Maatregelenverordening (4.1b)

Artikel 2

Als de uitkeringsgerechtigde naar het oordeel van het college tekortschietend besef van verantwoordelijkheid betoont voor de voorziening in het bestaan dan wel niet of onvoldoende de verplichtingen nakomt voortvloeiende uit de wet, met uitzondering van de verplichtingen als bedoeld in artikel 17, eerste lid van de Wwb, artikel 13 van de IOAW en IOAZ waaronder begrepen het zich jegens het college zeer ernstig misdragen, wordt overeenkomstig deze verordening een maatregel opgelegd.

Berekeningsgrondslag

Artikel 3

• 1.

  De maatregel wordt toegepast op de voor belanghebbende(n) van toepassing zijnde uitkeringsnorm.

• 2.

  In afwijking van het eerste lid kan de maatregel ook worden toegepast op de bijzondere bijstand indien:

  • a.

    aan belanghebbende bijzondere bijstand wordt verleend met toepassing van artikel 12 van de WWB; of

  • b.

    de verwijtbare gedraging van belanghebbende, in relatie met zijn recht op bijzondere bijstand, daartoe aanleiding geeft.

Het besluit tot opleggen van een maatregel

Artikel 4

In het besluit tot opleggen van een maatregel vermeldt het college in ieder geval:

• -

  de reden van de maatregel,

• -

  de duur van de maatregel,

• -

  het percentage waarmee de uitkering wordt verlaagd,

• -

  indien van toepassing, de reden om af te wijken van een standaardmaatregel.

Afwijken van de percentages

Artikel 5

Van de in deze verordening genoemde percentages kan naar beneden of naar boven worden afgeweken op grond van de ernst van de gedraging, de mate waarin de belanghebbende de gedraging verweten kan worden en de omstandigheden waarin de belanghebbende verkeert.

Afzien van het opleggen van een maatregel

Artikel 6

• 1.

  Het college ziet af van het opleggen van een maatregel indien:

  • a.

    elke vorm van verwijtbaarheid ontbreekt; of

  • b.

    de gedraging heeft plaatsgevonden meer dan één jaar vóór constatering ervan door het college.

• 2.

  Het college kan afzien van het opleggen van een maatregel indien het daarvoor dringende redenen aanwezig acht.

• 3.

  Indien het college afziet van het opleggen van een maatregel op grond van dringende redenen, wordt de belanghebbende daarvan schriftelijk mededeling gedaan.

Ingangsdatum en tijdvak

Artikel 7

• 1.

  De maatregel wordt opgelegd met ingang van de eerst volgende kalendermaand volgend op de datum waarop het besluit tot het opleggen van de maatregel aan de belanghebbende is bekendgemaakt. Daarbij wordt uitgegaan van de voor die maand geldende uitkeringsnorm.

• 2.

  In afwijking van het eerste lid kan de maatregel met terugwerkende kracht worden opgelegd, voor zover de uitkering of de bijzondere bijstand nog niet is uitbetaald.

• 3.

  Een maatregel wordt voor bepaalde tijd opgelegd. Een maatregel die voor een periode van meer dan drie maanden wordt opgelegd, wordt uiterlijk na drie maanden nadat deze ten uitvoer is gelegd heroverwogen.

Recidive en samenloop van gedragingen

Artikel 9

Bij de volgende gedragingen wordt de bijstand verlaagd met 5% van de uitkeringsnorm gedurende een maand:

• a.

  het zich niet tijdig laten registreren als werkzoekende bij het UWV WERKbedrijf, dan wel de inschrijving niet of niet tijdig verlengen;

• b.

  het niet binnen de gestelde termijn retourneren van het activiteitenformulier Wwb.

2e categorie

Artikel 10

Bij de volgende gedragingen wordt de bijstand verlaagd met 10% van de bijstand gedurende een maand:

• a.

  het later terugkeren van vakantie dan ingevolge artikel 13, eerste lid, onder e, van de

  WWB, dan wel artikel 6, eerste lid, onderdeel a van de IOAW, dan wel artikel 6, derde lid, onderdeel b van de IOAZ is toegestaan;

• b.

  het niet binnen de gestelde termijn ondertekenen of aan het college retourneren van een exemplaar van het werk-/trajectplan.

3e categorie

Artikel 11

Bij de volgende gedragingen wordt de bijstand verlaagd met 20% van de bijstand gedurende een maand:

• a.

  het niet dan wel niet tijdig voldoen aan een oproep om, in verband met de arbeidsinschakeling, op een aangegeven plaats en tijd verschijnen;

• b.

  het niet dan wel in onvoldoende mate meewerken aan een onderzoek naar de mogelijkheden tot arbeidsinschakeling, dan wel aan een onderzoek naar de geschiktheid voor scholing of opleiding;

• c.

  gedragingen die de inschakeling in de algemeen geaccepteerde arbeid belemmeren;

• d.

  het later terugkeren van vakantie dan ingevolge artikel 13, eerste lid, onder e, van de WWB, dan wel artikel 6, eerste lid, onderdeel a van de IOAW, dan wel artikel 6, derde lid, onderdeel b van de IOAZ is toegestaan en waarbij het re-integratie- en integratietraject wordt geschaad;

• e.

  het niet naar vermogen trachten algemeen geaccepteerde arbeid te verkrijgen;

• f.

  het weigeren het sollicitatieformulier in te leveren;

• g.

  het niet meewerken aan het opstellen, uitvoeren of evalueren van een plan van aanpak door een uitkeringsgerechtigde jonger dan 27 jaar;

• h.

  het niet voldoen aan de aan de ontheffing verbonden re-integratieverplichtingen die een alleenstaande ouder heeft als hem een ontheffing van de arbeidsplicht is verleend;

• i.

  het niet of niet tijdig meewerken aan de verplichting zich te onderwerpen aan een noodzakelijke behandeling van medische aard.

4e categorie

Artikel 12

Bij de volgende gedragingen wordt de uitkering verlaagd met 50% gedurende een maand:

• a.

  bij het in onvoldoende mate nakomen van de verplichting gebruik te maken van de geboden voorzieningen gericht op re-integratie en integratie van de belanghebbende;

• b.

  het niet voldoen aan de verplichting tot het leveren van een tegenprestatie naar vermogen;

• c.

  het door de uitkeringsgerechtigde jonger dan 27 jaar in de vier weken voorafgaand aan zijn uitkeringsaanvraag onvoldoende verrichten van aantoonbare inspanningen om werk dan wel onderwijs te vinden.

5e categorie

Artikel 13

Bij de volgende gedragingen wordt de uitkering verlaagd met 100% van de uitkering gedurende een maand:

• a.

  het niet aanvaarden van algemeen geaccepteerde arbeid;

• b.

  het door eigen toedoen niet behouden van algemeen geaccepteerde arbeid;

• c.

  het weigeren gebruik te maken van de aangeboden voorzieningen tot arbeidsintegratie of de aangeboden ondersteuning gericht op arbeidsintegratie.

IOAW- en IOAZ-uitkering: ontslag

Artikel 14

• 1.

  Een IOAW/IOAZ-uitkering wordt blijvend of tijdelijk verlaagd als de uitkeringsgerechtigde

  • a.

    op staande voet is ontslagen of

  • b.

    zelf ontslag heeft genomen.

• 2.

  De hoogte van deze maatregel is gelijk aan het verloren netto inkomen.

• 3.

  Als de uitkeringsgerechtigde is ontslagen en hiermee heeft ingestemd of hiertegen geen verweer heeft gevoerd wordt de uitkering verlaagd met 100% gedurende een maand.

IOAW-uitkering: nalaten werkaanvaarding

Artikel 18

Het college kan voor de uitvoering van deze verordening nadere regels vaststellen.

Onvoorziene situaties

Artikel 19

In gevallen, die de uitvoering van deze verordening betreffen en waarin deze verordening niet voorziet, beslist het college.

Inwerkingtreding

Artikel 20

• 1.

  Deze verordening treedt in werking op 1 mei 2013.

• 2.

  Op het moment dat deze verordening in werking treedt, wordt de op 22 februari 2012 vastgestelde Maatregelenverordening ingetrokken.

Citeertitel

Artikel 21

Deze verordening wordt aangehaald als: Maatregelenverordening.

Aldus besloten in de openbare raadsvergadering van 24 april 2013

mr. G. Raaben dr. J.C. Gerritsen

griffier voorzitter

Toelichting bij de Maatregelenverordening

Artikelsgewijze toelichting

Artikel 1 Begripsomschrijvingen

Dit artikel behoeft geen toelichting

Artikel 2 Het opleggen van een maatregel

Dit artikel behoeft geen toelichting.

Artikel 3 De berekeningsgrondslag

Eerste lid:

In dit lid is het uitgangspunt vastgelegd dat een maatregel wordt opgelegd op de voor belanghebbende (n) van toepassing zijnde uitkeringsnorm. Onder de uitkeringsnorm wordt verstaan de wettelijke norm, inclusief (eventuele) gemeentelijke toeslag of verlaging en inclusief vakantietoeslag.

Tweede lid:

Deze bepaling maakt het mogelijk dat het college in incidentele gevallen een maatregel oplegt over de bijzondere bijstand. Er moet dan wel een verband bestaan tussen de gedraging van een belanghebbende en zijn recht op bijzondere bijstand.

Artikel 4 Het besluit tot opleggen van een maatregel

Het verlagen van de uitkering omdat een maatregel wordt opgelegd, vindt plaats door middel van een besluit. Wanneer de maatregel bij een lopende uitkering wordt opgelegd, wordt een besluit tot vaststelling van de uitkering op grond van artikel 45 WWB of artikel 5 IOAW/IOAZ genomen.

Wordt een maatregel met terugwerkende kracht opgelegd, dan moet een besluit tot herziening van de uitkering worden genomen (artikel 54, derde lid WWB of artikel 17, lid 3 IOAW/IOAZ). Tegen beide besluiten kan door de belanghebbende bezwaar en beroep worden aangetekend.

In dit artikel wordt aangegeven wat in het besluit in ieder geval moet worden vermeld. Deze eisen vloeien rechtstreeks voort uit de Algemene wet bestuursrecht (Awb) en dan met het motiveringsbeginsel. Het motiveringsvereiste houdt onder andere in dat een besluit kenbaar is en van een deugdelijke motivering wordt voorzien.

Artikel 5 Afwijken van de percentages

Bij het verlagen van de uitkering dient er een belangenafweging plaats te vinden. Hierbij dient onder meer aan de orde te komen of er zich in de persoon of anderszins omstandigheden voordoen die aanleiding geven om van de bevoegdheid af te zien en een minder hoge verlaging te realiseren, dan wel een hogere verlaging te realiseren. Hierbij kan gedacht worden aan de duur van de gedragingen, de zwaarte en de omvang van de gevolgen.

De uitkeringsgerechtigde zal het ontbreken van verwijtbaarheid of eventuele verzachtende omstandigheden aannemelijk moeten maken. Het uitgangspunt hierbij is dat de bewijslast bij de uitkeringsgerechtigde ligt.

Artikel 6 Afzien van het opleggen van een maatregel

Eerste lid:

Het afzien van het opleggen van een maatregel ‘indien elke vorm van verwijtbaarheid’ ontbreekt, is geregeld in artikel 18, tweede lid, WWB of artikel 20, lid 3 IOAW/IOAZ.

Een andere reden om af te zien van het opleggen van een maatregel is dat de gedraging te lang geleden heeft plaatsgevonden (verjaring). Omwille van de effectiviteit (‘lik op stuk’) is het nodig dat een maatregel spoedig nadat de gedraging heeft plaatsgehad, wordt opgelegd. Om deze reden wordt onder b. geregeld dat het college geen maatregelen oplegt voor gedragingen die langer dan één jaar geleden hebben plaatsgevonden, gerekend vanaf het moment van de constatering.

Tweede lid:

Hierin wordt geregeld dat het college kan afzien van het opleggen van een maatregel indien het daarvoor dringende redenen aanwezig acht. Wat dringende redenen zijn, is afhankelijk van de concrete situatie en kan dus niet op voorhand worden vastgelegd.

Derde lid:

Het doen van een schriftelijke mededeling dat het college afziet van het opleggen van een maatregel wegens dringende redenen is van belang in verband met eventuele recidive.

In individuele gevallen is het mogelijk af te zien van het opleggen van een maatregel en in plaats daarvan een waarschuwing te geven. In dat geval wordt gebruik gemaakt van het eerste lid, onderdeel a (afzien van een maatregel omdat elke vorm van verwijtbaarheid ontbreekt) of het tweede lid (afzien van een maatregel omdat daarvoor dringende redenen aanwezig zijn).

Artikel 7 Ingangsdatum en tijdvak

Eerste lid:

Het opleggen van een maatregel vindt plaats door het verlagen van de uitkering. Verlaging van de uitkering kan in beginsel op twee manieren:

• 1.

  met terugwerkende kracht, door middel van een herziening van de uitkering; of

• 2.

  door middel van verlaging van het uitkeringsbedrag in de eerstvolgende maand(en).

Het verlagen van de uitkering die in de nabij toekomst wordt verstrekt, is de gemakkelijkste methode. Gemeenten hoeven in dat geval niet over te gaan tot herziening van de uitkering en het te veel betaalde bedrag aan uitkering terug te vorderen. Om die reden is in dit lid vastgelegd dat een maatregel wordt opgelegd met ingang van de eerstvolgende kalendermaand, waarbij wordt uitgegaan van de voor die maand geldende uitkeringsnorm.

Tweede lid:

Wanneer een uitkeringsbedrag nog niet (volledig) aan de uitkeringsgerechtigde is uitbetaald, kan het praktisch zijn om de verlaging van de uitkering te verrekenen met het bedrag dat nog moet worden uitbetaald. In dat geval moet de uitkering wel worden herzien en teruggevorderd.

Derde lid:

Dit lid regelt dat een maatregel voor bepaalde tijd wordt opgelegd. Door een maatregel voor een bepaalde periode op te leggen, weet de uitkeringsgerechtigde die met een maatregel wordt geconfronteerd waar hij aan toe is. Het college kan na afloop van de periode waarvoor de maatregel is getroffen opnieuw een maatregel opleggen. Hiervoor is dan wel weer een apart besluit nodig.

Wordt een maatregel voor een langere duur dan drie maanden opgelegd, dan zal het college de maatregel aan een herbeoordeling moeten onderwerpen.

Gemeenten mogen zelf bepalen wanneer die herbeoordeling plaatsvindt, als dat maar gebeurt binnen drie maanden nadat het besluit is genomen. Bij zo’n herbeoordeling hoeft niet opnieuw een besluit te worden genomen, waarbij alle relevante feiten en omstandigheden opnieuw tegen het licht worden gehouden. Een marginale beoordeling volstaat: het college moet beoordelen of het redelijk is dat de opgelegde maatregel wordt gecontinueerd. Daarbij kan worden gekeken naar de omstandigheden waarin betrokkene verkeert, maar bijvoorbeeld ook of de betreffende persoon nu wel aan zijn verplichtingen voldoet. In een dergelijke situatie kan ook overwogen worden om het percentage waarmee de uitkering verlaagd wordt te verhogen, omdat de al toegepaste verlaging kennelijk niet het gewenste effect heeft.

Artikel 8 Recidive en samenloop van gedragingen

Recidive en samenloop van gedragingen

• 1.

  Indien er binnen een jaar na een eerste verwijtbare gedraging sprake is van herhaald verwijtbaar gedrag, wordt de grotere mate van verwijtbaarheid tot uitdrukking gebracht in een verdubbeling van de duur van de verlaging. Een verwijtbare gedraging is de gedraging waarbij een verlaging heeft plaatsgevonden, de gedraging waarbij een waarschuwing is gegeven, dan wel de gedraging waarbij op grond van de omstandigheden van de uitkeringsgerechtigde of wegens dringende reden geen verlaging plaatsvindt.

• 2.

  Dit artikel ziet op verschillende gedragingen van een uitkeringsgerechtigde die (min of meer) gelijktijdig plaatsvinden. Als hier sprake van is wordt bij het opleggen van een maatregel uitgegaan van de gedraging waarop de zwaarste maatregel van toepassing is. Ook als sprake is van verwijtbare gedragingen door verschillende gezinsleden, in geval van een gezinsuitkering, wordt in het algemeen alleen een verlaging uit de hoogste categorie getroffen.

Artikel 9 1e categorie

Dit artikel behoeft geen toelichting.

Artikel 14 Ioaw- en Ioaz-uitkering: ontslag

De Ioaw- en Ioaz-uitkering kent een aparte maatregel, die inhoudt, dat een uitkering verlaagd kan worden met de hoogte van het inkomen, dat verloren is gegaan als gevolg van ontslag op staande voet of het zelf ontslag nemen. Deze verlaging kan blijvend of tijdelijk zijn.

Of een uitkering blijvend of tijdelijk wordt verlaagd is afhankelijk van de ernst van de gedraging, de mate van verwijtbaarheid en de omstandigheden, waarin de uitkeringsgerechtigde verkeert.

Deze maatregel kan wel tot gevolg hebben, dat de uitkeringsgerechtigde een beroep moet doen op de WWB, waar de vermogenstoets geldt.

Als de uitkeringsgerechtigde niet heeft geprotesteerd tegen een ontslag wordt de uitkering gedurende één maand geheel geweigerd.

Artikel 15 Ioaw-uitkering: nalaten werkaanvaarding

Een Ioaw-uitkering kan blijvend of tijdelijk worden verlaagd met het inkomen, dat verkregen had kunnen worden als de uitkeringsgerechtigde algemeen geaccepteerde arbeid had kunnen aanvaarden, maar dit niet heeft gedaan of onvoldoende meewerkt om arbeid te verkrijgen. Ook deze verlaging kan blijvend of tijdelijk zijn. Of een uitkering blijvend of tijdelijk wordt verlaagd is afhankelijk van de ernst van de gedraging, de mate van verwijtbaarheid en de omstandigheden, waarin de uitkeringsgerechtigde verkeert.

Hoofdstuk 4 Overige gedragingen die leiden tot een maatregel

Artikel 16 Tekortschietend besef

Met het in dit artikel genoemde benadelingsbedrag wordt bedoeld de omvang van de uitkering die niet verstrekt zou zijn indien er geen sprake zou zijn van tekortschietend besef van verantwoordelijkheid.

Bij een tekortschietend besef van verantwoordelijkheid kan gedacht worden aan de situatie dat de uitkeringsgerechtigde heeft nagelaten zich te verzekeren tegen ziektekosten, brand, inbraak en dergelijke. Evenzeer mag in redelijkheid gevergd worden dat men zich niet nodeloos in bijstandsbehoevende omstandigheden brengt, bijvoorbeeld door het doen van bepaalde onverantwoorde uitgaven, het niet meewerken aan een schuldhulpverleningstraject, het te snel interen van vermogen, het verkopen van de woning beneden de marktwaarde, onderbedeling bij echtscheiding, het niet instellen van alimentatievordering of het geen of te laat aanvragen van een voorliggende voorziening. Het aangehaalde is uiteraard niet limitatief en slechts als voorbeeld gegeven ter verduidelijking. Er kunnen zich meerdere situaties voordoen die hier ook onder vallen.

Artikel 17 Ernstige misdragingen

Onder de term ‘ernstige misdragingen’ kunnen diverse vormen van agressie worden verstaan, zij het dat er sprake moet zijn van verwijtbaarheid en van gedrag dat in het normale menselijke verkeer in alle gevallen als onacceptabel kan worden beschouwd.

Gemeenten kunnen alleen een maatregel opleggen indien er een verband bestaat tussen de ernstige misdraging en (mogelijke) belemmeringen voor de gemeente bij het vaststellen van het recht op een uitkering. Vandaar dat in dit artikel wordt bepaald dat de zeer ernstige misdragingen moeten hebben plaatsgevonden onder omstandigheden, die rechtstreeks verband houden met de uitvoering van de wet. Het gaat hier dan ook om agressief gedrag, gericht tegen de leden van het college en medewerkers van de gemeente die belast zijn met de uitvoering van de wet.

Er is in deze gekozen om niet één specifieke maatregel te noemen. De maatregel is 50% van de uitkeringsnorm bij de eerste gedraging en 100% van de uitkeringsnorm bij de tweede en volgende gedraging. Het agressieve gedrag kan bestaan uit: discriminatie naar geslacht, geloof of ras, dreiging met geweld, verbaal geweld (schreeuwen), intimidatie, sexuele intimidatie, vernieling, stalking, het dragen van wapens of gevaarlijke voorwerpen en alle vormen van fysiek geweld.

Het opleggen van een maatregel staat geheel los van het doen van aangifte bij de politie en eventuele andere ordemaatregelen.