Verordening langdurigheidstoeslag 2009 Wet werk en bijstand gemeente Bunschoten

Ondertekening

Toelichting

Algemeen

Decentralisatie langdurigheidstoeslag

Op 1 januari 2009 is het wetsvoorstel tot wijziging van de Wet werk en bijstand (WWB) in werking getreden, waarmee de langdurigheidstoeslag wordt gedecentraliseerd naar gemeenten. De langdurigheidstoeslag vindt zijn grondslag in artikel 36 van de Wet werk en bijstand. De gedachte achter de toeslag is, dat inwoners die langdurig een inkomen op het sociaal minimum hebben, geen financiële ruimte meer hebben om te reserveren voor onverwachte (vervangings)uitgaven. Gemeenten moeten in een verordening de voorwaarden voor toekenning regelen. De onderhavige verordening is hiertoe bedoeld.

Bevoegdheid gemeenten

In het nieuwe artikel 36, eerste lid, is de basis voor de langdurigheidstoeslag opgenomen:

“Het college verleent op aanvraag een langdurigheidstoeslag aan een persoon van 21 jaar of ouder doch jonger dan 65 jaar, die langdurig een laag inkomen en geen in aanmerking te nemen vermogen als bedoeld in artikel 34 heeft en geen uitzicht heeft op inkomensverbetering.”

In het oorspronkelijke wetsvoorstel stond ook als toetsingscriterium dat er door het “ontbreken van arbeidsmarktperspectief” geen uitzicht mocht zijn op inkomensverbetering. Dit criterium is uit het wetsvoorstel gehaald vanwege een op 7 oktober 2008 aangenomen amendement van Tweede Kamerlid Spies c.s. Hierdoor hoeft dit criterium niet langer uitgewerkt te worden. Dit brengt een vereenvoudiging met zich mee.

In het nieuwe artikel 8 wordt bepaald dat de verordening in ieder geval betrekking moet hebben op de hoogte van de langdurigheidstoeslag en de wijze waarop invulling wordt gegeven aan de begrippen langdurig en laag inkomen.

Artikelsgewijze toelichting

Artikel 2

In het eerste en tweede lid worden de omschrijvingen van de begrippen langdurig en laag inkomen uitgewerkt. Het lage inkomen is 100% van het voor de betrokkene toepasselijke bijstandsnorm naar gezinssituatie, plus in die referteperiode maximaal het bedrag dat wettelijk vrijgelaten kan worden als inkomstenvrijlating als bedoeld in artikel 31, lid 2 onder o (per 1 januari 2009 bedraagt dit 6 maal € 184 is € 1.104 in totaal). Dit bedrag wijzigt bij iedere normwijziging van de bijstand. Bij een hoger inkomen in de referteperiode is er geen recht op langdurigheidstoeslag. Bepaald is ook dat er geen zicht mag zijn op een inkomensverbetering. Gekozen is voor een systematiek waarin sprake is van “geen zicht op inkomensverbetering”, indien voldaan wordt aan de inkomenseis. Er wordt dus teruggekeken. Verder is bepaald dat wil er recht zijn op een langdurigheidstoeslag de belanghebbende een zelfstandige huishouding moet hebben gevoerd tijdens de referteperiode. De langdurigheidstoeslag is zowel in de oude als de nieuwe regeling bedoeld voor inwoners en huishoudens die door een gebrek aan inkomen geen mogelijkheden hebben te reserveren voor vervangingsuitgaven van onder andere duurzame gebruiksgoederen. Inwoners die geen zelfstandige huishouding voeren hebben in veel mindere mate te maken met vervangingsuitgaven. Op grond daarvan is in de verordening bepaald dat wil er recht zijn op een langdurigheidstoeslag er sprake moet zijn van het voeren van een zelfstandige huishouding. Van het voeren van een zelfstandige huishouding is zoals aangegeven in de begripsbepaling in artikel 1 geen sprake als de belanghebbende inwoont bij een of beide ouders of indien de belanghebbende langdurig verblijft in een AWBZ bekostigde verpleeginrichting.

In het derde lid staat dat het recht op langdurigheidstoeslag bij gehuwden of samenwonenden ontstaat als beiden aan alle voorwaarden voor toekenning voldoen. Er kan dus geen recht als alleenstaande zijn binnen een gezinssituatie.

Artikel 3

In dit artikel worden studenten expliciet uitgesloten van de langdurigheidstoeslag. In de Nota van toelichting bij het wetsontwerp geeft het kabinet aan dat studenten niet worden geacht te behoren tot de doelgroep van de langdurigheidstoeslag (in de oude wettelijke bepalingen waren studenten ook uitgesloten). De overweging hierachter is dat bij studenten, die zich met hun studie voorbereiden op de beroepspraktijk op hoger niveau, geen sprake is van een gebrek aan zicht op inkomensverbetering.

Artikel 4

In dit artikel staat dat weliswaar in de wet is aangegeven met ingang van welke datum recht op een langdurigheidstoeslag ontstaat maar dat dat recht geldend gemaakt kan worden met toepassing van de regels die gelden voor de verlening van bijzondere bijstand. Langdurigheidstoeslag is namelijk een vorm van bijzondere bijstand en de vaststelling van de voorwaarden waaronder bijzondere bijstand wordt verleend is een gemeentelijke autonome bevoegdheid. Dit betekent in beginsel dat de datum aanvraag de ingangsdatum is mits op die datum aan alle voorwaarden voor toekenning wordt voldaan. Een vervolgrecht ontstaat vervolgens na 12 maanden (als ook dan aan alle voorwaarden van toekenning wordt voldaan). Dit onder andere om te voorkomen dat de gemeente geconfronteerd wordt met aanvragen en toekenningen over meerdere voorgaande (reeds financieel afgesloten) jaren.

Artikel 5

Om uitkeringsgerechtigden te (blijven) stimuleren arbeid te aanvaarden met inkomsten gelijk of hoger dan de bijstandsnorm is bepaald dat er nog recht op een langdurigheidstoeslag blijft bestaan gedurende het vervolgjaar vanaf de voorgaande datum van toekenning van de langdurigheidstoeslag. Hierdoor wordt ook een eventuele armoedeval geheel of gedeeltelijk voorkomen.

Artikel 6

In dit artikel wordt de hoogte van de toeslag geregeld. Dit is vastgesteld op 3.2% van de geldende bijstandsnorm, afgerond op hele euro’s naar boven. Hierdoor hoeft het bedrag van de toeslag niet jaarlijks aangepast te worden door een apart besluit. De bedragen volgen automatisch de aanpassingen van de normbedragen van de WWB.

Artikel 7

Dit artikel geeft het college van burgemeester en wethouders de bevoegdheid om op onvoorziene zaken en niet geregelde zaken een besluit te kunnen nemen.

Artikel 8

De ingangsdatum van de verordening is bepaald op 1 januari 2009.

Overigens zijn in de WWB bepalingen opgenomen over het overgangsrecht, zodat regeling in de verordening niet nodig is.