BELEIDSREGELS MAATSCHAPPELIJKE ONDERSTEUNING GEMEENTE DE BILT 2015

1. Maatwerkvoorziening

In de Wmo 2015 is de term “maatwerkvoorziening” geïntroduceerd. Maatwerk is ruimer dan de compensatieplicht zoals die tot 2015 in de Wmo stond. De maatwerkvoorziening is aanvullend op wat iemand zelf kan bijdragen, en vormt samen met de inzet van eigen kracht of, indien van toepassing, gebruikelijke hulp of mantelzorg een samenhangend ondersteuningsaanbod, ofwel maatwerk. Ook het gebruik van een algemene voorziening kan, afhankelijk van de omstandigheden van de betreffende inwoner, tot het vereiste maatwerk leiden.

Gemeenten hebben in de nieuwe Wmo nog steeds een resultaatverplichting. Het uitgangspunt is dat zelfredzaamheid en meedoen de verantwoordelijkheid zijn van mensen zelf. Maar gemeenten zijn gehouden om beleid te maken ter ondersteuning van mensen die niet volledig zelf kunnen voorzien in hun zelfredzaamheid en participatie, of behoefte hebben aan beschermd wonen of opvang.

2. Nieuwe taken

Vanuit de AWBZ is een aantal taken overgeheveld naar de gemeenten. Het betreft:

• .

  Begeleiding

• .

  Kortdurend verblijf

• .

  Beschermd wonen

• .

  Doventolk (voor het leven van alledag)

1. Uitgangspunten

Het gesprek vindt plaats in een gelijkwaardige en veilige setting. De inwoner moet het gevoel hebben dat hij of zij open over de eigen situatie kan praten en daarbij gehoord wordt zonder beoordeeld te worden.

Het gesprek wordt gevoerd aan de hand van de volgende uitgangspunten:

• .

  geloven in de eigen kracht van mensen en hun omgeving

• .

  regie bij mensen zelf laten

• .

  mensen zoveel mogelijk deel laten nemen aan het maatschappelijk leven

• .

  zorg en ondersteuning dicht bij de inwoner en laagdrempelig;

• .

  het benutten van de eigen mogelijkheden van de inwoner, sociaal netwerk en omgeving;

• .

  goede informatievoorziening over mogelijkheden om zelf zorg te organiseren;

• .

  algemene en collectieve voorzieningen als eerste stap. Is dit niet voldoende, dan worden er resultaatgerichte afspraken voor gespecialiseerde ondersteuning gemaakt;

• .

  integrale benadering van specifieke situaties: 1 gezin, 1 plan en waar nodig 1 regisseur;

• .

  privacybescherming en informatie

• .

  beveiliging.

2. Mantelzorgplan:

Onderdeel van het gesprek kan zijn om samen met de cliënt en de mantelzorger een plan op te stellen over de inzetbaarheid van mantelzorg en welke ondersteuning de mantelzorger nodig heeft om de mantelzorgtaken vol te kunnen houden.

Ondersteuning kan bestaan uit:

• .

  informatie en advies over voorzieningen en regelingen die belangrijk zijn voor mantelzorgers;

• .

  hulp bij het aanvragen van zorg en voorzieningen;

• .

  praktische ondersteuning, zoals wanneer de mantelzorger tijdelijk de zorg wilt overdragen aan iemand anders (respijtzorg);

• .

  registratie van mantelzorgers door het Steunpunt mantelzorg;

• .

  informatieve en ontspannende bijeenkomsten en weekenden, themabijeenkomsten en cursussen;

• .

  een luisterend oor voor uw situatie en verhaal;

• .

  vrijwilligersverzekering voor de mantelzorgers via gemeente De Bilt voor ongevallen en schade aan persoonlijke eigendommen.

3. Oplossingen en afspraken met de cliënt

Samen met de inwoner en de eventuele andere gesprekspartner(s), wordt er bekeken welke oplossingen er voor het probleem of de problemen mogelijk zijn. Op basis van deze oplossingen worden er afspraken gemaakt. Hierbij wordt allereerst ingezoomd op eigen kracht, het eigen netwerk. Dan de algemene en collectieve voorzieningen. Pas als laatste de maatwerk voorzieningen. Deze oplossingen kunnen op verschillende gebieden liggen:

• 1.

  Andere gewoontes, andere taakverdeling of andere indeling van de woning

  Veel mensen zijn gewend om het huishouden op een vaste dag te doen. Als dat door ouderdom, te zwaar wordt, dan kan het een oplossing zijn om de taken in een aangepast tempo meer te spreiden over de week. In het geval dat iemand problemen heeft met het zich verplaatsen met de rollator in het huis, dan kan een andere indeling van de meubels misschien helpen om meer ruimte te creëren voor een betere verplaatsing.

• 2.

  Hulp van huisgenoten

  Van (gezonde) huisgenoten mag verwacht worden dat zij de taken overnemen van degene die hierin beperkt is. Ook kunnen de huisgenoten ondersteunen door de persoon met beperkingen te helpen met hun taak. Dit is niet vrijblijvend, maar heeft een verplichtend karakter.

• 3.

  Hulp van familie, buren, vrienden of andere mantelzorgers

  Misschien zijn er familieleden, buren, vrienden of andere mensen die structureel of op afroep willen helpen of hun hulp willen uitbreiden. Eventueel kan degene die hulp ontvangt ook weer iets, binnen het eigen vermogen, terug doen voor dezelfde persoon of voor iemand anders. Wij noemen dit wederkerigheid.

• 4.

  Hulp van vrijwilligers

  Ook vrijwilligers kunnen eventueel helpen. Er zijn in De Bilt vele organisaties die vrijwilligers inzetten voor sociaal-maatschappelijke doelen. Ook is er de mogelijkheid om via het steunpunt vrijwilligerswerk, een vrijwilliger te zoeken.

• 5.

  Commerciële diensten

  Commerciële diensten kunnen ook een uitkomst zijn om problemen op te lossen. Denk hierbij aan de werkster, de tuinman, de glazenwasser en de kinderopvang.

• 6.

  Particuliere aanschaf hulpmiddelen (Regulier en algemeen verkrijgbaar)

  Hulpmiddelen kunnen ook handig zijn om problemen op te lossen of te verminderen. Deze kunnen, in het kader van de Wmo, door de gemeente verstrekt worden, maar er zijn ook vele hulpmiddelen die particulier aangeschaft kunnen worden.

1. Hoe aanvragen

Als na het gesprek blijkt dat de inwoner een maatwerk voorziening nodig heeft, kan een aanvraag worden ingediend. Dit kan op verschillende manieren, afhankelijk van het voortraject:

Als een nieuwe cliënt direct een aanvraagformulier indient, dan zal aan hem of haar wel een gesprek worden aangeboden.

2. Doorzendplicht

Als de aanvraag niet onder de Wmo, maar onder een andere wettelijke regeling (zoals de Wet langdurige zorg of de Zorgverzekeringswet) valt, dan stuurt het Mens op Maat team of de gemeente de aanvraag door naar de juiste instantie. Als de aanvraag naar de verkeerde gemeente is gestuurd, dan wordt deze ook doorgezonden. En als het een aanvraag is voor jeugdhulp, dan wordt deze in overleg aan het CJG overgedragen.

Aanvragen die betrekking hebben op beschermd wonen worden doorgezonden aan het college van burgemeester en wethouders van centrumgemeente Utrecht waar deze regeling wordt uitgevoerd. Dit gebeurt nadat er een gesprek met de professional van het Mens op Maat Team heeft plaatsgevonden. Op beschermd wonen is de verordening Wmo gemeente Utrecht van toepassing.

3. Inspelen op signalen

Het Mens op Maat Team heeft de mogelijkheid om naar aanleiding van een signaal uit de samenleving of een mondelinge aanvraag, acties in gang te zetten. Als er een signaal binnenkomt, dan wordt er aan de signaleerde gevraagd wat hij zelf al heeft gedaan naar aanleiding van het signaal. Vervolgens worden er afspraken gemaakt over wat de signaleerder zelf nog kan doen en wat het Mens op Maat Team oppakt.

1. Woonachtig

Het kan voorkomen dat er twijfel is over waar de inwoner woonachtig is. Voor het begrip “woonachtig”, zijn er de volgende criteria:

• .

  het adres waar betrokkene woont volgens de gemeentelijke basisadministratie (GBA) en;

• .

  het adres waar betrokkene voor meer dan de helft van het jaar feitelijk woont.

2. Hoofdverblijf

De gemeente De Bilt neemt alleen aanvragen in behandeling van inwoners van de gemeente De Bilt. Dat betekent dat de aanvrager zijn hoofdverblijf in de gemeente De Bilt moet hebben. Het hoofdverblijf is een verblijfplaats die voor permanente bewoning geschikt is en die fungeert als het centrum van de sociale en maatschappelijke activiteiten van betrokkene. Een voor permanente bewoning geschikte verblijfplaats bevat in ieder geval een keuken, een wasgelegenheid en een slaapgelegenheid.

Het verschil tussen de begrippen “woonachtig” en “hoofdverblijf” is alleen relevant wanneer iemand twee adressen heeft binnen de gemeente De Bilt. Anders is het hoofdverblijf leidend.

1. Voorliggende en algemeen gebruikelijke voorzieningen

Het college beoordeelt of er voorliggende en/of algemeen gebruikelijke voorzieningen zijn waar de inwoner gebruik van kan maken en ook in staat wordt geacht om zelfstandig de voorziening in te zetten. Voorbeelden hiervan zijn:

• .

  Een algemene voorziening voor het verkrijgen van hulp bij het huishouden voor licht en zware schoonmaakactiviteiten.

• .

  een glazenwasser voor het reinigen van de ramen aan de buitenkant;

• .

  een boodschappenservice  zoals het via internet bestellen van boodschappen.

• .

  Boodschappenplusbus;

• .

  een vrijwilliger die meegaat om boodschappen te doen;

• .

  maaltijdvoorziening of kant en klare maaltijden;

• .

  aanschaf van een droogtrommel;

• .

  tuinman;

• .

  hondenuitlaatservice.

Deze lijst is niet limitatief. In de loop der tijd zullen voorzieningen die nu nog weinig voorkomen en/of duur zijn, steeds meer ingeburgerd raken en dan als voorliggend kunnen worden aangemerkt.

Bij het beoordelen of een voorziening als voorliggend beschouwd kan worden, moet onderzocht worden of de voorziening voor de persoon in kwestie beschikbaar is en past binnen zijn situatie.

2. Andere eigen mogelijkheden

Ook beoordeelt het college of er andere eigen mogelijkheden zijn. Hierbij kan gedacht worden aan de situatie waarin men al jaren op eigen kosten iemand voor deze werkzaamheden inhuurt. Als tegelijk met het optreden van de beperking geen inkomenswijziging heeft plaatsgevonden en er geen aantoonbare meerkosten zijn in relatie tot de beperking, is het oordeel in zijn algemeenheid dat er geen maatwerk nodig is, omdat het probleem al opgelost was. Dit is uiteraard anders als aangetoond kan worden dat er zodanige wijzigingen zijn dat het niet meer mogelijk is deze hulp zelf te betalen.

3. Gebruikelijke zorg

Gebruikelijke zorg, die huisgenoten geacht worden aan elkaar te verlenen, wordt ook als een voorliggende voorziening beschouwd. Het principe “gebruikelijke zorg” is gebaseerd op de gedachte dat een leefeenheid samen verantwoordelijk is voor het huishoudelijke werk. Er mag daarbij echter geen sprake zijn van (dreigende) overbelasting van de huisgeno(o)t(en). Overbelasting of dreigende overbelasting moet objectief worden vastgesteld, bijvoorbeeld door medisch onderzoek.

• 1.

  Huisgenoot

  Onder huisgenoot wordt verstaan: een persoon die, ofwel op basis van een familieband, ofwel op basis van een bewuste keuze, één huishouden vormt met de persoon die beperkingen ondervindt. Een huisgenoot is bijvoorbeeld een partner, een inwonend kind, maar kunnen ook inwonende ouders zijn.

• 2.

  Wie valt buiten de leefeenheid?

  Personen die een (pension)kamer huren, niet in enige familiebetrekking staan tot de aanvrager en een huurcontract hebben, worden niet gezien als onderdeel van de leefeenheid.

• 3.

  Rekening houden met de leeftijd van de huisgenoten

  Bij gebruikelijke zorg wordt er rekening gehouden met de leeftijd van de huisgenoot. Tot 18 jaar wordt er van huisgenoten verwacht dat zij (afhankelijk van hun leeftijd en mogelijkheden) hun bijdrage leveren bijvoorbeeld door hun eigen kamer schoon te houden en door hand- en spandiensten te verrichten, zoals het doen van (kleine) boodschappen, het helpen bij de afwas, et cetera. Van jonge kinderen wordt uiteraard niets of zeer weinig verwacht, terwijl kinderen van 16 en 17 jaar geacht worden om een substantiële bijdrage te leveren. Van (gezonde) jongvolwassenen van 18 tot 23 jaar wordt verwacht dat ze een eenpersoonshuishouden kunnen voeren. Van (gezonde) volwassenen vanaf 23 jaar wordt verwacht dat ze een volledig huishouden kunnen voeren.

• 4.

  Huishouden naast een baan

  Bij gebruikelijke zorg wordt uitgegaan van de mogelijkheid om naast een baan een huishouden te kunnen runnen.

• 5.

  Ver en lang van huis

  Alleen bij daadwerkelijke afwezigheid van de huisgenoot gedurende een aantal dagen en nachten, zullen de niet-uitstelbare taken overgenomen kunnen worden. Bij het zwaar en licht huishoudelijk werk gaat het veelal om uitstelbare taken. Alleen als schoonmaken niet kan blijven liggen (regelmatig geknoeide vloeistoffen en eten) zal dat direct moeten gebeuren. Hier zal dan ondanks de gedeeltelijk gebruikelijke zorg wel voor geïndiceerd worden.

  In alle situaties waarbij er sprake is van een eigen keuze, wordt hier geen rekening mee gehouden. De afwezigheid moet dus een verplichtend karakter hebben.

• 6.

  Niet willen of niet gewend

  Bij de indicatie wordt geen rekening gehouden met de mogelijkheid dat huisgenoten aangeven dat ze het huishoudelijke werk niet willen doen, of niet gewend zijn om te doen. In situaties dat personen uit de leefeenheid nog nooit huishoudelijk werk hebben gedaan en dit niet kunnen, kan via een tijdelijke indicatie hulp worden geboden bij het aanleren van huishoudelijke taken. De taak wordt dan niet overgenomen maar via instructies aangeleerd.

• 7.

  Ouderen

  Ouderen die in staat zijn tot het verrichten van huishoudelijk werk vallen ook onder de gebruikelijke zorg. Een (zeer) hoge leeftijd kan in omstandigheden aanleiding zijn om niet te vragen het huishoudelijke werk aan te leren. Vanaf 80 jaar wordt van een huisgenoot niet meer verwacht dat hij het huishoudelijke werk gaat aanleren.

4. Mantelzorg

In de overweging wordt ook meegenomen of er sprake is van mantelzorg. Mantelzorg is niet afdwingbaar, maar als er taken zijn die door een mantelzorger worden overgenomen, dan hoeven die natuurlijk niet door een hulp worden overgenomen.

Als er sprake is van een latrelatie, dan zal de gemeente nagaan of en in hoeverre de partner bij kan dragen aan het huishouden.

1. Advies normtijden

Bij het verstrekken van hulp bij het huishouden wordt een norm aangehouden (bijlage 1).

1. Individuele begeleiding  en/of groepsbegeleiding

Met betrekking tot de begeleiding wordt er onderscheid gemaakt tussen begeleiding individueel, begeleiding groep of een combinatie van beide. Of de inwoner is aangewezen op begeleiding individueel of begeleiding in groepsverband, wordt bepaald door de afweging wat zorginhoudelijk het meest doelmatig is. Begeleiding in groepsverband is voorliggend op begeleiding individueel als hetzelfde doel wordt beoogd.

Wanneer de begeleiding gericht is op het daadwerkelijk bieden van dagstructuur is begeleiding groep de aangewezen vorm van begeleiding. Echter, wanneer de zorgbehoefte gelegen is in het bijvoorbeeld een of meerdere keren per week bieden van hulp bij het doornemen van de dag- of weekstructuur en de zorgbehoefte is niet gelegen in het daadwerkelijk bieden van die dagstructuur, dan is begeleiding individueel de aangewezen vorm om de zorgbehoefte van de verzekerde in te vullen.

2. Groepsbegeleiding

Groepsbegeleiding kan de volgende doelen hebben:

• .

  Het bieden van een dagprogramma met als doel al dan niet aangepaste vormen van arbeid (ook vrijwilligerswerk) of school te vervangen.

• .

  Het bieden van activiteiten met als doel een andersoortige vorm van dagstructurering dan arbeid of school (denk aan 65-plussers) en tevens zelfredzaamheid, cognitieve capaciteiten en vaardigheden zoveel mogelijk te handhaven en/of gedragsproblematiek te reguleren.

De gemeente onderscheidt 2 vormen van groepsbegeleiding:

• .

  Reguliere dagbesteding;

• .

  Gespecialiseerde dagbesteding.

  Uitwerking vormen groepsbegeleiding

  De uitwerking van de verschillende vormen van groepsbegeleiding is opgenomen in bijlage II.

3. Individuele begeleiding

Individuele begeleiding heeft als doel het bevorderen en het behoud van zelfredzaamheid van de inwoner in kwestie, zodat hij of zij zelfstandig kan blijven wonen. Individuele begeleiding is maatwerk en kan bestaan uit het helpen plannen van activiteiten, regelen van dagelijkse zaken, het nemen van besluiten en het structureren van de dag.

De gemeente De Bilt onderscheidt 2 vormen van individuele begeleiding:

• .

  Reguliere begeleiding;

• .

  Gespecialiseerde begeleiding.

  Uitwerking vormen individuele begeleiding

  De uitwerking van de verschillende vormen van individuele begeleiding is opgenomen in bijlage II.

4. Afspraken met landelijke aanbieders voor specifieke groepen

Voor sommige vormen van gespecialiseerde dagbesteding en begeleiding geldt dat deze landelijk worden ingekocht. Het betreft dagbesteding en begeleiding voor mensen met een zintuigelijke beperking (visueel en/of auditief).

De toegang tot deze begeleiding gaat hetzelfde als die tot alle andere vormen van begeleiding, dus via het Mens op Maat Team en de gemeente. De gemeente kan inwoners via een Wmo-aanvraag doorgeleiden naar één van de landelijke aanbieders met verwijzing naar de landelijke inkoopafspraken specialistische begeleiding ZG.

5. Indicatie van begeleiding

Voor de indicatie van de omvang van de dagbesteding en de begeleiding wordt door de gemeente De Bilt voorlopig aansluiting gezocht bij de werkwijze die het CIZ tot 1 januari 2015 toepaste. Deze werkwijze is te vinden in de CIZ Indicatiewijzer, Toelichting op de Beleidsregels indicatiestelling AWBZ 2014 zoals vastgesteld door het ministerie van VWS, versie 7.1, juli 2014. Hoofdstuk 7 van dit document gaat over de dagbesteding en individuele begeleiding.

6. Vervoer

Inwoners met een indicatie voor groepsbegeleiding kunnen, als zij dat nodig hebben, in aanmerking komen voor vervoer naar en van de begeleidingslocatie.

Vervoer wordt alleen toegekend als:

• .

  Er groepsbegeleiding is geïndiceerd;

• .

  De inwoner in kwestie niet in staat is om de locatie waar de begeleiding plaatsvindt zelfstandig te bereiken;

• .

  Er geen voorliggende oplossingen zijn, zoals een geschikte locatie dichter bij huis of vervoer door een vrijwilliger en/of mantelzorger (bijvoorbeeld de partner).

Een inwoner kan ook tijdelijk een indicatie voor vervoer krijgen, bijvoorbeeld omdat hij de af te leggen route nog onder begeleiding moet oefenen.

De gemeente De Bilt onderscheidt de volgende vormen van vervoer:

• .

  Vervoer dagbesteding gehandicaptenzorg

• .

  Vervoer dagbesteding gehandicaptenzorg rolstoel

• .

  Vervoer dagbesteding geestelijke gezondheidszorg

Er kan vanuit de Wmo geen toezicht tijdens het vervoer worden geïndiceerd. Ook niet naar begeleiding in groepsverband. Er mag namelijk worden aangenomen dat het niveau van het vervoer (inclusief het toezicht) naar deze zorg is aangepast aan de cliënten die worden vervoerd.

Het betreft hier geen vervoer met de Regiotaxi maar vervoer geregeld door de zorgaanbieder.

1. Eén functie Kortdurend Verblijf

De gemeente De Bilt kent één functie Kortdurend verblijf: Hierin kunnen alle doelgroepen bediend worden die eerst onder de volgende NZA-codes vielen:

• .

  Z992: ZZP geestelijke gezondheidszorg verblijfscomponent

• .

  Z993: ZZP verstandelijk gehandicapten en lichamelijk gehandicapten verblijfscomponent

• .

  Z994: ZZP zintuigelijk gehandicapten verblijfscomponent

• .

  Z996: ZZP verblijf met behandeling (V&V) verblijfscomponent

Kortdurend Verblijf is geen integraal pakket. De Persoonlijke Verzorging, Verpleging en/of Begeleiding die noodzakelijk is tijdens het Kortdurend Verblijf wordt geïndiceerd. Dit met uitzondering van het toezicht. Tijdens het Kortdurend Verblijf kan er geen sprake zijn van Behandeling. Wel kan er tijdens Kortdurend Verblijf een aanspraak zijn op Begeleiding groep wanneer de inwoner niet zelfredzaam is bij het invullen van zijn dagstructuur.

2. Indicatie van kortdurend verblijf

Voor de indicatie van de omvang van het kortdurend verblijf wordt voorlopig aansluiting gezocht bij de werkwijze die het CIZ tot 1 januari 2015 toepaste. Deze werkwijze is te vinden in de CIZ Indicatiewijzer, Toelichting op de Beleidsregels indicatiestelling AWBZ 2014 zoals vastgesteld door het ministerie van VWS, versie 7.1, juli 2014. Hoofdstuk 10 van dit document gaat over het kortdurend verblijf.

1. Wat is beschermd wonen?

Een beschermende woonvorm biedt mensen met langdurige psychiatrische of verslavingsproblemen een combinatie van begeleiding en wonen. Personen die vanwege psychische problematiek er niet in slagen zelfstandig te wonen zonder de directe nabijheid van 24 uur per dag toezicht en ondersteuning komen in aanmerking voor beschermd wonen. Het verblijf in de beschermde woonvorm kan een opstap zijn naar (begeleid) zelfstandig wonen.

In de Wmo 2015 is beschermd wonen altijd een maatwerkvoorziening.

2. Centrumgemeente verantwoordelijk

Vanaf 2015 worden de centrumgemeenten verantwoordelijk voor beschermd wonen. Utrecht is centrumgemeente voor alle gemeenten in de Wmo-regio's Utrecht-west, Lekstroom, Utrecht-zuidoost en Utrecht-stad.

3. Toegang

De toegang tot beschermd wonen start bij het Mens op Maat Team. Als tijdens het gesprek met het Mens op Maat Team wordt geconcludeerd dat de inwoner beschermd wonen nodig heeft, dan wordt de aanvraag voor het beschermd wonen niet bij de gemeente De Bilt, maar bij de centrumgemeente Utrecht gedaan.

Beschermd wonen is landelijk toegankelijk. Dat betekent dat burgers zich in principe tot iedere gemeente kunnen wenden voor opvang en beschermd wonen.

4. Beschermd wonen thuis

Het is voor cliënten ook mogelijk om het beschermd wonen thuis in te vullen. Dat gaat via een PGB of via een Volledig Pakket Thuis (VPT). De zorg thuis wordt anders dan de zorg n natura geïndiceerd door de Wmo-consulenten van de gemeente De Bilt. Bij de indicatie zal sterk geleund worden op de advisering van de Expertgroep (zie hoofdstuk 12) of de veldtafel van de gemeente Utrecht.

1. Wat is de doventolk in de leefsituatie?

De regeling Doventolk in de leefsituatie (dus niet voor werk of school) is onderdeel geworden van de Wmo. De doventolk in de leefsituatie is een voorziening waarbij doven en zeer slechthorenden een aantal uren per jaar hulp van een doventolk kunnen krijgen, bijvoorbeeld voor gesprekken met instanties en huisartsbezoek.

De opdracht voor de voorziening doventolk leefdomein is gegund aan Menzis. Tolknet is de partij die de bemiddeling uitvoert tussen tolk en tolkbehoevende.

2. Een aanvraag doen

De aanvraag voor een doventolk kan worden ingediend bij Menzis. Zij beoordelen de aanvraag en melden de inwoner aan bij Tolknet. Overigens is het zo dat een indicatie voor hulp bij Tolknet levenslang geldig is. Herindicatie is dus niet nodig. Er zullen daarom jaarlijks zeer weinig inwoners komen met een verzoek om in aanmerking te komen voor een doventolk.

1. Hoofdverblijf

De gemeente onderzoekt of de woning waar de inwoner de beperkingen ervaart, zijn of haar hoofdverblijf is. Het hoofdverblijf is de plaats waar iemand gewoonlijk verblijft en waar het centrum van zijn dagelijkse sociale en economische activiteiten ligt.

In een enkel geval is er sprake van twee hoofdverblijven. Dat kan bijvoorbeeld wanneer het om een gehandicapt kind van gescheiden ouders gaat, dat in co-ouderschap wordt opgevoed.

2. Bijzondere woonvormen

Een eigen woning kan zowel een gekochte woning zijn als een huurwoning. Ook bij afwijkende situaties, zoals een (woon)boot of een woonwagen met vaste standplaats wordt in principe gesproken van woning. Bijzondere woonvormen waarvoor er via de Wmo geen compensatieplicht geldt, zijn:

• .

  hotels;

• .

  pensions;

• .

  trekkerswoonwagens;

• .

  kloosters;

• .

  tweede woningen;

• .

  vakantiewoningen;

• .

  recreatiewoningen;

• .

  kamerverhuur.

Deze uitsluitingen betreffen woonvormen die niet als hoofdwoning dienst doen en die niet permanent bewoond worden. Natuurlijk kunnen bewoners van dergelijke woningen wel bij de gemeente terecht voor advies en informatie.

3. Op gehandicapten of ouderen gerichte woongebouwen

Voor specifiek op gehandicapten en/of ouderen gerichte woongebouwen ligt er geen verantwoordelijkheid voor aanpassingen bij de gemeente. Van de eigenaar van het gebouw mag immers verwacht worden dat als hij een gebouw aanduidt als geschikt voor gehandicapten of ouderen, hij daar ook de voorzieningen voor heeft getroffen. Voorzieningen en aanpassingen in deze woningen kunnen worden gezien als algemeen gebruikelijk en standaard aanwezig. Reguliere woningen die via de Wmo zijn aangepast, worden niet gezien als op gehandicapten en/of ouderen gericht. De woningen zijn immers in eerste instantie niet als zodanig gebouwd.

Voor wooncomplexen die niet specifiek op ouderen zijn gericht, geldt niet dat de eigenaar (of de vereniging van eigenaren) per definitie verantwoordelijk is voor algemene voorzieningen en aanpassingen in de gemeenschappelijke ruimtes van het gebouw. Wel mag van de eigenaar verwacht worden dat hij bij verbouwing en renovatie rekening houdt met de bewoners en hun behoeften. In bijzondere situaties is het mogelijk om als gemeente nadere afspraken met de woningbouwcorporaties te maken.

Personen met beperkingen die verhuizen van of naar een zorgwoning waarbij de functie “verblijf” van toepassing is, of die verhuizen van of naar een andere niet-zelfstandige woning, hebben in principe geen recht op woningaanpassingen.

4. Oorzaak van het probleem

De gemeente onderzoekt hoe het probleem is ontstaan.

• 1.

  De in de woning gebruikte materialen

  De eigenaar van de woning is verantwoordelijk voor de in de woning gebruikte materialen. Als de problemen voortkomen uit de gebruikte materialen, dan dient de inwoner zich te wenden tot de woningeigenaar.

• 2.

  Verhuizing naar een ongeschikte woning

  Er zijn situaties waarbij de inwoner verhuist van een aangepaste en/of geschikte woning naar een woning die minder of helemaal niet is aangepast/geschikt. Dit is een verhuizing van een geschikte naar een niet geschikte woning. De gemeente heeft alleen een verantwoordelijkheid voor het aanpassen van de woning als er voor deze verhuizing een belangrijke reden bestaat en van de inwoner niet verwacht mag worden dat hij of zij zelfredzaam is in het oplossen van het probleem.

Ook als iemand met (dreigende) beperkingen verhuist vanuit een voor hem of haar ongeschikt huis, dan verwacht de gemeente dat hij of zij deze gelegenheid aangrijpt om naar een geschikte woning te verhuizen. Hierbij wordt ook van de inwoner verwacht dat hij of zij rekening houdt met de toekomst.

Natuurlijk staat het iedereen vrij om zijn eigen nieuwe woning uit te kiezen. De gemeente zal bij de aanvraag van woonvoorzieningen via de Wmo echter altijd overwegen in hoeverre de aanvrager met de ontstane problemen rekening had kunnen houden op het moment dat hij naar de huidige woning is verhuisd. Dus in welke mate waren de nu ontstane problemen toen voorzienbaar. Had de aanvrager op dat moment bijvoorbeeld al kunnen weten dat de trap over enkele jaren een onneembaar obstakel zou zijn? Dan is er geen verantwoordelijkheid vanuit de Wmo. De aanvrager heeft zelf immers het risico genomen dat zijn woning (in de toekomst) niet geschikt zou zijn.

5. Eigen oplossingen

Onderzocht wordt in hoeverre eigen oplossingen kunnen leiden tot een oplossing voor het probleem. Hierbij wordt ook overwogen of er volstaan kan worden met voorzieningen die relatief goedkoop en/of algemeen gebruikelijk zijn. Dit zijn bijvoorbeeld:

Algemeen gebruikelijk:

• .

  het aanbrengen van beugels en handgrepen;

• .

  het laten aanleggen van een verhoogd toilet.

• .

  het aanschaffen van een toiletverhoger;

• .

  het aanschaffen van een toiletstoel;

• .

  het aanschaffen van een eenvoudige niet kantelbare douchestoel;

• .

  het laten aanleggen van eenvoudige drempelhulpen.

6. Verhuizen

Ook wordt afgewogen in hoeverre verhuizen een oplossing biedt. Hierbij zullen alle aspecten worden meegewogen:

• .

  financiële consequenties van de verhuizing;

• .

  de termijn waarop een geschikte woning kan worden gevonden (in verband met de medische verantwoorde termijn);

• .

  de argumenten pro en contra verhuizing ten aanzien van de betrokkene;

• .

  argumenten op basis van eventueel aanwezige mantelzorg.

• .

  Een zeer zorgvuldige afweging van alle argumenten zal aan het besluit ten grondslag worden gelegd.

7. Rekening houden met afschrijving

Als gemeente houden wij rekening met de algemeen gebruikelijke levensduur van een voorziening. Wij moeten hierbij echter rekening houden met de aard van de voorziening en de situatie van de cliënt.

1. Roerende woonvoorzieningen

De meest gebruikte roerende woonvoorzieningen zijn over het algemeen tegen redelijke prijzen verkrijgbaar bij thuiszorgwinkels en via internet. Om die reden is het voor de inwoner niet altijd gunstiger om deze voorzieningen via de Wmo geleverd te krijgen in verband met de eigen bijdrage voor Wmo-voorzieningen.

2. Complexere onroerende woonvoorzieningen

Als blijkt dat het aanpassen van de woning of woonruimte de goedkoopst compenserende oplossing is, moet worden aangegeven hoe hieraan invulling wordt gegeven.

Een bouwkundige aanpassing of woontechnische ingreep aan een woonruimte wordt op grond van de Wmo door het college toegekend aan de inwoner. De gemeente kan, in het geval er sprake is van een huurwoning, er voor kiezen om de kosten voor de voorziening direct aan de eigenaar uit te betalen. De beschikking wordt verstuurd aan de aanvrager/belanghebbende met een afschrift aan de woningeigenaar.

• 1.

  Programma van eisen

  Bij grotere bouwkundige aanpassingen aan de woning werken wij altijd eerst met een programma van eisen, waarmee zo nodig meerdere offertes opgevraagd kunnen worden.

• 2.

  In de keuken

  Aanpassingen in de keuken zijn mogelijk als sprake is van beperkingen bij het uitvoeren van keukenactiviteiten waarvoor belanghebbende grotendeels verantwoordelijk is.

• 3.

  Aan de trap

  Als iemand vraagt om zijn beperkingen in het traplopen op te lossen, dan wordt gekeken naar de mate van normaal gebruik van de woning, zoals in deze beleidsregels besproken. In eerste instantie wordt er gekeken of er, door het anders gebruiken van gebruiksruimten, mogelijkheden zijn om op de begane grond te gaan slapen en/of gebruik te kunnen maken van een natte cel. Is deze mogelijkheid er niet dan zal aanpassingen aan de trap in de regel bestaan uit het aanbrengen van een tweede trapleuning of een traplift. Tweede leuningen worden gezien als algemeen gebruikelijk en niet via de Wmo vergoed. Trapliften worden in bruikleen verstrekt.

• 4.

  Van het toilet

  Het aanpassen van het toilet bestaat voornamelijk uit het opheffen van beperkingen in gebruik en toegankelijkheid van het toilet.

  Algemeen gebruikelijk (en dus niet vergoed), zijn wandbeugels en een verhoogd toilet.

  Een zogenaamde spoel/föhn installatie, bedoeld voor mensen die niet in staat zijn zichzelf te reinigen na de toiletgang, kan worden verstrekt.

  Een tweede toilet, bijvoorbeeld op de bovenverdieping, wordt in principe niet verstrekt. Er is een uitzondering hierop mogelijk in het geval dat:

  een losse toiletstoel of chemisch toilet niet geleegd en/of schoongemaakt kan worden door de cliënt, een huisgenoot, vrijwilliger of hulpverlener;

  en de gang naar beneden, voornamelijk in de nacht, niet of niet op tijd mogelijk is.

• 5.

  Aan de natte cel

  Met de natte cel wordt bedoeld de ruimte in de woning waar iemand zich wast, douchet en eventueel naar het toilet kan: de badkamer. Ook hier worden aanpassingen aangebracht om eventuele beperkingen in het gebruik en de toegankelijkheid mogelijk te maken.

• 6.

  Bereikbaarheid/toegankelijkheid woning

  Mogelijke aanpassingen zijn:

  • .

    verbreden van toegangsdeuren en -paden;

  • .

    aanbrengen van automatische deuropeners;

  • .

    aanbrengen van drempelhulpen;

  • .

    verwijderen van drempels;

  • .

    bereikbaar maken van tuin of balkon.

• 7.

  Aanbouw

  Als voor het bereiken van het resultaat noodzakelijk is dat er een aanbouw geplaatst wordt besluit het college vanwege financieel-economische argumenten alleen tot een aanbouw als tevoren vast staat dat de aanbouw hergebruikt kan worden, zoals bij huurwoningen van woningcorporaties. Bij eigen woningen zal de kans op hergebruik miniem zijn. Daarom kiezen wij bij eigen woningen als het maar enigszins kan voor het plaatsen van een herbruikbare losse woonunit en hebben wij aandacht voor de omgevingsvergunning.

  Als het gaat om een aanbouw bij een eigen woning, zal het college allereerst beoordelen wat iemands eigen mogelijkheden zijn. Ook zal er gekeken worden of het verhuizen naar een geschikte woning een oplossing kan bieden.

• 8.

  Tuin en terras

  Als de aanleg van een verhard terras, direct aansluitend aan de woonruimte, of de aanpassing van een bestaand terras noodzakelijk is, dan geldt hiervoor een maximum totaaloppervlakte van 6 m2. Als de aanleg van een verhard pad tussen de openbare weg en de hoofdingang tot een woonruimte, of tussen een tweede ingang en een berging en/of tuinpoort noodzakelijk is, geldt een maximum oppervlakte van 20 m2.

• 9.

  Mogelijk te vergoeden kosten

  De kosten voor woningaanpassingen die meewegen bij de vaststelling van de financiële tegemoetkoming en getoetst worden op goedkoopst compenserend, zijn:

  • 1.

    de aanneemsom (hierin begrepen de loon- en materiaalkosten) voor het treffen van de voorziening. Als de voorziening in zelfwerkzaamheid wordt getroffen, dan vervalt de post loonkosten en worden alleen de materiaalkosten als subsidiabel aangemerkt;

  • 2.

    de risicoverrekening van loon- en materiaalkosten, met inachtneming van het bepaalde in de Risicoregeling Woning- en Utiliteitsbouw (RWU 1991). De offerte moet minimaal 3 maanden van kracht te zijn;

  • 3.

    het architectenhonorarium. Dit mag maximaal tien procent bedragen van de aanneemsom. Alleen in die gevallen dat het noodzakelijk is dat een architect voor de woningaanpassing moet worden ingeschakeld, worden deze kosten subsidiabel geacht. Het betreft dan veelal de ingrijpendere woningaanpassingen;

  • 4.

    de kosten voor het toezicht op de uitvoering, als dit noodzakelijk is, tot een maximum van twee procent van de aanneemsom;

  • 5.

    de leges voor zover deze betrekking hebben op het treffen van de voorziening;

  • 6.

    de verschuldigde en niet verrekenbare of terugvorderbare omzetbelasting;

  • 7.

    renteverlies, in verband met het verrichten van noodzakelijke betaling aan derden voordat de bijdrage is uitbetaald. Dit alleen voor zover dit verband houdt met de bouw dan wel het treffen van voorzieningen;

  • 8.

    de prijs van bouwrijpe grond als niet binnen de oorspronkelijke kavel gebouwd kan worden;

  • 9.

    de door de gemeente (schriftelijk) goedgekeurde kostenverhogingen, die ten tijde van de raming van de kosten redelijkerwijs niet waren te voorzien;

  • 10.

    de kosten in verband met noodzakelijk technisch onderzoek en adviezen met betrekking tot het verrichten van de aanpassing;

  • 11.

    de kosten van heraansluiting op de openbare nutsvoorziening;

  • 12.

    de administratiekosten die de verhuurder maakt ten behoeve van het treffen van een voorziening voor de gehandicapte: tien procent van die kosten (inclusief BTW) met een maximum van € 500,- inclusief BTW. Deze kosten kunnen worden gezien als onderhandelingsfactor waarmee de medewerking van de verhuurder eerder kan worden verkregen.

• 10.

  Hoger uitrustingsniveau dan sociale woningbouw

  Bij de toekenning van voorzieningen wordt uitgegaan van het niveau van sociale woningbouw. Het hiervoor geldende niveau is vastgelegd in het “Bouwbesluit 2003”.

• 11.

  Maximale vergoeding woonwagens

  Als de technische levensduur van een woonwagen minder dan vijf jaar is, of de standplaats van de woonwagen binnen vijf jaar voor opheffing in aanmerking komt, bedraagt de vergoeding voor bouwkundige en niet-bouwkundige woonvoorzieningen, uitraasruimten en verwijdering van in bruikleen verstrekte voorzieningen maximaal € 1.000,-.

• 12.

  Opstalverzekering

  De gemeente eist dat de eigenaar van de woning bij het vergroten van de woning zelf zorgt voor de aanpassing van de opstalverzekering.

• 13.

  Anti-speculatiebeding

  Bij het verstrekken van woningaanpassingen en in het bijzonder dure woningaanpassingen in de vorm van een aanbouw, is er soms sprake van een waardestijging van de woning. Voor dure woningaanpassingen is een anti-speculatiebeding voor 10 jaar van toepassing waarbij het anti-speculatiebeding jaarlijks met 10% afneemt.

• 14.

  Gereedmelding woningaanpassing

  Een woningaanpassing, niet zijnde het aanbrengen van een traplift, moet uiterlijk binnen drie maanden na het verlenen van de voorziening gereed zijn. Als niet aan deze termijn wordt voldaan, kan het college besluiten om de eerder verleende voorziening in te trekken. Als de voorziening gereed is, moet er door de inwoner aan de gemeente een schriftelijke gereedmelding worden overlegd.

3. Vervangen vloerbedekking in verband met longklachten

• 1.

  Financiële tegemoetkoming voor vervanging vloerbedekking

  De cliënten met allergie of astma kunnen in aanmerking komen voor een financiële tegemoetkoming voor het vervangen van de vloerbedekking als dat noodzakelijk is. Dit is alleen mogelijk wanneer een arts een duidelijke diagnose heeft gesteld.

  In de regel krijgt de inwoner een vergoeding als:

  • .

    hij of zij bij de aanschaf van de oude materialen niet had kunnen weten dat hij longklachten zou krijgen of dat deze erger zouden worden;

  • .

    de vervanging van het artikel medisch gezien op zeer korte termijn noodzakelijk is.

  In principe gaat het bij woningsanering om het vervangen van de vloerbedekking in de slaapkamer. De woonkamer kan ook worden gesaneerd, maar alleen als de aanvrager jonger dan vier jaar is. Voor het vervangen van gordijnen of behang in de slaap- of woonkamer worden geen saneringskosten verstrekt. Het nut hiervan is volgens het Longfonds nauwelijks aantoonbaar.

• 2.

  Afschrijvingstermijn

  De inwoner komt alleen in aanmerking voor een vergoeding voor het vervangen van de vloerbedekking als de te vervangen stoffering nog niet is afgeschreven waarbij de afschrijvingstermijn van vloerbedekking wordt vastsgesteld op 5 jaar.

• 3.

  Maximale vergoeding saneringskosten.

  De maximale vergoeding voor saneringskosten is vastgesteld op € 1000,-

4. Verhuizing

Bij verhuizing komt de inwoner niet in aanmerking voor een saneringsvergoeding.

Bij een verhuizing is het immers gebruikelijk dat iemand zijn woning opnieuw inricht en stoffeert. Hierbij kan de inwoner alvast rekening houden met zijn klachten.

5. Verhuiskostenvergoeding

Iemand die vanwege zijn beperkingen niet meer in zijn eigen woning kan wonen en daarom moet verhuizen, kan in aanmerking komen voor een financiële tegemoetkoming:

de verhuiskostenvergoeding. Deze bedraagt maximaal € 3.000,- (prijspeil 2015).

• 1.

  Mogelijke situaties

  Te denken valt vooral aan de volgende drie situaties:

  • .

    de inwoner gaat naar een nieuwe geschikte zelfstandige woning, omdat hij in zijn oude woning niet meer op een normale manier kan functioneren;

  • .

    de inwoner vraagt om een woningaanpassing, maar na onderzoek blijkt dat een verhuizing de goedkoopste en meest adequate oplossing is voor zijn probleem. Het kan ook zijn dat de huidige woning van de inwoner zich niet leent voor een aanpassing. Ook dan is verhuizing de meest voor de hand liggende oplossing;

  • .

    iemand zonder beperkingen die in een aangepaste woning woont, maakt deze op verzoek van de gemeente vrij.

  Een verhuiskostenvergoeding, onder a. en b. dient als alternatief voor een woningaanpassing als dit de goedkoopste en meeste adequate oplossing is voor het woonprobleem van de cliënt.

• 2.

  Afwijzingsgronden

  Er zijn vier mogelijke afwijzingsgronden:

  • .

    algemeen gebruikelijk;

  • .

    geen onverwacht optredende noodzaak;

  • .

    verhuizing naar een zorginstelling/niet zelfstandige woonruimte;

  • .

    verhuizing heeft al plaatsgevonden.

• 3.

  Algemeen gebruikelijk

  Een verhuiskostenvergoeding wordt alleen toegekend als de verhuizing voor de inwoner in kwestie, in zijn specifieke situatie, niet algemeen gebruikelijk is. Een verhuizing kan algemeen gebruikelijk zijn voor bijvoorbeeld:

  • .

    jongeren die op zichzelf gaan wonen;

  • .

    jonge gezinnen die groter gaan wonen;

  • .

    ouderen die naar een kleinere woning of seniorenwoning verhuizen;

  • .

    bewoners van een Wlz-instelling die op een zeker moment zelfstandig gaan wonen.

6. Voorzieningen in gemeenschappelijke ruimten

Voorzieningen in gemeenschappelijke ruimte worden alleen aangebracht als er geen nadelig invloed is van extreme slijtage door weer en wind of vandalisme. Ook wordt er een zorgvuldige afweging gemaakt bij het aanbrengen van de voorziening of de voorziening geen belemmeringen oplevert voor het gebruik van de gemeenschappelijke ruimte voor medebewoners.

7. Bezoekbaar maken woning

Als de aanvrager zijn hoofdverblijf heeft in een Wlz-instelling of bij gehandicapte kinderen die door een echtscheiding waarbij er geen sprake is van co-ouderschap het hoofdverblijf hebben bij één ouder dan kan er een voorziening worden getroffen om één woning bezoekbaar te maken. Daarbij gaat het alleen om de volgende zaken:

• .

  het kunnen bereiken en gebruiken van de woonruimte;

• .

  het kunnen bereiken en gebruiken van de woonkamer;

• .

  het kunnen bereiken en gebruiken van het toilet.

Hierbij gaat het dus alleen om op bezoek gaan en niet over logeren.

De hoogte van de financiële vergoeding om een woning bezoekbaar te maken bedraagt maximaal

€ 3.000,- (prijspeil 2015).

8. Verwijderen van voorzieningen

Voorzieningen worden zo min mogelijk verwijderd. Daar waar het onontkoombaar is om de voorziening niet te verwijderen zijn de kosten van het verwijderen voor de aanvrager van de voorziening tenzij de aanvrager anders is overeengekomen met de eigenaar van de woning. De gemeente is niet verantwoordelijk voor de kosten van het verwijderen van de voorziening.

9. Huurderving

• 1.

  Huurderving in verband met het vrijhouden van aangepaste woningen

  Woningen die voor meer dan € 7.000,- zijn aangepast en waarvan de bewoner de woning verlaat, worden door de woningbouwcorporatie tot 6 maanden vrijgehouden voor een andere bewoner met beperkingen. De periode van zes maanden kan éénmalig met een periode van maximaal drie maanden verlengd worden als bekend is dat binnen deze drie maanden een persoon met beperkingen de woning zal betrekken.

  De gemeente vergoedt de eerste maand van leegstand niet aan de woningbouwvereniging, omdat het bij reguliere verhuur ook regelmatig voorkomt dat een woning een dergelijke periode leeg staat. Voor de overige maanden waarin de woning op verzoek van de gemeente leegstaat, wordt de kale huur aan de woningbouwvereniging vergoed.

1. Niet anti-revaliderend

Er wordt geen rolstoel verstrekt als het gebruik van een rolstoel in strijd met een behandelplan van de aanvrager en nadelig is voor de revalidatie (oftewel: de voorziening mag niet antirevaliderend werken).

2. Voorliggende voorzieningen

Inwoners met een blijvende zorgbehoefte (Wlz indicatie) krijgen een integraal pakket aan zorg. Integraal betekent dat alles wat iemand nodig heeft in het pakket zit. Dit pakket bestaat uit: verblijf, persoonlijke verzorging, verpleging, behandeling, het individueel gebruik van hulpmiddelen voor mobiliteit (zoals een rolstoel of een scootmobiel) en vervoer.

2015 is een overgangsjaar. Daarom zijn in 2015 gemeenten nog verantwoordelijk voor hulpmiddelen en woningaanpassingen voor mensen met een Wlz-indicatie vanuit de Wmo 2015. Vanaf 2016 zijn zorgkantoren verantwoordelijk voor hulpmiddelen en woningaanpassingen voor mensen met een Wlz-indicatie. Het maakt daarbij niet uit of de Wlz indicatie verzilvert is.

3. Goedkoopst-adequaat

Als er meerdere soorten rolstoelen geschikt zijn voor de cliënt, dan wordt er gekozen voor de goedkoopste variant.

4. Tweede rolstoel

Als één rolstoel niet volstaat voor de verplaatsingsbehoefte van de cliënt, dan kan eventueel een tweede (elektrische) rolstoel worden verstrekt. Dit gebeurt in de volgende gevallen:

• .

  bij voornamelijk gebruik van elektrische rolstoelen kan een handbewogen of duwrolstoel worden verstrekt om mee te nemen in de auto en/of om bij anderen op bezoek te kunnen gaan.

• .

  als de woonsituatie geen gecombineerde elektrische binnen-/buitenrolstoel toelaat en met een combinatie van andere voorzieningen zoals een loophulpmiddel of een scootmobiel niet voldoende is;

• .

  als een tweede rolstoel wordt gebruikt op de bovenverdieping. Hierbij moeten alternatieven worden onderzocht zoals een rijdende douche-/toiletstoel.

1. Programma van eisen

Als er noodzaak bestaat voor een rolstoel voor dagelijks zittend gebruik, zal via een medisch en/of egotherapeutisch advies door het college een programma van eisen worden opgesteld.

In het programma van eisen kan informatie worden opgenomen over:

• .

  maten van de cliënt;

• .

  benodigd zitkussen;

• .

  elektrisch of handbewogen;

• .

  wijze van bediening;

• .

  opvouwbaar of niet.

2. Soorten rolstoelen

Rolstoelen worden onderscheiden in rolstoelen voor incidenteel, semipermanent en permanent gebruik. Ook is er verschil in actief en passief gebruik. Verder wordt er onderscheid gemaakt tussen rolstoelen die uitsluitend voor binnen geschikt zijn en rolstoelen die zowel voor binnen als buiten kunnen worden gebruikt.

• 1.

  Handbewogen rolstoelen

  Bij handbewogen rolstoelen wordt onderscheid gemaakt tussen zelfbewegers (actief) en duwwandelwagens (passief).

• 2.

  Elektrische rolstoelen

  Mensen voor wie een handbewogen rolstoel niet geschikt is en er geen transfermogelijkheden meer zijn, kunnen in aanmerking komen voor een elektrische rolstoel. Hiervan bestaan typen voor binnen, buiten of beiden.

3. Onderhoud en reparatie

De kosten van onderhoud en reparatie zijn bij de verstrekking van een rolstoel voor permanent en semipermanent gebruik inbegrepen. De gemeente sluit hiervoor een onderhoudscontract af bij de leverancier of verhoogt het PGB met een bedrag hiervoor.

4. Verzekering van de rolstoel

De gemeente verzekert gemotoriseerde rolstoelen en andere gemotoriseerde vervoermiddelen die in het kader van de Wmo verstrekt worden via een verzekeringscontract bij de leverancier. Het betreft een verzekering tegen het risico van wettelijke aansprakelijkheid. Niet gemotoriseerde rolstoelen en andere niet gemotoriseerde vervoermiddelen vallen onder de particuliere wettelijke aansprakelijkheidsverzekering van de bruiklener.

Bij rolstoelen die in de vorm van een PGB worden verstrekt, wordt het afsluiten van een verzekering aan de rolstoelgebruiker overgelaten. In het totale PGB is een bedrag opgenomen voor de kosten van een verzekering.

Dit hoofdstuk gaat over:

• .

  vervoer, dus het zich verplaatsen per vervoermiddel;

• .

  sociale contacten, het hebben en onderhouden van contacten met medemensen en het deelnemen nemen aan recreatieve, maatschappelijke of religieuze activiteiten.

1. Verplaatsen per vervoermiddel

Het lokaal verplaatsen per vervoermiddel is de mogelijkheid om in de eigen woon- en leefomgeving te gaan en staan waar men wil. Lokaal verplaatsen betekent verplaatsingen in een straal tot 20 kilometer rond de woning

Buiten dit gebied kan gebruik worden gemaakt van de mogelijkheden van het bovenregionale vervoer, dat Valys in opdracht van het ministerie van VWS verricht.

2. Sociale contacten aangaan en onderhouden

Voor het onderhouden van contacten met medemensen zijn naast vervoer per vervoermiddel ook andere zaken belangrijk:

• .

  mogelijkheid om buiten te zijn

• .

  mogelijkheid om te sporten

Hiervoor kunnen bijvoorbeeld rolstoelen voor incidenteel gebruik en sporthulpmiddelen worden ingezet.

1. Vervoer

• 1.

  Mogelijkheid om met het openbaar vervoer te reizen

  Wat het vervoer betreft, moet in eerste instantie afgewogen worden of de persoon in kwestie nog met het openbaar vervoer kan reizen.

• 2.

  OV-begeleiderskaart

  Personen met een beperking kunnen een OV-begeleiderskaart gebruiken om een begeleider gratis in het openbaar vervoer mee te nemen.

• 3.

  Begeleiding bij het vervoer

  Primair is de persoon in kwestie (of zijn vertegenwoordiger) zelf verantwoordelijk voor het vinden van oplossingen voor het begeleidingsvraagstuk bij vervoer. Bijvoorbeeld via het eigen netwerk of via vrijwilligers.

• 4.

  Niet antirevaliderend

  Er wordt geen vervoersvoorziening verstrekt als het gebruik daarvan in strijd met een behandelplan van de aanvrager en nadelig is voor de revalidatie (oftewel: de voorziening mag niet antirevaliderend werken).

• 5.

  Voorliggende en gebruikelijke voorzieningen

  Voor het oplossen van vervoersproblemen zijn er diverse voorliggende en gebruikelijke oplossingen:

   

  • .

    Het blijven gebruiken van de eigen auto

  • .

    Taxivervoer of vervoer via familie,vrienden en/of vrijwilligers

  • .

    Fiets met lage instap en/of hulpmotor

  • .

    Tandem

• 6.

  Verkeersveilig

  De inwoner moet in staat zijn om het vervoermiddel waar hij eventueel voor in aanmerking komt, veilig te besturen. Hiervan wordt een inschatting gemaakt op basis van het verkeersverleden van inwoner (rijbewijs, fietservaring etc.) en zijn of haar beperkingen. Als het niet duidelijk is of inwoner verkeersveilig is, dan kan de gemeente een aantal observatielessen laten plaatsvinden.

• 7.

  Goedkoopst adequaat

  Als er meerdere adequate voorzieningen zijn waarmee inwoner in zijn vervoersbehoefte kan voorzien, dan wordt er gekozen voor de goedkoopste. Het primaat hierbij ligt bij de collectieve vervoersvoorziening.

2. Sport

Ook personen met een beperking moeten de gelegenheid hebben om aan sport deel te nemen. Als iemand een rolstoel nodig heeft om te sporten, dan kan hij aanspraak maken op een sportrolstoel. Ook kunnen er ander handicapgebonden sporthulpmiddelen verstrekt worden via de Wmo.

Vanzelfsprekend is de inwoner vrij in zijn sportkeuze, ongeacht of hij daar een rolstoel of andere hulpmiddel bij nodig heeft. Wel is het zo dat veel sportverenigingen sportrolstoelen en/of andere hulpmiddelen uitlenen voor personen met een beperking die de sport wil beoefenen of wil uitproberen. Die mogelijkheid is voorliggend.

Vervoer kan op meerdere manieren mogelijk gemaakt worden:

• 1.

  via collectief taxivervoer;

• 2.

  via individueel taxivervoer;

• 3.

  via een aangepast vervoermiddel.

1. Beperkt tot lokaal

Het college beperkt zich bij het indiceren van vervoer tot het zich lokaal verplaatsen. Dit betekent dat aan de aanwezigheid van voor de betrokkene belangrijke bovenregionale contacten op zichzelf geen, dan wel slechts in bijzondere situaties een beslissende betekenis toekomt.

2. Rangorde van de voorzieningen

Het collectief vraagafhankelijk vervoer (regiotaxi) wordt als primaat (goedkoopst adequate voorziening) beschouwd.

3. Taxivervoer

• 1.

  Collectief vervoer via Regiotaxi

  Regiotaxi is een collectief vervoerssysteem voor deur-tot-deurvervoer.

  Voor Wmo-cliënten kost de regiotaxi € 0,70 per zone, plus per rit een opstapzone van € 0,70 (prijspeil 2015). Dit tarief is ongeveer even hoog als dat voor het reguliere openbaar vervoer. Wmo

  Regiotaxi Utrecht biedt de mogelijkheid voor “individueel vervoer”. Dit houdt in dat gemeente een Wmo geïndiceerde pashouder een indicatie kan verstrekken voor “individueel vervoer” op medische indicatie of andere zwaarwegende redenen. De ritten van deze Wmo pashouders met een indicatie “individueel vervoer” mogen niet gecombineerd worden met andere reizigers c.q. ritten. Daarnaast geldt dat er bij Wmo pashouders “individueel vervoer” ook nog specifiek kan worden gevraagd om vervoer met een “taxi” of “taxibus”. De extra kosten voor “individueel vervoer” komen voor rekening van de gemeente. De ritprijs voor het individueel vervoer is voor de wmo-geindiceerde gelijk aan de ritprijs van het “normale” collectief vervoer.

• 2.

  Begeleiding.

  Bij de Regiotaxi kan begeleiding worden geïndiceerd. Dit betekent dat er kosteloos een begeleider mee moet reizen. Zodra begeleiding is geïndiceerd mag een gebruiker niet meer alleen met de Regiotaxi reizen.

4. Vervoermiddelen

• 1.

  Scootmobiel

  Iemand die, in het kader van het leven van alledag, belemmeringen ondervindt in het bereiken van vervoersbestemmingen in de directe woonomgeving en voor middellange afstanden, kan in aanmerking komen voor een scootmobiel. Hierbij worden de volgende zaken in overweging genomen:

   

  De aanvrager kan:

  • .

    zelfstandig op en van de scootmobiel stappen;

  • .

    enkele meters zelfstandig, zonder loophulpmiddel lopen;

  • .

    de scootmobiel op een adequate wijze (technisch) bedienen;

  • .

    zelfstandig deelnemen aan het verkeer op de openbare weg op basis van voldoende verkeersinzichten.

   

  Aangezien de scootmobiel een mobiliteitsprobleem in de directe woonomgeving compenseert, wordt een scootmobiel niet verstrekt voor vervoersbestemmingen buiten dit vervoersgebied.

• 2.

  Stalling scootmobiel

  Belangrijk is dat er een stallingmogelijkheid voor de scootmobiel is met een elektriciteitspunt voor het opladen van de accu’s. Als dit niet het geval is, komen ook de kosten voor de aanleg van een stalling of elektriciteitspunt mogelijk voor vergoeding in aanmerking. Als deze kosten erg hoog zijn, kunnen andere vervoersvoorzieningen overwogen worden .

• 3.

  (Elektrische) Handbike

  Een (elektrische) handbike is een aankoppelfiets aan de rolstoel, waarmee iemand met behulp van armkracht of elektrisch de rolstoel kan voortbewegen. Een handbike kan gebruikt worden voor afstanden die normaal met de fiets afgelegd zouden worden. De handbike is alleen geschikt voor mensen die genoeg armkracht hebben om zich te kunnen voortbewegen. Over het algemeen zijn dat de jongere gehandicapten.

   

  Bij het toekennen van de handbike wordt afgewogen of deze voorziening het goedkoopst adequaat  is, ook in relatie tot de vervoerskostenvoorziening.

5. Sportrolstoel en aangepaste sportvoorzieningen

Sportrolstoelen en aangepaste sportvoorzieningen worden niet in natura verstrekt. De gemeente biedt in voorkomende gevallen een persoonsgebonden budget (PGB) aan voor de aanschaf. De inwoner krijgt dit PGB alleen wanneer hij kan aantonen dat hij of zij:

• .

  de sport beoefent waarvoor de voorziening is aangevraagd;

• .

  actief lid is van een sportvereniging;

• .

  zonder de sportrolstoel of de aangepaste sportvoorziening niet kan sporten door zijn of haar beperkingen.

• 1.

  Hoogte PGB

  Het persoonsgebonden budget voor een sportrolstoel of -voorziening bedraagt maximaal

   € 6.000,- (prijspeil 2015). Dit bedrag is bedoeld voor de aanschaf, het onderhoud, de benodigde aanpassingen en andere kosten die samenhangen met het gebruik van de sportrolstoel of -voorziening. Voor een sportrolstoel of -voorziening wordt een afschrijvingstermijn van zes jaar aangehouden.

1. Voor de hoogte van het PGB gelden de volgende regels:

• 1.

  Het tarief voor het PGB is gebaseerd op het door het team Mens op Maat opgestelde onderzoeksverslag en de indicatie vanuit de gemeente.

• 2.

  Het tarief is toereikend om effectieve en kwalitatief goede zorg in te kopen, en;

• 3.

  Bedraagt ten hoogste de kostprijs van de in de betreffende situatie goedkoopst adequate voorziening in natura.

Dat kan worden afgeleid uit bijvoorbeeld een offerte of van de prijzen uit de vastgestelde Maatwerkovereenkomst (MOB) welke de gemeente op de website van www.zeist.nl/zorgomtafel heeft gepubliceerd.

De hoogte van een PGB voor:

• a.

  Begeleiding wordt bepaald per uur, per resultaat of per dag(deel) op basis van het basistarief dat door de gemeente is vastgesteld voor de betreffende soort begeleiding per uur, per resultaat of per dag(deel) in natura. Afhankelijk van de uitvoerder van de begeleiding worden de volgende percentages van dit basistarief gehanteerd:

• b.

  Begeleiding ingekocht bij een niet door de gemeente gecontracteerde instelling 100% van de kosten vastgesteld in de MOB.

• c.

  Begeleiding door een zelfstandige zonder personeel (ZZP-er): 85%; dit omdat er vanuit wordt gegaan dat de overheadkosten van een ZZP minder bedragen dan bij een instelling.

• d.

  De hoogte van het PGB via het sociaal netwerk bedraagt maximaal het op grond van de Wet langdurige zorg geldende PGB-uurtarief voor hulp van niet-professionele zorgverleners. Voor informele hulpen tussen 23-65 jaar bedraagt maximaal€ 20,- per uur en € 30,- per etmaal als het kortdurend verblijf betreft. Bovendien kan de informele hulp maximaal een fulltime werkweek declareren. Voor informele hulpen onder de 23 jaar geldt het wettelijk minimum jeugdloon. (prijspeil 2015).

• e.

  Het is niet toegestaan om reiskosten, feestdagen uitkering, eenmalige uitkering, een vrijbesteedbaar bedrag of begeleiding- of administratiekosten in verband met het persoonsgebonden budget uit het PGB te financieren.

Bij het bepalen van wat de dienst of voorziening in natura gekost zou hebben, wordt uitgegaan van de goedkoopst adequate voorziening zoals de gemeente die had kunnen inkopen.

Het bedrag voor de aanschaf van een voorziening kan zo nodig worden verhoogd met een bedrag voor onderhoud, verzekering, keuring en reparatie van de voorziening of een bedrag tot maximaal 10% van het aanschafbedrag (indien de eerder genoemde kosten niet gespecificeerd kunnen worden).

2. Trekkingsrecht

Het PGB-bedrag dat de gemeente aan een inwoner toekent, wordt in de vorm van “trekkingsrecht” via de Sociale Verzekeringsbank (SVB) aan de inwoner beschikbaar gesteld. Met het trekkingsrecht krijgt de inwoner het PGB niet uitgekeerd, maar krijgt hij of zij een bedrag op papier waarmee hij/zij de rekening van de zorgaanbieder of leverancier kan laten uitbetalen. Met dit landelijk opgelegde systeem wordt PGB-fraude voorkomen en wordt de administratieve last voor de budgethouder verlicht. De SVB geeft eventuele betalingsgegevens aan dienstverleners door aan de belastingdienst.

• 1.

  PGB’s voor voorzieningen (geen diensten)

  Het is de bedoeling dat PGB’s voor voorzieningen, zoals trapliften en scootmobielen, ook via het trekkingsrecht aan de rechthebbende inwoners beschikbaar worden gesteld. De SVB is hier echter systeemtechnisch nog niet klaar voor. De gemeente houdt zich daarom het recht voor om PGB’s voor voorzieningen direct aan de cliënt uit te betalen, totdat de SVB aangeeft dat voorzieningen ook via trekkingsrecht uitbetaald kunnen worden.

  Controle op deze PGB’s zal plaatsvinden aan de hand van door de inwoner ingediende facturen.

• 2.

  Voorkomen van het kapitaliseren van mantelzorg

  Het vragen van geld voor zorg die anders in het kader van mantelzorg gratis geleverd zou worden, wordt “het kapitaliseren van mantelzorg” genoemd. Dit te gelde maken van mantelzorg willen we voorkomen.

  Om gekapitaliseerde mantelzorg te voorkomen, wordt met de inwoner die PGB aanvraagt en zijn of haar mantelzorgers besproken:

  • 1.

    Of er tot dan toe al sprake is geweest van (onbetaalde) mantelzorg;

  • 2.

    Waarom de mantelzorger er eventueel mee stopt;

  • 3.

    Waarom een eventuele nieuwe mantelzorger de zorg niet gratis wil verlenen.

   

  In bepaalde gevallen kan het kapitaliseren van mantelzorg billijk zijn. Bijvoorbeeld als een familielid minder gaat werken om de zorg uit te kunnen voeren.

• 3.

  Duur PGB

  Het PGB voor huishoudelijke hulp, begeleiding, kortdurend verblijf en beschermd wonen wordt voor de duur van de indicatie verstrekt tenzij de duur van de indicatie langer is dan drie jaar, dan geldt een maximale periode van drie jaar. Voor andere voorzieningen hangt de duur van het PGB af van de afschrijvingstermijn van de betreffende voorziening.

• 4.

  Beschikking

  In de beschikking wordt vermeld wat de omvang van het PGB is en voor hoeveel jaar het toegekend wordt. Om te voorkomen dat een verkeerde voorziening wordt aangeschaft, wordt zo nauwkeurig mogelijk beschreven aan welke eisen de voorziening moet voldoen (het programma van eisen).

   

  Ook wordt aan de inwoner gemeld of er een eigen bijdrage verschuldigd is. Omdat de eigen bijdrage vastgesteld en geïnd wordt door het Centraal Administratie Kantoor (CAK), zal niet de hoogte van de eigen bijdrage in de beschikking worden opgenomen. Hiervoor wordt verwezen naar het CAK. Het is om die reden ook niet mogelijk om de eigen bijdrage bij voorbaat met het pgb te verrekenen.

  De inwoner moet in de beschikking ook worden gewezen op het feit dat het PGB binnen een periode van zes maanden moet worden aangewend.

3. Beëindiging PGB voor in bruikleen toegekende voorzieningen

Als een inwoner een Wmo-indicatie heeft gekregen voor een hulpmiddel, dan kan hij ervoor kiezen om dit middel in natura of in de vorm van een PGB te krijgen. Bij hulpmiddelen in natura geldt dat als ze, om wat voor reden dan ook, niet meer gebruikt worden, de gemeente de indicatie voor het hulpmiddel stopt en het betreffende hulpmiddel laat ophalen. Het middel kan dan eventueel herverstrekt worden aan een andere cliënt.

• 1.

  Wat hoeft niet terugbetaald te worden

  In een aantal gevallen hoeft (een deel van) het PGB niet terugbetaald te worden:

  • .

    als het oorspronkelijke PGB lager is dan € 500,-, dan wordt er niet teruggevorderd;

  • .

    als het terug te betalen bedrag lager is dan € 50,-, dan wordt er niet teruggevorderd;

  • .

    een (deel van een) PGB dat is besteed aan niet-standaard aanpassingen van een hulpmiddel wordt niet teruggevorderd. Van bijvoorbeeld een op maat gemaakte zitorthese in een rolstoel, verwachten wij niet dat een inwoner die later nog te gelde kan maken.

• 2.

  Verhuizing en overlijden

  Als de inwoner verhuist voordat de afschrijvingstermijn van het hulpmiddel is verstreken, dan zal een deel van het PGB worden teruggevraagd. De inwoner kan hiervoor bij zijn of haar nieuwe gemeente een nieuw PGB aanvragen. Op die manier betaalt de nieuwe gemeente voor de restwaarde van de voorziening. Als de inwoner is overleden, dan eindigt de indicatie voor het hulpmiddel automatisch. Ook dan moet er een deel van het PGB worden terugbetaald.

• 3.

  Procedure

  Als een indicatie voor een hulpmiddel dat in PGB-vorm is verstrekt, wordt beëindigd, dan wordt in de beëindigingbeschikking meegedeeld of er sprake is van terugvordering, hoe hoog het terug te betalen bedrag is en binnen welke termijn dit bedrag betaald moet worden.

4. Controle

Door het gebruik van het systeem van trekkingsrecht via de SVB, wordt er automatisch al veel gecontroleerd. Omdat er direct aan de hulpverlener of leverancier wordt uitbetaald aan de hand van facturen of werkbriefjes is het voor de gemeente gemakkelijk zichtbaar of het PGB (goed) wordt besteed.

Budgethouders die een PGB voor een dienst ontvangen zijn verplicht een zorgovereenkomst met hun hulpverlener in te dienen bij de svb. De gemeente dient de zorgovereenkomst digitaal goed te keuren voordat het PGB wordt uitbetaald.

Budgethouders die een PGB voor een middel ontvangen zijn verplicht om binnen drie maanden na de uitbetaling van het PGB een (deel van) het PGB te besteden aan een passend middel.

Als er minder wordt uitgegeven dan het volledige PGB, dan blijft dat staan op de rekening van de SVB. Aan het einde van elk jaar worden die overgebleven bedragen terugbetaald aan de gemeente.

1. Diensten

Voor hulp bij het huishouden, begeleiding, kortdurend verblijf, beschermd wonen, specialistisch begeleiding zintuiglijk gehandicapten en de doventolk wordt een eigen bijdrage gevraagd zolang er hulp wordt geleverd.

Voor alle andere diensten in natura en PGB wordt aan het CAK de werkelijke uurprijs of het toegekende PGB doorgegeven.

2. Hulpmiddelen

Voor overige voorzieningen wordt ook een vierwekelijkse eigen bijdrage gevraagd zolang de voorziening in bruikleen of bezit van de inwoner is. De eigen bijdrage wordt opgelegd over de kosten voor de aanschaf van de betreffende voorziening zelf en ook over bijkomende kosten, zoals eventuele onderhoudskosten en verzekeringskosten van de voorziening.

Bijlage I: Handreiking normering hulp bij het huishouden

Er worden standaard normtijden gehanteerd bij het indiceren van hulp bij het huishouden. De leefsituatie als dan niet in combinatie met de woonsituatie is niet langer uitgangspunt bij de uren normering maar in de eerste aanleg is de grootte van de woning het uitgangspunt. Voor de bepaling van de omvang van de hulp is de leefsituatie alleen nog van belang bij de textielverzorging en als er meerwerkfactoren zijn als gevolg van de aanwezigheid van kinderen of extra volwassen personen. Voor de grootte van de woning hoeft slechts een verdeling te worden aangehouden tussen een woning met twee slaapkamers of minder en een woning met meer dan twee slaapkamers. Het spreekt voor zich dat er altijd per client een individuele afweging moet worden gemaakt. Afwijkende normtijden dienen te worden gemotiveerd.

Uitgangspunten hulp bij het huishouden:

• 1.

  Er wordt gekeken naar de elementaire ruimte in de woning zoals woonkamer, keuken, badkamer, slaapkamer. Het aantal volwassen personen is niet leidend, er wordt gekeken naar de grootte van de woning.

• 2.

  Er wordt uitgegaan van de norm van sociale woningbouw. Het hebben van grote vrijstaande villa’s leidt niet tot meerzorg of hogere indicaties.

• 3.

  Voor de aanwezigheid van kinderen jonger dan 12 jaar kan meerzorg worden geïndiceerd.

• 4.

  Het hebben van huisdieren is een keuze, hier worden geen uren zorg voor geïndiceerd.

• 5.

  Voor bepaalde problematiek wordt niet standaard meerzorg geïndiceerd. Denk hierbij bijvoorbeeld aan incontinentie. Eerst wordt gekeken of er andere oplossingen zijn om de problemen op te lossen. Pas als blijkt dat er geen oplossingen zijn wordt er per individu een afweging gemaakt van de noodzakelijke uren meerzorg.

• 6.

  Hulp bij het huishouden is nagenoeg altijd uitstelbare zorg. Alleen wanneer het gaat om de hulp bij kinderen jonger dan 12 jaar of maaltijdverzorging dan kan men spreken over niet uitstelbare zorg.

Bijdrage kinderen in huishouden:

12 tot 17 jaar

Kinderen van 12 tot 17 jaar werken geleidelijk toe naar de bijdrage van 5 uur per week.

De richtlijn hiervoor is:

• 1.

  12/13 jaar 0,5 uur

• 2.

  14 jaar 1 uur

• 3.

  15 jaar 2 uur

• 4.

  16 jaar 3 uur

• 5.

  17 jaar 4 uur

Eventuele beperkingen van de kinderen worden meegewogen.

Bijlage II:

Uitwerking groepsbesteding. Reguliere dagbesteding

Onder reguliere dagbesteding vallen alle dagbestedingsvormen met de (vroegere) NZA-codes:

• 1.

  H531: Dagactiviteit basis

• 2.

  H811: Dagactiviteit VG (verstandelijk gehandicapten) licht

• 3.

  H831: Dagactiviteit LG (lichamelijk gehandicapten) licht

• 4.

  F125: Dagactiviteit GGZ-LZA (geestelijke gezondheidszorg, langdurig zorgafhankelijk)

Gespecialiseerde dagbesteding

Onder gespecialiseerde dagbesteding vallen alle dagbestedingsvormen met de (vroegere)

NZA-codes:

• 1.

  H800: Module cliëntkenmerk (somatisch-ondersteunend)

• 2.

  H533: Module cliëntkenmerk (psychogeriatrisch)

• 3.

  H812: Dagactiviteit VG (verstandelijk gehandicapten) midden

• 4.

  H813: Dagactiviteit VG (verstandelijk gehandicapten) zwaar

• 5.

  H832: Dagactiviteit LG (lichamelijk gehandicapten) midden

• 6.

  H833: Dagactiviteit LG (lichamelijk gehandicapten) zwaar

Individuele begeleiding Reguliere begeleiding

Onder reguliere dagbesteding vallen alle dagbestedingsvormen met de (vroegere) NZA-codes:

• 1.

  H300: Begeleiding

• 2.

  H150: Begeleiding extra

• 3.

  H305: Begeleiding zorg op afstand aanvullend

Gespecialiseerde begeleiding

Onder gespecialiseerde begeleiding vallen alle dagbestedingsvormen met de (vroegere) NZA-codes:

• 1.

  H152: Begeleiding speciaal (niet-aangeboren hersenletsel)

• 2.

  H153: Gespecialiseerde begeleiding (psychisch)