BELEIDSREGELS BESTUURLIJKE BOETE WWB/IOAW/IOAZ GEMEENTE BAARN.

TOELICHTING BELEIDSREGELS BESTUURLIJKE BOETE WWB/ IOAW/ IOAZ GEMEENTE BAARN

Algemeen

Op 1 januari 2013 is de Wet aanscherping handhaving en sanctiebeleid SZW-wetgeving in werking getreden. Deze wet bevat wijzigingen in de sociale zekerheidswetten, arbeidswetten en de wetgeving op het terrein van de kinderopvangtoeslag. Het doel van deze wet is harmonisatie en aanscherping van de sanctiemogelijkheden en wel zodanig dat het draagvlak voor de sociale zekerheid behouden blijft en fraude met kracht wordt bestreden.

Voor de gemeente gaat het om de Wet werk en bijstand (WWB), de Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (IOAW), de Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen (IOAZ) en het Besluit bijstandverlening zelfstandigen 2004 (Bbz 2004).

In de door de gemeente uitgevoerde wetten zijn vanaf 1 januari 2013 bepalingen opgenomen, waardoor het college verplicht is om de uitkering, die als gevolg van een schending van de inlichtingenplicht teveel of ten onrechte is uitbetaald, terug te vorderen. Tot 1 januari 2013 was dit nog een bevoegdheid van het college.

Bovendien is in de door de gemeente uitgevoerde wetten vanaf 1 januari 2013 de bestuurlijke boete ingevoerd. Deze boete moet worden opgelegd bij een schending van de inlichtingenplicht en is in de plaats gekomen van de verlaging van de uitkering die voorheen in de gemeentelijke afstemmingsverordening was geregeld.

De nieuwe bepalingen in de WWB, IOAW en IOAZ over de bestuurlijke boete geven de gemeente op enkele punten een beperkte beleidsvrijheid. Om van de geboden beleidsvrijheid gebruik te maken dient een en ander in beleidsregels te worden vastgelegd.

De geboden beleidsvrijheid heeft betrekking op:

• ·

  het geven van een schriftelijke waarschuwing in plaats van een boete wanneer het niet of niet behoorlijk nakomen door een belanghebbende van de inlichtingenplicht niet heeft geleid tot het teveel of ten onrechte uitbetalen van uitkering;

• ·

  de mate van verwijtbaarheid.

Een en ander is uitgewerkt in deze beleidsregels.

Artikelsgewijze toelichting

Artikel 1 Begripsbepalingen

Dit artikel behoeft geen toelichting.

Artikel 2 Schriftelijke waarschuwing

De hoogte van de boete is voorgeschreven in de wet. Bij een schending van de inlichtingenplicht ook al heeft die schending niet geleid tot het teveel of ten onrechte verstrekte uitkering bedraagt de boete minimaal € 150,-

In de situaties dat een schending van de inlichtingenplicht niet heeft geleid tot teveel of ten onrechte verstrekte uitkering geeft de wetgeving het college de bevoegdheid te volstaan met het opleggen van een schriftelijke waarschuwing in plaats van een boete. Van deze mogelijkheid maakt het college gebruik.

Bij schending van de inlichtingenplicht kan het ook gaan om vergissingen of slordigheden van de belanghebbende.

Bijvoorbeeld een belanghebbende, die:

• ·

  zijn vakantie te laat meldt of;

• ·

  een vraag op het rechtmatigheidsformulier niet invult of;

• ·

  het rechtmatigheidsformulier te laat inlevert

maar alleen zolang dit geen gevolgen heeft voor het recht op uitkering.

In een tweetal gevallen kan er geen sprake zijn van een schriftelijke waarschuwing in plaats van de minimale boete. Allereerst in het geval de gemeente het gegronde vermoeden heeft, dat de belanghebbende opzettelijk zijn inlichtingenplicht heeft geschonden. Dit kan bijvoorbeeld aan de orde zijn als de belanghebbende zelf aangeeft geen zin te hebben gehad om op een afspraak te verschijnen of meldt dat de gemeente met het gevraagde bewijsstuk niets te maken heeft.

De andere situatie betreft de belanghebbende aan wie in de periode van twee jaar voorafgaand aan de schending van de inlichtingenplicht al een zodanige schriftelijke waarschuwing is gegeven. In deze gevallen In deze gevallen moet meteen een bestuurlijke boete van minimaal € 150,- worden opgelegd.

Een waarschuwing wordt altijd schriftelijk opgelegd door middel van een beschikking waartegen bezwaar en beroep openstaat.

Artikel 3 Verminderde verwijtbaarheid

Als iedere vorm van verwijtbaarheid ontbreekt, wordt op grond van artikel 5:41 Awb afgezien van het opleggen van een boete. Het gaat dan om onvoorziene omstandigheden die het de belanghebbende feitelijk onmogelijk maakten om aan zijn inlichtingenverplichting te voldoen. Te denken is dan bijvoorbeeld aan een plotselinge opname in het ziekenhuis.

Als de belanghebbende de schending van de inlichtingenplicht niet volledig valt te verwijten, kan de op te leggen boete op een lager bedrag worden vastgesteld.

In artikel 18a van de WWB, artikel 20a IOAW/IOAZ en het Boetebesluit sociale zekerheidswetten zijn algemene regels opgenomen voor het bepalen van de hoogte van de bestuurlijke boete. Daarin is tevens opgenomen dat het college de bestuurlijke boete kan verlagen indien sprake is van verminderde verwijtbaarheid. In artikel 2a van het boetebesluit is vastgelegd in welke gevallen er in ieder geval sprake is van verminderde verwijtbaarheid.

Lid 1 en lid 2, sub a., b. en c. van artikel 3 komen rechtstreeks uit artikel 2a van het boetebesluit.

Bij de in lid 2, onder a. tot en met e. opgenomen criteria valt te denken aan:

• a.

  overlijden van partner, weglopen van een kind, onvoorzien ontslag;

• b.

  belanghebbende is tijdelijk administratief onbekwaam vanwege zijn geestelijke vermogens, bijvoorbeeld een psychose;

• c.

  belanghebbende verstrekt alsnog de juiste informatie;

• d.

  een combinatie van omstandigheden die ieder op zich geen aanleiding zijn voor verminderde verwijtbaarheid maar te samen wel;

• e.

  de hiervoor genoemde situaties doen zich niet voor maar de omstandigheden zijn zodanig dat ze aanleiding geven tot de vaststelling van verminderde verwijtbaarheid (motivering vereist).

Volledigheidshalve zij vermeld dat er geen sprake is van een situatie, die aanleiding kan zijn tot de vaststelling van verminderde verwijtbaarheid, in de volgende gevallen:

• ·

  De inlichtingenplicht gaat er van uit, dat de belanghebbende informatie onverwijld meldt, indien het hem redelijkerwijs duidelijk is dat het van invloed kan zijn op het recht op en de hoogte van de uitkering. Van de belanghebbende mag een redelijke inspanning worden gevergd om op de hoogte te zijn van de feiten, die van invloed zijn op de uitkering. Het enkele feit dat de gemeente de belanghebbende niet expliciet op de hoogte heeft gesteld van de plicht een bepaalde omstandigheid door te geven, is geen reden om verminderde verwijtbaarheid aan te nemen.

• ·

  Onvoldoende beheersing van de Nederlandse taal is evenmin een reden voor het aannemen van verminderde verwijtbaarheid. Van een belanghebbende mag zonder meer worden verwacht, dat hij zich laat informeren over de rechten en plichten rondom de uitkering en over de inhoud van correspondentie.

• ·

  Verminderde verwijtbaarheid is verder niet aan de orde als de belanghebbende langere tijd niet in staat is zijn eigen belangen te behartigen. Hij wordt in zo’n geval geacht er voor zorg te dragen dat een ander zijn zaken regelt.

Het belang van volledige en begrijpelijke voorlichting bij de aanvang van de uitkering over de verplichtingen van de belanghebbende is hierdoor groter geworden.

Artikel 4 Hoogte boete bij verminderde verwijtbaarheid

De hoogte van de bestuurlijke boete bij verminderde verwijtbaarheid bedraagt 50% van het benadelingsbedrag als er geen sprake is van recidive. Is er wel sprake van recidive maar ook van verminderde verwijtbaarheid, dan bedraagt de bestuurlijke boete 100% van het benadelingsbedrag.

Artikel 5 Inwerkingtreding en citeertitel

De beleidsregels treden in werking met ingang van de dag van bekendmaking en werken terug tot en met 1 januari 2013. Het betreft een begunstigende regeling.