Lokaal Integraal Veiligheidsplan Enkhuizen 2018-2021

Lokale veiligheid is een breed begrip, een containerbegrip. Veel problemen worden (te) makkelijk als een veiligheidsprobleem gezien. Daarom is het integraal oppakken van veiligheidsvraagstukken belangrijk. Fysieke veiligheid geeft betekenis aan het lokale veiligheidsdenken - denk aan de gevolgen van een ramp of incident. Het begrip lokale veiligheid beslaat echter grotendeels de sociale veiligheid. In dit domein is een zekere oprekking te zien. Sociale veiligheid wordt steeds meer gelijkgesteld aan gebrek aan tolerantie. De afwezigheid van gedragingen die hinder, overlast of gevoelens van onbehagen opleveren voor medeburgers. De gemeente Enkhuizen blijft continue werken aan een veilige stad. Vele thema’s en onderwerpen worden integraal opgepakt, waardoor alle schakels mee worden genomen om het veiligheidsgevoel van onze inwoners positief te laten zijn.

Veiligheid is steeds minder een onderwerp dat alleen een zaak van de overheid is. Onze inwoners zijn steeds vaker bezig om hun eigen omgeving veilig te maken en te houden. Interessante burgerinitiatieven zullen blijven worden gestimuleerd. Het blijkt dat het op creatieve wijze gezamenlijk aanpakken van kleine en grote veiligheidsthema’s in de buurt knelpunten kan oplossen, voor een grotere betrokkenheid van inwoners en betrokken partijen zorgt en dat mensen zich veiliger voelen in hun directe leefomgeving.

In dit Lokaal Integraal Veiligheidsplan (verder LIVP) zijn de voornemens omschreven over alle facetten van veiligheid in Enkhuizen die de komende vier jaar specifiek onze aandacht krijgen. Naast de reguliere werkzaamheden, die uiteraard doorgang vinden. Onze inwoners kunnen de komende jaren rekenen op een gemeente die blijft investeren in veiligheid en samen met haar partners werkt aan een veilig woon- en werkomgeving.

Wij willen dat onze inwoners, ondernemers en bezoekers kunnen genieten van Enkhuizen en zich niet hoeven te storen aan overlast en verloedering. Vertaald naar ons lokaal integraal veiligheidsbeleid betekent dit dat we de veiligheid en leefbaarheid in onze stad willen bevorderen.

Hoe willen we dit bereiken? Door een goede organisatie en inrichting van taken, gericht op het voorkomen en bestrijden van onveilige situaties, met een duidelijke integrale inzet op overlast en criminaliteit. Samenwerking en afstemming met onze partners is daarbij van essentieel belang. Zo maken we samen duidelijke afspraken over veiligheid en betrekken we onze inwoners bij burgerparticipatie via projecten als Whatsapp buurtpreventie, Burgernet, AED en Meld Misdaad Anoniem. Wij informeren onze inwoners over hoe wij werken en streven er naar dat zij ons versterken in onze aanpak. Daarnaast stimuleren wij hen initiatieven in de buurt op te zetten om veiligheidsproblemen aan te pakken. Om te komen tot integraal veiligheidsbeleid zijn verschillende stukken geanalyseerd, waaronder: Integrale Veiligheidsmonitor, politiecijfers, meerjarenbeleidsplan Eenheid Noord-Holland.

De burgemeester is verantwoordelijk voor de openbare orde en veiligheid in zijn gemeente. Om een zo groot mogelijk draagvlak te krijgen, verzoekt de burgemeester de gemeenteraad eens in de vier jaar het lokaal veiligheidsbeleid vast te stellen met de daarin opgenomen prioriteiten. Samen met het OM en de politie (driehoek) stuurt hij op de operationele dagelijkse gang van zaken.

Om het lokale en regionale programma op elkaar af te stemmen wordt jaarlijks een Uitvoeringsprogramma gemaakt waarin de werkzaamheden voor het komende jaar zijn opgenomen. Afspraken in de driehoek op Westfries alsmede op Noord-Hollandniveau omvatten dit regionale programma. Het LIVP wordt ter vaststelling aangeboden aan de gemeenteraad.

De werkzaamheden worden binnen de gemeentelijke organisatie voornamelijk uitgevoerd door de afdeling Bestuursondersteuning, in samenwerking met andere vak afdelingen. Dit wordt op vier niveaus geborgd:

• •

  LIVP 2018-2021 ~ plan (§8);

• •

  Operationele werkzaamheden opgenomen in het jaarlijkse uitvoeringsprogramma ~ do (§ 9);

• •

  Evalueren, bespreken, inspelen op actualiteiten en bijstellen ~ check;

• •

  Actualiseren plannen, bijsturen en doorvoeren (o.a. in LIVP 2021-2024) ~ act.

Daarnaast zijn er diverse algemene werkzaamheden waarvan onze inwoners van ons mogen verwachten dat we deze uitvoeren.

De maatschappij vormen we met elkaar. We zijn dan ook samen verantwoordelijk voor de leefbaarheid in onze stad. We lossen de veiligheidsknelpunten die we ondervinden gezamenlijk op. Logisch dat wij naast onze directe partners, de politie en het OM, ook actief de samenwerking zoeken met buurtorganisaties, inwoners, zorg- en hulpverleningsinstellingen, het Stadsteam, het Veiligheidshuis, scholen, HALT, ondernemers, Veilig Thuis, RPC etc. Dit doen we o.a. via een actieve driehoek, regionale werkgroepen, het faciliteren van buurtpreventie, buurtbemiddeling, buurtbijeenkomsten en hotspot-avonden. Dit willen we verder uitbouwen. En op het moment dat burgers zelf met initiatieven komen, haken we daar zo mogelijk op aan en trekken we hierin samen op.

Samenwerken doen we ook met onze regiogemeenten, in verschillende samenwerkingsverbanden. We stemmen beleid zo mogelijk (regionaal) af en pakken gezamenlijk zaken op. Zo behouden we specifieke kennis, kunde en vaardigheden in West-Friesland en de regio Noord-Holland Noord en gaan we efficiënt om met de benodigde capaciteit. De samenwerking is vastgelegd in de:

• •

  Gemeenschappelijke regeling Veiligheidsregio NHN (o.a. Meldkamer, brandweer, ambulancedienst, GHOR en Veiligheidsbureau Crisisbeheersing);

• •

  Samenwerking Integrale Veiligheid (platform voor gezamenlijke beleidsontwikkeling);

• •

  Veiligheidshuis Noord-Holland Noord;

• •

  Dienstverleningsovereenkomst HALT;

• •

  Regionaal Platform Criminaliteitsbeheersing (RPC);

• •

  RIEC-convenant;

• •

  Gemeenschappelijke regeling Regionale Uitvoeringsdienst (RUD) (o.a. asbest en BRZO).

Daarnaast wordt in Westfries verband samengewerkt in de volgende projecten:

• •

  Driehoeksprojecten (samenwerking binnen de driehoek) (zie § 6. Prioritering driehoek);

• •

  Ambtelijke samenwerking binnen driehoek Westfriesland: de Westfriese veiligheidsambitie;

• •

  Project ‘In Control’ (Jeugd, Alcohol en Drugs);

• •

  Project Kompas.

De integrale samenwerking tussen gemeenten, politie en OM (de driehoek) heeft geleid tot een meerjarenplan voor heel de eenheid Noord-Holland. Dit plan geeft een leidraad voor gemeentegrens overstijgende problematiek. Een gezamenlijke inspanning leidt tot een effectievere aanpak van de problematiek. Een scan van de gemeentelijke integrale veiligheidsplannen heeft geleid tot een vijftal probleemgebieden die in gezamenlijkheid extra aandacht verdienen:

• •

  High Impact Crime (HIC);

• •

  Geweld;

• •

  OGGZ-problematiek;

• •

  Jeugd;

• •

  Ondermijning.

Daarnaast is er aandacht voor de overige landelijke doelstellingen: cybercrime en kinderporno. Andere opvallende problemen in het veiligheidsbeeld van Noord-Holland zijn buiten het plan gehouden maar kunnen lokaal om extra capaciteit vragen. Dit betreft vier problemen: jihadreizigers, milieucriminaliteit, fietsendiefstal en andere vormen van maatschappelijke onrust. Dit vraagt om oplettendheid van ons en onze partners. Daarnaast zullen ontwikkelingen blijven worden gevolgd en waar nodig op ingesprongen worden.

De politiewet geeft aan dat het LIVP een sturingsmiddel is om inzet en capaciteit van de politie in te zetten. Dit gebeurt in de driehoek. Hierin wordt integraal samengewerkt tussen gemeenten, politie en OM. Deze sturing heeft ook zijn doorwerking in de prioritering van onderwerpen in de driehoek West-Friesland. Een vijftal thema’s worden in gezamenlijkheid opgepakt onder regie van een bestuurlijke trekker en projectleider:

• •

  High Impact Crime ~ Woninginbraken;

• •

  Geweld ~ Huiselijk geweld;

• •

  OGGZ-problematiek ~ risicoburgers;

• •

  Ondermijning ~ Uitbuiting arbeidsmigranten;

• •

  Ondermijning ~ Georganiseerde hennepteelt.

Daarnaast wordt altijd de actualiteit in de gaten gehouden en kan er ad hoc een probleem komen waarop acuut geprioriteerd wordt.

In het LIVP van 2012-2015 zijn vijf flankerende prioriteiten vast gesteld, waaronder enkele beleidsthema’s vallen. Wat hebben we de afgelopen jaren bereikt:

Veilige en leefbare wijken en buurten

Er is tijd en energie gestoken in de leefbaarheid en sociale veiligheid binnen Drechterland. Door ons te richten op de aanpak van overlast, verloedering en vernielingen zijn goede stappen gezet. Er is tevredenheid ontstaan over onze buurtvoorzieningen, zo ook over jongerenvoorzieningen. ~ In verschillende programma’s is extra aandacht geweest voor overlast. Er is ingezet op extra bemiddeling waardoor de sociale cohesie is vergroot. Men kent elkaar, er is een prettige omgang met elkaar om en er is veel contact onderling. Meer aandacht ging uit naar burgerparticipatie. Naast Burgernet en het AED-project was er aandacht voor buurtbemiddeling. ~ Om erachter te komen wat er in de wijken en buurten speelt zijn er wijkwandelingen geweest. Door met de inwoners door de wijk te gaan komen problemen aan het licht waarna acties worden uitgezet. Na afloop werd een kort bericht in het gemeentenieuws gepubliceerd waarna het aantal meldingen bij de ‘bel- en herstellijn’ steeg. ~ Nauwe samenwerking met de politie is gecontinueerd, waardoor toezicht gebiedsgebonden is gebleven. Weliswaar is de politie de afgelopen periode genationaliseerd. Lokale afspraken leiden tot toezicht en afstemming met ‘onze’ politie. ~ Het Veiligheidshuis West-Friesland is opgegaan in Veiligheidshuis Noord-Holland Noord. De meerwaarde heeft zich bewezen door de focus op complexe problematiek. Specifieke criminaliteitsfenomenen krijgen zo een integrale aanpak.

Veilig uitgaan en veilige evenementen

Er is gestuurd op de positieve sfeer van onze horeca. Er wordt minder hinder ervaren van de horeca. Continueren van het convenant Veilig Uitgaan en afstemming in het horecaoverleg dragen hieraan bij. ~ Door een goede afstemming met onze partners worden uitgaangsgelegenheden vrijwel niet (meer) ervaren als onveilige plekken. ~ Na decentralisatie van handhaving op de Drank- en Horecawet is in Westfries verband de handhaving opgepakt en controleren BOA’s onze horeca en evenementen. ~ Drechterland heeft verschillende evenementen die extra afstemming vereisen. Een evenementenbeleid stelt duidelijke kaders voor de organisatoren. Op dit moment is het evenementenbeleid gedateerd en regionale kaders en afspraken moeten hierin worden opgenomen. Het sluitingstijdenbeleid en ontzeggingenbeleid zijn geactualiseerd. Het collectieve ontzeggingenbeleid heeft op dit moment nog onvoldoende draagvlak om uitgerold te worden. ~ Tot slot zijn een aantal zaken rondom de horeca en de para-commerciële instellingen gelijkgetrokken. Zo ook de handhaving hierop.

Jeugd

Bij opgroeien horen grenzen verkennen. Onze jongeren zijn extra begeleid met als doel hen te ontwikkelen tot maatschappelijk verantwoorde burgers. ~ Samen met onze partners is ingezet op de jeugdcriminaliteit. Dit probleem is en blijft fluïde. Vroegtijdige inzet op gezins-, school-, en wijkniveau helpen de signalen van afglijdende voortijdig te signaleren. Ter voorkoming van recidive is er aandacht voor hen in het Veiligheidshuis. ~ In het vorige LIVP is reeds vooruitgeblikt dat in 2015 de curatief jeugdzorg een taak van de gemeente wordt. Dit is in 2015 daadwerkelijk een gemeentelijke taak geworden ~ Eerder was vandalisme een groot probleem en binnen Drechterland vindt er minder vandalisme plaats dan in andere gemeenten. ~ Regionaal blijven we participeren in het project ‘In Control’ waarin gemeenten samenwerken om het alcohol- en drugsgebruik onder jongeren te minderen. Daar ligt onze zorg. In het integrale programma is aandacht gegeven aan preventie, handhaving en voorlichting. De handhavingstak is afgerond in het proces en primair wordt dit project vanuit de preventie opgepakt. Het is een project van een lange adem. We zijn er dan ook nog niet. Door de intensieve regionale samenwerking om preventief aan het alcohol en drugsgebruik van onze jeugd te werken zijn er wel kleine successen bereikt. De gemiddelde leeftijd waarop jongeren beginnen met drinken is gestegen.

Fysieke en externe en Veiligheid

Verkeersveiligheid wordt beïnvloedt door het rijgedrag van weggebruikers en de infrastructuur. Het wegenbeheersplan is uitgevoerd. Daarnaast zijn gevaarlijke verkeerssituaties in kaart gebracht en zo nodig is de infrastructuur aangepast. ~ Scholen worden gestimuleerd om het gedrag van kinderen en scholieren te beïnvloeden met verkeerseducatie. ~ Op meldingen of verzoeken van inwoners wordt flexibel geanticipeerd om de verkeersveiligheid te vergroten. ~ Sinds 2015 is de brandweer geregionaliseerd. De Veiligheidsregio NHN heeft regie op de brandveiligheid binnen Drechterland. ~ Voor onze vrijwilligers is dit een omslag geweest, maar ook voor ons. Reden om te blijven sturen door ons periodiek te mengen in alle kazerne aangelegenheden en afstemming te houden met de regiocommandant. ~ Preventie en repressietaken worden afgestemd met Bouw- en Woningtoezicht (BWT) en de brandweerspecialisten. ~ Op dit moment zijn er binnen Drechterland geen knelpunten rond externe veiligheid. Van alle risico-objecten zijn de omgevingsvergunningen actueel. Risico’s van gevaarlijke stoffen worden zo beheersbaar. ~ Bevolkingszorg 8.0 is door de Veiligheidsregio NHN opgezet. Expertteams zorgen voor de professionaliteit, continuïteit en bereikbaarheid. Hierdoor is de voorbereiding op de rampenbestrijding voor Drechterland geborgd.

Bestuurlijke aanpak

Ondermijning heeft een flinke impact op de maatschappij en het gezag. Boven- en onderwereld vermengen zich op een dusdanige manier dat dit vraagt om een bestuurlijke aanpak. Georganiseerde criminaliteit wordt bestuurlijk aangepakt door afstemming met strafrechtelijke, fiscale en privaatrechtelijke partners. Alleen dan is de aanpak effectief. ~ De pijlen zijn ook gericht op de aanpak van de cannabisketen. We blijven het convenant om de georganiseerde hennepteelt aan te pakken uitvoeren.

Veiligheid is een dynamisch beleidsveld. Prioriteiten wisselen snel, vaak in de waan van de dag. Een analyse van de integrale veiligheidsmonitor, het LCVB en de politiecijfers met aanvullend afstemming met andere afdelingen hebben geleid tot de volgende drie thematische prioriteiten voor de komende vier jaar. Deze prioriteiten zijn consistent in hun aanwezigheid, maken vaak deel uit van een bovenlokale aanpak en vragen om een lange termijn aanpak. Onder deze prioriteiten hangen andere thema’s en onderwerpen waar we ook aan werken.

Samen veilig leven

Iedereen wil in een plezierige omgeving wonen, werken en ontspannen. Overlast hoort daar niet bij. Om Drechterland leefbaar en veilig te houden worden (overlast) meldingen gebundeld, wordt overlast gezamenlijk aangepakt en worden hot spots in kaart gebracht. Regionale initiatieven worden op de voet gevolgd en waar mogelijk geïmplementeerd. ~ Veel jongeren manifesteren zich op straat. Specifieke aandacht zal uitgaan naar de jeugdoverlast, waarvoor we onze partners blijven opzoeken om naast het aanpakken van de overlast ook aandacht te hebben voor het individu. ~ Onze medemensen worden steeds mondiger, ook naar elkaar. Buurt- en burenproblemen zijn steeds meer problemen van alledag en komen daardoor frequenter bij de gemeente te liggen. Burgers spelen steeds vaker een actieve rol bij initiatieven die gericht zijn op de openbare orde en veiligheid. Afhankelijk van het (sociale) veiligheidsvraagstuk worden deze problemen middels buurtparticipatie in de buurt opgepakt en uitgewerkt. Deze mogelijkheden breiden we uit. Inzet van wijkmediation en eigen kracht conferenties horen tot de mogelijkheden om tot een betere leefbaarheid in de kernen te komen. Escalatie in een conflict kan hierdoor worden voorkomen. ~ Er zal verder worden geïnvesteerd in het terugdringen van overlast van personen met sociaal psychische problemen. De zogenoemde aandacht voor risicoburgers. In regionaal verband is hier aandacht voor. Afstemming en samenwerking met onze partners is hiervoor essentieel. Ook om te zorgen dat deze mensen hulp krijgen. ~ Zorg bestaat er over de impact van High Impact Crime (HIC). Dit omvat overvallen, straatroven en woninginbraken. Deze vormen van criminaliteit hebben nogal een weerslag op het leven van onze inwoners. We streven naar een integrale en blijvende aanpak. Alertheid, creativiteit en snel schakelen zijn belangrijke kenmerken in deze aanpak van politie, OM en gemeente. Doel is om een verder dalende trend in te zetten. Regionaal worden we ondersteund vanuit verschillende werkgroepen. Ook zal er nog meer moeten worden samengewerkt met onze partners, met name de private partners. ~ Geweld vraagt om een brede integrale aanpak. In nauwe samenwerking met onze zorg- en hulpverleningspartners, politie en buurgemeenten wordt dit opgepakt. ~ Drechterland streeft naar een veilige thuissituatie voor al haar inwoners Helaas vindt er nog geregeld huiselijk geweld en kindermishandeling achter de voordeur plaats. Veilig Thuis zet zich in voor een plek die geborgen en vertrouwd moet zijn en doorbreekt situaties. Zet kwetsbare processen in beweging en stuurt deze aan. Zorgvuldig handelen is hierin een vereiste. In 2015 is Veilig Thuis begonnen, nadat het Advies en Steunpunt Huiselijk geweld (ASHG) is samengegaan met het Advies- en Meldpunt Kindermishandeling (AMK). De samenwerking wordt gecontinueerd en geïntensiveerd.

Samen veilig ondernemen

Het winkelcentrum in Hoogkarspel heeft zich uitgebreid en is een metamorfose ondergaan. Om het aantrekkelijk te maken om daar te winkelen moeten bezoekers zich daar prettig voelen. Samenwerking moet worden gezocht met de ondernemers en mogelijke afspraken kunnen in een Keurmerk Veilig Ondernemen (KVO-W)) worden opgenomen. ~ De samenwerking om te komen tot een KVO(-B) op de bedrijventerreinen moet nieuw leven worden ingeblazen. De samenwerking moet worden aangehaald en de haalbaarheid van KVO trajecten moeten worden onderzocht. ~ Veilig uitgaan binnen Drechterland vraagt om een gezamenlijke aanpak met onze partners. Gezamenlijke afspraken zullen worden voortgezet. ~ De diversiteit van evenementen in Drechterland vraagt om extra afstemming en duidelijke spelregels in het evenementenbeleid. Deze dient opnieuw geactualiseerd te worden. Organisatoren weten dan wat er van hen wordt verwacht en door vooraf afstemming te hebben zullen er geen onduidelijkheden zijn zodat evenementen veilig doorgang kunnen vinden. De vergunningverlening sluit hier op aan. ~ Cultuur en omgeving zijn onbekend als een arbeidsmigrant komt werken in een ander land. Het duurt even om de gebruiken van hier eigen te maken. Daar wordt misbruik van gemaakt en het volgende probleem ontstaat: uitbuiting arbeidsmigranten. Regionaal blijven we meedraaien in het project Kompas, dat zich richt op o.a. de huisvesting van arbeidsmigranten en aangename werkomstandigheden. Wij nemen onze verantwoordelijkheid om ook voor hen een veilige en plezierige woon- en leefomgeving te bieden.

Bestuurlijke aanpak

Ondermijning heeft een flinke impact op de maatschappij en het gezag. Boven- en onderwereld vermengen zich op een dusdanige manier dat dit vraagt om een bestuurlijke aanpak. Georganiseerde criminaliteit wordt bestuurlijk aangepakt door afstemming met strafrechtelijke, fiscale en privaatrechtelijke partners. Alleen dan is de aanpak effectief. ~ Alcohol en soft drugs zijn kwetsbare producten. De verkoop en het gebruik ervan zijn algemeen geaccepteerd en gereguleerd. Verkeerd of overmatig gebruik kan leiden tot gezondheidsschade. Vanuit die wetenschap pakken wij onze verantwoordelijkheid op. Regionaal blijven we participeren in het project ‘In Control’, waarin primair aandacht is voor preventie. ~ Het convenant georganiseerde hennepteelt wordt gecontinueerd. We blijven ons richten op de aanpak van de cannabisketen. Ons beleid focust zicht erop om het de telers en verkopers zo moeilijk mogelijk te maken hun activiteiten te ontplooien. ~ Onze zorg is ook de gevaarzetting hierbij. Om het voorkomen van teelt in onze woonwijken kracht bij te zetten zal het Damoclesbeleid blijven worden ingezet. Woningen kunnen op basis hiervan worden gesloten. ~ Ondermijning in het algemeen verdient in de ogen van de driehoek meer aandacht. Ook inzet op drugs (naast hennep). Ambitie is dit de komende periode te ontplooien naar een interessante bestuurlijke aanpak in samenwerking met onze partners. ~ Daarnaast pakken we overlast als gevolg van het gebruik van alcohol en drugs in de brede zin aan. Afstemming vind plaats met al onze partners.

Dit plan geeft op hoofdlijnen prioriteiten aan de thema’s. De specifiek te nemen acties zijn niet in dit plan verwerkt. Jaarlijks worden deze opgenomen in het Uitvoeringsprogramma. Lopende projecten en aandachtspunten zijn onderverdeeld onder de vijf thema’s van het kernbeleid veiligheid: Veilige woon- en leefomgeving, bedrijvigheid en veiligheid, jeugd en veiligheid, fysieke veiligheid en integriteit en veiligheid. Het uitvoeringsprogramma geeft sturing over de prioritering voor een jaar. Het blijft echter een dynamisch programma omdat altijd ingespeeld wordt op de actualiteit. Het uitvoeringsprogramma wordt vastgesteld in het college.

Om het meerjarenplan uit te voeren hanteert Drechterland de volgende uitgangspunten:

• •

  Integraal (samen)werken, samen met zowel onze inwoners, collega’s én partners in het (veiligheids)veld;

• •

  Benutten van burgerparticipatie. Dit biedt kansen om veiligheidsthema’s op creatieve wijze aan te pakken;

• •

  Actief communiceren en informeren over veiligheid en allerlei risico’s, zodat onze inwoners zelf een reëel beeld hebben;

• •

  Social Media actief inzetten om inwoners te bereiken;

• •

  Regie voeren op lokaal niveau. Daarbij zijn we flexibel en wordt ingespeeld op actualiteiten;

• •

  Samenwerken op regionaal niveau, beleid afstemmen en projecten regionaal oppakken;

• •

  Regionaal samenwerken, maar het Drechterlandse belang niet uit het oog verliezen;

• •

  Gezamenlijk verantwoordelijkheid zijn voor veiligheid en risico’s. Dit biedt kansen voor een leefbare omgeving en een goede voorbereiding op maatschappelijke onrust;

• •

  Preventie als startpunt, niet de repressie;

• •

  Signalen monitoren en gebruiken om cijfers te duiden.

High impact crime (HIC); Geweld; OGGZ-problematiek; Jeugd (overlast); Ondermijning; Buurtparticipatie; Geweld (Huiselijk geweld); Keurmerk Veilig Ondernemen; Veilig Uitgaan.