Besluit van het college van burgemeester en wethouders houdende regels omtrent internetwinkels Beleidsnotitie Internetwinkels gemeente Echt-Susteren

Aanleiding

Internetwinkels zijn niet meer weg te denken uit deze tijd. Online shoppen is populair en wordt steeds populairder. Telde Nederland in 2015 nog zo'n 24.000 webwinkels, begin 2017 waren het er ruim 32.000. Gekeken naar de afgelopen tien jaar is het aantal webwinkels zelfs meer dan verzesvoudigd, blijkt uit door het CBS gepubliceerde cijfers.

Ook in de gemeente Echt-Susteren wordt een groei verwacht van het aantal internetwinkels. Steeds meer gevestigde bedrijven starten een verkoopmogelijkheid via internet. Daarnaast kunnen zich vanuit huis eenvoudig internetwinkels ontwikkelen. Tegenwoordig hebben de meeste mensen een computer met toegang tot internet. De drempel om een internetbedrijf te beginnen vanuit huis is relatief laag zonder dat daarvoor een grote investering hoeft te worden gedaan.

De gemeente Echt-Susteren heeft nog geen beleid ten aanzien van internetwinkels en de planologische toelaatbaarheid daarvan. In de huidige bestemmingsplannen van de gemeente Echt-Susteren wordt met deze vorm van bedrijvigheid nog onvoldoende rekening gehouden.

Hierdoor is het onduidelijkheid waar (potentiële) internetwinkeliers zich kunnen vestigen en wat daar is toegestaan. Dit kan er op zijn beurt weer toe leiden dat bedrijven zich niet vestigen in de gemeente Echt-Susteren. Of dat bedrijven die zich wel vestigen op goed geluk zelf de regels gaan “inkleuren”. Dat laatste kan ongewenste ontwikkelingen opleveren. Zonder duidelijk beleidskader kan de gemeente hier niet goed op ingrijpen. Te denken valt dan aan vestiging op plekken die daarvoor niet bedoeld zijn, gevaar voor onbekendheid van opgeslagen producten of overlast (parkeerdruk, verkeersaantrekkende werking) voor de omgeving van de internetwinkel.

Doel

Het ontbreken van een beleidskader bemoeilijkt de toetsing van concrete verzoeken om een

internetwinkel te starten en het voorkomen van eventuele onwenselijke situaties. Er is behoefte aan een duidelijk beleidskader, waarmee sturing gegeven kan worden aan de vestiging van internetwinkels. In deze beleidsnotitie wordt dit kader aangereikt.

De notitie is in eerste instantie een aanvulling op de geldende bestemmingsplannen waarin (nog) geen rekening is gehouden met internetwinkels. De beleidsregels zullen worden vertaald in juridische regeling. Deze regels worden opgenomen in een (nog vast te stellen) facetbestemmingsplan.

Bij de vaststelling van nieuwe bestemmingsplannen zullen aanvullende regels met betrekking tot internetwinkels worden meegenomen.

Een internetwinkel is een specifieke vorm van detailhandel, waarbij verkoop van goederen plaatsvindt na bestelling op internet. Er zijn vier verschillende categorieën internetwinkels (webwinkels) te onderscheiden, waarvan twee zonder fysieke bezoekmogelijkheid en twee met fysieke bezoekmogelijkheid:

Internetwinkels zonder fysieke bezoekmogelijkheid:

• A.

  een internetwinkel waar alleen een elektronische transactie tot stand komt en waar alle klantcontacten en transacties digitaal verlopen en er geen fysieke opslag en verzending van goederen plaatsvindt;

• B.

  een internetwinkel met opslag– en verzendfunctie; een internetwinkel als bedoeld onder A, waar tevens fysieke opslag en verzending van goederen plaatsvindt. Deze verzending geschiedt uitsluitend per post.

Internetwinkels met fysieke bezoekmogelijkheid:

• C.

  een afhaalpunt: een locatie waar een klant uitsluitend via internet bestelde goederen kan afhalen of retourneren, waar uitsluitend logistiek en opslag van bestelde goederen gedurende een korte periode plaatsvindt en waarbij geen sprake is van uitstalling ten behoeve van verkoop en/of overige activiteiten;

• D.

  een internetwinkel met afhaalmogelijkheid en de mogelijkheid om goederen uit te stallen, te passen en/of te bekijken met de daarbij behorende opslag en logistiek. Functioneel is deze internetwinkel vergelijkbaar met reguliere detailhandel.

Deze verschillende vormen van internetwinkels hebben functioneel elk een eigen ruimtelijke uitstraling naar de omgeving. De onderscheidende aspecten daarbij zijn de verkeersaantrekkende werking als gevolg van klantbezoek en leveranciers, de opslag van goederen en de daarbij behorende laad- en losactiviteiten.

Detailhandel en internetwinkelen

Detailhandel bestaat uit vier verschillende componenten;

• 1.

  het uitstallen van goederen;

• 2.

  betalen van goederen;

• 3.

  opslaan van goederen;

• 4.

  afhalen (en leveren) van goederen.

De component die voor een winkel het meest bepalend is, is “uitstallen”. Die component trekt ook het meeste verkeer aan. Als er producten te bekijken zijn en als er kan worden vergeleken tussen producten dan komen daar mensen op af.

Bij internetwinkelen trekken de componenten “betalen” en “opslaan van goederen” weinig of geen verkeer aan. Om deze reden zijn dergelijke internetwinkels onder voorwaarden in een woonwijk en op het bedrijventerrein ruimtelijk aanvaardbaar.

Bij de component afhalen ligt dat anders. Men gaat iets afhalen als het gekochte al is besteld en betaald. De keuze is dan al gemaakt. Dit brengt verkeersbewegingen met zich mee en vergt meer parkeerruimte en ruimte voor laden en lossen op eigen terrein.

Naast de verkeersbewegingen is er het risico van detailhandel op daarvoor niet aangewezen gronden. Denk hierbij aan het risico dat (alsnog ongewenste) vormen van detailhandel zullen ontstaan bij bedrijven die in eerste instantie een afhaalpunt zijn. Deze risico’s dienen in de afweging van elk initiatief gemaakt te worden om een afhaalpunt wel of niet toe te staan.

Daarnaast zijn er afwegingen te maken in het kader van de bestaande detailhandelsstructuur. Het is daarbij van belang dat in de afwegingen rekening wordt gehouden met de bescherming van de detailhandelsstructuur zoals bedoeld in de Structuurvisie Echt-Susteren 2012-2025. Daarin is aangegeven dat concentratie en versterking van de bestaande kernwinkelgebieden uitgangspunt is. Dit betekent dat geen nieuwe detailhandelsfuncties zijn toegestaan buiten deze detailhandelsstructuur, met uitzondering van detailhandel van ondergeschikte aard in ter plaatse vervaardigde of aan het bedrijf of beroep gelieerde producten.

Om te bepalen welke categorieën internetwinkels op een locatie kunnen worden toegestaan is het criterium ruimtelijke relevantie belangrijk, ofwel de uitstraling (impact) op de omgeving.

Een duidelijk onderscheid dient gemaakt te worden tussen internetwinkels zonder fysieke bezoekmogelijkheid (categorie A en B) en met fysieke bezoekmogelijkheid (categorie C en D)

(Bron: KvK/BRO, 2013 Publicatie: “Internethandel: keuze in beleid en vertaling in bestemmingsplannen”).

Bij internetwinkels van categorie A en B worden geen klanten ontvangen en ontstaat geen (grote) toeloop naar het vestigingsadres. Wel is er in beperkte mate sprake van laad- en losverkeer (vanwege beperkte opslagmogelijkheden). De overlast in de buurt is gering en daardoor acceptabel. De internetwinkels waar alleen een elektronische transactie tot stand komt en die met een (beperkte) opslag- en verzendfunctie, zullen nauwelijks tot geen overlast in de omgeving veroorzaken. Deze twee categorieën kunnen daarom in een woonwijk worden gevestigd. Voor beide categorieën worden enkele randvoorwaarden vastgesteld. Categorie A, mits wordt voldaan aan randvoorwaarden, kan rechtstreeks worden toegestaan. Categorie B zal vanwege de noodzakelijke omvang en type opslag en verzendwijze, via een afwijkingsbesluit kunnen worden toegestaan.

Dat is bij categorie C en D anders. Daar worden in meer of mindere mate klanten ontvangen en is er sprake van toeloop naar het vestigingsadres. Vooral als men ter plaatse goederen kan bekijken en uitproberen.

Bestemmingen

Bij het bepalen van planologische toelaatbaarheid van internetwinkels wordt de volgende gebiedsindeling onderscheiden:

Internetwinkels binnen de woonbestemming / woonfunctie

In de huidige bestemmingsplannen worden bij woonbestemmingen / woonfuncties met wonen verenigbare functies toegestaan. Detailhandelsactiviteiten zijn uitgesloten. Binnen de woonbestemming passende internetwinkels zijn internetwinkels zonder fysieke bezoekmogelijkheid (categorie A en B) in principe toelaatbaar. Er zal een planologisch onderscheid worden gemaakt tussen categorie A en een categorie B.

Internetwinkels binnen detailhandelsbestemming en overige planologisch vastgelegde detailhandelsfuncties

Detailhandel dient , conform de Structuurvisie Echt-Susteren 2012-2015 “Ontwikkelen met Kwaliteit” plaats te vinden in de centrumgebieden. Een uitzondering is mogelijk voor handel in volumineuze goederen (bijvoorbeeld bedrijventerrein “De Loop”). Binnen de detailhandelsbestemming passende internetwinkels met fysieke bezoekmogelijkheid worden toegestaan. Voor de afhaalpunten geldt dat deze kunnen worden toegestaan daar waar het verkeer geen problemen oplevert.

Internetwinkels binnen overige bestemmingen

Detailhandel is in beginsel niet toegestaan binnen bedrijfsbestemmingen. Er zijn uitzonderingen denkbaar zoals de volumineuze detailhandel en de verkoop van ter plaatse gefabriceerde producten.

Op bedrijfsbestemming passende internetwinkels, zonder fysieke bezoekmogelijkheid, worden toegestaan. Daarnaast wordt een afhaalpunt toegestaan.

Wat te doen met internetwinkels op het bedrijventerrein en in andere gebieden?

Wanneer in die gebieden meer wordt toegestaan, bijvoorbeeld naast A en B (alleen een elektronische transactie en opslag– en verzendfunctie) ook de C en D categorie (afhaal- en afrekenmogelijkheid en de mogelijkheid de goederen ter plaatse te bekijken), dan is er sprake van detailhandel op het bedrijventerrein.

Dit zet meteen ook de deur open voor detailhandel op het bedrijventerrein. Detailhandel op bedrijventerreinen is op grond van de structuurvisie niet gewenst. In principe wordt er op deze terreinen geen detailhandel toegestaan.

Onderstaand schema is het resultaat van voorgaande beschouwing over de locaties voor internetwinkels. Dit schema kan worden gebruikt bij de toetsing van planologische toelaatbaarheid van internetwinkels in de gemeente Echt-Susteren.

• 1.

  Internetwinkel binnen de woonbestemming

• Om te voorkomen dat internetwinkels zoals die onder de A en B categorie zijn genoemd overlast veroorzaken zullen er criteria moeten worden gesteld op basis waarvan deze winkels in een woonwijk kunnen worden gevestigd.

• De gemeente Echt-Susteren heeft regels in haar bestemmingsplannen opgenomen voor de vestiging van aan-huis-verbonden-beroepen, bedrijven en voor wonen en werken aan huis. Het gaat hier hoofdzakelijk om regels met betrekking tot inpassing in woonwijken. Gezien de parallel die is te trekken tussen beroepen en bedrijven aan huis en wonen en werken aan huis enerzijds en internetwinkels anderzijds, is het met betrekking tot het voorkomen van overlast voor de omgeving, wenselijk voor de vestiging van internetwinkels zoveel mogelijk te laten aansluiten op de criteria voor beroepen en bedrijven aan huis. Deze dienen uiteraard toegespitst te zijn op de vestiging van internetwinkels.

• 2.

  Internetwinkels binnen de detailhandelsbestemming en detailhandelsfuncties

• Een internetwinkel is in alle vormen mogelijk op een detailhandelslocatie. Er mogen vormen van detailhandelsactiviteiten plaatsvinden, zoals een winkelopstelling, toonzaal en een showroom, gericht op verkoop van producten en goederen aan particulieren.

• Bij publieksgerichte vormen van internetwinkels (met een afhaalmogelijkheid en de mogelijkheid de goederen ter plaatse te bekijken), geldt volgens jurisprudentie van de AbRvS (Raad van State) dat sprake is van detailhandel. Gelet op de gemeentelijke Structuurvisie “Ontwikkelen met Kwaliteit” is het gewenst dat deze vormen van internetwinkels zoveel mogelijk aansluiten bij de bestaande detailhandelsstructuur van de gemeente Echt-Susteren. Zij kunnen zorgen voor nieuwe bezoekmotieven en kunnen als gevolg daarvan mogelijk leiden tot meer combinatiebezoek met de al in de winkelcentra aanwezige winkels. Detaillisten kunnen zonder tussenkomst van de gemeente naast hun fysieke winkel een internetwinkel hebben met een betaal- en afhaalpunt in de winkel. Tenslotte kunnen internetwinkels een belangrijke bijdrage leveren aan het bestrijden van leegstand in winkelcentra. Het is hiervoor niet nodig om de definitie van detailhandel binnen de detailhandelsbestemmingen aan te passen. Publieksgerichte vormen van internetwinkels zijn hierin toe te passen.

• 3.

  Internetwinkels binnen overige bestemmingen

• Een internetbedrijf binnen overige gebieden is alleen mogelijk voor internetwinkels uit categorie A,B en C van deze notitie. Er mogen geen vormen van detailhandelsactiviteiten plaatsvinden, zoals een winkelopstelling, toonzaal en een showroom, gericht op verkoop van producten en goederen aan particulieren.

• Om te voorkomen dat door het toestaan van internetwinkels in andere gebieden dan winkelcentra detailhandel (en daarmee oneerlijke concurrentie) ontstaat, worden op overige gebieden alleen internetwinkels toegestaan, waar goederen kunnen worden besteld en betaald via internet. Tevens bestaat er de mogelijkheid van een afhaalpunt.

Deze in de notitie beschreven uitgangspunten en criteria worden in de gemeentelijke (facet)bestemmingsplannen vertaald naar regels. De volgende regels voor internetwinkels gaan we verwerken in toekomstige bestemmingsplannen:

Internetwinkels categorie A (rechtstreeks)

Het uitoefenen van een Internetwinkel van categorie A is toegestaan in de woning en/of bijbehorende bouwwerk, met dien verstande dat:

• a.

  maximaal 30% van het totale vloeroppervlak van de woning en de daarbij behorende bouwwerken mag worden gebruikt ten behoeve van de internetwinkel met dien verstande dat het aan te wenden vloeroppervlak nimmer meer dan 50 m² mag bedragen;

• b.

  de internetwinkel uitsluitend mag worden uitgeoefend door de hoofdgebruiker van de woning;.

• c.

  er geen fysieke opslag en verzending van goederen mag plaatsvinden;

• d.

  inloop- en kijkdagen zijn niet toegestaan;

• e.

  er mag geen sprake zijn van afhalen van producten door klanten of verkoop van goederen aan huis;

• f.

  reclame-uitingen zijn niet toegestaan, behoudens hetgeen conform de Welstandsnota is toegestaan.

Internetwinkels categorie B (via afwijking)

Het college van burgemeester en wethouders kan bij omgevingsvergunning afwijken van het bepaalde in (…) ten behoeve van het uitoefenen van een internetwinkel van categorie B in de woning en/of bijbehorende bouwwerk, met dien verstande dat:

• a.

  maximaal 30% van het totale vloeroppervlak van de woning en de daarbij behorende bouwwerken mag worden gebruikt ten behoeve van de internetwinkel met dien verstande dat het aan te wenden vloeroppervlak nimmer meer dan 75 m² mag bedragen;

• b.

  de internetwinkel uitsluitend mag worden uitgeoefend door de hoofdgebruiker van de woning;.

• c.

  er mag geen sprake zijn van afhalen van producten door klanten of verkoop van goederen aan huis;

• d.

  inloop- en kijkdagen zijn niet toegestaan;

• e.

  reclame-uitingen zijn niet toegestaan, behoudens hetgeen conform de Welstandsnota is toegestaan;

• f.

  Maximaal 8 uren per dag kunnen goederen worden gebracht en afgehaald in de periode tussen 09.00 – 20.00 uur;

• g.

  parkeren, laden en lossen van goederen dient op eigen terrein plaats te vinden;

• h.

  het gebruik geen onevenredige hinder voor de woonomgeving mag opleveren;

• i.

  het onbebouwde deel van het bouwperceel niet mag worden gebruikt voor de activiteiten;

• j.

  buitenopslag is niet toegestaan;

Internetwinkels categorie C (via afwijking)

Het college van burgemeester en wethouders kan bij omgevingsvergunning afwijken van het bepaalde in (…) ten behoeve van het uitoefenen van een internetwinkel van categorie C (afhaalpunt) in bestaande bebouwing met dien verstande dat:

• a.

  de internetwinkel dient naar aard en omvang passend te zijn binnen de fysieke omgeving;

• b.

  er mag geen sprake zijn van het uitstallen van goederen ten behoeve van verkoop en/of overige activiteiten;

• c.

  inloop- en kijkdagen zijn niet toegestaan;

• d.

  reclame-uitingen zijn niet toegestaan, behoudens hetgeen conform de Welstandsnota is toegestaan;

• e.

  Maximaal 8 uren per dag kunnen goederen worden gebracht en afgehaald in de periode tussen 09.00 – 20.00 uur;

• f.

  parkeren, laden en lossen van goederen dient op eigen terrein plaats te vinden;

• g.

  het gebruik geen onevenredige hinder voor derden mag opleveren;

• h.

  het onbebouwde deel van het bouwperceel niet mag worden gebruikt voor de activiteiten;

• i.

  buitenopslag is niet toegestaan;

Het bovenstaande beleid is qua kans van slagen uiteraard sterk afhankelijk van een goede handhaving. Voorgesteld wordt dan ook om (afgezien van al bestaande situaties waarvoor een omgevingsvergunning is verleend) handhavend op te treden wanneer overtreding van onderhavige beleidsnota wordt geconstateerd.

Hoofdbewoner:

iemand die officieel als bewoner van een woning of ander gebouw geregistreerd is en daarmee onder andere verantwoordelijk is voor het betalen van bepaalde lasten

Wet milieubeheer

Voor een internetwinkel geldt geen melding- of vergunningplicht in het kader van het Activiteitenbesluit milieubeheer.

Inschrijving Kamer van Koophandel

Bij het exploiteren van een internetwinkel worden bedrijfsmatige/commerciële activiteiten verricht. Er is dan sprake van een onderneming. Dergelijke ondernemingen dienen te worden ingeschreven bij de Kamer van Koophandel.

Detailhandel

Het bedrijfsmatig te koop aanbieden, waaronder begrepen de uitstalling ten verkoop, het verkopen en/of leveren van goederen aan personen die die goederen kopen voor gebruik, verbruik of aanwending anders dan in de uitoefening van een beroeps- of bedrijfsactiviteit.

Internetwinkel

Een internetwinkel is een specifieke vorm van detailhandel, waarbij verkoop van goederen plaatsvindt na bestelling op internet. Er zijn vier verschillende categorieën internetwinkels (webwinkels) te onderscheiden, waarvan twee met fysieke bezoekmogelijkheid en twee zonder fysieke bezoekmogelijkheid:

Internetwinkels zonder fysieke bezoekmogelijkheid:

• A.

  Een internetwinkel waar alleen een elektronische transactie tot stand komt; alle klantcontacten en transacties verlopen digitaal en er vindt geen fysieke opslag en verzending van goederen plaats;

• B.

  Een internetwinkel met opslag– en verzendfunctie; een internetwinkel als bedoeld onder A, waarbij tevens fysieke opslag en verzending van goederen plaatsvindt. Deze verzending gebeurt uitsluitend per post.

Internetwinkels met fysieke bezoekmogelijkheid:

• C.

  een afhaalpunt: een locatie waar een klant uitsluitend via internet bestelde goederen kan afhalen of retourneren, waar uitsluitend logistiek en opslag van bestelde goederen gedurende een korte periode plaatsvinden en waarbij geen sprake is van uitstalling ten behoeve van verkoop en/of overige activiteiten.

• D.

  een internetwinkel met afhaalmogelijkheid en de mogelijkheid om goederen uit te stallen, te passen en/of te bekijken met de daarbij behorende opslag en logistiek. Functioneel is deze internetwinkel vergelijkbaar met reguliere detailhandel.

• a.

  Deze beleidsnotitie treedt na vaststelling in werking de dag na de dag van bekendmaking in “’t Waekblaad” en op www.overheid.nl;

• b.

  De beleidsnotitie kan worden aangehaald als “Beleidsnotitie Internetwinkels gemeente Echt-Susteren”.