Beleidsregel ontheffingen ten aanzien van de arbeidsverplichting

Beleidsregel Ontheffingen ten aanzien van de arbeidsverplichting

Ontheffingen van de arbeidsverplichtingen in geval van dringende redenen

Het college kan op individuele basis in de onderstaande gevallen afzien van het opleggen van de arbeidsverplichting. De re-integratieverplichting blijft in alle gevallen bestaan. Redenen voor ontheffing kunnen zijn:

1.Zorgtaken

In de Wet werk en bijstand wordt een ontheffingsmogelijkheid geïntroduceerd voor alleenstaande ouders met kinderen onder de 5 jaar. Ouders die van de ontheffings-mogelijkheid gebruik willen maken, krijgen een plicht tot scholing. Niet naar school (willen) gaan, betekent ook geen ontheffing. De scholing zal gericht moeten zijn op het behalen van een startkwalificatie, het onderhouden van bestaande competenties en vaardigheden door cursussen of het lopen van stage of omscholing. Het niveau wordt in samenspraak bepaald door de gemeente en de alleenstaande ouder en is afhankelijk van de vraag op de arbeidsmarkt. Met name het laatste is doorslaggevend voor het bepalen van het traject.

• 2.

  Mantelzorg

  • a.

    Cliënten die aantonen dat zij mantelzorg verrichten aan personen die niet zonder deze zorg kunnen, kunnen geheel of gedeeltelijk vrijgesteld worden van de arbeidsplicht gedurende de periode van mantelzorg.

  • b.

    Onder mantelzorg wordt verstaan: langdurige zorg die niet in het kader van een

    hulpverlenend beroep wordt geboden aan een hulpbehoevende door personen uit diens

    directe omgeving, waarbij zorgverlening rechtstreeks voortvloeit uit de sociale relatie en

    de gebruikelijke zorg van huisgenoten voor elkaar overstijgt.

• 3.

  Medische en/of sociale belemmeringen

Personen van wie door een onafhankelijke externe deskundige is vastgesteld dat er sprake is van medische belemmeringen of voor wie een sociale indicatie wordt afgegeven kunnen worden vrijgesteld van de arbeidsplicht voor de duur van de periode zoals aangegeven in het advies van de externe deskundige.

Toelichting

Ontheffingen op grond van dringende redenen

De gemeente is verantwoordelijk voor het aanbieden van voorzieningen aan cliënten die niet op eigen kracht aan de slag komen. Deze cliënten hebben aanspraak op ondersteuning door de gemeente bij hun re-integratie op de arbeidsmarkt. Het is aan de gemeente te beoordelen op welke wijze de ondersteuning wordt ingezet.

Voor personen tussen de 18 en 65 jaar worden per definitie géén groepen uitgesloten van re-integratie. Categoriale ontheffingen zijn dan ook niet meer toegestaan; wel kan het college in individuele gevallen om dringende reden afzien van het opleggen van de arbeids-verplichtingen, voor zover en voor zolang re-integratie (tijdelijk) niet in redelijkheid mogelijk is (artikel 9 lid 2 WWB).

Voorzieningen

Eventueel aanwezige belemmeringen om deelname aan arbeid te realiseren, kunnen worden weggenomen door het aanbieden van voorzieningen. Toch kunnen zich bij uitzondering tijdelijk situaties voordoen dat ook voorzieningen niet toereikend zijn of ontbreken, om de aanwezige belemmeringen geheel of gedeeltelijk op te heffen (ontbreken van een aanbod van kinderopvang of schuldhulpverlening). In deze situaties dienen burgemeester en wethouders de op te leggen verplichtingen aan te passen aan de mogelijkheden die de betrokkene nog wel heeft (artikel 9 lid 2 WWB).

1.Zorgtaken

Uitgangspunt is de kortste weg naar uitstroom naar reguliere algemeen geaccepteerde arbeid, waaronder ook gesubsidieerde arbeid. Bij de beoordeling van scholing staat arbeidsrelevantie voorop.

Het college dient bij voorrang de re-integratieplicht voor alleenstaande ouders zonder startkwalificatie, die de volledige zorg hebben voor een of meer tot zijn laste komende kinderen tot vijf jaar en die om ontheffing van de arbeidsplicht hebben verzocht, ten minste in te vullen met scholing of opleiding die de toegang tot de arbeidsmarkt bevordert, mits dit niet de krachten of bekwaamheden van de alleenstaande ouder te boven gaat en de alleenstaande ouder geen startkwalificatie heeft. Welke scholing in individuele gevallen zal worden aangeboden is afhankelijk van de individuele omstandigheden en wordt bepaald door het college in samenspraak met de alleenstaande ouder.

Zie ook artikel 15 “scholing” van de re-integratieverordening WWB.

2.Mantelzorg

In artikel 1, lid 1 onder b van de Wmo wordt mantelzorg als volgt omschreven: langdurige zorg die niet in het kader van een hulpverlenend beroep wordt geboden aan een hulpbehoevende door personen uit diens directe omgeving, waarbij zorgverlening rechtstreeks voortvloeit uit de sociale relatie en de gebruikelijke zorg van huisgenoten voor elkaar overstijgt. Mantelzorg wordt afgebakend van vrijwilligerswerk dat doorgaans georganiseerd is en niet specifiek gericht is op een bestaande sociale relatie en professionele hulp. De aanwezigheid van zorgtaken voor huisgenoten, familieleden of andere personen in de nabije omgeving vormt soms een belemmering om uit te stromen uit de bijstand. Dit kan een reden zijn voor het verlenen van een tijdelijke ontheffing van de arbeidsverplichtingen, maar niet van de re-integratieverplichtingen. Er dient wel rekening te worden gehouden met de belastbaarheid van de personen die de mantelzorg verrichten.

3.Medische en sociale belemmeringen

Medische en sociale belemmeringen (waaronder ook verslavingen) kunnen een belem-mering vormen voor het verrichten van sociale activiteiten. Ze vormen als zodanig geen aanleiding voor een ontheffing. Wel geldt dat de verplichtingen afgestemd moeten worden op de mogelijkheden om eventueel pas op termijn uit te stromen naar reguliere arbeid.

Om een juiste, individuele beoordeling te garanderen, moet zoveel mogelijk gebruik worden gemaakt van adviezen van (door de gemeente aangewezen) onafhankelijke, externe deskundigen (GGD, UWV WERKbedrijf, re-integratiebedrijf). Maar ook moet gedacht worden aan een indicatie voor de Wsw.

Er wordt rekening gehouden met individuele mogelijkheden in verband met gezondheid en belastbaarheid. De duur van de ontheffing is gelijk aan de periode die is aangegeven in het medisch advies. Na afloop van de bedoelde periode vindt herbeoordeling plaats.

Heerhugowaard, 23 februari 2010