Verordening kinderopvang gemeente Leischendam-Voorburg 2004

Dit artikel geeft de omschrijving van kinderopvang waarop deze verordening van toepassing is. Aan de definitie uit het Tbkk is toegevoegd ''het bieden van onderdak en begeleiding''. Peuterspeelzalen die niet onder het Tbkk vallen, vallen hierdoor wel onder de definitie van deze verordening.

De verordening is alleen van toepassing op georganiseerde kinderopvang: formeel geregelde kinderopvang waarop een natuurlijke of privaatrechtelijke rechtspersoon kan worden aangesproken. Het gaat om de opvang van kinderen gedurende werk- of studietijden van volwassenen. Uiteraard kunnen kinderen ook om andere redenen dan werk of studie in een voorziening voor kinderopvang of bij een gastouder verblijven. Tot de kinderopvang behoren de nader omschreven voorzieningen kindercentrum (1.c.) en gastouderopvang (1.g.). Tot de kindercentra worden gerekend: het kinderdagverblijf (1.d.), het buitenschoolse kinderverblijf (1.e.) en de peuterspeelzaal (1.f.).

Onder een kindercentrum vallen hele en halve dagopvang, 24-uursopvang, buitenschoolse opvang en peuterspeelzalen. De opvang vindt meestal in daarvoor speciaal ingerichte ruimten plaats.

Aan de definitie is daarom ten opzichte van het Tbkk toegevoegd: ''in een ruimtelijke voorziening''.

Voor peuterspeelzalen gelden in deze verordening enkele afwijkende bepalingen ten opzichte van de kinderdagverblijven en buitenschoolse kinderverblijven.

In aanvulling op het Tbkk vallen in deze verordening ook peuterspeelzalen onder het begrip ''kindercentrum''. De peuterspeelzaal is immers, net als het kinderdagverblijf en het buitenschoolse kinderverblijf, een vorm van kinderopvang in een daarvoor geschikte ruimtelijke voorziening. Er zijn echter verschillen in organisatie, doel van de opvang en duur van de opvang, waardoor er aan deze vorm van opvang andere eisen gesteld kunnen worden.

De peuterspeelzaal is, anders dan andere vormen van kinderopvang, primair gericht op het spelen en ontmoeten en niet op de opvang, opvoeding en verzorging. De ouders brengen de kinderen gedurende enkele uren naar de peuterspeelzaal, niet vanwege werk of studie, maar vooral omdat het goed wordt gevonden voor het kind. De leeftijd van twee jaar is enigszins arbitrair.

Om te voorkomen dat peuterspeelzalen een verkapt kinderdagverblijf worden, is aan dit artikel toegevoegd dat de kinderen niet langer dan 3,5 uur per dag mogen worden opgevangen.

Hierdoor kan een peuterspeelzaal in principe hele dagen open zijn, zonder dat het een kinderdag-verblijf wordt.

Gastouderopvang onderscheidt zich op drie gronden van andere vormen van kinderopvang.

Ten eerste het aantal kinderen dat tegelijkertijd wordt opgevangen. Dat zijn er maximaal vier (exclusief de eigen kinderen van de gastouder). Heeft een (aspirant-)gastouder de zorg voor eigen kinderen en/of pleeg- of stiefkinderen dan is het ter beoordeling van het gastouderbureau of het verantwoord is in deze gezinssituatie gelijktijdig nog het maximale toegestane aantal van vier kinderen uit andere huishoudens te laten verzorgen en opvoeden.

Ten tweede wordt het onderscheid bepaald door de omstandigheid of de opvang in een thuissituatie plaatsvindt, ofwel bij gastouders thuis, ofwel bij de eigen ouders.

Ten derde is bepalend dat de opvang totstandgekomen is via de bemiddeling van een gast-ouderbureau.

Voor een gastouderbureau moet een vergunning worden aangevraagd (zie artikel 2, tweede lid). Het gastouderbureau is daarbij gedefinieerd als een instantie die de bemiddeling tussen vraag- en gast-ouders regelt. De bij het bureau aangesloten gastouders hoeven dus zelf geen vergunning aan te vragen.

Gastouders die niet van de diensten van een gastouderbureau gebruikmaken, hoeven geen vergunning te hebben. Als zij tegelijkertijd meer dan vier kinderen opvangen, exclusief de eigen kinderen, is wel een vergunning verplicht. Dan is er namelijk sprake van een kindercentrum.

Een gastouderbureau kan in principe ook andere service verlenen, zoals het bevorderen van de deskundigheid van gastouders, zorg dragen voor verdeling van ouderbijdragen en distribueren van attributen, zoals speelgoed en meubilair. In de praktijk gebeurt dit ook meestal. De inhoudelijke begeleiding van de gastouders is een inherente taak van het gastouderbureau. Het is immers verantwoordelijk voor de kwaliteit van de kinderopvang.

De definitie uit het Tbkk is aangescherpt. Functionarissen onderscheiden zich van begeleiders doordat zij voldoen aan bepaalde opleidingseisen. De meeste functionarissen zullen een arbeids-overeenkomst hebben op grond van de CAO-welzijn. Daarin is aangegeven welk opleidingsniveau bij een bepaalde functie behoort. Door de aanscherping van de definitie behoren stagiaires en groepshulpen met een ID-baan niet tot de functionarissen, maar tot de begeleiders.

In onderdeel 1.b. van het artikel wordt een uitzondering gemaakt op de algemene regel dat functionarissen aan de opleidingseisen moeten voldoen. Ook de in een kindercentrum werkzame persoon die de beroepsbegeleidende leerweg volgt (en dus nog niet over een afgeronde opleiding beschikt), kan gezien worden als een functionaris in de zin van deze verordening. Dit kan echter alleen indien aan de volgende voorwaarden is voldaan.

• 1.

  Voorwaarden met betrekking tot de structuur van de instelling voor kinderopvang:

  • -

    Het kindercentrum voldoet aan de door de OVBD (Landelijk Orgaan Beroepsonderwijs) vastgestelde regeling voor de erkenning van leerbedrijven.

  • -

    Het kindercentrum beschikt over een scholings- en loopbaanbeleid waarin de opleidingsplaatsen zijn aangegeven en heeft inzichtelijk wie op welke positie een opleidingsplaats bezet, wie vanuit welke functie als praktijkopleider en wie als opleidingsbegeleider fungeert. Onder praktijkopleider wordt verstaan degene die met succes de OVBD-opleiding tot praktijkbegeleider heeft gevolgd of voornemens is hier binnen een half jaar mee te starten. De opleidingsbegeleider is degene die de leerling vanuit de onderwijsinstelling begeleidt.

  • -

    Er is sprake van adequate begeleiding van de BBL-leerling. Het kindercentrum draagt er zorg voor dat de BBL-leerling altijd tezamen met een functionaris wordt ingezet, die na een afgeronde opleiding ten minste twee jaar ervaring heeft als gekwalificeerd groepsleider. Deze functionaris is in de groep aanwezig als de leerling in de groep werkt en heeft tijd ter beschikking voor reflectie en rapportage met en over de leerling in het kader van de opleiding, naast de eigen taken als functionaris in en buiten de groep.

• 2.

  Voorwaarden met betrekking tot de BBL-leerling:

  • -

    Voorop staat dat de BBL-leerling slechts beperkt mag worden ingezet, aangezien de leerling nog in opleiding is. De formatieve inzetbaarheid, zowel qua tijd als verantwoordelijkheid, hangt af van de ontwikkeling van de leerling in kwestie en van de begeleiding die hij ontvangt. De formatieve inzetbaarheid wordt (van 0 tot 100%) bepaald op grond van een advies van de praktijkopleider en de opleidingsbegeleider.

  • -

    De BBL-leerling die (gedeeltelijk) formatief wordt ingezet, is tenminste 18 jaar oud.

In een kindercentrum of op een gastouderbureau kunnen ook personen werkzaam zijn die niet direct betrokken zijn bij de verzorging en opvoeding van kinderen.

Te denken valt aan functies in de administratie, het beheer of stafactiviteiten. Deze personen behoren niet tot de functionarissen in de zin van deze verordening.

Op grond van het eerste lid is eenieder die een of meer van de onder artikel 1 onder c. of h. ge-noemde voorzieningen houdt, verplicht hiervoor bij burgemeester en wethouders een vergunning aan te vragen. Deze verplichting geldt zowel voor de houders van voorzieningen voor kinderopvang die door de gemeente worden gesubsidieerd als voor de houders van niet door de gemeente gesubsidieerde voorzieningen. De in de verordening opgenomen eisen zijn minimumeisen. Het staat de houder uiteraard vrij hogere kwaliteitseisen te hanteren.

Op basis van het tweede lid dienen ook houders van al dan niet door de gemeente gesubsidieerde gastouderbureaus een vergunning aan te vragen. De gastouders zelf zijn niet vergunningplichtig. Dit betekent dat het gastouderbureau verantwoordelijk is voor de kwaliteit van de bemiddelde gastouderopvang.

Gastouders die niet van de diensten van een gastouderbureau gebruikmaken, hoeven geen ver-gunning te hebben. Als zij tegelijkertijd meer dan vier kinderen opvangen, exclusief de eigen kinderen, is wel een vergunning verplicht. Dan is er namelijk sprake van een kindercentrum.

Voordat de gemeente kan besluiten de gevraagde vergunning te verlenen, zal zij moeten onder- zoeken of de houder aan alle gestelde kwaliteitseisen voldoet. Het afleggen van een bezoek ter plaatse vormt een belangrijk onderdeel van het onderzoek.

De houder van het kindercentrum of gastouderbureau zal bij zijn aanvraag om de vergunning de gegevens moeten verstrekken die de gemeente nodig heeft om te kunnen beoordelen of aan de gestelde kwaliteitseisen wordt voldaan. Hiervoor zijn standaardformulieren beschikbaar.

Voor de vergunningaanvraag voor het houden van een kindercentrum zijn in ieder geval de vol-gende gegevens van belang (voor zover voorradig op het moment van aanvraag):

• a.

  het soort voorziening;

• b.

  openingstijden van de voorziening;

• c.

  een op schaal (minimaal 1:200) vervaardigde tekening en omschrijving van de ligging en indeling van het perceel, dan wel de perceelgedeelten, waarin de kinderopvang is of zal worden gerealiseerd; op de tekening moet voor elke ruimte worden aangegeven waarvoor deze is bestemd;

• d.

  het totaal aantal kinderen dat per dagdeel maximaal aanwezig kan zijn;

• e.

  de leeftijden van de kinderen per groep;

• f.

  het minimum aantal functionarissen dat per groep per dagdeel aanwezig zal zijn, alsmede een afschrift van hun diploma's;

• g.

  een afschrift van de aansprakelijkheids- en ongevallenpolis;

• h.

  veiligheidsvoorzieningen;

• i.

  sanitaire voorzieningen;

• j.

  het aantal m² werk-/speeloppervlak per kind (buiten en binnen);

• k.

  indien de aanvrager een rechtspersoon is, een opgave van namen en adressen van de bestuursleden en de statuten;

• l.

  naam en adres van de contactpersoon.

Bij de aanvraag voor een vergunning voor het houden van gastouderbureaus zijn in ieder geval de volgende gegevens relevant (voor zover voorradig op het moment van aanvraag):

• a.

  aantal functionarissen en een afschrift van hun diploma's;

• b.

  een afschrift van de aansprakelijkheids- en ongevallenpolis;

• c.

  aantal bemiddelingen dat men jaarlijks denkt te verrichten;

• d.

  eventuele overige vormen van dienstverlening;

• e.

  een afschrift van de overeenkomst met de gastouders;

• f.

  als de houder een natuurlijke persoon is: een opgave van naam, adres, en geboortedatum;

• g.

  indien de houder een rechtspersoon is: een opgave van namen en adressen van de bestuurs- leden en de statuten;

• h.

  naam en adres van de contactpersoon.

In het eerste lid wordt aangegeven dat burgemeester en wethouders uiteraard de vergunning weigeren als niet wordt voldaan aan de voor een vergunning noodzakelijke voorschriften.

De artikelen 3:18 en 4:5, eerste en derde lid Awb, geven de regeling met betrekking tot het aanvullen van ontbrekende gegevens.

De bepaling in het tweede lid is opgenomen om in bijzondere omstandigheden toch een vergunning te kunnen afgeven. Het verlenen van een ontheffing is uiteraard niet mogelijk voor de kwali-teitsvoorschriften die overgenomen zijn uit het Tijdelijk besluit kwaliteitsregels kinderopvang.

Afdeling 3.4 Awb bevat de openbare voorbereidingsprocedure. Deze procedure ziet er als volgt uit:

• -

  De aanvraag of de ontwerpvergunning wordt met de daarop betrekking hebbende stukken voor alle belanghebbenden ter inzage gelegd voor een periode van tenminste vier weken.

• -

  Er wordt kennisgeving gedaan van de ter inzage legging in een of meer dag-, nieuws-, of huis-aan-huisbladen, dan wel op andere geschikte wijze. Het bestuursorgaan stelt de aanvrager van de vergunning op de hoogte van toepassing van het geregelde in afdeling 3.4.

• -

  Belanghebbenden kunnen hun zienswijze over de aanvraag of ontwerpvergunning schriftelijk of mondeling naar voren brengen.

Deze procedure is van belang bij nieuwe aanvragen en aanvragen voor substantiële wijzigingen om, indien mogelijk, in een vroeg stadium van de behandeling rekening te houden met de zienswijze van belanghebbenden.

Artikel 4.8 Awb is van toepassing op overige aanvragen.

Het uitgangspunt van de Awb is dat in het wettelijk voorschrift - waaronder ook een gemeentelijke verordening moet worden begrepen - de termijn wordt aangegeven waarbinnen een beschikking dient te worden gegeven (artikel 4:13 Awb).

Omdat de openbare voorbereidingsprocedure tenminste vier weken duurt, is de beslistermijn op twaalf weken gesteld.

Het eerste lid bevat een zogenaamde "coördinatiebepaling".

Het is mogelijk dat iemand een kindercentrum wil vestigen in een pand dat bouwkundig aangepast moet worden. In dat geval is een bouwvergunning vereist. Overigens is voor de meeste kindercentra ook een gebruiksvergunning nodig. Op grond van artikel 6.1.1 van de Bouwverordening 1993 is een gebruiksvergunning namelijk noodzakelijk voor het in gebruik hebben of houden van een bouwwerk waarin aan meer dan tien kinderen jonger dan twaalf jaar dagverblijf zal worden verschaft.

De gebruiksvergunning is gericht op het voorkomen, beperken en bestrijden van brand, het beper-ken van brandgevaar en het voorkomen en beperken van ongevallen bij brand.

Op grond van het eerste lid verlenen burgemeester en wethouders een vergunning voor het open-stellen of houden van een kindercentrum niet eerder dan nadat de bouwvergunning en gebruiks-vergunning zijn verleend. Als het centrum echter aan alle eisen voldoet en het verlenen van de gebruiksvergunning slechts een formaliteit is, kan hiervan worden afgeweken.

Wanneer zowel een bouwvergunning als een gebruiksvergunning zijn vereist, kunnen de termijnen genoemd in artikel 6 niet in acht worden genomen. Daarom is in het tweede lid van artikel 7 een uitzondering gemaakt op de termijnen in artikel 6.

Het eerste lid, sub d beoogt te voorkomen dat vergunningen ongebruikt worden gelaten. Men mag ervan uitgaan dat de houder binnen een jaar na het verlenen van de vergunning van start kan gaan met het kindercentrum/gastouderbureau.

Het tweede lid omschrijft een bijzondere sluitingsbevoegdheid. Daarnaast zijn burgemeester en wethouders bevoegd bestuursdwang uit te oefenen krachtens artikel 125 van de Gemeentewet. Voordat zij daartoe laten overgaan, dient de houder schriftelijk te worden gewaarschuwd.

Een voorbeeld van een dringende omstandigheid die niet uit de verordening voortvloeit, maar toch het belang van de kinderen kan schaden, is een disfunctionerend management van een kinder-centrum.

Als bij inspectie wordt geconstateerd dat de houder van een kindercentrum of gastouderbureau niet meer aan de eisen voldoet, behoeft niet in alle gevallen directe intrekking van de vergunning voor de hand te liggen. Het is mogelijk dat de gemeente met de houder afspraken maakt over te nemen maatregelen en de termijn waarbinnen deze getroffen moeten zijn.

Het eerste lid vloeit voort uit artikel 2, eerste lid, onderdeel a van het Tbkk. Deze voorschriften worden nader geconcretiseerd in nadere regels.

In het tweede lid wordt de delegatiebevoegdheid van de gemeenteraad aan burgemeester en wethouders geregeld, voor wat betreft de uitwerking van voorschriften voor kindercentra.

De nadere regels voor kindercentra zijn opgenomen in een uitvoeringsbesluit.

Voor gastouderopvang is een dergelijke systematiek niet gehanteerd. Reden is dat slechts een beperkt aantal, tamelijk globale, voorschriften voor gastouderopvang opgenomen is in de verordening.

De in de nadere regels opgenomen voorschriften betreffen alleen onderdeel b. (de inrichting, hygiënische toestand en veiligheid van het kindercentrum), onderdeel c. (de aan functionarissen en begeleiders te stellen gezondheidseisen) en onderdeel d. (de aanwezigheid van gegevens) van dit artikel 11. Onderdeel b. biedt basis voor uitwerking van artikel 2, eerste lid, onder a van het Tbkk.

Ook eventuele andere regels kunnen worden opgenomen in de nadere regels. Daarom zijn de onderdelen a., c., en d. van artikel 13 opgenomen. Deze worden niet genoemd in het Tbkk.

Wat betreft de eisen aan de inrichting, hygiënische toestand en veiligheid van het kindercentrum gaat het om gebruikseisen. Deze vormen een aanvulling op hetgeen bij of krachtens de Woningwet geregeld is. Behalve in de Woningwet zelf zijn dergelijke eisen in het Bouwbesluit en in de gemeentelijke Bouwverordening opgenomen.

De formulering van dit artikel is overgenomen uit het Tijdelijk besluit kwaliteitsregels kinderopvang (artikel 2, lid 1, onderdeel b. en artikel 3, onderdeel b.). Toegevoegd is ''en begeleiders'', hetgeen zeker voor peuterspeelzalen van belang is. In de AMvB is de volgende toelichting opgenomen.

"Waarborging van de invloed van functionarissen en van personen die functionarissen ondersteu-nen bij de verzorging en opvoeding wordt van belang geacht voor het tot stand brengen van een goede interne kwaliteitszorg. Daarbij is essentieel dat de niveaus, betrokken bij de verzorging en opvoeding van de kinderen binnen de organisatie, vanuit de eigen positie en deskundigheid inbreng leveren en mede vormgeven aan de door externe en/of interne omstandigheden noodzakelijkerwijs onafgebroken bijstelling van beleid en bedrijfsvoering. Op deze wijze kan een optimale wisselwerking tussen aanbod en vraag gewaarborgd worden."

Overigens is voor de functionarissen in de CAO-kinderopvang en -welzijn en in de Wet op de ondernemingsraden de medezeggenschap van de werknemers op het beleid van de werkgever geregeld.

Dit artikel is gelijk aan artikel 4 van het Tbkk. Uit de AMvB is ook de navolgende toelichting over-genomen.

Een goede informatie aan de ouders/verzorgers van de kinderen die gebruikmaken van een kindercentrum of gastouderopvang is een van de instrumenten die kwaliteitsbevorderend werken. In dit artikel is de eis opgenomen van een schriftelijke informatieplicht over een aantal essentiële onderwerpen door de houder van een kindercentrum of gastouderbureau aan de ouders/verzorgers.

Een (pedagogisch) beleidsplan kan daarvoor een goede basis vormen. In een dergelijk plan kunnen onder meer worden opgenomen de pedagogische doelstellingen, de inzet van personeel na opening en voor sluiting van het kindercentrum en in bijzondere omstandigheden, de wijze van groepsvorming en groepsindeling, de dagindeling en de wijze waarop met de kinderen wordt omgegaan en het contact met de ouders wordt onderhouden.

Verder kan gedacht worden aan het vermelden van openingstijden, de verschillende opvangarran-gementen, zoals hele of halve dagopvang en de regelingen tijdens vakanties en bij ziekte van functionarissen. Gastouderbureaus kunnen op overeenkomstige wijze een (pedagogisch) beleids-plan opstellen met belangrijke aspecten betreffende de gastouderopvang.

Recent is de Wet medezeggenschap cliënten zorginstellingen aangenomen door de Tweede Kamer. Deze wet is ook van toepassing op de kinderopvang die uit collectieve middelen wordt gefinancierd. De wet verplicht zorgaanbieders voor elke instelling een cliëntenraad in te stellen en legt vast wat de bevoegdheden van de cliëntenraad zijn.

Belangrijk is bijvoorbeeld het instemmingsrecht dat de cliëntenraad heeft met betrekking tot klachtenprocedure en kwaliteitsborgingsysteem. Het is uiteraard van belang dat ook in niet- gesubsidieerde kinderopvang de medezeggenschap van cliënten zorgvuldig en inzichtelijk is ge-regeld. Daarbij verdient aansluiting bij de wettelijke verplichtingen voor gesubsidieerde kinder-opvang aanbeveling.

Van toepassing op kindercentra (ook ongesubsidieerde) is de Wet klachtenrecht cliënten zorg-sector. Hierin wordt onderdeel b. van dit artikel uit de verordening verder uitgewerkt.

Zie hiervoor ook hoofdstuk 1.

De normen voor groepsgrootte per leeftijdscategorie en aantallen functionarissen (lid 1, 2 en 3) zijn afkomstig uit het Tbkk (artikel 2, lid 2., onderdelen a., b., c. en d.).

Aangezien de peuterspeelzalen niet vallen onder het Tbkk is een afwijkende regeling voor het maximale aantal kinderen per groep en de leiding van groepen in een peuterspeelzaal getroffen (zie artikel 20).

Voor het vaststellen van het aantal kinderen zijn in de praktijk drie niveaus te onderscheiden: de capaciteit van de voorziening, de bezetting op papier en tot slot het aantal aanwezige kinderen, waaraan op enig moment opvang en verzorging wordt geboden. In deze verordening wordt, overeenkomstig het Tbkk, uitgegaan van het aantal feitelijk aanwezige kinderen. Hierdoor is een flexibele bedrijfsvoering mogelijk, wat onder meer inhoudt dat de inzet van personeel aangepast kan worden bij kleine groepen. In bijvoorbeeld de opstartfase is het denkbaar dat één functionaris op een kleine groep voldoende is.

Bij het opstarten van een nieuw kinderdagverblijf is het zaak om bij het samenstellen van de groepen rekening te houden met de toekomstige leeftijdssamenstelling.

Zo lijkt het erg aantrekkelijk om bij opening van een dagverblijf meteen aan alle vraag naar baby-opvang te voldoen. Probleem daarvan kan zijn dat men lange tijd blijft zitten met een groot leeftijdscohort. Daarom lijkt het beter babyopvang gefaseerd in te voeren.

Dit artikel is overgenomen uit het Tbkk (artikel 2, lid 2., onderdelen e., f. en g.). Uit de AmvB is ook de toelichting overgenomen.

Met de bepaling dat per groep één ruimte beschikbaar is, die per kind drie m² netto speel-/werk-oppervlak bevat, bepaald overeenkomstig NEN 2580, wordt aangesloten bij de praktijk zoals die in veel gemeenten aan de orde is. Vaste kasten en dergelijke zijn in deze maatstaf niet meegerekend. Het Tbkk gaat ervan uit dat gemeenschappelijke speelruimten voor groepen hier wel in kunnen worden meegenomen. Dit maakt flexibeler doch kwalitatief goede opvang en verzorging mogelijk.

Het aantal m² voor de buitenruimte sluit aan bij de eveneens tot nu toe gehanteerde norm, genoemd in artikel 4 van het Bouwbesluit, op basis van de Wet op het basisonderwijs.

In het kader van de in procedure zijnde wijziging van dat besluit (Bouwbesluit fase 2) zullen voor-schriften worden opgenomen met betrekking tot het aantal personen per m² vloeroppervlakte aan verblijfsgebied. In het Tbkk is toegelicht dat, zodra die voorschriften door middel van het Bouw-besluit rechtskracht zullen hebben verkregen de tot dat tijdstip in de verordening krachtens het Tbkk gegeven technische bepalingen zullen kunnen vervallen.

Ter toelichting van het begrip NEN het volgende. De Stichting Nederlands Normalisatie-Instituut geeft normen uit ten behoeve van uniformering van de Nederlandse bouwvoorschriften. In de norm NEN 2580 zijn de definities vastgelegd van netto- en bruto vloeroppervlak. Netto wil zoveel zeggen als de omtrek van het gebouw (of kamer) minus de bouwconstructie en vaste elementen zoals wandkasten en verwarmingselementen.

Voor kinderen in de leeftijd van nul tot anderhalf jaar is een aparte slaapruimte een noodzakelijke voorwaarde. Voor kinderen boven anderhalf jaar biedt een rustige af te scheiden ruimte voldoende mogelijkheden om te rusten of te slapen.

Dit artikel is een concretisering van artikel 3, onderdeel c. van de AMvB. De gemeente dient eisen te stellen aan de wijze waarop de relatie tussen gastouderbureau, aangesloten gastouders en ouders/verzorgers wordt geregeld en de relatie tussen de gastouders en ouders/verzorgers onderling. In deze verordening is gekozen voor het schriftelijk formaliseren van de betrekkingen. Er kunnen verschillende contracten gehanteerd worden. Er is sprake van drie partijen: gastouder-bureau, gastouder en ouders/verzorgers. Het is mogelijk een contract te hanteren dat door de drie betrokken partijen ondertekend wordt. Ook kunnen verschillende contracten tussen twee partijen gehanteerd worden: tussen gastouderbureau en gastouder; tussen gastouderbureau en ouders/ verzorgers; en tussen gastouder en ouders/verzorgers. Deze laatste relatie wordt in de AMvB nog eens expliciet genoemd.

In deze verordening zijn twee zaken genoemd die belangrijk zijn om contractueel te regelen. Het betreft de financiële vergoeding van ouders voor de opvang en de kwaliteitseisen aan de opvang. De volgende tekst is overgenomen uit de toelichting op het Tbkk.

"Bij de wijze waarop de relatie tussen de partijen in de gastouderopvang wordt geregeld, is essen-tieel dat alle partijen ten opzichte van elkaar expliciteren wat wederzijds rechten en plichten zijn. Van belang is dat de wijze waarop de verschillende genoemde relaties geregeld zijn, inzichtelijk is. In de regel wordt tussen gastouderbureau en gastouders, ouders/verzorgers een contract gesloten waarin tenminste de bemiddeling door het gastouderbureau wordt geregeld en de betaling van een vergoeding aan de gastouder. Onder bemiddeling wordt begrepen het bevorderen van des-kundigheid van gastouders en het regelen van de ouderbijdrage. Veelal valt onder bemiddeling tevens de inhoudelijke begeleiding van de opvang door het gastouderbureau.

Bij voorkeur hanteert een gastouderbureau een voor gastouders en ouders/verzorgers inzichtelijke procedure bij het tot stand brengen en het onderhouden van koppelingen, waaronder selectiecriteria van gastouders en de eerdergenoemde wijze van begeleiding. Tussen gastouders en ouders/verzorgers is in de regel sprake van een overeenkomst voor tenminste het verlenen van diensten. In het contract respectievelijk de overeenkomst tot het verlenen van enkele diensten ligt de basis voor een zorgvuldig contact tussen partijen en een goede opvang van het kind."

Overigens is het ook mogelijk dat gastouders in loondienst werkzaam zijn bij het gastouderbureau.

In de derde tranche van de Algemene wet bestuursrecht is een regeling inzake toezicht opgenomen. Artikel 23 is in overeenstemming met genoemde regeling.

Op grond van artikel 162 van de Gemeentewet is het college van burgemeester en wethouders belast met de uitvoering van de Verordening Kinderopvang 1997. Daaruit vloeit ook de bevoegdheid voort ambtenaren aan te wijzen die moeten toezien op de naleving. De in artikel 141 van het Wetboek van Strafvordering genoemde ambtenaren zijn onder andere ambtenaren van de regio-politie en hebben een algemene opsporingsbevoegdheid.

Met betrekking tot de handhaving van wettelijke regels worden veel termen door elkaar gebruikt, waarbij niet altijd even helder is wat ermee wordt bedoeld. Termen als 'controle', 'toezicht', 'de handhaving van', 'inspectie', etc. kunnen zowel zien op toezichtsbevoegdheden als op de opsporing van strafbare feiten.

Vanaf 1 januari 1998 maakt de Algemene wet bestuursrecht (Awb) hieraan een eind. Om een duidelijk onderscheid te kunnen waarnemen zonder dat men zich eerst in de bedoeling van de regeling moet verdiepen, maakt de derde tranche het onderscheid tussen 'toezicht op de naleving' en 'opsporing'. Het kenmerkende verschil tussen beiden is, dat bij toezicht op de naleving geen sprake hoeft te zijn van enig vermoeden van overtreding van een wettelijk voorschrift en bij opsporing wel. Het onderscheid heeft ook gevolgen voor de bevoegdheden. Zo moet bij ondervraging in het kader van opsporing worden aangegeven dat de verdachte niet verplicht is mee te werken aan zijn eigen veroordeling (de zogenaamde 'cautie', neergelegd in artikel 29 Wetboek van Strafvordering). Omgekeerd bestaat bij toezicht een verplichting om aan het onderzoek mee te werken. Dit laatste is vastgelegd in artikel 5:20, eerste lid, Awb.

Verder kan de opsporingsambtenaar een proces-verbaal opmaken waaraan in het strafproces volledige bewijskracht toekomt. Uiteraard kan de toezichthouder ook een verslag van bevindingen opmaken, waaraan een zekere bewijskracht niet kan worden ontzegd. In het bestuursrecht geldt een vrije-bewijsleer. Het ontbreken van regels omtrent de bewijskracht van ingebrachte stukken heeft als gevolg dat de mate waarin een van de partijen het gestelde aannemelijk kan maken en de mate waarin de rechter overtuigd is van het gestelde bepalend zijn. Ook een verslag van bevindingen kan derhalve in het bestuursprocesrecht voldoende blijken om de rechter te overtuigen.

Belangrijk is echter om zich te realiseren dat in de praktijk toezicht en opsporing niet altijd goed te onderscheiden zijn.

Allereerst wordt veelal toezicht uitgeoefend om te controleren of een overtreding zich voordoet. Bij de constatering van een strafbaar feit is sprake van een verdenking en treedt de opsporingsfase in. Toezicht en opsporing liggen daarbij in elkaars verlengde. Niet altijd is even duidelijk te constateren wanneer de toezichtfase eindigt en de opsporingsfase begint. Met name voor de bepaling van het moment waarop de cautie moet worden gegeven, is de taxatie van de fase waarin de toezichthouder zich bevindt van groot belang.

Ten tweede wordt de vertroebeling van het onderscheid tussen toezicht en opsporing veroorzaakt door de bevoegdheden van de opsporingsambtenaar.

Deze is niet alleen bevoegd opsporing te verrichten, maar heeft ter voorbereiding van de opsporing ook de bevoegdheid om toezicht uit te oefenen. Andersom gaat de uitwisseling niet op: de toezichthouder is niet bevoegd opsporing te verrichten. De bijzondere opleiding, het daarin afgelegde examen en de benodigde beëdiging van (buitengewoon) opsporingsambtenaren staan daaraan in de weg.

Als derde aspect van het in elkaar overlopen van toezicht en opsporing kan worden genoemd dat bij de opsporing gebruik kan worden gemaakt van rapportages die tijdens de toezichtfase, door toezichthouders, zijn opgesteld.

Onder toezichthouder wordt verstaan een natuurlijk persoon die bij of krachtens een wettelijk voorschrift is belast met het houden van toezicht op de naleving van het bepaalde bij of krachtens enig wettelijk voorschrift. Uit deze omschrijving die in artikel 5:11 van de Algemene wet bestuursrecht is opgenomen, blijkt dat de titel om als toezichthouder te kunnen optreden, moet worden ontleend aan een wet of lagere regelgeving. Voor het aanwijzen van toezichthouders op autonome gemeentelijke regels zal de grondslag voor de aanwijzing ontleend kunnen worden aan een op basis van de artikelen 147 en 149 van de Gemeentewet vastgestelde verordening. Voor het aanwijzen van toezichthouders op medebewindregels zal de grondslag daarvoor veelal in de betreffende medebewindwet moeten worden gevonden.

Ambtenaren van politie zijn slechts toezichthouder, indien zij bij of krachtens een bijzondere wet (of algemeen verbindend voorschrift) uitdrukkelijk als zodanig zijn aangewezen. De taakomschrijving van artikel 2 Politiewet 1993 kan namelijk niet als een aanwijzing tot toezichthouder worden beschouwd.

Het aanwijzen van een functionaris als toezichthouder kan achterwege blijven, indien kan worden volstaan met het recht om (zoekend) rond te kijken (surveilleren). Dit doet zich bijvoorbeeld voor bij stadswachten en daarmee vergelijkbare functionarissen. Zij beschikken dan ook niet over de bevoegdheden van afdeling 5.2 Awb.

De Algemene wet bestuursrecht geeft uitputtend aan welke bevoegdheden een toezichthouder kan uitoefenen. Degene die bij of krachtens een verordening als toezichthouder is aangewezen, kan in beginsel alle bevoegdheden uitoefenen die zijn opgenomen in afdeling 5.2 van de Awb.

Aanvulling van de in afdeling 5.2 genoemde bevoegdheden is wel mogelijk.

Het gaat om zaken als de bevoegdheid om plaatsen te doorzoeken, de verplichting om een tweede monster te nemen, de regeling van het technische onderzoek en de onderzoeksmethode, de vergoeding van de door de monsterneming veroorzaakte schade, etc.

Niet alle bevoegdheden zullen voor elke vorm van toezicht relevant zijn. Artikel 5:13 bepaalt dan ook dat de bevoegdheden slechts worden gebruikt voor zover dat redelijkerwijs voor de vervulling van de toezichtstaak nodig is.

Voor het in genoemd artikel opgenomen evenredigheidsbeginsel moet ook gekeken worden naar het belang van het toepassen van een toezichtbevoegdheid in de betreffende situatie. Het is mogelijk dat een bevoegdheid voor een bepaalde regeling relevant is, maar toepassing daarvan in het betreffende geval kan niet noodzakelijk of onevenredig zijn om adequaat de naleving op de voorschriften te controleren. In zo'n situatie zal uitoefening van de bevoegdheid dan ook achterwege moeten worden gelaten.

De toezichthouder moet gedurende de uitoefening van de toezichtstaak een legitimatiebewijs bij zich dragen en is verplicht deze desgevraagd aanstonds te tonen (5:12, eerste en tweede lid Awb).

Het bestuursorgaan onder wiens verantwoordelijkheid de toezichthouder werkzaam is, dient het legitimatiebewijs uit te geven (5:12, eerste lid). Het legitimatiebewijs van toezichthouders moet worden opgesteld volgens een door de Minister van Justitie vastgesteld model en moet in elk geval de volgende elementen bevatten en vermelden:

• -

  een foto van de toezichthouder;

• -

  de naam van de toezichthouder;

• -

  de hoedanigheid van de toezichthouder.

Degene tot wie het toezicht zich richt, is verplicht alle medewerking te verlenen die de toezichthouder redelijkerwijs bij de uitoefening van zijn bevoegdheden kan vorderen. Wordt niet meegewerkt, dan heeft de toezichthouder alleen bij het binnentreden van plaatsen beschikking over de sterke arm. In andere gevallen kan bij weigering medewerking te verlenen, deze alsnog worden afgedwongen door eventueel bestuursdwang toe te passen.

De toezichthouder stelt een redelijke termijn waarbinnen iemand aan de opdracht van hem moet voldoen. Wat in dit kader onder een redelijke termijn moet worden verstaan, is niet in algemene termen te bepalen, maar is afhankelijk van het specifieke geval. Daarbij zijn de ernst van het geval en de eventueel te ontstane onmogelijkheid om een object te onderzoeken als niet aanstonds over het object kan worden beschikt medebepalend voor de redelijkheid van de termijn. Ook de vrees voor verdwijning of wijziging van het bewijsmateriaal kan een reden zijn om onmiddellijke voldoening aan de opdracht van de toezichthouder te verlangen.

Degenen die aan toezicht zijn onderworpen, zijn bevoegd hun medewerking te weigeren als zij verplicht zijn tot geheimhouding (5:20, tweede lid, Awb). De geheimhouding kan voortvloeien uit een ambt, beroep (arts) of uit een wettelijk voorschrift. De weigering kan slechts zover strekken als hun geheimhoudingsplicht dit meebrengt.

Burgemeester en wethouders wijzen in verband met de bij de Organisatieverordening brandweer 1987 (ex artikel 1 van de Brandweerwet 1985) opgedragen taken in ieder geval de brandweer aan als de gemeentelijke dienst belast met het toezicht op de naleving van de Brandbeveiligingsverordening. Tevens kunnen ook andere personen met de naleving ervan worden belast, zoals bijvoorbeeld van het bouw- en woningtoezicht.

Voor de opsporing van (ondermeer) de in de Brandbeveiligingsverordening aangegeven strafbare feiten, zijn door de staatssecretaris van binnenlandse zaken uitsluitend aangewezen de commandanten en het personeel van gemeentelijke brandweren in de rang van adjunct-hoofdbrandmeester of hoger (Beschikkingen van de staatssecretaris van 24 maart 1986, nr. EB 85/V4828 (Stb. 1986, 84) en van 5 december 1986, nr. EB 86/V2859 (Stb. 1986, 247).

De verordeningen kinderopvang van de voormalige gemeenten Leidschendam en Voorburg zijn geharmoniseerd in het kader van de fusie. Eisen wijken slechts op ondergeschikte onderdelen enigszins af van de voormalige verordeningen. De verleende vergunningen en ontheffingen blijven van kracht onder de nieuwe verordening.

Met ingang van 2005 zal naar verwachting de Wet basisvoorziening kinderopvang van kracht worden. Hierin worden landelijke kwaliteitsregels gesteld en is sprake van een melding en registratie in plaats van het huidige vergunningenstelsel.

Gezien artikel 28 Wet Arhi kan niet gewacht worden met inwerkingtreding totdat zeker is dat geen referendum wordt gehouden.