Besluit van Gedeputeerde Staten van de provincie Groningen houdende regels omtrent innovaties en verduurzaaming in de landbouwsector POP3 Openstellingsbesluit Samenwerking in het kader van het EIP 2018

Ondertekening

Bijlage 1 Scoretabel

In onderstaande tabel staan de vier criteria voor beoordeling uitgewerkt. Voor elk criterium geldt dat er maximaal 5 punten worden toegekend:

0 punten: zeer geringe bijdrage

1 punt: geringe bijdrage

2 punten: matige bijdrage

3 punten: voldoende bijdrage

4 punten: goede bijdrage

5 punten: zeer goede bijdrage

Bijlage 2 Technology Readiness Levels (TRL); de negen fases van innovatie en ontwikkeling

Europese subsidies, maar ook steeds meer Nederlandse subsidieregelingen, spreken over het gewenste Technology Readiness Level van een innovatieproject.

Een TRL geeft een indicatie van de fase waarin een ontwikkelingsproject zich bevind. In totaal zijn er negen fases gedefinieerd die samen het totale ontwikkelingsproces weergeven. Subsidieregelingen als Horizon 2020 en de Vroege Fase Financiering spreken al over het TRL waarin een innovatieproject zich moet bevinden.

De vraag luidt: wat zijn de kaders van de negen levels in het ontwikkelingsproces?

De negen fases (TRL)

Level 1: Het innovatieve idee en de basisprincipes worden onderzocht. Denk hierbij aan fundamenteel onderzoek en deskresearch.

Level 2: Wanneer de basisprincipes zijn onderzocht, kunnen het technologisch concept en de praktische toepassingen worden geformuleerd. In deze fase vindt experimentele en/of analytische studie plaats.

Level 3: De toepasbaarheid van het concept wordt op experimentele basis onderzocht (experimenteel proof of concept). Hypotheses over verschillende componenten van het concept worden getoetst en gevalideerd.

Level 4: Proof of concept wordt op labschaal getest: design, ontwikkeling en het testen van technologische componenten vinden plaats in een lab omgeving. Technische basiscomponenten worden geïntegreerd met elkaar om de werking te garanderen. Een prototype dat in deze fase wordt ontwikkeld kost relatief weinig geld en tijd om te ontwikkelen en is daarmee nog ver verwijderd van een definitief product, proces of dienst.

Level 5: De werking van het technologisch concept wordt onderzocht in een relevante omgeving (validatie in pilot). Dit is de eerste stap in demonstratie van de technologie. Een prototype dat in deze fase wordt ontwikkeld kost relatief veel tijd en geld om te ontwikkelen en is niet ver verwijderd van het uiteindelijke product of systeem. Functionaliteiten en de eerste look & feel van een product, proces of dienst zijn hier veelal aanwezig.

Level 6: De demonstratie van het concept in een relevante omgeving is actueel. Het vindt plaats na de technische validatie in een relevante (pilot) omgeving. Een prototype wordt uitgebreid getest en gedemonstreerd in een testopstelling, die lijkt op een operationele omgeving (pilot plant bijvoorbeeld). Het concept geeft inzicht in de werking van alle componenten tezamen in deze relevante pilot omgeving.

Level 7: De demonstratie van het concept vindt plaats in een gebruikersomgeving; bewijzen van de werking in een operationele omgeving. Demonstratie van het concept in een praktijkomgeving levert nieuwe inzichten op voor de definitieve markttoepassing van een product, proces of dienst.

Level 8: In deze fase vindt het concept zijn definitieve vorm. De technologische werking is getest en bewezen en voldoet aan gestelde verwachtingen, kwalificaties en normen (certificering). Daarnaast zijn ook de financiële kaders voor (massa)productie en lancering bepaald.

Level 9: Het concept is technisch en commercieel gereed; productierijp en klaar voor lancering in de gewenste marktomgeving. Nu het totale ontwikkelingsproces is afgerond is de volgende stap het commercieel wegzetten van een product bij de gewenste doelgroep in de juiste markt.

Bijlage 3 Structurele bodemverbetering

In deze regeling is opgenomen dat projecten moeten bijdragen aan de doelstelling natuurinclusieve landbouw. Daarvoor dienen projecten dient bij te dragen aan structurele bodemverbetering (naast het verbeteren van biodiversiteit). De bodem is de duurzame basis onder de grondgebonden agrarische sector en dus ook onder de individuele bedrijven. Behalve dat een bijdrage op het thema structurele bodemverbetering een vereiste is in deze regeling draagt het ook bij aan een aantal andere maatschappelijke vraagstukken, zoals bijvoorbeeld:

• •

  Productie van voedsel en biomassa;

• •

  • Het opvangen van de klimaatverandering door het vergroten van de sponswerking van de bodem, het vastleggen van CO2 in de bodem en het vertragen van het verlies van CO2 uit de bodem door bijvoorbeeld het vertragen van veenoxidatie

• •

  • Het behouden van biodiversiteit; naar schatting bevindt 30% van de biodiversiteit op aarde zich in de bodem;

• •

  Efficiënte kringlopen van mineralen.

Verschillende percepties rond bodem

De bodem kent meerdere percepties die niet los van elkaar staan. De verschillende percepties werken sterk door in het gebruik en beheer van de bodem en hebben daarmee effect op de bodem als groeiplaats voor landbouwproducten en als biotoop voor (bodem)leven. De percepties veranderen in de loop van de tijd afhankelijk van inzichten in de wetenschap en maatschappelijke wensen en eisen. Kort toegelicht kunnen de volgende percepties worden onderscheiden:

• 1.

  De “scheikundige bril”: Door deze bril kijkt men met name naar cijfers en (chemische) processen zoals mineralen, NPK en micro elementen etc. In de afgelopen eeuw is hier veel kennis op ontwikkeld, en op gestuurd door ondernemers, mede door de sterk toegenomen mogelijkheden rond bemesting, analysemethoden etc.

• 2.

  De “natuurkundige bril”: De bodem als “huis / medium” voor de wortels en ander leven. Hierbij wordt gekeken naar textuur, storende lagen, capillaire mogelijkheden, vochtindringend en -vasthoudend vermogen, pF-curves etc. Ook op dit punt is veel kennis ontwikkeld, mede door de toegenomen mogelijkheden van mechanisatie (woelen, draineren, mengen etc).

• 3.

  De “biologie / biodiverse bril”. Door deze bril is het mogelijk te kijken naar de relaties tussen organismen (inclusief planten) en het milieu in de bodem. De levende bodem dus. In een handje grond zitten duizenden organismen, bacteriën, schimmels etc. Hoe werken ze samen, welke indicatoren zijn er en hoe zijn ze te beïnvloeden? En hoe interfereren ze met bril 1 en 2? Bril 1 en 2 zijn makkelijker bij te sturen. Bril 3 vraagt een andere benadering, houding en wellicht nieuwe kennis en/of kunde voor agrariërs.

Ontwikkelingen en transitie

Rond het gebruik van de bodem zijn op dit moment vele ontwikkelingen. Door bijvoorbeeld wijzigingen in de regelgeving rond het gebruik van mineralen en hulpstoffen, door nieuwe maatschappelijke inzichten en door zaken als klimaatverandering zal de transitie gemaakt moeten worden naar een meer duurzaam (zowel ecologisch als economisch) bodemgebruik. Op de huidige route zal de bodemvruchtbaarheid verder afnemen en in het kielzog zullen gewasopbrengsten terug lopen alsmede de kwaliteit van de producten. Bovendien wordt de bodem en de omgeving met het huidige gebruik (te) zwaar belast, met alle gevolgen voor bijvoorbeeld het watersysteem en de (strategische) drinkwatervoorraden.

Structuurbederf leidt tot minder draagkrachtige gronden, waardoor de bewerkbaarheid en de sponswerking van gronden slechter wordt en de wateroverlast zal toenemen. Daarnaast speelt verdichting van de ondergrond door te zware belasting door zware machines.

De bodem staat ook centraal als het gaat om het verder sluiten van de mineralenkringlopen en vraagt om een integrale benadering van de bodem. Die transitie moet door boeren zelf ingezet worden. De ondernemer heeft relaties met toeleveranciers, bedrijfsadviseurs, afnemers van de producten, financiële instellingen en met de omgeving van zijn bedrijf. De boer zal binnen dat netwerk zijn eigen verantwoordelijkheid moeten tonen door bewuster met de bodem om te gaan.

Focus

Voorbeelden van thema’s die binnen deze regeling passen onder de noemer structurele bodemverbetering zijn (niet limitatief):

• •

  Een slimmer gebruik van het levende deel van de bodem

• •

  Een betere vochthuishouding in de bodem

• •

  Een beter gebruik van mineralen

• •

  Een lagere fysieke belasting van de bodem (bijvoorbeeld door berijding)

• •

  Een lagere afhankelijkheid en emissie van hulpstoffen

• •

  Een betere benutting van reststromen

• •

  Een groter humus gehalte in de bodem

Bijlage 4 Biodiversiteit

Biodiversiteit bestaat in verschillende vormen: diversiteit in genetisch materiaal (variatie binnen een soort, denk aan verschillende rassen), diversiteit in soorten organismen en diversiteit in landschappen en landschappelijke elementen. In het algemeen geldt hoe meer diversiteit, hoe groter de weerbaarheid van een (landbouw)systeem.

Wat betreft het verbeteren van de biodiversiteit in deze regeling wordt bedoeld: het vergroten van de biodiversiteit in soorten boven de grond (vergroten van biodiversiteit in de grond wordt gerekend onder structurele bodemverbetering) maar ook in landschappen of landschapselementen. Gedacht kan worden aan bijvoorbeeld het aanplanten van struweel, akkerranden, vogelakkers, strokenteelt, verschillende vormen van agroforestry en ecologisch berm- en slootbeheer. Een van de achterliggende gedachtes voor het vergroten van biodiversiteit is dat als resultante minder chemische bestrijdingsmiddelen nodig zullen zijn omdat er weer natuurlijke plaagbestrijding kan plaatsvinden.

Meer specifiek voor natuurinclusieve landbouw speelt biodiversiteit een rol op drie dimensies (naar het rapport Maatregelen Natuurinclusieve Landbouw, WUR & LBI, juni 2017):

• •

  Aan de basis van een veerkrachtig landbouw- en voedselsysteem staat de biodiversiteit die essentiële bijdragen levert aan de agrarische bedrijfsvoering, zoals natuurlijke ziekte- en plaagwering, bestuiving, watervoorziening en -zuivering, natuurlijke bodemvruchtbaarheid en een goede bodemstructuur. Dit heet functionele agrobiodiversiteit. Natuurinclusieve landbouw begint met het in stand houden, versterken en gebruikmaken van deze biodiversiteit en de ecosysteemdiensten die deze het bedrijf biedt.

• •

  Door gebruik te maken van functionele agrobiodiversiteit en ecosysteemdiensten en het sluiten van kringlopen richting nul-emissie kan er steeds efficiënter gebruik worden gemaakt van grondstoffen en wordt de invloed van de bedrijfsvoering op water, bodem en lucht steeds kleiner. Hierdoor worden de negatieve effecten van de bedrijfsvoering op de (natuurlijke) omgeving geminimaliseerd (zowel lokale, regionale als globale afwentelingseffecten). Hierdoor ontstaat een positieve terugkoppeling naar kansen voor specifieke soorten op het bedrijf en in het omringende landschap.

• •

  Ten slotte is er de zorg voor het landschap en specifieke soorten op het bedrijf. Dooraanleg en onderhoud van landschapselementen wordt een groene infrastructuur op landbouwbedrijven in stand gehouden (belangrijk voor flora en fauna). Landschapselementen hebben ook een functie in het versterken van de functionele agrobiodiversiteit op het bedrijf.

Toelichting bij het openstellingsbesluit Samenwerking in het kader van het EIP 2018

Deze openstelling is gericht op innovatie waarbij wordt samengewerkt om bij te dragen aan het programma duurzame landbouw provincie Groningen 2017-2020 op het thema natuurinclusieve landbouw.

Artikel 1 Begripsbepalingen / definities

Beleidskaders

In deze openstelling is ingezet op natuurinclusieve landbouw, één van de speerpunten uit het Programma Duurzame Landbouw 2017-2020 Provincie Groningen.

Voor de definitie van natuurinclusieve landbouw wordt in deze openstelling uitgegaan van de definitie zoals beschreven in de kamerbrief van van Dam van 10 juli 2017. In artikel 3 van deze regeling wordt inhoudelijk richting gegeven aan de invulling van natuurinclusieve landbouw. Natuurinclusieve landbouw onderscheidt zich van biologische landbouw, maar sluit biologische landbouw niet uit.

Innovatie

Deze openstelling richt zich op samenwerking voor innovatie. Het gaat om het ontwikkelen en valideren van technische innovaties, productinnovaties, procesinnovaties, organisatie-innovaties, innovaties in business-concepten en/of uiteindelijk in systeeminnovaties. Hierbij dient ook aandacht besteed te worden aan de brede uitrol van de resultaten in de drie noordelijke provincies.

Innovaties die bijdragen aan meerwaardecreatie in combinatie met de realisatie van maatschappelijke opgaven zijn noodzakelijk voor een toekomstbestendige landbouw met een positief imago. Daarom is het van belang dat samenwerkingsverbanden aan een innovatieopgave werken die een concrete vraag of kans uit de praktijk beantwoord/benut. Het proces van innoveren kan gestart worden door bijvoorbeeld kleine actieve samenwerkingsverbanden (living labs) met een schil van koplopers (early adapters).

In deze openstelling gaan we uit van de Technology Readiness Levels om te bepalen in welke ontwikkelingsfase een innovatie zich bevindt (zie ook bijlage 2 bij deze openstelling). In totaal zijn er negen fases gedefinieerd die samen het totale ontwikkelingsproces weergeven. Met deze openstelling wordt met name gericht op TRL niveaus 4 tot en met 7. Niveaus 1 tot en met 3 zijn van een hoger abstractieniveau. In deze fasen staat de innovatie nog ver van de markt. Niveaus 8 en 9 hebben betrekking op het marktrijp maken van een innovatie; deze niveaus kunnen niet met deze subsidie worden gefinancierd. In de niveaus 4 tot en met 7 kan een innovatie op labschaal getest worden, het kan een validatie in een pilotomgeving betreffen, een demonstratie in een relevante omgeving of in een gebruikersomgeving. Er moet nog steeds sprake zijn van een ontwikkel of onderzoekscomponent.

Een filmpje waarin de TRL-niveaus nader worden toegelicht is te vinden op:

 https://www.youtube.com/watch?v=in4TnQZGYj4&sns=em

Bij de beoordeling van de projecten wordt verder gekeken naar het grensverleggende karakter van de innovatie; gaat het om kleine stapjes (optimalisatie) of wordt er een grote, onomkeerbare omslag in het denken gemaakt (transitie). In de toelichting op de selectiecriteria wordt hierop nader ingegaan.

Landbouwproduct

Dit zijn alle producten die zijn genoemd in bijlage 1 van het EG Verdrag.

Artikel 2 Doelgroep

Samenwerkingsverband

Een samenwerkingsverband, twee organisaties of meer, kan een aanvraag indienen. Het is vereist dat minimaal 1 van de aanvragende organisaties een agrariër is. De deelnemende partijen mogen onderling niet met elkaar verbonden zijn.

Een samenwerkingsverband moet bestaan uit belanghebbende actoren in de landbouw- en voedingssector, zoals landbouwers, onderzoekers, onderwijsinstellingen, adviseurs en bedrijven. Deze actoren zijn de begunstigden van deze maatregel. Het samenwerkingsverband wijst een van de deelnemers als penvoerder aan voor het aanvragen van de subsidie.

Het is belangrijk dat de samenstelling van het samenwerkingsverband maximaal is afgestemd op de innovatieopgave, zowel voor de ontwikkeling als de verspreiding van de innovatie/nieuwe kennis. Voor dat laatste spelen adviseurs een belangrijke rol. Zij moeten tijdens en na de projectperiode de verworven kennis kunnen gebruiken in hun dagelijkse werk. Projectaanvragen worden mede beoordeeld op de mate waarin deskundigen zijn of worden toegevoegd aan het samenwerkingsverband. De deskundigen kunnen professionele adviseurs zijn, maar ook publieke adviseurs, ondernemers uit een niet-agrarische bedrijfstak of onderzoekers.

Artikel 3 Subsidiabele activiteit

Met deze openstelling wordt specifiek invulling gegeven aan de innovatie-ontwikkeling van de landbouw in de provincie Groningen. Projecten dienen gericht te zijn op natuurinclusieve landbouw en een bijdrage te leveren aan het verbeteren van de bodemkwaliteit en biodiversiteit. In deze openstelling wordt nadrukkelijk gevraagd om projecten die bijdragen aan beide doelstellingen. Een samenwerkingsverband rondom het uitvoeren van een enkele maatregel zoals bijvoorbeeld niet kerende grondbewerking past dus niet in deze regeling. In dit voorbeeld moet er dan iets aan toegevoegd worden wat specifiek is gericht op het vergroten van biodiversiteit.

Wat betreft het verbeteren van de bodemkwaliteit kan het gaan om zowel structuur verbetering als verbetering van de fysische en/of biologische samenstelling van (componenten) in de bodem. Gedacht kan worden aan zaken als minimale grondbewerking, verruimen van het bouwplan/de vruchtwisseling, activiteiten die het humus gehalte in de grond vergroten. Ook samenwerking tussen akkerbouw en veehouderij om de bodemkwaliteit te verbeteren (mits het project ook aan de andere voorwaarden voldoet) kan hieronder passen. Voor het gemak en voor de duidelijkheid worden activiteiten die de biodiversiteit in de bodem vergroten (verbeteren biologische samenstelling van de bodem) alleen gerekend tot verbeteren van de bodemkwaliteit. Voor meer informatie over het verbeteren van de bodemkwaliteit, zie ook bijlage 3.

Biodiversiteit bestaat in verschillende vormen: diversiteit in genetisch materiaal (variatie binnen een soort, denk aan verschillende rassen), diversiteit in soorten organismen en diversiteit in landschappen en landschappelijke elementen. In het algemeen geldt hoe meer diversiteit, hoe groter de weerbaarheid van een (landbouw)systeem. Wat betreft het verbeteren van de biodiversiteit in deze regeling wordt bedoeld: het vergroten van de biodiversiteit in soorten boven de grond maar ook in landschappen of landschapselementen. Gedacht kan worden aan bijvoorbeeld het aanplanten van struweel, akkerranden, vogelakkers, strokenteelt, verschillende vormen van agroforestry en ecologisch berm- en slootbeheer. Een van de achterliggende gedachtes voor het vergroten van biodiversiteit is dat als resultante minder chemische bestrijdingsmiddelen nodig zullen zijn omdat er weer natuurlijke plaagbestrijding kan plaatsvinden.

Artikel 4 Weigeringsgronden

In de Regeling is genoemd dat subsidies worden geweigerd indien subsidie is verstrekt via het LEADER programma, indien de kosten betrekking hebben op reguliere bedrijfsvoering, indien de subsidie niet wordt aangevraagd voor een proefproject of de ontwikkeling van nieuwe producten, praktijken, processen of technieken in de landbouw- of voedingssector en als de activiteit niet nieuw is.

Daarnaast is in artikel 4 lid 2 bepaald dat de subsidie wordt geweigerd indien de totale subsidiabele projectkosten meer bedragen dan € 1.000.000. Dit geldt enkel voor de projecten die betrekking hebben op de handel in en de voortbrenging van landbouwproducten. Voor deze activiteiten geldt namelijk dat indien de subsidiabele projectkosten hoger zijn dan € 1.000.000 er rekening moet worden gehouden met de netto inkomsten na afloop van het project. Deze netto inkomsten dienen dan van de reeds betaalde subsidie afgehaald te worden. Omdat de provincies geen risico willen lopen dat er subsidie teruggevorderd moet worden, is de grens die door de Europese Commissie op € 1.000.000 is gezet, ook bij deze openstelling gehanteerd.

Artikel 5 Subsidievereisten

In dit artikel wordt het kader gegeven voor de activiteiten waarop het innovatieproject betrekking moet hebben. Het project dient gericht te zijn op natuurinclusieve landbouw.

Het betreft een openstelling voor de provincie Groningen, daarom is het van belang dat het project grotendeels wordt uitgevoerd in de provincie Groningen en dat de resulaten in ieder geval binnen de provincie gedeeld worden. Dit kan via kennisbijeenkomsten, demonstraties, studiegroepen. Er moet een duidelijk beeld zijn op welke manier aan deze vereiste voldaan zal worden.

Een project moet minimaal betrekking hebben op één van de thema's zoals benoemd in lid 1 onder e. De provincie hecht belang aan de creatie van nieuwe marktconcepten en verdienmodellen voor natuurinclusieve landbouw. Omdat dit nog in de kinderschoenen staat, hebben we dit niet als verplicht thema aangemerkt. Het is echter wel aan te bevelen om wat betreft het eerste thema, 'verschuiving van de bestaande kostenreductiestrategie naar een meerwaarde strategie, met nieuwe marktconcepten, nieuwe verdienmodellen of meerwaardecreatie’, te laten zien in de aanvraag dat er in het project aandacht voor is, oftewel te laten zien dat er over nagedacht is.

Doel van de openstelling in het kader van maatregel 8 is om de activiteiten in het kader van de samenwerking voor innovatie in Europees verband te delen. In eerste instantie is daarvoor de brede, internationale communicatie van belang. Daarbij is het essentieel dat aanvragers via de website van het servicepunt EIP-AGRI nagaan welke activiteiten Europees al gaande zijn, om daar zo goed mogelijk bij aan te sluiten.

Het Servicepunt verzamelt de activiteiten in drie ‘groepen’:

• -

  Thematic Groups: breed over thema’s zoals biologische landbouw, melkveehouderij, tuinbouw etc.

• -

  Focus Groups: Specifiek over een onderwerp binnen een thema, zoals data binnen de melkveehouderij, nutrientenbalans in de akkerbouw etc.

• -

  Operational Groups: over projecten.

Op de website zijn overzichten te vinden van de verschillende groepen, waarbij ook de onderwerpen worden beschreven. Dit is terug te vinden op https://ec.europa.eu/eip/agriculture/en/my-eip-agri

De overzichten van Thematic Groups en Focus Groups zijn uitputtend in de zin dat daarin alle groepen terug te vinden zijn die tot nu toe zijn gevormd. Dat geldt op dit moment nog niet voor de Operational Groups. Deze lijst is naar haar karakter ook meer in beweging, maar kan in ieder geval als leidraad dienen voor eventuele contacten die interessant kunnen zijn.

Inmiddels zijn er groepen op veel verschillende onderwerpen. Desondanks kan het zijn dat met de aanvraag niet kan worden aangesloten bij één van de groepen. In dat geval kan mogelijk in overleg met het servicepunt EIP-AGRI een nieuwe groep worden gevormd. Om dit in goede banen te leiden moet contact opgenomen worden met het de Netwerk Support Unit van het Regiebureau POP (https://netwerkplatteland.nl/over-ons). Ook bij onduidelijkheden over de inhoud van verschillende groepen zijn zij het eerste aanspreekpunt.

Voor het doen van de aanvraag moet gebruik gemaakt worden van een door het SNN verstrekt aanvraagformulier. Deze is te vinden op www.snn.eu/pop3. Een aanvraag dient (bij voorkeur digitaal) via het SNN ingediend te worden bij de provincie

Artikel 6 Subsidiabele kosten

Voor de subsidiabele kosten worden de daarvoor bedoelde artikelen in de regeling gevolgd, waarbij met een bijdrage in natura wordt bedoeld ‘onbetaalde eigen arbeid’, zoals verwoord in artikel 1.11, lid 7, van de regeling. Met personeelskosten wordt bedoeld personeelskosten, zoals verwoord in artikel 1.9, van de regeling.

Indien een of meerdere projectpartners BTW niet kunnen verrekenen danwel compenseren, dan mogen de begrote kosten inclusief BTW opgevoerd worden. Er dient wel een BTW verklaring van de Belastingdienst overhandigd moeten worden zodat getoetst kan worden of een van de samenwerkingspartners de BTW daadwerkelijk niet kan verrekenen.

Op grond van de regeling zijn voorbereidingskosten uitgesloten van de mogelijkheid om subsidie voor te ontvangen. Met voorbereidingskosten wordt bedoeld voorbereidingskosten zoals verwoord in artikel 1.12, lid 3 van de regeling. Dit betekent dat kosten waarvoor verplichtingen zijn aangegaan vóór het indienen van de subsidieaanvraag, in geen geval subsidiabel zijn.

Artikel 7 Hoogte subsidie

Projecten moeten een bepaalde (financiële) omvang hebben om de administratieve kosten (per project) beheersbaar te houden. Vandaar dat een drempelbedrag is vastgesteld. Het doel is om zoveel mogelijk subsidiegeld te laten landen daar waar het hoort te landen. Aan de andere kant is het ook van belang dat voldoende initiatiefnemers kunnen worden beloond, waardoor er ook een maximum omvang van de subsidie is vastgesteld (€ 200.000).

Er is onderscheid gemaakt tussen projecten die direct betrekking hebben op de handel in en de voortbrenging van landbouwproducten, en projecten die dat niet hebben. Een project waarin het gebruik maken van een afvalproduct uit de landbouw, bijvoorbeeld mest, een onderdeel is, past dan (mits aan alle voorwaarden voldaan wordt) ook in deze regeling.

Onder het derde lid onder c in dit artikel wordt niet-productieve investeringen genoemd. In artikel 1.1 sub g, van de Verordening POP3 wordt dit gedefinieerd. Een niet-productieve investering heeft betrekking op natuur, landschap, water, milieu en klimaat. Niet-productieve investeringen zijn die investeringen die geen aanmerkelijke stijging van de waarde of rentabiliteit van het landbouw bedrijf tot gevolg hebben. Niet-productieve investeringen dragen bijvoorbeeld bij aan het milieu en ondersteunen aanpassing aan klimaatverandering (zoals regenwaterbuffers, stuwen, inrichting landschapselementen en verbeteren biodiversiteit). In het geval een investering een onrendabele top heeft, zal nog wel gemotiveerd moeten worden waarom het een productieve dan wel niet-productieve investering betreft. Een investering die gedaan wordt door een onderneming die daar ofwel meer inkomsten mee behaalt ofwel minder kosten gaat maken, heeft betrekking op een productieve investering. Het verhoogt de rentabiliteit van de onderneming en/of de waarde.

Ten aanzien van een beoogde investering binnen deze maatregel Samenwerking in het kader van het EIP zal door een aanvrager goed gemotiveerd moeten worden waarom het een productieve dan wel een niet-productieve investering is.

Voor projecten die betrekking hebben op landbouwproducten gelden de subsidie percentages zoals weergegeven in de tabel op de volgende pagina:

Voor projecten die geen directe betrekking hebben op landbouwproducten gelden de volgende subsidie­ percentages:

Artikel 8 Selectiecriteria, weging en selectie

De selectiecriteria zijn een belangrijk sturingsinstrument waarmee in het POP3-programma accenten kunnen worden aangebracht om in te spelen op de regionale en lokale context. De selectiecriteria zijn meetbaar en verifieerbaar en garanderen een gelijke en transparante behandeling van aanvragen. De criteria dragen bij aan een zo goed mogelijk gebruik en doelbereik van de beschikbare financiële middelen.

De aanvragen worden geselecteerd op basis van een aantal categorieën van criteria. Deze criteria zijn opgenomen in de scoretabel van bijlage 1 en zijn voorzien van een eigen toelichting. Op basis van de gescoorde punten worden projecten gerangschikt. Projecten die scoren beneden de drempel van 33 punten worden niet gehonoreerd (zie artikel 5).

Of alle projecten die 33 punten of meer scoren ook voor subsidie in aanmerking komen is onder andere afhankelijk van het beschikbare budget. Wanneer het totaal van de aanvragen met 33 punten of meer een groter beslag legt op de beschikbare middelen (subsidieplafond) krijgen de aanvragen met de meeste punten voorrang (ranking).

De beoordeling van projecten aan de hand van de scoretabel wordt gedaan door een onafhankelijke Adviescommissie POP3, ingesteld door Gedeputeerde Staten.

Nadat de adviescommissie de projecten heeft beoordeeld op de bijdrage aan de selectiecriteria volgt een subsidie-technische toets, een financiële toets en een EU-conformiteitstoets.

Artikel 9 Bevoorschotting op basis van realisatie (tussentijdse betaling)

Het is mogelijk om eens per kalenderjaar een verzoek tot voorschot in te dienen over de kosten die tot dan toe zijn gemaakt. Dit is een voorschot op de uiteindelijke vaststelling van de subsidie.

Toelichting Scoretabel

Deze toelichting is richtinggevend bedoeld. Het is aan de initiatiefnemers om na te gaan op welke wijze zij er uiteindelijk invulling aan geven. Per selectiecriterium zijn een aantal hulpvragen opgenomen om deze invulling gemakkelijker te maken.

De selectiecriteria bestaan steeds uit verschillende aspecten die in onderlinge samenhang worden bekeken.

Op basis van het belang wat gehecht wordt aan de verschillende selectiecriteria is hieraan vervolgens ook nog een wegingsfactor toegekend.

Toelichting per selectiecriterium

A. Effectiviteit wegingsfactor: 4

Met effectiviteit van de activiteit wordt bedoeld de mate waarin wordt bijgedragen aan het doel dat met de openstelling resp. de samenwerking wordt nagestreefd (‘wat voegt dit project toe’).

Bij het thema samenwerking gaat het niet alleen om het effect van de innovatie, als deze slaagt, maar ook om de meerwaarde van het samenwerkingsproces, dat leidt tot meer kennisdeling regionaal, nationaal, internationaal, ontstaan van nieuwe innovatie-verbindingen (zoals cross-overs tussen meerdere sectoren) en nieuw samenspel tussen ketenpartijen.

Voor effectiviteit geldt dat er groot belang wordt gehecht aan een daadwerkelijke bijdrage aan de beleidsdoelstelling, dus natuurinclusieve landbouw. Om die reden heeft dit criterium een wegingsfactor van 4.

Het eerste punt in de scoretabel onder a weegt zwaar in de toekenning van punten voor dit criterium. Hierbij is het ook van belang dat verschillende activiteiten binnen het project een samenhangend geheel vormen. Ter illustratie: een goed op elkaar afgestemde set van activiteiten binnen een project die bijdraagt aan de doelen zoals beschreven in artikel 3 (bodem en biodiversiteit) zal dus eerder 5 punten scoren dan een project met twee losse activiteiten, één voor bodem en één voor biodiversiteit.

Verder wordt zowel grote waarde gehecht aan projecten die werken aan een project met een uiterste variant van natuurinclusieve landbouw maar grote voorbeeldwerking hebben als projecten die misschien een minder uiterste variant van natuurinclusieve landbouw beogen maar die veelbelovend zijn als het gaat om een brede uitrol in de praktijk.

B. Kans op succes wegingsfactor: 3

“Kans op succes” wordt gedefinieerd als de kans dat de partijen er in slagen het innovatie-idee uit te werken. Dit betekent niet dat het innovatieproject ook moet slagen. Het samenwerkingsverband bestaat al en heeft een haalbare innovatie geïdentificeerd. Activiteiten betreffen uitwerking naar bijvoorbeeld technische specificaties, bouwen, uitwerken businessplan, proefopstelling. Ook onderdelen die betrekking hebben op inrichting van een demonstratie-inrichting en/of activiteiten kennisoverdracht en/of marktintroductie (eerste uitrol) kunnen onderdeel zijn van de aanvraag. De aanvrager levert een goed onderbouwd Plan van Aanpak hiervoor. In de fase “ontwikkelen innovatie” mag men resultaten van voorwerk verwachten, bij een gecombineerde aanvraag is aan te raden in de openstelling te eisen dat de aanvraag een go – no go moment bevat voor de ontwikkelfase.

Niet alleen samenwerking, maar ook communicatie over het project is van groot belang voor de kans op succes. Het is van belang dat de innovatie waar een aanvraag voor wordt ingediend niet alleen bestemd blijft voor degene die de aanvraag doet, maar juist dat de innovatie breed beschikbaar is, komt of wordt gemaakt voor de agrosector als geheel. In het projectplan moet de aanvrager in ieder geval aangeven hoe opgedane kennis en ervaring in de provincie Groningen wordt verspreid en gedeeld, maar ook hoe aangesloten wordt bij het Europese EIP-AGRI-netwerk.

Op dit criterium worden geen punten toegekend indien de randvoorwaarden niet in beeld zijn gebracht of het (beoogde) samenwerkingsverband zwak is. 5 punten kunnen bijvoorbeeld worden behaald indien alle randvoorwaarden in beeld zijn gebracht en zijn vertaald naar beheermaatregelen van een hoge kwaliteit, het samenwerkingsverband goed is en er een veelbelovend businessmodel achter het project ligt.

Omdat een redelijke kans op succes wel belangrijk is om ook goed te kunnen bijdragen aan de doelstelling, is er voor gekozen om dit criterium een wegingsfactor 3 toe te kennen.

C Mate van innovativiteit wegingsfactor: 2

Met innovativiteit kan hierbij gedoeld worden op het samenwerkingsproces als zodanig, op het onderwerp van de samenwerking of op beide.

Bij de beoordeling van de innovativiteit van het samenwerkingsproces wordt gekeken in hoeverre de voorgestelde samenwerking nieuwe verbanden/verbintenissen tot stand brengt. Hoe meer gangbaar de samenwerking tussen de partijen is, hoe minder punten er zullen worden toegekend. Wel geldt dat natuurinclusieve landbouw als innovatieve ontwikkelrichting wordt gezien waarbinnen het moeilijk is om hele innovatieve concepten te ontwikkelen. Daarom is er voor gekozen dit criterium niet heel zwaar mee te laten wegen en een wegingsfactor van 2 toe te kennen.

Voor de innovativiteit van het samenwerkingsproces geldt: als er een goed samenwerkingsverband is dan kan hier drie punten worden gescoord. Voor nieuwe of bijzondere verbanden en verbintenissen kunnen extra punten gegeven worden.

Voor de beoordeling van het onderwerp van de samenwerking/de beoogde innovatie zelf geldt: het gaat om de meerwaarde die de innovatie heeft, in de zin dat het gaat om het verschil dat het product (of dienst, proces, procedé enz) zelf te weeg kan brengen. Betreft de beoogde innovatie slechts een zeer geringe aanpassing van een bestaand product (of dienst, proces, procedé enz), dan wordt er geen punt toegekend. Betreft de beoogde innovatie bijvoorbeeld een geheel of vrijwel geheel nieuw product (of dienst, proces, procedé enz), dan zullen vier of vijf punten toegekend worden. Uitgangspunt hierbij is de indeling van de TU Delft in niveaus van innovatie waarbij geldt dat er meer punten gescoord kunnen worden naarmate de beoogde verandering groter is (dus van optimalisatie naar transitie loopt het mogelijke aantal punten op) :

• -

  Optimalisatie; een proces of activiteit beter en/of efficiënter later verlopen dan vroeger. Voorbeeld; gebruik van gewasbeschermingsmiddelen afstemmen op ziektedruk en weersomstandigheden.

• -

  Neveneffecten verminderen: activiteit zó veranderen dat er bijvoorbeeld minder emissies zijn. Voorbeeld; andere middelen gebruiken en preciezer toedienen.

• -

  Structureel vernieuwen; activiteit echt anders aanpakken. Voorbeeld; andere rassen en/of gewassen telen, die ziektedruk beter aankunnen en daarmee minder beschermingsmiddelen nodig hebben.

• -

  Transitie: Iets heel anders gaan doen om hetzelfde doel te bereiken. Voorbeeld: omschakelen naar een compleet andere manier/systeem van gewassen telen die past binnen natuurinclusieve landbouw.

D. Mate van efficiëntie wegingsfactor: 2

Efficiëntie betreft een goede onderbouwing van de voorziene kosten en uren en het benutten van bestaande kennis en kunde. Dit criterium heeft een wegingsfactor van 2.