Financieringsstatuut Molenwaard 2013

1.3 Algemene uitgangspunten en doelstellingen financieringsfunctie

• De financieringsfunctie stuurt en beheerst financiële geldstromen, financiële posities en de hieraan verbonden risico’s. Met betrekking tot risicobeheer gelden de volgende algemene uitgangspunten:

  • ·

    De gemeente mag leningen of garanties verstrekken die uitsluitend de “publieke taak” dienen, bankieren is niet toegestaan.

  • ·

    De gemeente kan middelen uitzetten uit hoofde van de financieringsfunctie indien deze uitzettingen een prudent karakter hebben en niet zijn gericht op het genereren van inkomen door het lopen van overmatig risico. Het prudente karakter van deze uitzettingen wordt gewaarborgd door de richtlijnen en limieten van dit financieringsstatuut.

  • ·

    Het afsluiten van leningen met een uitgestelde storting is alleen toegestaan ter beperking van financiële risico’s.

  De hoofddoelstelling van de financieringsfunctie is:

  “Het waarborgen van de financiële continuïteit van de gemeente Molenwaard.”

  Om aan deze doelstelling praktische invulling te geven, zijn in dit financieringsstatuut drie subdoelstellingen onderkend:

  • 1.

    Het beheersen van financiële risico’s.

  • 2.

    Het beheersen van koersrisico’s.

  • 3.

    Het beheersen van liquiditeitenrisico’s.

• 1.3.1.Beheersen van financiële risico’s

  De financiële risico’s zijn vooral het renterisico en het kredietrisico. Het renterisicobeheer is erop gericht nadelige gevolgen van renteontwikkelingen te beperken en optimaal te profiteren van gunstige renteontwikkelingen. De gemeente Molenwaard streeft naar spreiding in de rentetypische looptijden van leningen en uitzettingen. Het kredietrisico heeft betrekking op de minimale kredietwaardigheid van de partijen waar de gemeente middelen kan uitzetten/beleggen.

• 1.3.2. Beheersen van koersrisicobeheer

  Het risico dat de financiële activa van de organisatie in waarde verminderen door negatieve koersontwikkelingen wordt door de gemeente Molenwaard beperkt door uitsluitend de volgende producten te hanteren: rekening courant, spaarrekening, daggeld, deposito’s en producten met hoofdsomgarantie.

  Overige uitgangspunten zijn:

  • ·

    Het is niet toegestaan een aandelenportefeuille op te bouwen, met uitzondering van aandelen van de Bank Nederlandse Gemeenten, nutsbedrijven, ROM-S, overheids-N.V.’s en gemeentelijke B.V.’s.

  • ·

    Uitbreiding van het aandelenkapitaal mag alleen in het kader van de publieke taak en na instemming van de gemeenteraad.

  • ·

    Het is niet toegestaan om een obligatieportefeuille op te bouwen, met uitzondering van de mogelijkheden bij de Bank Nederlandse Gemeenten.

• 1.3.3. Beheersen van liquiditeiten risico’s

  Hierbij gaat het om het beperken van het risico van onvoldoende beschikbare liquide middelen. De gemeente Molenwaard beperkt haar interne liquiditeiten risico’s door haar financieringsactiviteiten te baseren op een korte termijn liquiditeitenplanning (looptijd tot één jaar), evenals een meerjarige liquiditeitenplanning met een looptijd van maximaal 4 jaar. Hierdoor worden onnodig hoge financieringskosten voorkomen.

2.1 Financiering

• Financiering zorgt voor de invulling van de liquiditeitsbehoefte. De basis hiervoor is de liquiditeitsplanning. Deze planning bepaalt wanneer, hoeveel en voor welke termijn financiering nodig is.

  Doelstellingen financiering:

  • ·

    Financiering is nodig om vastgestelde doelen te realiseren en is geen doel op zich.

  • ·

    Het voorzien in de toekomstige behoefte aan vermogen tegen zo laag mogelijke kosten en aanvaardbare risico’s.

  • ·

    Het veiligstellen van de financierbaarheid van de organisatie, zodat op elk gewenst moment middelen kunnen worden aangetrokken. De toegang tot de vermogensmarkt dient verzekerd te zijn.

  Bij het aantrekken van financieringen over een periode van één jaar en langer gelden de volgende uitgangspunten:

  • 1)

    Financieringen worden enkel aangetrokken ten behoeve van de uitoefening van de publieke taak.

  • 2)

    Financiering met externe financieringsmiddelen wordt zoveel mogelijk beperkt door primair de beschikbare interne financieringsmiddelen te gebruiken om de renterisico’s te minimaliseren en het renteresultaat te optimaliseren.

  • 3)

    Toegestane instrumenten bij het aantrekken van financieringen zijn:

    • ·

      Onderhandse geldleningen (voor langere termijn).

    • ·

      Kasgeldleningen (voor korte termijn, < 1 jaar).

    • ·

      Kasgeld o/g van de gemeenten Molenwaard moeten passen binnen de wettelijke kasgeldlimiet en worden tegen euribor tarieven afgerekend.

  • 4)

    Er wordt gestreefd naar een minimum positie van lang vreemd vermogen;

  • 5)

    Jaarlijks wordt een liquiditeitenplanning opgesteld met een looptijd welke tenminste gelijk is aan die van de meerjarenbegroting van de gemeente;

  • 6)

    Jaarlijks wordt een meerjarige rentevisie opgesteld;

  • 7)

    Het aantrekken van leningen geschiedt door tenminste 3 offertes aan te vragen bij banken en/of geldmakelaars;

  • 8)

    Toegestane financieringsinstrumenten zijn: fixe (aflossing ineens), lineaire leningen (aflossing in gelijke delen) en annuïtaire leningen (rente en aflossing jaarlijks gelijk) van particuliere beleggers en banken; leningen met uitgestelde storting (forward);.

• 2.1.1.De kasgeldlimiet

  De kasgeldlimiet heeft betrekking op “korte” financiering met een rentetypische looptijd van korter dan 1 jaar. De kasgeldlimiet is een door de minister van Financiën bepaald percentage van het begrotingstotaal. Ten tijde van de opstelling van dit Financieringsstatuut bedroeg deze 8,5%. Wanneer dit percentage vanuit het Rijk wordt aangepast zal het aangepaste percentage gelden.

  Het gemiddelde netto vlottende schuld per kwartaal mag de kasgeldlimiet niet overschrijden. Indien dit wel gebeurt, dient de gemeente kortlopende schuld om te zetten in een langlopende lening (in termen van de Wet Fido: consolideren). De informatie over de kasgeldlimiet wordt opgenomen in de Financieringsparagraaf bij de begroting en het jaarverslag. De reguliere kwartaalrapportages aan de toezichthouder zijn per 2009 komen te vervallen. Het toezicht op de kasgeldlimiet vindt plaats door de Provincie Zuid-Holland.

• 2.1.2.De renterisiconorm

  De renterisiconorm heeft betrekking op financieringen met een rentetypische looptijd van langer dan één jaar. De gemeente loopt renterisico over dat deel van de leningenportefeuille dat in enig jaar in aanmerking komt voor herfinanciering, over nieuw aan te trekken langlopende leningen en over dat deel van de langlopende leningen waarop in enig jaar een renteherziening van toepassing is. De renterisiconorm is door de minister van Financiën bepaald.

  In aansluiting op de geactualiseerde Wet Fido is per 1 januari 2010 de nieuwe Uitvoeringsregeling financiering decentrale overheden in werking treden. Vanaf dat moment wordt de risiconorm berekend op basis van een percentage, namelijk 20% van het begrotingstotaal (voorheen was dit een percentage van de totale vaste schuld per 1 januari van enig jaar). Doel is om het renterisico bij herfinanciering te beheersen. Jaarlijks mogen de verplichte aflossingen en de renteherziening niet meer bedragen dan 20% van het begrotingstotaal.

  Toetsing vindt plaats via de Financieringsparagraaf in de begroting (vooraf) en het jaarverslag (achteraf). Het externe toezicht op de renterisiconorm vindt plaats door de Provincie Zuid-Holland.

• 2.1.3.Rentevisie

  De rentevisie is één van de kaders waar binnen gehandeld wordt op de geld- en kapitaalmarkt. In de rentevisie wordt, op basis van een analyse van de financiële markten, een verwachting uitgesproken voor de ontwikkeling van zowel de korte als de lange rente. De rentevisie wordt bepaald op basis van interne en externe informatie en wordt ieder jaar in de Financieringsparagraaf opgenomen.

• 2.1.4.Consolidatiebeleid

  Consolideren is het omzetten van korte financiering (rekening-courant krediet, daggeld, kasgeld) in lange financiering. De hoogte van en het moment waarop langlopende leningen worden aangetrokken hangt af van de gemeentelijke liquiditeitsprognose en de rentevisie. Hierbij wordt rekening gehouden met de renterisiconorm.

  Bij een stijgende kapitaalmarktrente worden, indien mogelijk, langlopende leningen geconsolideerd. Bij het kiezen van de looptijd van een aan te trekken langlopende lening dient rekening gehouden te worden met de gewenste financieringsstructuur. Bij een gezonde financieringsstructuur is er evenwicht tussen de aflossingen op langlopende leningen en de afschrijvingen op investeringen.

2.2 Uitzettingen

• Doelstellingen uitzettingen:

  • ·

    Het optimaliseren van het renteresultaat op bestaande en geprognosticeerde liquiditeitsoverschotten tegen aanvaardbare risico’s.

  • ·

    Het verstrekken van geldleningen aan derden tegen aanvaardbare condities en risico’s.

  Rapportage vindt plaats via de financieringsparagraaf in de begroting en het jaarverslag. Bespreking vindt plaats in de auditcommissie.

• 1. 2.2.1Kortlopend (= tot 1 jaar).

  Bij het uitzetten van middelen voor een periode van één jaar en korter gelden de volgende uitgangspunten:

  • ·

    Instellingen, waarvan voor het waardepapier een solvabiliteitsratio van 100% geldt;

  • ·

    Financiële instellingen binnen het EER-gebied met ten minste een AA-rating van twee van de volgende erkende rating-bureau’s: Moody’s, Standard & Poors of Fitch IBCA.

  • ·

    Het ministerie van financiën mag dienen als instelling voor het stallen van overschotten of rekening-courant saldi. Het betreft hier het zogenaamde schatkistbankieren.

  • ·

    Uitzettingen tussen de 3 gemeenten en Werkorganisatie De Waard moeten binnen de wettelijke kasgeldlimiet tegen euribor tarieven.

  • ·

    Er worden minimaal 2 offertes aangevraagd voor uitzetting vanaf 3 maanden en langer.

  • ·

    Uitzettingen bij de gemeenten, Graafstroom, Nieuw Lekkerland en Werkorganisatie De Waard moeten passen binnen de wettelijke kasgeldlimiet en worden tegen euribortarieven afgerekend.

• 1. 2.2.2 Langlopend (=vanaf 1 jaar en één dag)

  Bij het uitzetten van middelen voor een periode van één jaar en langer gelden de volgende uitgangspunten:

  • ·

    Instellingen, waarvan voor het waardepapier een solvabiliteitsratio van 100% geldt;

  • ·

    Financiële instellingen binnen het EER-gebied met ten minste een AA-rating van twee van de volgende erkende rating-bureau’s: Moody’s, Standard & Poors of Fitch IBCA;

  • ·

    Het ministerie van financiën mag dienen als instelling voor het stallen van overschotten voor een looptijd van langer dan 1 jaar. (Schatkistbankieren).

  • ·

    Uitzettingen tussen de 3 gemeenten en Werkorganisatie De Waard moeten binnen de wettelijke kasgeldlimiet tegen euribor tarieven;

  • ·

    Er worden minimaal 3 offertes aangevraagd;

  • ·

    Voor uitzettingen aan de gemeenten Liesveld, Nieuw- Lekkerland en de Werkorganisatie De Waard worden de rentetarieven gehanteerd waarmee in de gemeentebegroting rekening is gehouden. Uitgangspunt is dat op uitzettingen niet wordt verdiend.

2.3 Kasbeheer

• • ·

    Het betalingsverkeer wordt vanuit Werkorganisatie De Waard zodanig ingericht dat het kosteneffectief kan worden beheerd. Hiertoe wordt de bankrelatie van de gemeente minimaal eens per 4 jaar geëvalueerd.

  Richtlijnen kasbeheer:

  • ·

    Hanteren van betaalinstrumenten die de bankkosten en interne verwerkingskosten minimaliseren.

  • ·

    Het periodiek evalueren of de tarieven van de huisbankier nog concurrerend zijn met tarieven bij andere banken.

  • ·

    Het minimaliseren van het aantal rekeningen met het oog op transparantie en efficiëntie.

2.4 Relatiebeheer

• • Goed relatiebeheer is vooral van belang om het (product) ontwikkelingen op de geld- en kapitaalmarkt te monitoren. Hierbij moet onder andere gedacht worden aan ontwikkelingen op de rentemarkt en financiële innovaties.

  Doelstellingen relatiebeheer:

  • ·

    Het intensiveren en verbeteren van contacten met financiële marktpartijen, met als doel de positie/naamsbekendheid (in de ogen van de geldgevers) van de gemeente te verbeteren.

  • ·

    Het zorg dragen voor permanente beschikbaarheid van bancaire en financiële diensten.

  Richtlijnen relatiebeheer:

  • ·

    Bankrelaties dienen wat betreft hun kredietwaardigheid minimaal te voldoen aan de eisen die zijn gesteld in 2.2. Langlopende uitzettingen.

  • ·

    Financiële instellingen (kredietinstellingen, beleggingsinstellingen, effecteninstellingen, verzekeraars en pensioenfondsen) dienen onder Nederlands of aan de andere kant EER-toezicht te vallen, zoals De Nederlandsche Bank en de Verzekeringskamer.

  • ·

    Tussenpersonen dienen geregistreerd te staan bij de Autoriteit Financiële Markten (AFM) en daarvan een vergunning als makelaar te hebben ontvangen.

  • ·

    Bankrelaties en hun bancaire condities worden minimaal eens in de 5 jaar beoordeeld.

  • ·

    De medewerker financiering dan wel het afdelingshoofd Financiën onderhouden de contacten met financiële instellingen, waarbij zij gehouden zijn aan de algemene gemeentelijke regels op het gebied van integriteit.