Besluit van de gemeenteraad van de gemeente Heemskerk houdende regels omtrent het werken aan veiligheid en handhaving 2021 - 2024

1 Inleiding

Als gemeente Heemskerk streven wij naar een zo veilig mogelijke leefomgeving voor onze inwoners en bezoekers. Met onze zorg- en veiligheidspartners werken we integraal samen om de prioriteiten voor de aankomende vier jaar in te vullen. Om de openbare orde en veiligheid te verbeteren is een integrale aanpak van deze partners van groot belang. Dit vergt samenwerking en goede communicatie waarbij duidelijke kaders van belang zijn voor het gemeentelijk handelen en de verwachte inspanningen van de betrokken partners.

Het is niet altijd vanzelfsprekend dat de gemeente en haar zorg- en veiligheidspartners de belangrijkste rol spelen van het oplossen van vraagstukken op het gebied van veiligheid en handhaving. Ondernemers, inwoners en maatschappelijke organisaties kunnen vaak gezamenlijk het beste beeld schetsen over de veiligheid in hun wijk of dorp. De gemeente gaat hierin op zoek naar een goede samenwerking met de desbetreffende partners, om vervolgens een gebiedsgerichte of maatwerk aanpak te bewerkstelligen. Problematiek op het gebied van integrale veiligheid kan op deze manier eerder worden waargenomen, waardoor preventie binnen verschillende thema’s wordt gestimuleerd.

De regierol op het gebied van veiligheid ligt bij de gemeente. Dit houdt in dat de gemeente verantwoordelijk is voor investeringen om het welzijn van haar inwoners en bezoekers te stimuleren. Hiervoor zijn kaders nodig in de vorm van een Integraal Veiligheids- en Handhavingsplan. Er is gekozen voor een vierjarig (2021-2024) plan dat fungeert als kadernota voor het veiligheidsbeleid. De kaders richten zich op actuele veiligheidsthema’s binnen de gemeente.

De doorvertaling van het Integraal Veiligheids- en Handhavingsplan wordt weergeven in een jaarlijks uitvoeringsprogramma waarin de kaders zijn geoperationaliseerd.

1.1 Leeswijzer

In hoofdstuk 2 zijn de strategische uitgangspunten beschreven die we hanteren bij de uitvoering van het Integraal Veiligheids- en Handhavingsplan. Vervolgens wordt in hoofdstuk 3 per voorgestelde prioriteit kort toegelicht waarom we voor die prioriteit kiezen, de ambitie en de aanpak en vervolgens de randvoorwaarden, aandachtsgebied, partners en de rol die inwoners en ondernemers (kunnen) spelen in de aanpak van de prioriteit. De randvoorwaarden geven daarbij de kaders aan waaruit concrete acties en interventiemogelijkheden kunnen worden uitgevoerd. In hoofdstuk 4 komen de overige strategische thema’s aan bod. Het laatste hoofdstuk gaat in op de verantwoording, coördinatie, beleidscyclus en begroting die bij dit Integraal Veiligheids- en Handhavingsplan horen.

2 Strategie

Effectieve inzet op het veiligheidsdomein vereist keuzes over prioriteiten, instrumenten en samenwerking met veiligheidspartners. Deze keuzes zijn verankerd in dit Integraal Veiligheids- en Handhavingsplan (IVHP). In de Politiewet 2012 is vastgesteld dat de gemeenteraad ten minste eenmaal in de vier jaar de doelen vaststelt die de gemeente op het terrein van veiligheid nastreeft voor de handhaving van de openbare orde en de hulpverlening door de politie. Hiermee wordt bedoeld het Integraal Meerjarenbeleidsplan Veiligheid (IMV) van de politie eenheid Noord-Holland. Het IVHP omvat deze doelen en dient daarmee als basis voor de afspraken met de politie. Het IVHP is gebaseerd op het Kernbeleid Veiligheid 2017 van de VNG.

2.1 Veilig Heemskerk

Wij willen dat inwoners, ondernemers en bezoekers zich veilig en welkom voelen. In het “Coalitieakkoord 2018 – 2022” wordt daarom ook aangegeven dat Veiligheid, Toezicht en Handhaving belangrijke publieke overheidstaken zijn.

Met het IVHP willen wij de volgende ambitie nastreven: “Zichtbaar en merkbaar veiliger”. Veiligheid is niet een taak van de overheid alleen. Een goede samenwerking met de inwoners, het bedrijfsleven en instellingen is onmisbaar. Wij zijn van mening dat intensiever moet worden ingezet op openbare orde, veiligheid en de veiligheidsregio. Door de “Veiligheidsmonitor” weten wij hoe de Heemskerkse inwoners de leefbaarheid en veiligheid in onze gemeente ervaren. Deze monitor maakt inzichtelijk waar zich mogelijke knelpunten voordoen en op welke thema’s extra inzet nodig is. Ook de rol van de wijkagenten is van essentieel belang, omdat zij bekend zijn met de wijken weten zij wat er speelt en kunnen inwoners waar nodig aanspreken.

Er zijn veel jongeren in Heemskerk waar het heel goed mee gaat. Er is ook een groep jongeren die aandacht behoeven. De jeugdoverlast bijvoorbeeld, die wordt aangepakt. Onze jeugdboa’s gaan preventieve en hulpverlenende taken uitvoeren bij de rustige jeugdgroepen en kunnen deze taken intensiveren naarmate de groep overlastgevend wordt. Ze zijn opgeleid om het contact met zeer lastige jeugdgroepen te onderhouden en zo nodig te herstellen. Indien de situatie daarom vraagt, kunnen jeugdboa’s hun handhavingsbevoegdheid inzetten, maar de focus ligt in eerste aanleg op het sociale vlak.

De politie-eenheid Noord-Holland heeft een IMV 2019 – 2022 vastgesteld. Dit plan bevat thema’s die door gemeenten, Openbaar Ministerie (OM) en politie als prioriteit worden gezien. Op hoofdlijnen zijn de ambities op eenheidsniveau beschreven. Dit betekent samen werken aan veiligheid aan de vier geprioriteerde thema's:

• 1.

  Aanpak van criminaliteit met een ondermijnend effect op de samenleving.

• 2.

  Versterken ketensamenwerking tussen het zorg- en het veiligheidsdomein.

• 3.

  Contraterrorisme en tegengaan van polarisering, radicalisering en extremisme.

• 4.

  Aanpak cybercrime en gedigitaliseerde vormen van criminaliteit.

Het is essentieel dat gemeenten bijdragen aan de financiering van deze thema’s.

Regierol

De gemeente heeft de regierol op het lokaal veiligheidsbeleid. Om dit goed te kunnen invullen maken we een IVHP. Met dit plan zorgen we voor een goede afstemming met lokale veiligheidspartners en stellen we beleidskaders. De gemeenteraad heeft daarmee een middel om te sturen op het lokale veiligheidsbeleid en de prioriteiten in de aanpak van de veiligheidsproblemen. Op basis hiervan wordt jaarlijks een uitvoeringsprogramma opgesteld. In het uitvoeringsprogramma wordt meer concreet aangegeven wat er dat jaar wordt gedaan op het gebied van veiligheid en handhaving. De prioriteiten worden steeds opnieuw aan de actualiteit getoetst en waar nodig aangepast. Dit uitvoeringsprogramma wordt door het college vastgesteld.

2.2 Aangrenzend beleid

Ons veiligheidsbeleid hangt nauw samen met andere beleidsterreinen. Om die integraliteit te bereiken, werken wij permanent samen met onze veiligheidspartners. Daarmee staat in dit IVHP een relatie met aangrenzend beleid, onder andere:

• -

  Veiligheidsagenda van het Rijk.

• -

  Kernbeleid Veiligheid VNG.

• -

  Integraal Meerjarenbeleidsplan Veiligheid 2019 – 2022 politie-eenheid Noord-Holland.

• -

  Meerjarenagenda Zorg & Veiligheidshuizen.

• -

  Visie Regionaal Informatie Expertise Centrum Noord-Holland.

• -

  Regionaal Beleidsplan Veiligheidsregio Kennemerland.

• -

  Regionaal Risicoprofiel Veiligheidsregio Kennemerland.

• -

  Regionaal Crisisplan Veiligheidsregio Kennemerland.

• -

  Coalitieakkoord 2018-2022 gemeente Heemskerk.

• -

  Begroting gemeente Heemskerk.

• -

  Algemene Plaatselijke Verordening, gemeente Heemskerk.

• -

  Handhavingsplan Wabo+ 2021 - 2024, gemeente Heemskerk.

• -

  Bibob beleid, gemeente Heemskerk.

• -

  Beleidsplan Sociaal Domein 2020 – 2023 (inclusief Beleidsnota Sport en Bewegen 2020-2023), gemeente Heemskerk.

• -

  Verkeer- en Vervoerbeleid Heemskerk 2017.

Handhaving van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht, Wet Kinderopvang en Drank- en Horecawet wordt verwezen naar het “Handhavingsplan Wabo+ 2021-2024”, waarin tevens de aanpak en prioritering zijn opgenomen.

2.3 Reguliere werkzaamheden

Naast de thema’s en prioriteiten zoals genoemd in dit IVHP zijn er uiteenlopende onderwerpen die vanuit het reguliere takenpakket op het gebied van Veiligheid en Handhaving prioriteit hebben. Deze onderwerpen zijn meegenomen in het uitvoeringsprogramma.

2.4 Uitgangspunten

Samen met inwoners en andere veiligheidspartners werkt de gemeente elke dag aan de veiligheid en de leefbaarheid van Heemskerk. Het is een samenspel van verschillende soorten inbreng, samen met partners, organisaties én inwoners en ondernemers. Dit vraagt vertrouwen in elkaar en een goede samenwerking. Vanuit deze context is het zaak van buiten naar binnen te werken en samen te werken waar dat helpt, en waar nodig uit te breiden en te intensiveren. In het IVHP kiezen wij ervoor om vooral voort te bouwen op wat er al is, bestaande werkwijzen die succesvol te versterken en aan te sluiten bij trends en ontwikkelingen. De uitganspunten sluiten aan bij de “Organisatievisie 2018 – 2022” van onze gemeente. We zitten niet vooraan, maar zijn een ‘slimme volger’. Dit betekent dat wij in staat zijn om tijdig invulling te geven aan nieuwe ontwikkelingen en leren van andere gemeenten die verder zijn dan wijzelf. Voor het IVHP hanteren wij de onderstaande strategische uitgangspunten:

Integrale benadering

Veiligheid is een vraagstuk dat niet op zichzelf staat, het gaat om leefbaarheid in de brede zin van het woord. Dat vraagt een integrale benadering. Daarom kiezen we voor een integraal veiligheids- én handhavingsplan. We leggen de verbinding tussen het fysieke en het sociale domein. Dat doen we door op de hoofdthema’s het vraagstuk te definiëren breder dan alleen op het gebied van veiligheid. Vanuit de fysieke en sociale context ontstaan vraagstukken op het gebied van veiligheid en handhaving. Deze veiligheidsvraagstukken worden niet alleen veroorzaakt vanuit de context, maar kan ook een bijdrage leveren aan het oplossen van het vraagstuk.

Samenwerken

Op lokaal en regionaal niveau werken we met betrokken partijen samen om Heemskerk leefbaar en veilig te houden. Deze samenwerking is cruciaal voor de uitwisseling van informatie en om een sluitende aanpak voor diverse veiligheidsvraagstukken te realiseren.

Lokaal samenwerken

Op lokaal niveau werken wij samen in de (lokale) veiligheidsdriehoek met de politie en het OM. Naast de veiligheidsdriehoek bestaan er andere samenwerkingsverbanden zoals Koninklijke Horeca Nederland, ondernemersverenigingen, bewonersorganisaties, woningcorporatie Woon op Maat, Stichting Welschap. Deze samenwerking is van belang om op alle terreinen van veiligheid en handhaving over de juiste expertise en ervaring te kunnen beschikken.

Regionaal samenwerken

De regionale samenwerking tussen de negen gemeenten in de regio Kennemerland vindt plaats in de Werkgroep Integrale Veiligheid (WIV). Daarnaast vindt er samenwerking plaats met andere partijen als de Veiligheidsregio Kennemerland, enkele justitiële- en zorgpartners in het Zorg- en Veiligheidshuis (o.a. politie, OM, Reclassering, Raad voor de Kinderbescherming, Veilig Thuis en Jeugd en Gezinsbeschermers), de Omgevingsdienst IJmond en het Regionaal Informatie- en Expertisecentrum (RIEC). De samenwerking tussen gemeenten, OM en politie in de eenheid Noord- Holland vindt plaats in het Samenwerkingsverband Integrale Samenwerking (SIV). We werken ook samen met onze buurgemeenten Beverwijk en Velsen waar het gaat om grensoverschrijdende vraagstukken (onder andere jeugdoverlast en aanpak drugs).

Samenwerking Handhaving en Politie

Waar de politie zich richt op de openbare orde en veiligheid, richten onze boa’s zich vooral op de handhaving van de leefbaarheid. Zij hebben een signalerende en controlerende rol. Door toezicht en handhaving pakken zij overlast aan die de leefbaarheid van Heemskerk aantasten (bijvoorbeeld verkeerd aangeboden huisvuil, parkeerovertredingen en hondenpoep). De handhaving zet zich dagelijks in om sociale overlast tegen te gaan (bijvoorbeeld hinderlijk gedrag van hangjongeren). In de praktijk is er wel overlap in de taken van handhaving en politie. Denk hierbij bijvoorbeeld aan sanctioneren op parkeer- overtredingen en jeugdoverlast. In Heemskerk werken politie en handhaving nauw samen, wisselen zij informatie uit en kunnen beide partijen altijd assistentie aan elkaar vragen.

Samenwerking in de gemeentelijke organisatie

Binnen de afdeling veiligheid en handhaving wordt er integraal samengewerkt tussen de handhaving- en beleidsteams. Daarnaast wordt er samenwerking gezocht met name met het team Strategie en Beleid. Als het nodig en wenselijk is worden ook andere teams van de domeinen Fysiek, Sociaal en Dienstverlening betrokken. Dat noemen we opgave-gericht werken.

Samen met inwoners, bezoekers en ondernemers

Inwoners en ondernemers van Heemskerk weten wat er speelt in hun buurt, ook op veiligheid en leefbaarheid. Daarom luisteren wij goed naar onze inwoners en spelen wij in op wat zij goed vinden gaan en waar zij last van hebben. Dit doen wij onder andere door het laten uitvoeren van de “Veiligheidsmonitor”. Vanuit het ministerie van Justitie en Veiligheid wordt tweejaarlijks een enquête afgenomen door het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) en I&O Research. Heemskerk heeft zich hierbij aangesloten. De betrokkenheid van onze inwoners en de rol die zij spelen om Heemskerk nog veiliger te maken is zeer belangrijk. Vanuit dit uitgangspunt werken wij samen met inwoners aan veiligheidsproblemen in de leefomgeving.

Zelfredzaamheid en eigen verantwoordelijkheid

Van onze inwoners, bezoekers en ondernemers verwachten wij ook eigen inspanningen om de veiligheid en leefbaarheid te bevorderen. Daarbij zullen wij dit waar nodig en mogelijk faciliteren. Voorbeelden zijn de WhatsApp-groepen, het doen van aangiften bij misdrijven en het meedenken over verbeteringen in de woon- en leefomgeving. Als gemeente nemen wij de verantwoordelijkheid voor heldere communicatie en informatie-uitwisseling met alle betrokkenen en vooral met de inwoners.

Gebiedsgerichte aanpak

Wij kiezen vaker dan in het verleden voor een gebiedsgerichte aanpak. Gebiedsgerichte aanpak maakt het mogelijk vraagstukken integraal aan te vliegen. Onderdeel van die gebiedsgerichte aanpak is dat alle relevante partners samen werken om een vraagstuk op te lossen. De context van het vraagstuk wordt geschetst. Er wordt bekeken met welke mix aan maatregelen en beleid het vraagstuk zo goed mogelijk kan worden opgelost of de overlast kan worden beperkt. Deze extra inzet op een gebiedsgerichte aanpak staat naast de blijvende aandacht voor vraagstukken die in de gehele gemeente in de breedte worden opgepakt (parkeertoezicht, prikacties op fiets parkeren en dergelijke). Het zijn echter wel accentverschillen en het leidt tot een andere prioritering.

Datagericht en informatie gestuurd

De komende jaren willen we blijven investeren in een goede informatiepositie. Een van de ontwikkelingen daarbinnen is het data-gestuurde werken door middel van handige tools. Data-gestuurd werken helpt ons vooral om informatie sneller en efficiënter in kaart te kunnen brengen om complexe veiligheidsvraagstukken aan te pakken zoals bijvoorbeeld ondermijning. Dit versterkt de informatiepositie en maakt het mogelijk om (nog) informatie-gerichter te werken, voor zowel beleid als handhaving.

Voor de handhaving in Heemskerk wordt zo veel mogelijk gebruik gemaakt van informatiegestuurd handhaven. Dit houdt in dat de handhavingsinzet wordt bepaald op basis van informatie uit verschillende bronnen zoals waarnemingen en interventies van de handhavers op straat, overlastmeldingen van inwoners en politie registraties. Door diverse bronnen te combineren wordt meer betekenis gegeven aan informatie. Naast repressieve inzet kan ook steeds meer preventief actie worden ondernomen. Informatiegestuurd handhaven biedt de mogelijkheid tot effectievere en efficiëntere sturing en inzet. Onze regierol wordt hierdoor beter uitgevoerd doordat de veiligheidsproblemen vroegtijdig gesignaleerd worden. De uitkomsten van de handhavingsactiviteiten zorgen voor input voor bijstelling en aanpassing van beleid.

2.5 Trends en ontwikkelingen

Een trend of ontwikkeling betekent vaak een nieuwe situatie, een nieuw probleem en dus vaak ook een nieuwe of gewijzigde aanpak. De maatschappij verandert snel en inwoners zijn steeds kritischer. Onze organisatie is wendbaar en flexibel om hierop in te spelen. Dit betekent dat wij in staat zijn om tijdig invulling te geven aan nieuwe ontwikkelingen. Dat maakt het voor ons uitdagend om in te schatten wat bedreigingen zijn en waar kansen liggen. De komende jaren zetten we hier onder andere verder op in door veiligheidsvraagstukken integraal aan te pakken en meer ‘aan de voorkant’ te zitten door een preventieve insteek zoals vroegsignalering. De trends en ontwikkelingen die wij nu zien op veiligheid en handhaving zijn:

Toename van onzichtbare en complexere vormen van criminaliteit

We zien een toename van signalen van ondermijnende criminaliteit, waaronder drugscriminaliteit, witwassen, arbeidsuitbuiting en mensenhandel. Legale voorzieningen worden gebruikt voor illegale structuren. Deze vorm van criminaliteit is vaak onzichtbaar en complex en heeft impact op de gemeenschap. De verwachting is dat deze trend de komende jaren toeneemt.

Meer complexe vraagstukken

Er is een zichtbare verwevenheid tussen verschillende veiligheidsthema’s zoals zorg en veiligheid. Dit zorgt voor een toenemende behoefte en noodzaak aan integraal (samen)werken en regie in de keten voor veiligheids- en zorgvraagstukken.

Toenemende invloed van social media en de relatie met online veiligheid

De wereld wordt kleiner en berichten hebben een steeds groter bereik. Vooral jongeren ervaren de risico’s en gevaren van social media. De online veiligheid komt in gevaar waardoor cyberpesten, sexting, hacken, ongefundeerde meningen en het ongeoorloofd delen van beeldmateriaal aan de orde zijn. De digitale wereld wordt ook gebruikt om de onder – en bovenwereld met elkaar te verweven zoals bij identiteitsfraude. Deze ontwikkeling maakt dat we bewust moeten zijn van de verstrekkende gevolgen op veiligheid.

Verharding en toegenomen complexiteit (veranderende maatschappelijke context)

De afgelopen jaren nemen sociaal culturele spanningen toe. In combinatie met zichtbare individualisering, verminderde tolerantie en verdraagzaamheid leidt dit vaker tot geweldsincidenten en woonoverlast. De verwevenheid tussen veiligheidsvraagstukken komt steeds vaker terug waardoor integrale samenwerking noodzakelijk is.

Vergrijzing en langer thuiswonenden

De vergrijzing leidt ertoe dat een steeds groter wordende groep ouderen langer zelfstandig thuis blijven wonen. De sociaal economische situatie kan hier invloed op hebben. Ouderen zijn een groep die minder zelfredzaam zijn. In algemene zin zijn roken en koken de grootste brandoorzaken. In combinatie met fysieke en/of mentale beperkingen is dit risico extra groot bij deze doelgroep. Bij brand is een aanzienlijk deel van de bewoners verminderd zelfredzaam en staat de brandweer voor een uitdaging deze mensen te redden.

Toename aantal personen met verward gedrag

Het aantal personen met verward gedrag neemt toe en blijven langer thuis wonen als gevolg van bezuinigingen binnen de geestelijke gezondheidszorg als beschikbaarheid van woonruimte voor specifieke doelgroepen. Personen met verward gedrag zijn kwetsbaar en kunnen bezorgdheid oproepen in hun naaste omgeving. Soms zorgen zij voor overlast op openbare plekken of kunnen zij een gevaar zijn voor zichzelf of voor hun directe omgeving. Er zijn aanwijzingen dat de ernst lijkt toe te nemen onder meer door de betrokkenheid bij ruzie en geweld. Deze ontwikkeling leidt tot een grotere vraag naar interventies. Wanneer deze mensen acute hulp nodig hebben, kan de crisisdienst van de GGZ uitkomst bieden. Duidelijk is dat bepaalde groepen onvoldoende zelfredzaam zijn. Het gevolg is een stapeling van problemen in bepaalde buurten en binnen de maatschappelijke opvangvoorzieningen (vereenzaamde personen en zorgmijders).

Grotere vraag en onder druk staande capaciteit

Gemeenten hebben meer taken op het gebied van toezicht en handhaving, preventie en nazorg gekregen. Op veel thema’s binnen het lokale veiligheidsdomein voeren gemeenten regie. Sommige thema’s zijn de afgelopen jaren ook omvangrijker geworden, zoals de aanpak van personen met verward gedrag, vormen van ondermijnende criminaliteit en jeugdproblematiek. Gemeenten werken steeds meer in multidisciplinaire teams samen met de politie en het OM ter bestrijding van (georganiseerde) criminaliteit. Dit leidt tot een groter beroep op gemeenten. Daar staat tegenover dat zowel in de opsporing als op het gebied van openbare orde taken bij de politie sprake is van forse handhavingstekorten en onderbezetting. Dit geldt ook voor andere veiligheids- en zorgpartners. De huidige capaciteit aan mensen en middelen is niet toereikend om een antwoord te bieden op alle vragen van vandaag en morgen. Het stellen van prioriteiten en het aanbrengen van focus is noodzakelijk.

Klimaatverandering

Het klimaat verandert. Dit brengt andere risico’s met zich mee zoals de kans op overstromingen, wateroverlast en langdurige droogte.

Omgevingswet

De rol van de gemeente verschuift vanwege de Omgevingswet van minder vergunningverlening naar meer toezicht en mogelijk handhaving (van voor- naar achterkant). Dit levert tevens een veranderende informatiepositie op (minder zicht vooraf door veranderende vergunningplicht). Om te zorgen dat we niet achter de feiten aanlopen bij misstanden, zoals wietteelt, de vestiging van een motorclub, of milieucriminaliteit, ontstaat een behoefte aan en noodzaak van een andere en specifiekere wijze van (integraal) toezicht en handhaving. Het IVHP sluit aan op de principes van de Omgevingswet (bijvoorbeeld gebiedsgericht integraal werken).

3 Beleidsprioriteiten 2021 – 2024

Effectieve inzet op het veiligheidsdomein vereist keuzes. Keuzes over prioriteiten, instrumenten en samenwerking met veiligheidspartners. In dit IVHP zijn daarom veiligheidsthema’s geprioriteerd waarop intensivering noodzakelijk en mogelijk is. Als onderwerpen niet tot prioriteit zijn benoemd, betekent dat niet dat wij als gemeente en/of onze partners er geen aandacht aan besteden. Mocht het zo zijn dat de problematiek rondom de niet-geprioriteerde onderwerpen in de beleidsperiode 2021 – 2024 verandert dan wordt hier op ingespeeld.

Over het algemeen gaat het goed met de veiligheid en leefbaarheid in gemeente Heemskerk. Zo is de sociale kwaliteit, de subjectieve veiligheid en de objectieve veiligheid de afgelopen jaren gelijk gebleven of verbeterd. Heemskerk kent ook uitdagingen. Er is sprake van aanhoudende (jeugd) overlast, ondermijning, cybercrime en woon- en adresfraude. Ook ontstaat er door sociale en fysieke overlast druk op de leefbaarheid van Heemskerk. Daarom zijn in dit Integraal Veiligheids- Handhavingsplan 2021 - 2024 de volgende veiligheidsaandachtsgebieden opgenomen:

• 1.

  Zorg en Veiligheid.

• 2.

  Jeugd en Veiligheid.

• 3.

  Ondermijning.

• 4.

  Leefbaarheid in de wijken.

In de volgende paragrafen worden de aandachtsgebieden met prioriteiten nader beschreven. De prioriteiten zijn gebaseerd op de gegevens vanuit:

• •

  Misdaadcijfers 2020 periode januari t/m augustus Politie Noord Holland Kennemerland Basisteam IJmond.

• •

  Gemeentelijke cijfers 2018, 2019 en 2020 Heemskerk uit Melddesk.

• •

  Misdaadcijfers 2019 Politie Noord Holland Kennemerland Basisteam IJmond.

• •

  Veiligheidsmonitor 2019.

• •

  Resultaten enquête handhaving september en oktober 2019.

• •

  Uitkomsten enquête Facebook handhavingsprioriteiten juli en augustus 2019.

• •

  Jaarverslag integrale handhaving Heemskerk 2016, 2017, 2018.

In het uitvoeringsprogramma zijn deze gegevens, indien van toepassing, opgenomen als indicatoren.

3.1 Zorg en veiligheid

Heemskerk is een plek voor iedereen. Elke inwoner in Heemskerk moet zich hier veilig kunnen voelen: thuis, in het dorp en in hun buurt. Alle inwoners krijgen een kans en worden gevraagd om naar vermogen mee te doen in de samenleving.

Dat mensen zelfredzaam (kunnen) zijn vinden we daarbij heel belangrijk, maar als inwoners dingen niet op eigen kracht kunnen, bieden we passende ondersteuning. Ook vanuit het perspectief van veiligheidszorg is dat van groot belang. Vaak zien we bij hulpbehoevende inwoners namelijk een opeenstapeling van persoonlijke problemen zoals: eenzaamheid, woningnood, werkeloosheid, schulden, psychische klachten, verstandelijke beperking, verslavingen e.d. Deze problematieken kunnen ervoor zorgen dat mensen kwetsbaarder zijn om slachtoffer te worden van misbruik of te vervallen in criminaliteit. Ook veroorzaken ze soms zelf overlast en veiligheidsproblemen.

Onze zorg- en veiligheidsprofessionals moeten goed met elkaar samenwerken wanneer zorgproblemen samengaan met problemen van veiligheid en leefbaarheid. Het gaat daarbij zowel om individuele ondersteuningsvragen als collectieve vraagstukken rond leefbaarheid en het samenleven in de buurt. Dat vraagt extra aandacht en inzet vanuit zowel het zorg- als veiligheidsdomein. Partijen hebben elk een eigen specialisme, belangen en perspectief waaruit zij werken. Daarnaast zijn veranderingen binnen het sociaal domein, de rol van de politie en veranderde wetgeving, zoals de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) van invloed op de wijze waarop de samenwerking tussen zorg en veiligheid verder gestalte krijgt. Ook willen we dat onze inwoners de positieve impact ervaren die wij willen bereiken met ons beleid, zodat inwoners veilig en gezond kunnen leven.

Onder Zorg en Veiligheid vallen de volgende prioriteiten:

• -

  Aanpak huiselijk geweld.

• -

  Taken Wet verplichte Geestelijke Gezondheidszorg.

• -

  Polarisatie en radicalisering.

• -

  Persoonsgerichte aanpak.

Ambitie

• •

  Het inzetten op een integrale aanpak op thema’s die zich bevinden op het snijvlak van zorg en veiligheid om de zorg voor kwetsbare inwoners en hun omgeving te verbeteren.

Aanpak

• •

  Bijdragen aan het meerjarig actieprogramma (in ontwikkeling) behorende bij het concept Regiovisie aanpak huiselijk geweld: verbinden en versterken 2020-2024 onder regie van Veilig Thuis.

• •

  Verder implementeren van de Wet verplichte Geestelijke Gezondheidszorg samen met het domein Sociaal / team Strategie en Beleid.

• •

  Evalueren van de inzet op radicalisering door gebruik te maken van de Toolkit Evidence-Based Werken (bij de preventie van radicalisering) en vervolgens blijven werken volgens de lijnen van het Actieplan voorkomen radicalisering en polarisatie.

• •

  Voortzetten van de persoonsgerichte aanpak voor ondersteuning en zorg aan kwetsbare mensen en jongeren (met complexe problematiek) en hun naasten integraal en op maat opstellen, uitgaande van de persoonlijke omstandigheden en behoeften. Hierbij wordt rekening gehouden met alle levensgebieden zoals wonen, inkomen, zorg en veiligheid. Snelle triage, maatwerk, heldere regie en opschalingsprocedures zijn hierbij van belang. Net als helderheid over de (on)mogelijkheden van het delen van informatie.

• •

  Bewustwording creëren met betrekking tot gemeentelijke informatiedeling en de daarbij behorende rolduiding met taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden tussen afdelingen en functies.

Randvoorwaarden

Om de gezamenlijke aanpak van zorg en veiligheid te laten slagen, is het noodzakelijk te voldoen aan een aantal randvoorwaarden. Deze randvoorwaarden geven de kaders aan van waaruit concrete acties en interventiemogelijkheden op jaarlijkse basis worden bedacht:

• •

  Integrale samenwerking zowel intern als extern tussen het zorg- en veiligheidsdomein. Waar nodig wordt in overleg met de ketenpartners een nieuwe integrale aanpak voorgesteld; passend bij de wettelijke verantwoordelijkheden van de betrokken partijen. Daarbij is het van belang barrières tussen de betrokken partijen weg te nemen en de gemeenschappelijke belangen voorop te stellen.

• •

  Goede samenwerkingsconvenanten die voldoen aan de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) om onderling noodzakelijke informatie te kunnen uitwisselen.

• •

  Informatiedeling is van belang om domein overstijgende gegevens te delen. Dit geldt voor zowel de interne als externe organisaties om op een zorgvuldige wijze om te gaan met privacygevoelige informatie ten behoeve van multi- of interdisciplinaire samenwerking.

• •

  Ruimte maken voor maatwerk: doen wat nodig is. Hiervoor is het noodzakelijk meer persoonsgericht en minder domeingericht te werken. Dit betekent dat de domeincultuur (in zowel het zorg- als veiligheidsdomein) zal moeten overstijgen en de persoon en zijn/haar netwerk centraal te stellen. Dit met als doel o.a. vroeg signalering te bevorderen om eerder zorg te kunnen bieden.

Aandachtsgebied

Heemskerk kent een groot en goed zorgaanbod. Voor een kleine kwetsbare groep is dit aanbod echter niet voldoende. Op deze groep concentreert zich de zorg- en veiligheidsaanpak waarbij preventie het motto is. Deze mensen zijn bovengemiddeld vaak het slachtoffer van misbruik en criminaliteit, of veroorzaken zelf overlast en veiligheidsproblemen, waar zij niet op een reguliere manier van af kunnen worden geholpen. Dit vraagt om maatwerk. Om deze problemen aan te pakken is vaak samenwerking tussen veel partijen nodig, met een gezamenlijke focus en maatwerk- oplossingen. Waar nodig beschermen we mensen tegen zichzelf of beperken we de overlast voor de omgeving.

Partners

Voor het behalen van onze ambitie is samenwerking essentieel. Heemskerk werkt met partners uit het veiligheidsdomein zoals politie en het OM. Het Zorg- en Veiligheidshuis is een belangrijke partner voor een betere verbinding tussen het zorg- en veiligheidsdomein. Vanuit het zorgdomein wordt samengewerkt met het sociaal wijkteam en gecontracteerde aanbieders uit het sociaal domein (zoals bijvoorbeeld GGD, Veilig Thuis, Zorg- en Veiligheidshuis Kennemerland, Spirit), zorgaanbieders die behandelingen aanbieden (zoals GGZ Kennemerland, Parlan en Stichting Welschap) en woningcorporaties (Woon op Maat).

Noord Holland Samen Veilig (NH Samen Veilig) is een platform / samenwerkingsverband voor veiligheidspartners in Noord-Holland waarbinnen gemeenten, het RIEC, het OM, het Regionaal Platform Criminaliteitsbestrijding gericht op bedrijfsleven (RPC) en politie samenwerken. Binnen dit samenwerkingsverband worden veiligheidsthema’s en uitvoering vanuit het IMV 2019-2022 eenheid Noord- Holland besproken.

Binnen de gemeente is integrale samenwerking en informatiedeling van essentieel belang. Om de deze ambitie waar te maken is samenwerking tussen Bedrijfsvoering, Sociaal en Fysiek Domein noodzaak, onder andere tussen: beleidsmedewerkers Strategie en Beleid, adviseurs Openbare Orde en Veiligheid (& jeugd), jongerenwerkers, sociaal rechercheurs, leerplichtambtenaar, medewerkers Wmo, klantmanagers, medewerkers Klant Contact Centrum, Chief Information Security Officer.

Samenwerken met inwoners en ondernemers

Voor onze inwoners, ondernemers, vrijwilligersorganisaties, sportorganisaties is het mogelijk een bijdrage te leveren aan zorg en veiligheid. We zetten in op het versterken van de signaleringskracht en het verbeteren van de meldingsbereidheid. Door het tijdig signaleren van hulpbehoevende

inwoners wordt het mogelijk hen eerder zorg te bieden. In het Regionaal Platform Criminaliteitsbeheersing werken ondernemers met overheden samen aan een veilig en gunstig ondernemersklimaat. Met preventieve maatregelen, voorlichting en trainingen worden oplossingen gezocht en gevonden.

3.2 Jeugd en veiligheid

Het is belangrijk dat jongeren zich goed kunnen ontwikkelen en ontplooien. Jongeren zijn immers de toekomst. Gelukkig zijn er ontzettend veel jongeren in Heemskerk waar het heel goed mee gaat. Er zijn ook jongeren waar we aandacht voor moeten hebben, die kampen met een licht verstandelijke beperking (LVB-problematiek), die overlast veroorzaken of die dreigen af te glijden (of soms al zijn afgegleden) naar criminaliteit. De achterliggende problematiek is vaak meervoudig en kan bestaan uit problemen in het gezin, geen of onvoldoende dagbesteding en persoonlijkheidsproblemen en/of stoornissen. Mede door deze factoren staat Jeugd en Veiligheid niet op zichzelf, maar maakt het deel uit van een brede aanpak op het gebied van jeugd, zorg, onderwijs en veiligheid.

Jeugd en Veiligheid heeft invloed op de leefbaarheid in de brede zin van het woord. Jeugdcriminaliteit en overlast van jongeren kunnen leiden tot onveiligheid in wijken. Groepen jongeren, achtergelaten vuil, vernielingen en geluidsoverlast zijn daarnaast factoren die van grote invloed zijn op de veiligheidsbeleving van inwoners. Hierbij is de inzet van de ogen en oren op straat, zoals de (jeugd)boa’s en jongerenwerkers, van groot belang door een integrale en effectieve aanpak van jeugdoverlast. De gemeente speelt hierbij een belangrijke rol als verbinder en (keten)regisseur, vanwege het grote aantal partners van de gemeente op het terrein van jeugd, veiligheid en zorg.

De afgelopen jaren is er veel aandacht uitgegaan naar het terugdringen van jeugdcriminaliteit en jeugdoverlast en zal ook de komende jaren aandacht blijven vragen. Jeugdproblematiek is er altijd geweest en zal ook blijven bestaan door de constante toestroom van nieuwe jongeren.

Onder Jeugd en Veiligheid valt de volgende prioriteit:

• -

  Groepsaanpak jeugdoverlast.

Ambitie

• •

  Minder jeugdoverlast en -criminaliteit.

• •

  Verbetering veiligheidsgevoel van inwoners en ondernemers met betrekking tot jeugdoverlast.

• •

  Meer aandacht voor het voorkomen van nieuwe aanwas van jongeren die overlast veroorzaken of in het criminele circuit terechtkomen.

Aanpak

• •

  Ontwikkelen programmatische aanpak jeugd en veiligheid. Het gaat om een integrale aanpak waarbij alle relevante ketenpartners zijn betrokken en er aandacht is voor persoon, groep en gebied.

• •

  De komende jaren wordt meer ingezet op de persoonsgerichte aanpak (PGA) jeugd. Dit gaat veel al om problematische jongeren. De procesregie ligt bij het Zorg- en Veiligheidshuis Kennemerland. De aanpak richt zich zowel op repressie als preventie; aanpakken en voorkomen. Bij voorkeur in samenwerking met Beverwijk.

• •

  De komende jaren (verder) terugdringen van de jeugdoverlast- en criminaliteit door nog meer in te zetten op preventie op buurtniveau waarbij hulpverlening zich richt op een “Top X” van gemeente Heemskerk.

• •

  Als de hulpverleners intensief informatie over de jongeren in de wijk uitwisselen, ontstaat er al vrij snel een goed beeld van met welke jongeren het goed gaat en welke jongeren kwetsbaar zijn of iets extra’s nodig hebben. Problematiek wordt dan vroegtijdig (h)erkend, zodat er met elkaar een aanpak kan worden bepaald. Uiteraard houden we hierbij rekening met geldende privacyregelgeving. Informatiedeling kan bijvoorbeeld via de methode “Straatcontact”.

• •

  Het verkrijgen van meer inzicht door samenwerken tussen scholen en politie aan de veiligheid in en om scholen (VIOS) en sportparken.

Randvoorwaarden

• •

  Versterken continue integrale samenwerking en het onderlinge vertrouwen voor een brede aanpak op het gebied van jeugd, zorg en onderwijs, zowel intern (met het zorg- en sociale domein) als extern (met ketenpartners).

• •

  Goede samenwerkingsconvenanten die voldoen aan de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) om onderling noodzakelijke informatie te kunnen uitwisselen.

• •

  Inzet op preventie.

• •

  Zorgdragen voor een vaste procesregisseur, die kan focussen op zowel zorg als veiligheid.

• •

  Het vergroten van het kennisniveau van professionals door het aanbieden van trainingen.

Aandachtsgebied

Opgroeien gaat met vallen en opstaan. Het ontbreekt kwetsbare jongeren vaak aan een eigen netwerk dat hen daarbij ondersteunt. Problemen liggen onder andere op het gebied van onderwijs, werk, inkomen en justitie, maar kunnen ook te maken hebben met (mogelijke) aanwezigheid van een licht verstandelijke beperking en/of psychische problematiek. In Heemskerk richten we op ons op deze jongeren. De aanpak van problematische jeugdgroepen, groepsgedrag en jongeren is gericht op het verminderen van criminaliteit en overlast, het versterken van de sociale positie, het bieden van perspectief en het verstoren van negatieve groepsdynamiek.

Partners

Het “Convenant Integrale Aanpak Problematische Jeugdgroepen en Groepsgedrag Beverwijk en Heemskerk” is de grondslag voor de groepsaanpak jeugd. De convenantpartners zijn: politie, OM, Centrum Jeugd en Gezin, Woningbouwcorporaties, Jeugd- en Gezinsbeschermers, Stichting Jeugdbescherming en Jeugdreclassering, Reclassering Nederland en de Raad voor de Kinderbescherming. Samenwerking tussen zorg- en justitiële partners vindt o.a. plaats in het Zorg- en Veiligheidshuis Kennemerland.

In het “Werkproces integrale aanpak problematische jeugdgroepen Beverwijk en Heemskerk” staat de aanpak op hoofdlijnen beschreven met een heldere rolverdeling en een verdeling van verantwoordelijkheden, inclusief informatieoverdracht, tussen de betrokken ketenpartners zoals politie, OM, de gemeenten en welzijnsorganisaties en partners bijvoorbeeld op het gebied van zorg en onderwijs.

Domein overschrijdende samenwerking binnen de ambtelijke organisatie tussen Bedrijfsvoering, Sociaal en Fysiek Domein is noodzaak, onder andere tussen: beleidsmedewerkers Strategie en Beleid, adviseurs Openbare Orde en Veiligheid (& jeugd), jongerenwerkers, leerplichtambtenaar. De jeugdboa wordt ingezet om preventief zicht te krijgen op jeugdgroepen en waar nodig grenzen te stellen aan het gedrag van jongeren.

Samenwerken met inwoners en ondernemers

Bij de aanpak van jeugdoverlast is het van belang dat alle overlast meldingen serieus worden genomen en inzichtelijk worden gemaakt. Aan de hand van dit inzicht kunnen wij zo veel mogelijk direct optreden tegen jeugdoverlast. Daarnaast willen wij bevorderen dat inwoners en ondernemers waar mogelijk zelf de jeugd aanspreken op hun gedrag. Bij overtredingen verwachten wij dat inwoners en ondernemers hiervan aangifte doen bij de politie.

3.3 Ondermijning

Ondermijning kent vele verschijningsvormen maar wordt gekenmerkt door verwevenheid tussen de onderwereld en bovenwereld. Criminelen zetten legale middelen in om op illegale wijze geld te verdienen. Deze criminelen verkrijgen hierdoor een gevaarlijke machtsposities waardoor het vertrouwen in de overheid wordt aangetast en de maatschappij ontwricht. Omdat criminelen onder meer een bankrekening nodig hebben, vergunningen aanvragen en hun zwarte geld investeren in vastgoed om wit te wassen is er sprake van een groot maatschappelijk probleem.

Het vraagstuk van de ondermijnende georganiseerde criminaliteit in onze gemeente is wellicht groter en veelomvattender gebleken dan we lange tijd dachten. De geografische ligging van Heemskerk met weg, water en spoor binnen handbereik maakt het gebied aantrekkelijk voor smokkel van drugs, illegale goederen of personen én als afzetgebied daarvan. Meer inzicht in gelegenheidsstructuren maakt dat er aanknopingspunten ontstaan om de weerbaarheid van Heemskerk te vergroten. Ondermijning is een diepgeworteld probleem en vergt een langdurige aanpak. Ondermijnende criminaliteit zit in de haarvaten van onze samenleving. Het gaat om criminelen die ons sociale systeem ‘insluipen’: met crimineel geld economische invloed weten te krijgen of sociaal-cultureel (zelfs tot op het bestuurlijk-politieke niveau) hun invloed laten gelden.

Ondermijning vraagt daarom om een fundamenteel andere aanpak dan meer ‘reguliere’ vormen van criminaliteit. De essentie van de aanpak van ondermijning is barrières opwerpen. Omdat ondermijning zich niet aan gemeentegrenzen houdt gebeurt dit bij voorkeur in samenwerking met de regiogemeentes en andere partners zoals politie en het OM. Met het bestuurlijke instrumentarium kan de criminele industrie worden verstoord. Bij ondermijning gaat het naast het terugdringen van diverse vormen van criminaliteit, vooral ook om het doorbreken van het systeem van ondermijning. Op deze manier worden criminelen en criminele groepen ontmoedigd om zich in onze gemeente te vestigen of worden gevestigde criminelen uit onze gemeente geweerd.

Onder Ondermijning vallen de volgende prioriteiten:

• -

  Adres- en uitkeringsfraude.

• -

  Drugshandel- en productie.

• -

  Damocles beleid.

• -

  Bibob beleid.

Ambitie

• •

  Bouwen aan weerbare wijken en buurten tegen ondermijnende criminaliteit (sociale weerbaarheid).

• •

  Bouwen aan kansrijke coalities met onze maatschappelijke partners op plekken waar de onderwereld met de bovenwereld schakelt (maatschappelijke weerbaarheid).

• •

  Inzetten op weerbaarheid van de gemeentelijke organisatie waarmee wordt geconstateerd waar de verbetermogelijkheden binnen de ambtelijke organisatie liggen om facilitering van ondermijning tegen te gaan en te voorkomen.

Aanpak

• •

  Intensiveren aanpak ondermijning gemeente Heemskerk in de breedste zin van het woord.

• •

  Er wordt nader onderzocht op welke wijze de aanpak van adressen- en uitkeringsfraude verder vorm kan worden gegeven. Er wordt gebruik gemaakt van de “Landelijke Aanpak Adresfraude” en er wordt signaalgericht gewerkt.

• •

  De urgentie van adressenfraude binnen de ambtelijke organisatie vergroten zodat de verschillende afdelingen intensiever samen willen en kunnen werken om adresfraude tegen te gaan.

• •

  De drugsaanpak wordt (regionaal) geïntensiveerd waarbij aandacht is voor drugsproductie, -handel en -gebruik. Door aansluiting bij “Meld Misdaad Anoniem” wordt er meer inzicht in drugslocaties gecreëerd. Naast strafrechtelijk optreden wordt daar waar mogelijk is ook bestuurlijk opgetreden in het kader van de drugsaanpak.

• •

  Verder uitwerken van het (regionaal) Damocles Beleid met als beoogd doel het versterken van de bestuurlijke slagkracht om daarmee de lokale veiligheid te vergroten. Hierbij wordt aangesloten bij regionale programma’s zoals “Dealende jeugd” en “Productielocaties Drugs”.

• •

  Inzetten op de “Quickscan Gemeentelijke Weerbaarheid”, ontwikkelt door de provincie Noord-Holland en het RIEC Noord-Holland, waarbij op basis van de externe criminele dreigingen kritisch wordt gekeken naar de interne weerbaarheid. Het doel van deze quickscan is het in kaart brengen van de informatiepositie en bestuurlijke weerbaarheid van onze gemeente met betrekking tot ondermijnende criminaliteit. Daarnaast ook meer bewustzijn creëren bij onze medewerkers over ondermijning en de gevolgen daarvan.

• •

  In het kader van het vergroten van de bestuurlijke weerbaarheid tegen ondermijning wordt gewerkt aan herijking van het huidige Bibob beleid en de implementatie daarvan. Dit wordt op het niveau van de IJmond afgestemd. Hierbij wordt het toepassingsbereik van de huidige beleidsregel Bibob vergroot. Dit zal door middel van een groeimodel worden doorgepakt. Daarnaast wordt het netwerk onderhouden.

Randvoorwaarden

Om de integrale aanpak van ondermijning te laten slagen, is het noodzakelijk te voldoen aan een aantal randvoorwaarden. Deze randvoorwaarden geven de kaders aan waar wordt ingezet om ondermijnende criminaliteit aan te pakken:

• •

  Versterken van de informatiepositie. De komende jaren wordt de informatiepositie ten aanzien van ondermijning versterkt zodat snel en efficiënt op signalen van ondermijning kan worden ingespeeld. Hierbij is uitwisseling en analyse van data onmisbaar. Dit geldt voor zowel interne als externe organisaties.

• •

  Gemeente brede aanpak ondermijning. De komende jaren wordt de aanpak van ondermijning gemeentebreed geïntegreerd en geborgd. Hierbij is integrale samenwerking tussen verschillende afdelingen, teams en professionals essentieel.

• •

  Weerbaar bestuur. Agressie, geweld en bedreigingen hebben een ondermijnend effect op de overheid en moeten stevig aangepakt en voorkomen worden. Extra aandacht dient de komende jaren uit te gaan naar het behoud van een weerbaar bestuur.

• •

  Integrale samenwerking. De komende jaren wordt de integrale regionale samenwerking versterkt. Dit geldt zowel voor publieke als private partners op lokaal, regionaal en landelijk niveau.

Aandachtsgebied

Bij alle partners komen ondermijnende signalen binnen die persoonsgericht zijn. Te denken valt aan vermoedens van hennepteelt, drugshandel vanuit een woning, illegale prostitutie, stromanconstructies in de horeca of uitkeringsfraude. Het OM en politie zijn leidend als het gaat om de opsporing en vervolging van personen die strafbare feiten hebben begaan. Afhankelijk van de situatie zal Heemskerk de benodigde bestuurlijke, strafrechtelijke, fiscale en privaatrechtelijke instrumenten inzetten.

Bepaalde branches zijn aantrekkelijk voor het faciliteren van ondermijnende criminaliteit. Voorbeelden hiervan zijn: de vastgoedbranche, horecaondernemingen, kappers, belwinkels en autogarages. De aantrekkelijkheid van een branche verschilt per gemeente. Bij het signaleren of vermoeden van misbruik van een branche, zetten we in op een gezamenlijke en in sommige gevallen bovenlokale aanpak specifiek gericht op deze branche.

Ondermijnende criminaliteit is niet altijd gebonden aan een thema, branche of bepaalde (groepen) personen. Het kan zich ook in een specifiek gebied binnen Heemskerk manifesteren. Bij de gebiedsgerichte aanpak richten we ons zowel op het terugdringen van ondermijnende criminaliteit in gebieden waarover al signalen bekend zijn als op het in beeld brengen van bijvoorbeeld risicovolle locaties en gelegenheidsstructuren e.d.

Partners

Onze ambitie is het bouwen aan sociale,- maatschappelijke- en bestuurlijke weerbaarheid door het gezamenlijk duurzaam terugdringen en verstoren van criminele activiteiten, netwerken en structuren. Ondermijnende criminaliteit is zeer dynamisch en flexibel en dat vraagt om een andere en nog meer integrale aanpak, die gericht is op de brede inzet van verschillende preventieve, bestuurlijke, privaatrechtelijke, fiscale en/of strafrechtelijke instrumenten. Het gaat om slim samenwerken. Dit betekent dat we op verschillende niveaus met diverse partners en organisaties intensiever moeten samenwerken.

Lokaal intern

• -

  Adviseur Openbare orde en veiligheid/ Ondermijning.

• -

  Juridisch adviseur Handhaving.

• -

  Vergunningverlener bijzondere wetten /APV.

• -

  BOA Team Toezicht en Handhaving.

Lokaal extern (casuïstiek)

• -

  RIEC (accounthouder).

• -

  Politie (operationeel expert en operationeel specialist).

• -

  Gemeente: Adviseur Openbare orde en veiligheid/ Ondermijning.

Casussen/signalen kunnen door elk van de partners worden aangedragen. Indien een casus hierom vraagt, worden aanvullende deelnemers uitgenodigd, bijvoorbeeld een wijkagent, een medewerker Wabo, Belastingdienst, Vastgoedmedewerker, sociaal rechercheur, medewerkers Klant Contact Center.

Regionaal

Op hoofdlijnen wordt de voortgang van de gebiedsaanpakken en branche-aanpakken gevolgd, knelpunten worden besproken, de link wordt gelegd naar bovenlokale casussen, trends of (regionale) ontwikkelingen met betrekking tot ondermijnende criminaliteit komen aan de orde en de vertaling van deze ontwikkelingen naar de Heemskerkse situatie wordt gemaakt. De partners zijn:

• -

  RIEC (accounthouder).

• -

  Politie (operationeel specialist en operationeel expert).

• -

  Belastingdienst.

• -

  Gemeenten in de regio IJmond (Openbare Orde en Veiligheid/Ondermijning).

• -

  Partners die zijn aangesloten bij het RIEC-convenant.

• -

  Als een casus er om vraagt: aanvullende relevante partners.

Samenwerken met inwoners en ondernemers

De komende jaren zal het bewustzijn over ondermijnende criminaliteit bij inwoners en ondernemers worden vergroot. Het doel is dat zij ondermijnende criminaliteit eerder kunnen signaleren en mogelijk zelfs voorkomen. Daarnaast is het belangrijk de publiek-private samenwerking te versterken, zodat tegen kan worden gegaan dat het bedrijfsleven ongewenst en onwetend criminaliteit faciliteert.

3.4 Leefbaarheid in de wijken

Het allerbelangrijkste voor onze inwoners is de alledaagse woon- en leefomgeving. Wonen en werken in een omgeving waar je je prettig en veilig voelt, wordt door vrijwel iedereen belangrijk gevonden. De leefbaarheid in een buurt wordt bepaald door de wijze waarop inwoners naast en samen met elkaar leven. Door overlast en geweld, vermogenscriminaliteit, fysieke verloedering en verkeersonveiligheid kunnen veiligheid en leefbaarheid in wijken onder druk komen te staan.

De bestuursrechtelijke en strafrechtelijke handhaving van de “Algemene Plaatselijke Verordening” (APV) en andere bijzondere wetten gerelateerd aan de openbare ruimte wordt in onze gemeente uitgevoerd door de boa’s. De boa’s en de politie werken samen aan de veiligheid en leefbaarheid. Boa’s en politie opereren complementair en versterken elkaar. Gemeentelijke boa's kunnen daar ingrijpen waar de leefbaarheid wordt aangetast door overtredingen die overlast veroorzaken en tot kleine ergernissen leiden. De politie is primair aan zet wanneer het gaat om het handhaven van de openbare orde en de veiligheid.

Verkeersveiligheid gaat over de veiligheid van verkeer voor verkeersdeelnemers in het algemeen, voor specifieke doelgroepen en in bepaalde gebieden (woongebied, scholen, winkelgebied e.d.). In Heemskerk neemt de parkeerdruk en daarmee de parkeeroverlast toe in het dorp. Dit brengt de verkeersveiligheid en bereikbaarheid, onder andere voor hulpdiensten, in het geding. Ook is er sprake van overlast van te hard rijden. Het is daarom belangrijk om de verkeersveiligheid in ons dorp beheersbaar te maken.

Als gemeente willen wij overal op een acceptabel niveau ‘veiligheid dichtbij’. Dat betekent leefbaarheid in de wijken door maatwerk, scherpte en integraliteit in onze aanpak die tenminste een aanvaardbaar en stabiel veiligheids- en leefbaarheidsniveau in stand houdt en waar nodig wordt geïntensiveerd. We werken hierbij vanuit een solide informatiepositie en zijn als gemeente zichtbaar, aanspreekbaar en betrouwbaar voor onze partners, inwoners en ondernemers.

Onder Leefbaarheid in de buurten vallen de volgende prioriteiten:

• -

  Handhaving openbare ruimte.

• -

  Verkeersveiligheid.

Ambitie

• •

  Leefbaarheid van wijken en buurten verbeteren door de aanpak van fysieke en sociale overlast en het bevorderen van het veiligheidsgevoel in samenwerking met buurtbewoners.

• •

  Aandacht voor verkeersoverlast in de wijken in combinatie met optimale verkeersveiligheid en bereikbaarheid.

Aanpak

• •

  Verhogen van de fysieke kwaliteit gericht op het aanpakken van de problemen zoals parkeeroverlast, fietsenoverlast, hondenpoep en afval.

• •

  Intensiveren van de samenwerking tussen de boa's van de omliggende (IJmond)gemeenten.

• •

  In samenwerking met de politie inzetten op verschillende onderwerpen met projectmatige aanpak, zoals het donkere dagen offensief en de handhaving op (illegaal) vuurwerk rond de jaarwisseling.

• •

  Toezicht in de openbare ruimte, na sluitingstijden horeca, rondom hangplekken voor jongeren en gedurende en na afloop van evenementen, door de eigen beveiliging (van horeca en bij evenementen), de gemeentelijke boa en de politie.

• •

  Extra aandacht besteden aan het verbeteren van de verkeersveiligheid in de wijken door proactief samen te werken tussen provincie, gemeenten en politie gericht op de aanpak van verkeersveiligheid.

• •

  Op peil houden van verkeersveiligheid op en rond het gemeentelijk wegennet, zowel in de ontwerpfase, als via interventies en voorlichting in de gebruiksfase.

Randvoorwaarden

• •

  Integraliteit en participatie. Integraliteit als het gaat om de samenwerking binnen en buiten het gemeentehuis en participatie als het gaat om de betrokkenheid van inwoners en ondernemers bij zowel beleidsontwikkeling als beleidsvoering.

• •

  Integrale samenwerking: een goed functionerend relatiebeheer tussen de gemeente en relevante partijen (bijv. politie, provincie, horecaondernemers) is van groot belang om de integraliteit in de samenwerking te optimaliseren. Het gaat hier dan zowel de binnengemeentelijke samenwerking als de samenwerking met externen.

• •

  Informatie- en kennisdeling en het daartoe ontsluiten van relevante informatie is een belangrijke basis om integraal te kunnen werken.

Aandachtsgebied

De grootste bron van overlast is hondenpoep op straat of in de perken. In onze gemeente wordt sociale overlast ervaren door rondhangende jongeren, overlast door drugsgebruik en drugshandel. Daarnaast wordt hinder ervaren over huisafval op straat, bekladden van de openbare ruimte, loslopende (bijt)honden) en (geluids)overlast bij horecagelegenheden en evenementen. Blijvende aandacht is de handhaving op grond van de APV.

Het landelijk Strategisch Plan Verkeersveiligheid beschrijft een gezamenlijke koers van wegbeheerders en andere verkeersprofessionals om het aantal verkeersslachtoffers te verminderen en toe te werken naar nul verkeersslachtoffers in 2050. Om dat te bereiken moet verkeersveiligheid structureel aandacht krijgen in landelijke, regionale en lokale uitvoeringsprogramma's. De provincie Noord-Holland heeft samen met de regio Zuid-Kennemerland-IJmond een verkeersveiligheidsanalyse opgesteld. Momenteel wordt gewerkt aan het opstellen van een verkeersveiligheidsanalyse voor de gemeente Heemskerk. De verkeersveiligheidsanalyse vormt de input voor het uitvoeringsprogramma Verkeersveiligheid. Het uitvoeringsprogramma moet leiden tot het verminderen van het aantal verkeersslachtoffers en daarmee de verkeersveiligheid.

Partners

In- en externe partners waarbij onze handhavers een belangrijke signalerende functie hebben. Er kan worden ingezet op de tijd en locatie waarop dat op dat moment het hardste nodig is. De uitkomsten van handhavingsactiviteiten zijn input voor bijstelling en aanpassing van beleid. Er vindt afstemming plaats met de politie.

De gemeente voert de regie over en feitelijk op peil houden van verkeersveiligheid op en rond het gemeentelijk wegennet. De gemeente stelt enerzijds via voorwaarden in de ontwerpfase, anderzijds via interventies en voorlichting in de gebruiksfase. Belangrijke partners zoals de provincie en politie kunnen hierbij niet ontbreken. De gemeente Heemskerk heeft de visie over verkeersveiligheid vastgelegd in het “Verkeers- en Vervoersplan Heemskerk” (OD/2016/181171).

Samenwerken met inwoners en ondernemers

Een veilige en leefbare woonomgeving stimuleert het veiligheidsgevoel van onze inwoners. Het voorkomen van criminaliteit en overlast in de woonomgeving is daarom belangrijk. Betrokkenheid en zelfredzaamheid van inwoners stimuleert een veilige buurt en helpt bij het voorkomen van criminaliteit als woninginbraken, autokraken, fietsendiefstallen en vernielingen. Door inzet van “Burgernet”, “WhatsAppgroepen” of andere manieren voor het signaleren en melden van klachten kunnen inwoners elkaar helpen. In samenwerking met bewoners wordt verkeersonveiligheid geanalyseerd en wordt de subjectieve en objectieve verkeersveiligheid aangepakt. Dit komt ten goede aan de aanpak van leefbaarheid in de wijken. Deze bijdrage aan sociale samenhang bevordert een veilige en leefbare woonomgeving.

4 Strategische thema’s

Naast de prioriteiten hebben we twee strategische veiligheidsthema’s benoemd. Op deze thema’s willen we consolideren ofwel het veiligheidsniveau vasthouden, de lopende aanpak voortzetten of gaandeweg aanscherpen waar dat nodig is.

4.1 Evenementen

Evenementen kunnen behoorlijke veiligheidsrisico’s opleveren. Het is aan de organisator voorwaarden voor de veiligheid te realiseren en aan de gemeenten om de juiste voorwaarden te stellen en die te handhaven. De risico’s zijn met name gelegen in geweld, overlast, vernieling en crisisbeheersing. De afgelopen jaren zijn er, vooral door de goede samenwerking van hulpverleningsdiensten, organisatoren en gemeente, geen noemenswaardige incidenten bij evenementen geweest in Heemskerk. De laatste jaren wordt er hard gewerkt om de planvorming van veelal kleinere organisatoren te professionaliseren. Het waarborgen van de veiligheid van evenementen vraagt onze voortdurend aandacht.

Het aantal evenementen in Heemskerk zal de komende jaren minimaal groeien. Dit heeft te maken met de evenementenlocaties in de gemeentelijke bestemmingsplannen. Daarin is vastgelegd hoe vaak er een evenement plaats mag vinden op een voor evenementen aangewezen locatie. In de komende jaren zal de aanpak op evenementenveiligheid veranderen. Dit wordt onder andere veroorzaakt door:

• 1.

  De terugtrekkende rol van de politie.

• Door de terugtrekkende rol van de politie is een grotere inzet van boa’s en particuliere beveiliging noodzakelijk bij evenementen. Daarnaast huren organisatoren bij (grote) evenementen particuliere beveiliging in. De politie is doorgaans op afstand aanwezig . Bij risicovolle evenementen (risicocategorie B en C) , zoals de jaarlijkse kermis, is de politie aanwezig.

• 2.

  Grotere rol van de Omgevingsdienst bij het verstrekken van evenementenvergunningen.

• De evenementenaanvragen worden, naast geluidsoverlast en afval, ook getoetst worden op duurzaamheid (en in het verlengde daarvan op C0₂ uitstoot).

Belangrijke ontwikkelingen van evenementen in onze gemeente zijn:

Vergunningverlening

Het vergunningverleningsproces voor evenementen wordt verder geoptimaliseerd in samenspraak met aanvragers, de veiligheidsregio en ketenpartners. Er wordt stevig ingezet op duurzaamheid bij vergunningaanvragen voor evenementen. Aanvragen worden zo nodig beoordeeld op de actuele richtlijnen en voorschriften.

Bibob en vergunningverlening evenementen:

Onze vergunningverleners die evenementenvergunningen verstrekken zullen waar nodig de aanvragen toetsen aan de beleidsregels Bibob. Dit is met name op de integriteit van de (leden van) de organisatie en naar de herkomst van de financiering die gemoeid is met de organisatie van het betreffende evenement.

4.2 Veiligheidsregio en crisisbeheersing

Voor het voorkomen en bestrijden van calamiteiten werkt de gemeente Heemskerk samen met de andere gemeenten - Beverwijk, Bloemendaal, Haarlem, Haarlemmermeer, Heemstede, Uitgeest (BUCH), Velsen en Zandvoort - binnen de crisisorganisatie van de Veiligheidsregio Kennemerland (VRK). Deze samenwerking is belegd binnen Bevolkingszorg. Verder bestaat de crisisorganisatie van de VRK uit de brandweer, de geneeskundige hulpverlening bij ongevallen in de regio (GHOR), de GGD, de Regionale Ambulancevoorziening (RAV), de meldkamer en als bijzondere partner de politie.

De VRK richt zich vanzelfsprekend op de bekende crisistypen, zoals branden en ongevallen met gevaarlijke stoffen. Samen met deskundigen van andere gemeenten, politie en veiligheidsregio wordt er ook voorbereid op nieuwe crisissoorten die ontstaan door bijvoorbeeld sociaal-maatschappelijke ontwikkelingen (terroristische dreiging, verhoogde kans op epidemieën door resistentie, cybercrises) en klimaatverandering. Samen met deze partners worden de risico’s in kaart gebracht, worden preventieve maatregelen genomen en staat een adequate crisisorganisatie paraat die 24 uur per dag inzetbaar is. Samenwerking is dus een belangrijke pijler. In de ambitie van de VRK werken de partijen in de veiligheidsregio steeds intensiever samen. Niet alleen met de bestaande partijen, maar ook met andere veiligheidsregio’s, een publiek-private instellingen en uiteraard met onze inwoners.

Weerbaarheid is de komende jaren een belangrijk thema. In een weerbare samenleving reageert ieder naar vermogen op de uitdagingen die zich aandienen. Bij incidenten blijken veel mensen - soms met wat adviezen vooraf - prima zelf met de situatie om te kunnen gaan. Dit noemen we zelfredzaamheid. Zelfredzaamheid en eigen verantwoordelijkheid vinden wij in Heemskerk erg belangrijk. Van onze inwoners, bezoekers en ondernemers verwachten wij ook eigen inspanningen om de veiligheid te bevorderen. De VRK en daarmee dus ook Heemskerk gaat met dit gegeven de komende jaren proactief aan de slag. Op deze manier kunnen hulpverleners zich specifiek richten op de meest kwetsbare personen en objecten in onze samenleving en wordt de capaciteit van de overheid effectief ingezet.

Belangrijke ontwikkelingen binnen veiligheidsregio en crisisbeheersing zijn:

Risicobeheersing en Crisisbeheersing

Voor de Veiligheidsregio Kennemerland (VRK) is het beleidsplan 2019-2022 voor. risico- en crisisbeheersing vastgesteld genaamd “Samen wendbaar en veilig”. De VRK stelt onder andere de ambitie om risico’s voor de veiligheid en gezondheid te beperken dan wel te voorkomen en de vaardigheid van inwoners om op (crisis)uitdagingen te reageren te versterken.

Ook bij brandweer Kennemerland is het beleidsplan “Samen paraat” 2019-2022 van kracht. De brandweer streeft naar minder branden, minder schade en minder slachtoffers. De focus binnen de brandweerzorg verschuift van het bestrijden van branden naar het voorkomen en beperken van branden. De brandweer beoogt een brede benadering waarbij niet alleen de brandweer, maar ook inwoners, bedrijven en instellingen hun verantwoordelijkheid nemen bij het vergroten van de brandveiligheid.

De VRK streeft naar een crisisorganisatie die niet alleen robuust is, maar ook wendbaar. Zo kunnen we flexibel opereren bij nieuwe vormen van crises. Onze omgeving is immers constant in verandering en organisaties en netwerken zijn steeds sterker met elkaar verbonden. De partijen in de VRK willen daarom de komende periode werken aan wendbaarheid, zonder daarbij in te leveren op de continuïteit. De generieke processen en vaardigheden vormen een stevige basis waarop de crisisorganisatie zich flexibel kan aanpassen aan omstandigheden. Als gemeente Heemskerk leveren wij hier een bijdrage aan.

Bluswatervoorziening

In juli 2019 heeft er definitieve besluitvorming over de ‘Repressieve oplossing knelpunten bluswater-voorziening’ plaatsgevonden. Daarmee is de keuze gemaakt voor de uitvoering van de taak bluswatervoorziening via een regionale repressieve oplossing. Dit wordt vormgegeven door de inzet van acht watertankwagens en twee grootwatertransportsystemen door de VRK. Hiermee komt een einde aan de bestaande vorm van bluswatervoorziening via brandkranen. Inmiddels is een implementatieperiode van 2 jaar gestart waarbij de brandweer, samen met de gemeente, zorg zal dragen voor een goede en snelle implementatie van de bluswatervoorziening. In deze periode moeten de juiste middelen worden aangeschaft, de manschappen worden getraind en passende planvorming worden geschreven.

Bevolkingszorg

Een crisis gebeurt altijd in een gemeente. Van gemeenten wordt dan ook het nodige verwacht. Gemeenten vervullen een essentiële rol in de crisisbeheersing en hebben een algemene zorgplicht voor hun inwoners. Naast de verschillende hulpverleningsdiensten zoals politie, brandweer en GHOR, zijn gemeenten vanaf het eerste moment na een crisis uitvoerend betrokken. Bijvoorbeeld voor de publieksvoorlichting, het informeren van verwanten, het opvangen van getroffenen en de nafase. Deze taken noemen we de bevolkingszorgtaken.

Gemeenten zijn bij een ramp of crisis in de regio verantwoordelijk voor bevolkingszorg die aansluit op de samenleving. Bureau bevolkingszorg Kennemerland, dat is ondergebracht bij de VRK, coördineert de regionale bevolkingszorg. Het doel is dat er een uniforme, vakbekwame regionale crisisorganisatie paraat is, die bij rampen en crises zorg draagt voor eigentijdse en realistische bevolkingszorg in de getroffen gemeente(n). Jaarlijks biedt bureau bevolkingszorg, naast de multidisciplinaire oefenactiviteiten van de VRK, een trainings- en oefenprogramma aan dat gericht is op bevolkingszorg.

Er wordt steeds meer samengewerkt met de veiligheidsregio’s Noord-Holland Noord en Zaanstreek Waterland. De intentie is om meer uniform te gaan werken. Het streven is om een gezamenlijk crisisplan en een deelplan Bevolkingszorg NW3 op te stellen.

5 Verantwoording, coördinatie, beleidscyclus en begroting

5.1 Verantwoording

Het gemeentebestuur is verantwoordelijk voor het integrale veiligheidsbeleid. De uitvoering van het veiligheidsbeleid is een verantwoordelijkheid van het college van burgemeester en wethouders. De burgemeester is portefeuillehouder.

De burgemeester voorziet als zodanig in de bestuurlijke coördinatie op het veiligheids- en handhavingsbeleid. Deze taak vloeit voort uit de wettelijke verantwoordelijkheid en de eigenstandige bevoegdheden van de burgemeester om de openbare orde te handhaven. De burgemeester geeft programmasturing op veiligheid en onderhoudt periodiek contact met belangrijke strategische partners zoals de politie en het openbaar ministerie. Daarnaast vertegenwoordigt de burgemeester de gemeente op bestuurlijk niveau in diverse lokale en regionale samenwerkingsverbanden en overlegstructuren, zoals het Algemeen Bestuur van de Veiligheidsregio Kennemerland en het regionale samenwerkingsverband met politie en OM. De burgemeester bewaakt daarbij ook de samenhang en verbinding van het veiligheidsbeleid en regionale ontwikkelingen.

5.2 Ambtelijke coördinatie

De ambtelijke coördinatie over het IVHP 2021-2024 is belegd bij domein Fysiek, team Vergunning, Toezicht, Handhaving en Veiligheid (VTHV), cluster Openbare Orde en Veiligheid (OOV). Het initieert en onderhoudt de benodigde verbindingen met andere afdelingen binnen de gemeentelijke organisatie en met externe partners. Het cluster OOV regisseert de implementatie van het IVP, intervenieert bij knelpunten in de aanpak en nieuwe veiligheidsvraagstukken. Het cluster informeert en adviseert de portefeuillehouder over relevante ontwikkelingen rond het IVP.

5.3 Beleidscyclus

Het IVHP heeft een looptijd van 4 jaar. Doel van het IVHP is om de hoofdlijnen van beleid en handhaving voor de komende jaren vast te stellen. In deze periode kan er veel veranderen. In de loop van de tijd is het mogelijk dat dat kaders en prioriteiten moeten worden bijgesteld. Het is dus een dynamisch document. Om dit te monitoren en meer focus te leggen op uitvoering wordt er jaarlijks door het college een uitvoeringsprogramma opgesteld. Hierin staan de prioriteiten en reguliere werkzaamheden (het kader) over veiligheid en handhaving concreter benoemd die voor dat betreffende jaar als leidraad gelden. Het college zal het uitvoeringsprogramma jaarlijks ter kennisneming aanbieden aan de gemeenteraad. Op deze manier kan het college de gemeenteraad consulteren zodat de raad haar kader stellende rol optimaal kan uitvoeren.

Evaluatie

Aan het eind van de beleidsperiode wordt een evaluatie van het beleid uitgevoerd. Deze evaluatie zal, na bestuurlijke behandeling, worden gebruikt voor het opstellen van een nieuw IVHP voor de komende jaren. De gemeenteraad stelt het nieuwe IVHP vast.

5.4 Begroting

De voortgang van het IVHP wordt meegenomen in de bestaande Planning en Control cyclus van de gemeente Heemskerk. De activiteiten die volgen uit dit IVHP worden in de basis bekostigd vanuit de bestaande begroting. Nieuwe activiteiten waarvoor mogelijk extra budget is benodigd, worden in kaart gebracht en betrokken bij de integrale afweging in de perspectiefnota en begroting 2022 of de jaren daarop volgend. Mocht het vervolgens eerder noodzakelijk zijn om op bepaalde hoofdlijnen van dit IHVP af te wijken, inhoudelijk of financieel, dan wordt dit aan de gemeenteraad voorgelegd.