft zijn (eventuele) eigen bijdrage binnen de gestelde termijn en na aanmaning te voldoen.

Terugvorderingprocedure

In tegenstelling tot andere sociale zekerheidswetten zoals de WWB, WW en AOW kent de Wmo geen eigen regels inzake terugvordering. Dit heeft als consequentie dat voor een terugvordering in het kader van de Wmo geen wettelijke grondslag bestaat. In het wettelijk voorschrift, in casu de Verordening maatschappelijke ondersteuning gemeente Alkmaar, is de bevoegdheid tot intrekking, herziening en terugvordering opgenomen. De gemeente Alkmaar maakt dus gebruik van deze bevoegdheden en gaat in voorkomende gevallen tot intrekking/herziening en terugvordering over.

Ontstaansgrond schending informatieplicht

Het college vordert vorderingen die ontstaan zijn als gevolg van schending van de informatieplicht altijd terug.

De Sociale Recherche is bevoegd zelfstandig onderzoek te doen.

Gevallen waarin afgezien wordt van terugvordering

In voorkomende gevallen kunnen er redenen zijn om af te zien van terugvordering.. Daarbij spelen doelmatigheidsoverwegingen een rol. Dit is het geval als het bedrag, dat ten onrechte of teveel is verleend, laag is en de kosten van de terugvorderingsprocedure dus hoger zijn dan de vordering zelf. Er wordt niet tot terugvordering overgegaan indien het bedrag lager is dan € 250,00, tenzij de vordering is ontstaan als gevolg van schending van de informatieplicht. Dit bedrag komt overeen met de administratieve uitvoeringskosten van een terugvorderingzaak.

Geen terugvordering mogelijk

Daarnaast vordert het college een eenmalig toegekende PGB niet (deels) terug. Bijvoorbeeld als belanghebbende na drie jaar bijvoorbeeld geen gebruik meer maakt van de scootmobiel (b.v. door opgeheven beperkingen of door overlijden) wordt niet overgegaan tot terugvordering van een deel van het toegekende PGB. Ook niet als het PGB voor een periode van zeven jaar is verstrekt. Het PGB is namelijk niet onverschuldigd betaald. Belanghebbende heeft immers het volledige PGB moeten aanwenden voor het gebruik van de scootmobiel gedurende de periode van drie jaar. De door de belanghebbende aangeschafte voorziening vordert de gemeente niet terug, omdat belanghebbende het eigendom heeft van de voorziening.

Verrekening

In de verordening is bepaald dat gebruik gemaakt wordt van de in de Algemene wet bestuursrecht geboden bevoegdheid tot verrekening.

Het college gaat tot verrekening over als er sprake is van een teveel betaalde of ten onrechte uitbetaalde financiële tegemoetkoming of PGB en er in een volgende periode wederom recht bestaat op een financiële tegemoetkoming of PGB indien het een periodieke verstrekking betreft. Het teveel betaalde wordt dan verrekend met het toekomstige recht op betaling.

Vereiste beschikkingen

Een beschikking tot terugvordering van een financiële tegemoetkoming dient te worden voorafgegaan door een intrekkings- of herzieningsbeschikking. De intrekkings- en herzieningsbeschikking en de terugvorderingsbeschikking zijn beschikkingen in de zin van artikel 1:3 van de Algemene wet bestuursrecht. Dit betekent dat de belanghebbende hiertegen de rechtsmiddelen bezwaar, beroep en hoger beroep kan aanwenden.

Schorsende werking

Het college schort de invordering in het geval van een bezwaar- of beroepsschrift op als de onmiddelijke invordering onevenredig belastend is voor de belanghebbende.

Ontstaansdatum vordering

Een vordering van het college op belanghebbende in het kader van een terugvordering ontstaat op het moment dat de terugvorderingsbeschikking is genomen en bekend gemaakt. Deze ontstaansdatum kan van belang zijn in het kader van een schuldsaneringsregeling op grond van artikel 284 en volgende van de Faillissementswet (Wet schuldsanering natuurlijke personen, WSNP). Uit artikel 299 lid 1 Faillissementswet volgt dat een schuldsaneringsregeling niet werkt ten aanzien van vorderingen die na het uitspreken van de schuldsaneringsregeling ontstaan.

Invordering

In de terugvorderingsbeschikking wordt tevens de invordering(swijze) opgenomen. Dit deel van de beschikking is de invorderingsbeschikking.

De invordering vindt plaats via het versturen van een acceptgiro of door middel van verrekening.

Het bedrag van de vordering dient binnen 6 weken na verzending van de terugvorderingsbeschikking te worden voldaan.

De vordering dient ineens te worden voldaan, tenzij belanghebbende aantoont hiertoe financieel gezien niet in staat te zijn. In dat geval wordt op basis van de financiele omstandigheden van belanghebbende een betalingsregeling in termijnen afgesproken.

Wanbetaling

Zodra de betaaltermijn is verstreken wordt een herinnering en vervolgens een aanmaning verzonden met de mededeling dat betaling alsnog binnen 2 weken na het verzenden van de herinnering of de aanmaning dient plaats te vinden.

Indien terugbetaling ook dan uitblijft dan dient er een civielrechterlijke procedure te worden gestart om een zogenaamde executoriale titel te verkrijgen. Deze executoriale titel is nodig om beslag te leggen via de gerechtsdeurwaarder. Als het gaat om een bedrag van minder dan € 5.000,00 kan dit door middel van een dagvaardingsprocedure bij de sector Kanton van de rechtbank (artikel 93 e.v. Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering). Gaat het om hogere bedragen dan zal er met behulp van een procureur (advocaat) een procedure moeten worden aangespannen bij de sector civiel van de rechtbank.

Gevallen waarin wordt afgezien van (verdere) invordering

In voorkomende gevallen kunnen er redenen zijn om af te zien van (verdere) invordering. Daarbij spelen doelmatigheidsoverwegingen en juridische redenen een rol.

Er wordt niet tot (verdere) dwanginvordering overgegaan indien het (restant) bedrag van de vordering lager is dan € 500,00. Dit bedrag komt bij benadering overeen met de kosten van een civielrechtelijke procedure.

Buiten invordering stellen van de vordering

Het college stelt de vordering buiten invordering indien:

• a.

  de belanghebbende gedurende vijf jaar geen betalingen heeft verricht en het niet aannemelijk is dat hij deze op enig moment zal gaan verrichten;

• b.

  er sprake is van dringende redenen.

Afboeking van de vordering

Van invordering of van verdere invordering wordt afgezien indien:

• a.

  de vordering is ontstaan als gevolg van een systeemfout;

• b.

  de vordering niet langer afdwingbaar is;

• c.

  de vordering als gevolg van verjaring of verval juridisch oninbaar blijkt.

Kwijtschelding

A. Inwerkingtreding van het besluit tot afzien van (verdere) invordering wegens schuldenproblematiek

De beschikking tot het (gedeeltelijk) afzien van verdere invordering treedt in werking indien:

• a.

  de schuldenregeling wordt uitgevoerd door een erkende schuldhulpverlenende organisatie en;

• b.

  de overige schuldeisers hebben ingestemd met het aan hen gedane aanbod en;

• c.

  er tenminste 25% van de oorspronkelijke vordering wordt betaald in het geval de vordering is ontstaan als gevolg van schending van de informatieplicht en de oorspronkelijke vordering niet meer bedroeg dan € 5.000,00, tenzij het nog openstaande bedrag minder bedraagt dan 25% van de oorspronkelijke vordering, en;

• d.

  niet eerder dan dat de belanghebbende de uit de schuldenregeling voortvloeiende aflossingen en afspraken volledig is nagekomen.

B. Kwijtschelding op verzoek van de belanghebbende

Op verzoek van de belanghebbende gaat het college over tot kwijtschelding van het restant van de vordering, welke is ontstaan als gevolg van schending van de informatieplicht, indien de belanghebbende:

• a. gedurende 12 maanden voorafgaand aan het verzoek volledig aan zijn betalingsverplichtingen heeft voldaan en;

• b. tenminste 75% van de vordering heeft betaald.

• 2.

  Op verzoek van de belanghebbende gaan burgemeester en wethouders over tot kwijtschelding van het restant van de vordering, welke niet is ontstaan als gevolg van schending van de informatieplicht, indien de belanghebbende:

  • a.

    gedurende 12 maanden voorafgaand aan het verzoek volledig aan zijn betalingsverplichtingen heeft voldaan en;

  • b.

    tenminste 50% van de vordering heeft betaald.

Dit kwijtscheldingsbeleid komt overeen met het kwijtscheldingsbeleid van de gemeente Alkmaar voor andere sociale zekerheidswetten.