Beleidsregel handhavingsprotocol coffeeshops Helmond 2009

Inleiding

Op 11 november 2008 is in werking getreden de Beleidsregel maximumstelsel coffeeshops Helmond 2008. Daarin is bepaald dat er in Helmond maximaal 2 coffeeshops worden toegelaten.

De staatssecretaris van VWS heeft op 23 april 2004 een interdepartementale beleidsbrief cannabis, waarin de voornemens van het kabinet op dit terrein zijn uitgewerkt, aan de Tweede Kamer gezonden.

De inhoud van de brief en de daarin vervatte beleidsvoornemens voor zover deze betrekking hebben op de gemeente of gevolgen hebben voor de gemeente, zijn door de gemeente bekeken. Een van de onderdelen is het handhavingsbeleid. Het coffeeshopbeleid moet ondersteund worden door een strikte handhaving (arrangementen) om overlast en andere negatieve verschijnselen tegen te gaan. Daaruit is door burgemeester en wethouders de volgende conclusie getrokken:

“In het kader van de uitvoering van het handhavingprogramma 2004 van de gemeente Helmond zal een handhavingprotocol opgesteld worden, waarmee zal worden voldaan aan de wens van het rijk om handhavingarrangementen uit te werken.”

Met de Beleidsregel handhavingsprotocol coffeeshops van 22 februari 2005 is voldaan aan het besluit om een handhavingprotocol op te stellen. Het protocol is toen opgesteld voor de ene bestaande gedoogde coffeeshop en voor eventuele illegale ‘shops’. Er is in vastgelegd hoe ten aanzien van (al dan niet gedoogde) coffeeshops de handhaving ter hand genomen wordt.

Landelijke ontwikkelingen (o.a. nieuwe wetgeving), de intrekking van de Drank- en Horecaverordening en de intrekking van de Overlastverordening horecabedrijven 2002 en vaststelling van de Overlastverordening horeca- en aanverwante bedrijven 2006, hebben ertoe geleid dat het handhavingsprotocol is herijkt. Op 1 juli 2008 is vastgesteld de Beleidsregel handhavingsprotocol coffeeshops Helmond 2008.

De besluitvorming over de uitbreiding van het aantal coffeeshops naar 2 heeft geleid tot onderhavige beleidsregel.

Gelet op de bijzondere problematiek is er voor gekozen om separaat een protocol voor de overtreding van de Opiumwet in woningen op te stellen (1 juli 2008).

Juridisch kader

Door de Wet Damocles die in 1999 in werking trad, heeft de burgemeester de bevoegdheid gekregen om bestuursdwang toe te passen ter handhaving van de artikelen 2 en 3 van de Opiumwet in (voor het publiek toegankelijke) lokalen en daarbij behorende erven. Inmiddels is artikel 13B Opiumwet verruimd naar woningen en hun erven.

Artikel 13B van de Opiumwet, luidt:

• 1.

  De burgemeester is bevoegd tot toepassing van bestuursdwang indien in woningen of lokalen dan wel in of bij woningen of zodanige lokalen behorende erven een middel als bedoeld in lijst I of II wordt verkocht, afgeleverd of verstrekt dan wel daartoe aanwezig is.

• 2.

  Het eerste lid is niet van toepassing indien woningen, lokalen of erven als bedoelt in het eerste lid, gebruikt worden ter uitoefening van de artsenijbereidkunst, de geneeskunst, de tandheelkunst of de diergeneeskunde door onderscheidenlijk apothekers, artsen, tandartsen of dierenartsen.

De bestuursrechter eist van de burgemeester een gedegen onderbouwing, bij voorkeur door middel van beleidsregels, in geval van sluiting van (voor publiek toegankelijke) lokalen op grond van artikel 13B Opiumwet. Hetzelfde geldt voor zijn andere bestuursbevoegdheden.

In onderhavig beleidsregel wordt aangegeven hoe de burgemeester zal omgaan met zijn bevoegdheden op grond van artikel 13B van de Opiumwet en de Overlastverordening horeca- en aanverwante bedrijven 2006, indien sprake is van illegale coffeeshops (zijnde alle voor publiek toegankelijke lokalen en daarbij behorende erven) en overige panden niet-zijnde woningen, waar softdrugs worden verkocht, afgeleverd of verstrekt dan wel daartoe aanwezig zijn. Daarnaast wordt aangegeven hoe ten aanzien van de gedoogde coffeeshops zal worden omgegaan indien regels / voorschriften worden overtreden.

Burgemeester en wethouders zijn het bevoegde bestuursorgaan op grond van de Drank- en Horecawet. In deze beleidsregel wordt tevens aangegeven wanneer burgemeester en wethouders een verleende horecavergunning zullen intrekken.

Beleidscriteria

Dit handhavingprotocol heeft tot doel:

• -

  de handhavingactiviteiten van politie, justitie en gemeente op elkaar af te stemmen en waar mogelijk complementair te laten zijn (handhavingarrangement);

• -

  te realiseren dat geconstateerde overtredingen gevolgd worden door een reactie die qua intensiteit zo goed mogelijk aansluit bij de ernst van de overtreding;

• -

  kenbaar te maken aan de ‘overtreder’ welke maatregel hij van de overheid kan verwachten na een overtreding, waardoor er mogelijk tevens een preventieve werking vanuit gaat.

Het is van belang dat slagvaardig kan worden opgetreden in geval van overtredingen door coffeeshops, dan wel illegale verkoop op andere plekken. Door adequaat handhavingsbeleid is sneller dan nu tot sluiting van een coffeeshop over te gaan. Met onderliggend beleid zal de rechter eerder een sluiting accepteren.

Uit jurisprudentie is gebleken dat naast de handel in harddrugs ook ten aanzien van andere overtredingen van AHOJGplus-criteria hardere maatregelen zijn te nemen. Dit geldt in ieder geval voor de verkoop aan en de aanwezigheid van minderjarigen; verkoop aan minderjarigen is voldoende reden om aan te nemen dat de openbare orde in het geding is. Dit geldt ook voor overtredingen van de vijf-gram-norm (transacties) en vijfhonderd-gram-norm (handelsvoorraad).

A Gedoogde coffeeshop met overlastvergunning

B Niet gedoogde coffeeshop in voor publiek toegankelijk lokaal ( en daarbij behorend erf ) dan wel verkoop, aflevering of verstrekking dan wel daartoe aanwezig in een pand niet-zijnde een woning / geen overlastvergunning voor coffeeshop

Er is voor een uitgewerkt protocol gekozen waarbij de overtreding van de AHOJGplus-criteria ieder op een andere wijze wordt gesanctioneerd. In beginsel sluit de zwaarte van de sanctie aan op de ernst van de overtreding. Het gaat om de proportionaliteit van de sanctie ten opzichte van de overtreding. De getrapte sanctionering wordt in de matrix weergegeven. Zo wordt overtreding van het harddrugcriterium strenger bestraft dan overtreding van het afficheringcriterium.

Er zijn echter situaties die dermate ernstig zijn dat van de matrix afgeweken moet kunnen worden. B.v. als er een enorme overschrijding is van de maximale handelsvoorraad of indien er een combinatie van een overtreding is met bepaalde ernstige strafbare feiten, zoals b.v. vuurwapenbezit of mensenhandel.

Ook indien niet dezelfde overtreding voor de 2e of 3e keer is begaan, maar een overtreding uit een andere (matrix) categorie, kan er aanleiding zijn van de matrix af te wijken.

Van het in de matrix vervatte arrangement zal dan ook in bepaalde gevallen worden afgeweken door burgemeester en wethouders dan wel de burgemeester, b.v. door 1 of 2 stappen van de matrix over te slaan, dan wel door spoedshalve bestuurlijke maatregelen te treffen of door te kiezen voor een (al dan niet strengere) andere matrixcategorie.

Een vervolgstap uit de matrix wordt alleen genomen indien de overtreding plaatsvindt binnen 3 jaar na de eerdere overtreding.

Flankerend beleid; opsporing en vervolging van strafbare feiten

Bij de exploitatie van (gedoogde) coffeeshops kan sprake zijn van strafbare feiten. Indien zich overtredingen of misdrijven voordoen op grond van b.v. het Wetboek van Strafrecht, de Wet op de economische delicten, de Vreemdelingenwet en de Wet arbeid Vreemdelingen ligt de verantwoordelijkheid voor de vervolging en de opsporing door de politie bij het Openbaar Ministerie. Van belang is dat het Openbaar Ministerie de gemeente tijdig inlicht over zaken die zich hebben voorgedaan zodat indien mogelijk als flankerend beleid ook bestuurlijke maatregelen kunnen worden getroffen.

Overleg

De gemeente wil goede afspraken maken met de bevoegde instanties met betrekking tot de gewenste handhaving.

Dit betekent dat de beleidsregel is afgestemd in het Driehoeksoverleg (overleg tussen burgemeester, de officier van justitie en de politiechefs). Elk van de partijen committeert zich aan de uitvoering van de afspraken en draagt er zorg voor dat binnen de eigen organisatie zorg wordt gedragen voor effectuering van de afspraken.

Op 4 februari 2009 heeft het Driehoeksoverleg ingestemd met deze beleidsregel.

Inwerkingtreding

Deze beleidsregel treedt in werking op de eerste dag na de datum van bekendmaking. Per deze datum wordt de Beleidsregel handhavingsprotocol coffeeshops Helmond 2008 ingetrokken.