Beleidsregel handhavingsprotocol opiumwet m.b.t. woningen Helmond 2008

Inleiding

Steeds vaker worden gemeenten geconfronteerd met illegale verkooppunten van verdovende middelen. Artikel 13b Opiumwet (de Wet Damocles) is het juridische instrument om bestuurlijk op te treden tegen deze illegale verkooppunten. Art 13b van de van de Opiumwet is gewijzigd en heeft naast lokalen, nu ook betrekking op woningen.

In aanvulling op de ‘Beleidsregel handhavingsprotocol coffeeshops Helmond 2008’ wil de gemeente Helmond een sluitend beleid creëren om ook overtredingen betreffende drugs in woningen tegen te gaan.

In een protocol staat beschreven onder welke omstandigheden en op welke wijze gebruik zal worden gemaakt van de bestuurlijke dwangmiddelen bij illegale drugshandel. Dit handhavingsprotocol moet tevens worden beschouwd als een aanvulling op het beleid om hennepkwekerijen in (huur)woningen tegen te gaan. Dat beleid is vervat in het convenant ‘aanpak hennepkwekerijen in (huur)woningen’. In het bijzonder is het doel van het convenant het nemen van ontmoedigende dan wel repressieve maatregelen om drugs te bestrijden. Dit beleid zal worden voortgezet.

In een protocol staan de verschillende, in zwaarte oplopende, in te zetten middelen beschreven. Het uiteindelijke sluiten van een woning is een uiterst(e) middel om de openbare orde te herstellen. Dit betekent dat in het kader van de eisen van proportionaliteit en subsidiariteit de gemeente eerst zou moeten putten uit minder vergaande maatregelen. Vandaar dat er gekozen is voor een getrapt optreden, tenzij de overtreding van dien aard is dat een directe sluiting is geoorloofd.

Juridisch kader

De Opiumwet richt zich primair op de preventie en beheersing van de uit drugsgebruik voortvloeiende risico´s voor de gezondheid. De uitbreiding van de Opiumwet met artikel 13b (Wet Damocles) is gericht op de beheersing van de effecten van de handel in en het gebruik van drugs op het openbare leven en andere lokale omstandigheden.

Tot de inwerkingtreding van de Wet Damocles was het Openbaar Ministerie de enige handhaver van de Opiumwet en kon tegen overtredingen van de Opiumwet uitsluitend strafrechtelijk worden opgetreden. Met de Wet Damocles is het bestuurlijke instrumentarium uitgebreid en kan een geïntegreerde bestuurs- en strafrechtelijke aanpak bij de handhaving van de Opiumwet gestalte krijgen.

De volledige tekst van artikel 13b van de Opiumwet, luidt:

• 1.

  De burgemeester is bevoegd tot toepassing van bestuursdwang indien in woningen of lokalen dan wel in of bij woningen of zodanige lokalen behorende erven een middel als bedoeld in lijst I of II wordt verkocht, afgeleverd of verstrekt dan wel daartoe aanwezig is.

• 2.

  Het eerste lid is niet van toepassing indien woningen, lokalen of erven als bedoelt in het eerste lid, gebruikt worden ter uitoefening van de artsenijbereidkunst, de geneeskunst, de tandheelkunst of de diergeneeskunde door onderscheidenlijk apothekers, artsen, tandartsen of dierenartsen.

Beleidscriteria

Voor handhaving van de Opiumwet is de gecoördineerde inzet van het openbaar bestuur, het openbaar ministerie en de politie vereist. Uitgangspunt is dat de burgemeester handhavend optreedt als er zich een overtreding als genoemd in artikel 13b Opiumwet heeft plaatsgehad. Deze beleidsregel, in de vorm van een handhavingsprotocol geeft aan hoe er opgetreden wordt.

Dit handhavingsprotocol heeft tot doel:

• -

  de handhavingsactiviteiten van politie, justitie en gemeente op elkaar af te stemmen en waar mogelijk complementair te laten zijn (handhavingsarrangement);

• -

  te realiseren dat geconstateerde overtredingen gevolgd worden door een reactie die qua intensiteit zo goed mogelijk aansluit bij de ernst van de overtreding;

• -

  kenbaar te maken aan de ‘overtreder’ welke maatregel hij van de overheid kan verwachten na een overtreding, waardoor er mogelijk tevens een preventieve werking vanuit gaat.

De gemeente Helmond zal ook hennepzolders/-kwekerijen in woningen aanpakken o.g.v. 13B Opiumwet. Ik beschouw dan ook het bedrijfsmatig telen van hennep, waarvan m.i. sprake is indien 6 of meer hennepplanten aanwezig zijn, als het voor verkoop, aflevering of verstrekking aanwezig hebben.

Het is van belang dat slagvaardig kan worden opgetreden in het geval dat drugs en/of hennepplanten. worden aangetroffen. Door adequaat handhavingsbeleid is het sneller dan nu mogelijk om over te gaan tot sluiting van een woning waar drugs en/of hennepplanten worden gevonden . Met onderliggend beleid zal de rechter eerder een sluiting accepteren.

In beginsel sluit de zwaarte van de sanctie aan op de ernst van de overtreding. Het gaat om de proportionaliteit van de sanctie ten opzichte van de overtreding. De getrapte sanctionering wordt in de matrix weergegeven.

Er zijn echter situaties die dermate ernstig zijn dat van de matrix afgeweken moet kunnen worden. Bijvoorbeeld als er een combinatie is van aanwezigheid van soft- en harddrugs of tussen kweken/telen en aanwezigheid van soft- of harddrugs, of indien er een combinatie van een overtreding is met bepaalde ernstige strafbare feiten, zoals bijvoorbeeld vuurwapenbezit of mensenhandel.

Ook indien niet dezelfde overtreding voor de 2e of 3e keer is begaan, maar een overtreding uit een andere (matrix) categorie, kan er aanleiding zijn van de matrix af te wijken.

Tot slot kan er aanleiding zijn af te wijken indien er sprake is van ernstige gevaarzetting b.v. door brandgevaar .

Van het in de matrix vervatte arrangement zal dan ook in bepaalde gevallen worden afgeweken door de burgemeester, bijvoorbeeld door 1 of 2 stappen van de matrix over te slaan, door spoedhalve bestuurlijke maatregelen te treffen of door te kiezen voor een (al dan niet strengere) andere matrixcategorie.

Een vervolgstap uit de matrix wordt alleen genomen indien de overtreding plaatsvindt binnen 3 jaar na de eerdere overtreding.

Informatievoorziening door politie

Voor de bestuurlijke handhaving verstrekt de politie de benodigde informatie aan de burgemeester. Deze informatieverstrekking vindt schriftelijk plaats, waarbij de burgemeester informatie krijgt over de geconstateerde feiten, het optreden en de bevindingen van de politie die voortvloeien uit een strafrechtelijk onderzoek.

Flankerend beleid; opsporing en vervolging van strafbare feiten

Indien zich overtredingen of misdrijven voordoen op grond van bijvoorbeeld het Wetboek van Strafrecht, de Wet op de economische delicten, de Vreemdelingenwet en de Wet arbeid vreemdelingen ligt de verantwoordelijkheid voor de vervolging en de opsporing door de politie bij het Openbaar Ministerie. Van belang is dat het Openbaar Ministerie de gemeente tijdig inlicht over zaken die zich hebben voorgedaan zodat indien mogelijk als flankerend beleid ook bestuurlijke maatregelen kunnen worden getroffen.

Overleg

De gemeente wil goede afspraken maken met de bevoegde instanties met betrekking tot de gewenste handhaving.

Dit betekent dat de beleidsregel is afgestemd in het Driehoeksoverleg (overleg tussen burgemeester, de officier van justitie en de politiechefs). Elk van de partijen committeert zich aan de uitvoering van de afspraken en draagt er zorg voor dat binnen de eigen organisatie zorg wordt gedragen voor effectuering van de afspraken.

Op 28 mei 2008 heeft het Driehoeksoverleg ingestemd met deze beleidsregel.

Burgemeester en wethouders hebben in de vergadering van 1 juli 2008 besloten de burgemeester te adviseren deze beleidsregel vast te stellen.

Inwerkingtreding

Deze beleidsregel treedt in werking op de eerste dag na de datum van bekendmaking.