Beleidsregels horeca Enkhuizen

Ondertekening

Nota-toelichting

Toelichting bij de beleidsregels horeca Enkhuizen

Aanleiding

Concrete aanleiding tot actualisering van de Beleidsregels sluitingstijden Horeca Enkhuizen 2010, is een advies van de commissie bezwaar en beroep naar aanleiding van een bezwaarprocedure die werd gevoerd door café De Lange Jan aan de Torenstraat te Enkhuizen. De Lange Jan had bezwaar gemaakt tegen de verplichting om een horecaportier aan te stellen en tevens had de Lange Jan bezwaar gemaakt tegen zes exploitatievergunningen van andere horeca-inrichtingen omdat daarin niet de verplichting tot het aanstellen van een horecaportier was opgenomen. In het advies dat de commissie bezwaar en beroep aan de burgemeester uitbracht kwam naar voren, dat de verplichting om een horecaportier aan te stellen, niet was onderbouwd en dat ook tijdens de hoorzittingen niet was gebleken, dat die onderbouwing alsnog kon worden gegeven. Dit en nog enkele andere opmerkingen van de commissie bezwaar en beroep noopten tot aanpassing van de bestaande beleidsregels.

Het bovenstaande betekende ook, dat alle onderwerpen die rechtstreeks en/of zijdelings met de onderbouwing van de portiers-eis te maken hadden, uit de tekst konden worden verwijderd. Tevens is getracht om de handhaafbaarheid van deze beleidsregels te vereenvoudigen, door onderwerpen en voorwaarden die niet handhaafbaar bleken te zijn, te schrappen. Toegevoegd werden een handhavingsprotocol ten aanzien van horeca-inrichtingen die tot 24.00 uur geopend zijn (art. 8a)en een handhavingsprotocol inzake het handelen in strijd met de voorwaarden uit artikel 2. (artikel 9)

Op basis van artikel 2:29 en 2:30 van de Algemene Plaatselijke Verordening Enkhuizen 2010 (verder: APV) kan de burgemeester, via een vergunningsvoorschrift andere sluitingstijden vaststellen voor afzonderlijke horecabedrijven of  daarbij behorende terrassen. Aan deze bevoegdheid is een ruime beleidsvrijheid verbonden.  De enige beperking is neergelegd in lid 3 van artikel 2:29 van de APV, waarin wordt gesteld, dat het vaststellen van andere sluitingstijden niet mogelijk is, wanneer er in het te regelen onderwerp al is voorzien door op de Wet milieubeheer gebaseerde voorschriften.

In de gemeente Enkhuizen worden sluitings- en toegangstijden voor horeca-inrichtingen voorgeschreven in de aan die onderneming te verlenen exploitatievergunning. De exploitatievergunning bevat, buiten een aantal algemene voorwaarden, hoofdzakelijk voorwaarden en voorschriften die rechtstreeks of zijdelings betrekking hebben op de openbare orde, veiligheid, zedelijkheid of gezondheid. Sluitings- en toegangstijden in de horeca zijn nauw verbonden met problemen rond de openbare orde. Zoals bekend heeft alcohol een ontremmende werking en vaak manifesteert zich dat in normafwijkend en/of agressief gedrag. Dat gedrag cumuleert in evenredigheid tot de hoeveelheid alcohol die genuttigd is.

Het terugdringen van het overmatig alcoholgebruik, dan wel alcoholmisbruik is een belangrijke aanleiding voor het vaststellen van deze beleidsregels.

Eind 2007 is het project Jeugd en Alcohol van start gegaan in West-Friesland. De gemeente Enkhuizen is een van de deelnemers aan het project. Aanleiding voor het project was de constatering dat in de regio sprake is van  overmatig drankgebruik door jongeren. Ze drinken steeds eerder, te veel en op te jonge leeftijd. De Jeugdmonitor  2006-2007 wijst dit uit. Er is sprake van overmatige alcoholconsumptie bij 43 procent van de scholieren in het 2e en 4e jaar van het voortgezet onderwijs. Bij 14 procent van de 10 tot 15 jarigen komt overmatig alcoholgebruik voor. Bij 16 en 17 jarigen is dit zelfs 71 procent. Een doelgroep die ook de horeca bezoekt. Het  aantal jongeren tot 18 jaar dat als gevolg van overmatig alcoholgebruik in coma raakt is in West-Friesland de afgelopen vier jaar gestegen van 2 naar 25 per jaar en die stijging zet zich nog steeds, zij het langzaam, voort.

Een veel voorkomend fenomeen daarbij is het zogenaamde “indrinken”. Het uitgaan wordt dan uitgesteld tot een tijdstip dat dichtbij het tijdstip ligt, waarop men nog toegang tot de locale horeca heeft. Door een grens te stellen aan de uiterste toegangstijd wordt getracht om de zogenaamde indrinktijd korter te maken, waardoor het overmatig gebruik van alcohol vermindert.

Uitwerking.

In deze beleidsregels heeft de burgemeester niet per afzonderlijke horeca-inrichting andere sluitingstijden vastgesteld, maar per categorie horeca-inrichtingen. Dit beleid betekent, dat voor bijvoorbeeld restaurants andere sluitingstijden en voorwaarden gelden dan voor cafés. In afwijking van wat tot nu toe gebruikelijk was, heeft de burgemeester gekozen voor beleidsregels, waarbij de verantwoordelijkheid voor een groot deel komt te liggen bij de horecaondernemers.  Voorschriften en voorwaarden die niet handhaafbaar zijn gebleken of die niet gehandhaafd werden, zijn uit dit nieuwe beleid verdwenen. In grote lijnen komt het erop neer, dat de burgemeester een algemene eis tot veiligheid en orde stelt. Als vervolgens uit feiten en omstandigheden blijkt, dat niet aan deze algemene eis wordt voldaan, krijgt de ondernemer een redelijke termijn, waarbinnen hij zijn bedrijfsvoering zodanig dient aan te passen, dat aan die veiligheids- en orde-eis wordt voldaan. Bij niet voldoen aan de eis wordt de ontheffing van het sluitingsuur ingetrokken.

Bij de toelichting op de artikelen wordt hier verder op in gegaan

Hoofdelementen van deze beleidsregel

Het nieuwe beleid bevat de volgende hoofdelementen:

• 1.

  Op vrijdag- en zaterdagavond voor cafés en discotheken een toegangstijd van 00.00 uur; na dit tijdstip mag geen publiek meer tot de horeca-inrichting worden toegelaten;

• 2.

  een sluitingstijd van 02.00 uur of 04.00 uur;

• 3.

  voorschriften in de vergunning, gericht op een veilige en gezellige uitgaansavond.

1. Een toegangstijd van 00.00 uur

Het instellen van een toegangstijd is geen nieuw fenomeen. De gemeente Enkhuizen zelf kent al geruime tijd een toegangstijd van 02.00 uur.

De toegangstijd van 00.00 uur is noodzakelijk om het uitgaansleven te vervroegen. Het effect dat hiermee beoogd wordt, is het afnemen van het alcoholgebruik en daarmee alcoholgerelateerde incidenten zoals geweld, agressie en overlast in het bedrijf zelf zowel als in de openbare ruimte. Eerder in de horeca betekent dat er minder tijd is om in te drinken. Eerder in de horeca betekent dat de focus minder ligt op het drinken van alcohol en meer op het in de stemming raken en er een gezellige nacht van te maken.

2. Een sluitingstijd van 02.00 uur of 04.00 uur.

Bepaalde horeca-inrichtingen krijgen de mogelijkheid om tot 02.00 of tot 04.00 uur open te zijn. Tussen beide vergunningen zit alleen een verschil in de eindtijd. De voorschriften die aan deze verruiming van het sluitingsuur worden verbonden, worden opgenomen in de te verlenen exploitatievergunning.

3. Voorschriften in de vergunning.

Bij het opstellen van de voorschriften in deze beleidsregels is uitgegaan van het principe, dat de ondernemer verantwoordelijk is voor de orde en veiligheid in- en in de directe omgeving van zijn onderneming. Hoe de ondernemer gevolg geeft aan die voorschriften is geheel zijn zaak. Daarbij spelen zaken zoals de aard van de onderneming, de aard en de samenstelling van de klantenkring en de locatie van de onderneming een belangrijke rol. In het “oude” beleid stelde de gemeente nog regels, die rechtstreeks te maken hadden met de bedrijfsvoering van de onderneming, zonder rekening te houden met de in dit onderdeel genoemde zaken. De voorschriften zijn nu beperkt tot algemene eisen inzake veiligheid en orde, waarbij in voorkomende gevallen achteraf een toetsing plaatsvindt. Datzelfde geldt voor het begrip “directe omgeving”. Vooraf is in redelijkheid niet vast te stellen, wat wordt bedoeld met de directe omgeving. Ook hier is dat afhankelijk van de locatie van de onderneming, de aard van het voorval en de aantoonbare samenhang tussen het voorval en de betreffende horeca-inrichting. Over dit begrip vindt dus ook achteraf een toetsing plaats, waarbij de zienswijze van de ondernemer wordt meegewogen in de uiteindelijke beslissing.

Deze stelling wijkt af van de mening van Horeca Nederland, die er sterk op aandringt om expliciet aan te geven wat onder de directe omgeving wordt verstaan. Horeca Nederland gaf aan, dat uit jurisprudentie blijkt, dat daarvoor een afstand van 25 meter wordt gehanteerd. Die 25 meter werd genoemd in een rechtelijke uitspraak, waarbij de rechter tot de conclusie kwam, dat in DAT specifieke geval 25 meter als directe omgeving kon worden gehanteerd. Er zijn ook uitspraken bekend, waarbij andere afstanden werden genoemd, omdat in DIE specifieke gevallen die andere afstand kon worden gemotiveerd.

Voorschriften die niet meer in deze beleidsregels zijn opgenomen zijn onder andere de bepalingen rond de huisregels, het ontzeggingenbeleid, specifiek toezicht bij de deur en aanbevelingen inzake cooling-down periodes. Deze onderwerpen worden beschouwd als direct aan te merken als bedrijfsvoering, waarbij de overheid zich zoveel als mogelijk is, afzijdig houdt.

Samenvattend komt het erop neer, dat de gemeente algemene regels heeft gesteld, waarbij de verantwoordelijkheid voor de naleving bij de ondernemer ligt. De gemeente toetst periodiek of naar aanleiding van incidenten, stelt vervolgens een hersteltermijn en handhaaft.

Toezicht en handhaving

Het opstellen van regels dient gepaard te gaan met handhaving van die regels.

Traditioneel werd dit toezicht en de handhaving gedaan door de politie. Doordat de politie zich noodgedwongen steeds meer moet gaan bezighouden met haar kerntaken, zal de gemeente zelf het toezicht en de handhaving ter hand moeten nemen. De gemeente Enkhuizen heeft hiertoe de beschikking over (ingehuurde) toezichthouders en Buitengewoon Opsporingsambtenaren (BOA). De rapportages van de toezichthouders kunnen dienen als startdocument bij een bestuursrechtelijke dan wel een strafrechtelijke handhavingsactie. Ook de rapportages van de politie, die zich beperkt tot signaleren, kunnen voor verdere handhavingsacties worden aangewend.

Toelichting op de artikelen

Artikel 1                Begripsomschrijvingen

Bij het vaststellen van de begripsomschrijvingen is zoveel mogelijk dezelfde omschrijving gebruikt als in de Drank- en horecawet.  

Artikel 2                Vergunning sluitingsuur tot 02.00 uur of tot 04.00 uur.

Artikel 2 heeft betrekking op de verlenging van het sluitingsuur tot 02.00 uur of 04.00 uur. Op grond van artikel 2:29 van de APV kan de burgemeester via een vergunningsvoorschrift andere sluitingstijden vaststellen dan de in de APV vastgestelde sluitingstijd van 00.00 uur. Via artikel 2 van deze beleidsregels maakt de burgemeester gebruik van deze bevoegdheid. Aan deze verlengde sluitingstijd, die in de af te geven exploitatievergunning wordt opgenomen, zijn voorschriften verbonden.

De verlenging van het sluitingsuur tot 04.00 uur kan alleen worden verleend aan cafés en discotheken voor de nacht van vrijdag op zaterdag en voor de nacht van zaterdag op zondag terwijl ook de uiterlijke toegangstijd alleen van toepassing is voor de nacht van vrijdag op zaterdag en de nacht van zaterdag op zondag. De beperking tot alleen het weekend heeft te maken met het feit dat de nachten van vrijdag op zaterdag en zaterdag op zondag de uitgaansavonden zijn, waarbij sprake is van met meeste incidenten en alcoholgebruik. De uiterste toegangstijd van 00.00 uur is gesteld om ervoor te zorgen, dat het uitgaanspubliek eerder dan tot nu toe gebruikelijk was, de horeca bezoekt. Uitgangspunt hierbij is, dat de zogenaamde “indrinktijd” voor iedereen in het algemeen, maar voor de jeugd in het bijzonder, korter wordt.

De overige voorschriften spreken voor zich en worden gesteld in het belang van openbare veiligheid en openbare orde. De horecaondernemer is zelf verantwoordelijk voor de uitvoering van deze voorschriften.

Artikel 3                Restaurants

Voor restaurants  kan door de burgemeester een incidentele vergunning van het sluitingsuur worden verleend tot 02.00 uur. In verband met rechtsgelijkheid ten opzicht van cafés en discotheken is hierbij ook het voorschrift opgenomen, dat in de nacht van vrijdag op zaterdag en de nacht van zaterdag op zondag na 00.00 uur geen publiek meer tot de horeca-inrichting mag worden toegelaten. Restaurants richten zich met name op het etende publiek en drankverstrekking is niet het hoofdaandeel. Sluiten om 00.00 uur is vanzelfsprekend en daarom ook nog steeds het hoofddoel.  

Artikel 4                Jongerencentrum

Deze categorie heeft in het sluitingsuurbeleid een afzonderlijke regeling gekregen. Er is sprake is van ondersteunende horeca. Deze is ondersteunend aan de hoofdactiviteit, namelijk sociaal-culturele activiteiten. De horeca-activiteit  trekt geen zelfstandige stroom bezoekers. Niettemin is deze aparte regeling te rechtvaardigen. Het jongerencentrum organiseert het hele jaar door activiteiten voor de jeugd. Het gaat om popconcerten, dansfeesten en optredens van dj’s. Een sluitingstijd van 00.00 uur zoals van toepassing op ondersteunende horeca is daarbij niet reëel.

Het jongerencentrum is van de andere kant niet gelijk te stellen met een vermaakcentrum of bar/café. Het is geen commercieel horecabedrijf. Daarnaast ontvangt het subsidie van de gemeente. Een gelijke regeling met de commerciële horeca zoals een vermaakcentrum, café/bar is vanuit die optiek eveneens niet billijk. Er is daarom aansluiting gezocht bij de huidige sluitingsuurregeling van het jongerencentrum. Wel zijn de voorschriften van toepassing die in artikel 2 van de beleidsregel zijn opgenomen. Dit heeft te maken met de aard van de activiteiten. Voor het jongerencentrum geldt dus ook het toegangstijdstip van 00.00 uur in het weekend.

 Artikel 5                Cafetaria’s/snackbars

De redactie van dit artikel spreekt voor zich.  Buiten het voorschrift, dat het verboden is om na 22.00 uur alcoholhoudende drank, in welke voor dan ook te verstrekken, kunnen er, naar behoefte, voorschriften als bedoeld in artikel 2 van de beleidsregels, van kracht worden verklaard.

Artikel 6                Sluitingsuur terras

Voor een bij een horecabedrijf behorend terras gelegen op of aan de openbare weg geldt een sluitingstijd van 00.00 uur. Dit tijdstip sluit aan bij het tijdstip dat geen publiek meer tot de horeca-inrichting mag worden toegelaten. De terrassen dienen vanaf 00.00 uur afgeruimd te zijn. Bezoekers worden dan ook niet in de verleiding gebracht het terras te gebruiken.

Artikel 7                Jaarwisseling

Elk jaar opnieuw werd de horeca door een afzonderlijk besluit van de burgemeester toestemming verleend voor een later sluitingstijdstip dan gebruikelijk  tijdens de jaarwisseling en op andere feestdagen. Door invoering van artikel 7 hoeft niet ieder jaar een afzonderlijk besluit te worden genomen. Zowel voor de ondernemers, als voor de overheid wordt zo administratief werk voorkomen.

Een soortgelijke vrijstelling voor andere data en/of festiviteiten is in de beleidsregels niet opgenomen. Indien zich een uitzonderlijke situatie voordoet, kan de burgemeester op basis van de APV besluiten om voor dat specifieke geval een verlenging van het sluitingsuur of een opschorting van het toegangsuur te verlenen. Dit moet beperkt blijven tot uitzonderlijke gevallen.

Artikel 8                Handhaving sluitingstijden en toegangstijden.

                               t.a.v. horeca-inrichtingen met een verlengde sluitingstijd

In afwachting van een integraal handhavingsbeleid op het gebied van horeca en daaraan gerelateerde zaken, zijn specifieke handhavingsmaatregelen in deze beleidsregels opgenomen. Deze maatregelen zijn identiek aan de maatregelen zoals zij in de beleidsregels van 2003 waren opgenomen en spreken voor zich.

Artikel 8a             Handhaving sluitingstijden.

                               t.a.v. horeca-inrichtingen met een sluitingstijd van maximaal 24.00 uur

De praktijk heeft geleerd, dat een afzonderlijk handhavingsprotocol voor horeca-inrichtingen met een sluitingstijd van maximaal 24.00 uur, noodzakelijk was. Dit protocol komt in grote lijnen overeen met de redactie van artikel 8.

Artikel 9                Handhaving artikel 2, onderdelen 2, 3, 4 en 5.

Als uit rapportages van toezichthouders, Boa’s, politie of anderszins blijkt, dat niet wordt voldaan aan de algemene veiligheidseis, die in de voorschriften van artikel 2 wordt gesteld, wordt de horecaondernemer hiervan schriftelijk in kennis gesteld EN wordt hij in de gelegenheid gesteld om zodanige maatregelen te nemen, dat binnen drie maanden na de schriftelijke waarschuwing de veiligheidssituatie weer op een acceptabel peil is. Dit acceptabele peil zal wederom moet blijken uit de rapportages van toezichthouders, boa’s, politie of anderszins.

De gemeente zal dus achteraf toetsen of de ondernemer voldoet aan zijn verplichtingen. De eventueel daaruit voortvloeiende schriftelijke waarschuwing dient gebaseerd te zijn op feiten en omstandigheden die uit de rapportages naar voren komen. Met opzet is hier gekozen voor de meervoudsvorm van feit en omstandigheid.

Indien na de begunstigingstermijn van drie maanden geen of nagenoeg geen verandering is gekomen in de onaanvaardbare veiligheidssituatie, wordt de exploitatievergunning, voor wat betreft de verlengde sluitingstijd, ingetrokken.