Verordening op de commissie geloofsbrieven

Ondertekening

Bijlage Artikelsgewijze toelichting

Artikelsgewijze toelichting

Artikel 2 lid 1 en lid 2

Op grond van de Kieswet beslist het centraal stembureau of een kandidaat-raadslid al dan niet voldoet aan de wettelijke eisen van benoembaarheid. Tegelijk met de mededeling dat het kandidaat-raadslid de benoeming aanneemt worden aan de raad stukken overlegd waaruit blijkt dat de benoemde voldoet aan de eisen om als lid van de raad toegelaten te worden. Dit omvat de volgende stukken:

• -

  een ondertekende verklaring met de openbare betrekkingen die hij bekleedt,

• -

  een uittreksel uit de basisregistratie personen met zijn woonplaats, geboorteplaats en -datum,

• -

  en (indien niet-Nederlander) stukken waaruit blijkt dat hij voldoet aan de vereisten van artikel 10, tweede lid, van de Gemeentewet.

De commissie Geloofsbrieven beoordeelt de toelaatbaarheid tot de raad aan de hand van de Gemeentewet, door deze stukken te toetsen en te bekijken of de opgegeven hoofd- en nevenfuncties de toelating tot de raad in de weg staan (artikel V4 kieswet: ‘Daarbij gaat het na, of de benoemde aan de vereisten voor het lidmaatschap voldoet en geen met het lidmaatschap onverenigbare betrekking vervult, en beslist het de geschillen welke met betrekking tot de geloofsbrief of de verkiezing zelf rijzen.’). Dit geldt zowel bij het aantreden van een nieuwe raad als bij een tussentijdse benoeming. De commissie baseert zich hierbij op artikelen 10, 11, 12, 13, en 15 Gemeentewet.

Artikel 2 lid 3

De gemeenteraad heeft de taak om het verloop van de verkiezingen te onderzoeken. De Kieswet stelt regels over het onderzoek van de geloofsbrieven en het onderzoek van het proces-verbaal van het centraal stembureau (artikel V 4 Kieswet).

Artikel 2 lid 4 en lid 5

Het beoordelen van de benoembaarheid van kandidaat-wethouders is in Enschede géén primaire taak van de commissie Geloofsbrieven, maar – in het verlengde van de zorgplicht van de burgemeester ex artikel 170 gemeentewet – van de bestuurlijke driehoek (burgemeester – griffier – gemeentesecretaris) c.q. een eventuele commissie Integriteit. De raad is verantwoordelijk voor het beoordelen voor de benoembaarheid van kandidaat-wethouders. Daarom is het logisch dat de commissie Geloofsbrieven namens de raad de rapportage van de bestuurlijke driehoek bespreekt en wel op basis van:

• -

  artikelen 35, 36a Gemeentewet (benoembaarheidsvereisten),

• -

  artikelen 41b Gemeentewet (nevenfuncties),

• -

  artikel 36b Gemeentewet (onverenigbare functies),

• -

  artikelen 15 lid 1 en lid 2, 41c en 46 Gemeentewet (onverenigbare of verboden handelingen).

Artikel 2 lid 6

Uit artikel V4 lid 1 Kieswet volgt dat de commissie alleen een besluit neemt als uit de geloofsbrieven of het procesverbaal van het centraal stembureau geschillen voortkomen. Het kan daarbij voorkomen dat de stemmen staken. In dat geval is de stem van de voorzitter doorslaggevend voor de uitslag. Zoals in artikel 2 lid 7 staat, wordt van de uitslag melding gemaakt in het advies aan de raad.

Artikel 2 lid 7

Omdat het advies c.q. het besluit van de commissie is gebaseerd op het gezamenlijke c.q. individuele oordeel van de leden van de commissie, kan het zijn dat het advies c.q. het besluit niet eensluidend is als de leden verschillend van oordeel zijn. De raad zal uiteindelijk besluiten tot toelating of benoeming en dient er dus van op de hoogte te zijn als het oordeel van de commissie niet unaniem is, teneinde een weloverwogen besluit te kunnen nemen.

Artikel 3 lid 1

Conform artikel 82 lid 1 Gemeentewet moet de commissie een afspiegeling vormen van de verhoudingen in de gemeenteraad (‘Bij de samenstelling van een raadscommissie zorgt de raad, voor zover het de benoeming betreft van leden van de raad, voor een evenwichtige vertegenwoordiging van de in de raad vertegenwoordigde groeperingen.’). Voor een beoordeling van de geloofsbrieven is het in de praktijk voldoende als de commissie met drie leden bij elkaar komt. In het geval één van de vaste leden verhinderd is, moet die ‘evenwichtige vertegenwoordiging’ nog steeds opgeld doen. Daarom is het van belang dat er bij de benoeming van de plaatsvervangende leden ook rekening wordt gehouden met die evenwichtige vertegenwoordiging.

Artikel 3 lid 4

In voorkomende gevallen zal een toelichting op bijvoorbeeld hoofd- en nevenfuncties of andere bescheiden nodig zijn. De commissie moet dan kunnen beschikken over de toegevoegde informatie van bijvoorbeeld iemand van het centraal stembureau of een andere externe.

Artikel 4 lid 2

In de regel is het voldoende als beoordelen van de geloofsbrieven door de commissie gebeurt op de dag voorafgaand aan of op de dag van de raadsvergadering waarin de toelating, benoeming of aanwijzing plaatsvindt.

Uitzondering hier op is het aantreden van een nieuwe gemeenteraad. Volgens artikel V 4 Kieswet heeft de gemeenteraad de taak het verloop van de gemeenteraadsverkiezingen te onderzoeken. Uit artikel C4 lid 2 van de Kieswet volgt dat de raad in de oude samenstelling beide onderzoeken afrondt en besluit omtrent de toelating van de nieuw gekozen leden én de geldigheid van de verkiezingsuitslag. In de praktijk betekent dit dat de oude raad de dag voorafgaand aan het aftreden een laatste keer bij elkaar komt. Immers, volgens artikel 18 Gemeentewet komt de raad in nieuwe samenstelling voor de eerste keer bijeen op de (donder)dag van het aftreden van de oude raad (= dag aantreden nieuwe raad). Het is dus niet mogelijk dat de oude raad en de nieuwe raad op dezelfde dag bijeenkomen voor zowel het geloofsbrievenonderzoek als de beëdiging.