Besluit van het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Noordwijk houdende regels omtrent de meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling

De Meldcode Huiselijk Geweld en Kindermishandeling van de gemeente Noordwijk (Meldcode) is opgesteld aan de hand van het Meldcodeformat van de rijksoverheid.

Bij de Meldcode horen de volgende documenten:

• •

  Verantwoordelijkheden

• •

  Toelichting Meldcode Huiselijk Geweld en Kindermishandeling

• •

  Stappenplan

• •

  Afwegingskader en toelichting

• •

  Bijlage 1: Signaleringsformulier

• •

  Bijlage 2: Afspraken Verbinding! Afspraken over overdracht van Veilig Thuis naar Kwadraad en JGT

Om het voor medewerkers mogelijk te maken in een veilig werkklimaat huiselijk geweld en kindermishandeling te signaleren en de stappen van de Meldcode te doorlopen, draagt de gemeente Noordwijk er zorg voor dat:

• •

  binnen de organisatie bekendheid wordt gegeven aan het doel en de inhoud van de Meldcode;

• •

  regelmatig een aanbod wordt gedaan van trainingen en andere vormen van deskundigheidsbevordering. Zodat medewerkers voldoende kennis en vaardigheden ontwikkelen en op peil houden om huiselijk geweld en kindermishandeling te kunnen signaleren en de stappen van de code te kunnen doorlopen;

• •

  er voldoende deskundigen beschikbaar zijn die de betreffende medewerkers kunnen ondersteunen bij het signaleren en het zetten van de stappen van de Meldcode;

• •

  de Meldcode aansluit op de werkprocessen binnen de organisatie;

• •

  de werking van de Meldcode regelmatig wordt geëvalueerd en dat zo nodig acties in gang worden gezet om de toepassing van de Meldcode te optimaliseren;

• •

  afspraken worden gemaakt over de wijze waarop de gemeente Noordwijk zijn medewerkers zal ondersteunen als zij door cliënten in of buiten rechte worden aangesproken op de wijze waarop zij de Meldcode toepassen.

Hieronder volgt een toelichting op onderdelen uit de Meldcode.

De wet verplichte Meldcode Huiselijk Geweld en Kindermishandeling

De Meldcode is opgesteld naar aanleiding van de wet verplichte Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling, welke sinds 1 juli 2013 van kracht is.

Het doel van de wet is het signaleren en bespreekbaar maken van (vermoeden van) huiselijk geweld. Het beoogde resultaat is een effectieve aanpak van huiselijk geweld en kindermishandeling. Op basis van deze wet heeft de gemeente de verplichting om toezicht te houden op de uitvoering van de Meldcode. De gemeente Noordwijk is onderworpen aan deze Wet, omdat de gemeente uitvoerende afdelingen heeft die werkzaam zijn op het gebied van maatschappelijke ondersteuning.

Alle organisaties werkzaam op de gebieden kinderopvang, jeugdzorg, onderwijs, gezondheidszorg, justitie en maatschappelijke ondersteuning dienen een Meldcode te hanteren voor het omgaan met vermoedens van huiselijk geweld en kindermishandeling. Daarbij dienen organisaties medewerkers te ondersteunen bij het toepassen van deze Meldcode. De verplichting die de Wet oplegt is nadrukkelijk niet van toepassing op werknemers, maar op organisaties.

Organisaties stellen zelf een eigen meldcode vast

Organisaties dienen zelf een eigen meldcode op te stellen. De algemene maatregel van bestuur (amvb) Verplichte meldcode noemt de minimumeisen waaraan een meldcode moet voldoen. Deze amvb is per 1 juli 2013 in werking getreden. Per 1 januari 2019 is de aangepaste meldcode in werking getreden, waarbij het gebruik van een afwegingskader wordt verplicht.

Stappenplan

Belangrijk onderdeel van de Meldcode is het stappenplan. In het stappenplan wordt uitgelegd wat te doen bij een vermoeden van HG en/of KM. In het stappenplan is opgenomen dat medewerkers van de afdeling Burgerzaken niet zelf het stappenplan hoeven te doorlopen. Dit wordt na stap twee overgenomen door de aandachtsfunctionaris. Medewerkers Wmo, ISD doorlopen wel zelf het hele stappenplan, zo nodig in samenspraak met de aandachtsfunctionaris.

De Meldcode bestaat kortweg uit de volgende stappen:

Stap 1: Het in kaart brengen van signalen

Stap 2: Het bespreken van de signalen met een deskundig collega en raadpleeg eventueel Veilig Thuis

Stap 3: Het bespreken van de signalen met de cliënt

Stap 4: Het wegen van de aard en de ernst van het huiselijk geweld of kindermishandeling

• -

  Heb ik op basis van stap 1 tot en met 3 een vermoeden van huiselijk geweld of kindermishandeling?

• -

  Heb ik een vermoeden van acute of structurele onveiligheid?

Stap 5: Beslissen:

• -

  Is melden bij Veilig Thuis noodzakelijk?

• -

  Is hulp verlenen of organiseren (ook) mogelijk?

Stap 6: Monitoring en evaluatie

Voor alle duidelijkheid: de Meldcode staat niet gelijk aan een meldplicht; niet alle

signaleringsgevallen hoeven te leiden tot een melding. Er is sprake van een meldrecht en een plicht

tot zorgvuldig handelen; het gaat erom dat zorgvuldig gehandeld wordt, volgens de afspraken.

Belang van de wet voor gemeenten

De Wet verplichte meldcode is op verschillende manieren van belang voor gemeenten. Zij moeten intern (alle medewerkers) en extern (medewerkers die intensief klantcontact hebben) een meldcode opstellen en gemeenten moeten toezicht houden op de naleving van de wet.

Externe meldcode

De Wet verplichte meldcode geldt binnen de gemeentelijke organisatie voor de medewerkers

die betrokken zijn bij de uitvoering van de Leerplichtwet 1969 (leerplichtambtenaren). Voor deze medewerkers moet het gemeentebestuur een meldcode opstellen die voldoet aan de wettelijke eisen. Daarnaast is het gemeentebestuur verplicht de kennis over en het gebruik van de meldcode bij deze medewerkers te bevorderen. De gemeente Noordwijk wil de meldcode ook van toepassing verklaren voor andere medewerkers van de gemeente die niet onder de wettelijke verplichting vallen. Het gaat in dit verband om medewerkers van de organisatie die frequent en/of intensief maatschappelijke ondersteuning bieden of intensief klantcontact hebben. Dit betreffen bij de gemeente Noordwijk de Wmo consulenten, de ISD consulenten en schulddienstverleners en de medewerkers van de afdeling Burgerzaken. De meldcode is alleen verplicht voor leerplichtambtenaren omdat ten tijde van het maken van de wet gedacht werd dat de Wmo/WWB/SHV alleen door externen uitgevoerd zou worden (niet in dienst van de gemeente).

De gemeente als toezichthouder

De landelijke inspecties oefenen toezicht uit op hun ‘eigen’ sectoren. De gemeenten oefenen het toezicht uit op organisaties die actief zijn op het terrein van de maatschappelijke ondersteuning en de kinderopvang. Bij de maatschappelijke ondersteuning gaat het om (wat in de huidige wet wordt omschreven als) de prestatievelden 2, 3, 5 , 6 en 7 zoals: jongerenwerk, maatschappelijke opvang, welzijnswerk, peuterspeelzaalwerk, maatschappelijk werk, huishoudelijke hulp, vrij toegankelijke opvoedondersteuning en jeugdhulp.

Vrijwilligersorganisaties die in deze prestatievelden actief zijn vallen niet onder de Wet verplichte meldcode. Gemeente Noordwijk stimuleert wil wel de eventueel signalerende rol van vrijwilligers(organisaties) door het geven van voorlichting.

Het toezicht van de gemeente is gericht op de volgende drie vragen:

• -

  is er binnen de organisatie een meldcode beschikbaar?

• -

  Voldoet deze meldcode aan de minimum eisen van de wet en de amvb?

• -

  Wat doet de organisatie concreet om de kennis en het gebruik van de meldcode bij de medewerkers te bevorderen, bijvoorbeeld door voorlichting, scholing en training?

Signaleringsformulier

Het signaleringsformulier helpt medewerkers bij het concreet beschrijven van het wat en waarom van hun vermoeden van HG en/of KM. De signaleringslijst is voor intern gebruik. De medewerker blijft anoniem naar externen toe. Dit om te voorkomen dat een boze ouder bijvoorbeeld persoonlijk verhaal gaat halen bij medewerkers. Als een medewerker van de afdeling burgerzaken een vermoeden heeft van HG of KM, vult hij of zij het signaleringsformulier samen met de aandachtsfunctionaris in.

Privacy

Op 25 mei 2018 is de nieuwe privacywetgeving (AVG) van kracht geworden. De AVG is een algemeen kader dat niet inspeelt op specifieke situaties, zoals een vermoeden van kindermishandeling. Daarom geldt als algemene regel dat een specifieke wet voor een bepaalde sector prevaleert boven de algemene norm van de AVG. Dat geldt dus bijvoorbeeld voor de Wetten PO, VO, Leerplichtwet etc. De wet Meldcode gaat dus ook voor de AVG. Het recht om dossier aan te maken en te melden bij Veilig Thuis is dus onverminderd van toepassing.

Dit stappenplan is bedoeld voor vermoedens van huiselijk geweld. Indien er onomstotelijk sprake is van huiselijk geweld en/of kindermishandeling en/of er direct om hulp wordt gevraagd met acuut gevaar voor de veiligheid, wordt direct 112 gebeld. Telefoonnummer politie voor niet acute zaken: 0900-8844.

Stap 1:

Breng de signalen in kaart

• •

  Breng de signalen in kaart waarop je je vermoeden van huiselijk geweld of kindermishandeling baseert en leg deze vast. Beschrijf de signalen zo feitelijk en concreet mogelijk. Als je twijfelt, geef dan aan waarom je twijfelt. Vermeld de bron als je informatie van derden vastlegt.

• •

  Heb je zelf geen contact met eventuele kinderen van je cliënt, dan kun je toch signalen vastleggen over de situatie waarin deze kinderen zich mogelijkerwijs bevinden.

• •

  Maak bij het signaleren van huiselijk geweld of kindermishandeling gebruik van het signaleringsformulier Huiselijk Geweld en Kindermishandeling (bijlage 1).

• •

  Vraag zo nodig hulp aan de aandachtsfunctionaris of Veilig Thuis bij het in kaart brengen van de signalen.

Stap 2:

Bespreek de signalen met een collega of de aandachtsfunctionaris en raadpleeg zo nodig Veilig Thuis

• •

  Bespreek de signalen met een collega of de aandachtsfunctionaris.

• •

  De medewerker die signalen doorgeeft aan de aandachtsfunctionaris kan, als dat gewenst is, naar buiten toe anoniem blijven.

• •

  Vraag zo nodig ook advies aan Veilig Thuis.

Voor interne medewerkers van de gemeente Noordwijk geldt: na stap 2 wordt het stappenplan overgenomen door de aandachtsfunctionaris.

Stap 3:

Gesprek met de cliënt

In deze stap bespreek je de signalen met de cliënt. Heb je ondersteuning nodig bij het voorbereiden of het voeren van het gesprek met de cliënt, raadpleeg dan Veilig Thuis en/of de aandachtsfunctionaris.

• •

  Leg de cliënt het doel uit van het gesprek;

• •

  Beschrijf de feiten die je hebt geconstateerd en de waarnemingen die je hebt gedaan;

• •

  Nodig de cliënt uit om daarop een reactie te geven;

• •

  Kom pas na deze reactie zo nodig en zo mogelijk met een interpretatie van hetgeen je hebt gezien, gehoord en waargenomen;

• •

  Leg uit dat je het gesprek nabespreekt met een collega en vertel dat je eventuele vervolgstappen zal bespreken met cliënt.

Stap 4:

Weeg de aard en de ernst van het huiselijk geweld of de kindermishandeling

Gebruik hierbij het afwegingskader op pagina 9.

• •

  Weeg op basis van de signalen, van het ingewonnen advies en van het gesprek met de cliënt het risico op huiselijk geweld of kindermishandeling. Weeg eveneens de aard en de ernst van het huiselijk geweld of de kindermishandeling.

• •

  Bespreek je afweging met de aandachtsfunctionaris. Vraag zo nodig advies van Veilig Thuis. Als je in deze stap advies inwint van Veilig Thuis, zijn de cliëntgegevens anoniem.

• •

  Doe een melding als naar jouw oordeel de bescherming van de cliënt of een gezinslid de doorslag geeft.

• •

  Leg de volgende informatie vast: contact over de signalen, stappen die worden gezet en besluiten die worden genomen.

Vertel je cliënt (vanaf 12 jaar) en/of de ouder (als cliënt jonger is dan 16 jaar) vooraf dat je een melding gaat doen bij Veilig Thuis. Leg uit waarom je van plan bent een melding te gaan doen en wat het doel daarvan is.

Raadpleeg in geval van twijfel altijd (opnieuw) Veilig Thuis. De medewerkers van Veilig Thuis bieden ondersteuning bij het wegen van het geweld en van de risico’s op schade en zij kunnen adviseren over vervolgstappen.

De navolgende afwegingen 1 worden doorlopen. Indien nodig laat de beroepskracht zich hierin bijstaan door interne deskundigen 2 en/of vraagt advies aan Veilig Thuis.

Stap 5: Beslissen: zelf hulp organiseren of melden

• •

  Gebruik hiervoor het afwegingskader op pagina 9.

  Beslissing 1: Is melden noodzakelijk?

  Beslissing 2: Is zelf passende en toereikende hulp bieden of organiseren mogelijk?

• •

  Meld je vermoeden bij Veilig Thuis.

• •

  Sluit bij je melding zoveel mogelijk aan bij feiten en gebeurtenissen en geef duidelijk aan als informatie die je meldt (ook) van derden afkomstig is.

Het is van belang dat in stap 5 beide beslissingen en in de genoemde volgorde worden genomen. De betrokken persoon in het vraagt zich op basis van signalen en het gesprek met ouders af of melden noodzakelijk is aan de hand van vijf afwegingsvragen. Vervolgens besluit deze of het bieden of organiseren van hulp tot de mogelijkheden behoort. Als melden volgens het afwegingskader noodzakelijk is, moet de tweede beslissingsvraag over eventuele hulp in overleg met betrokkenen en Veilig Thuis beantwoord worden. Melden is niet verplicht en kan ook anoniem.

Het doen van een melding zonder dat de signalen zijn besproken met de cliënt, is alleen mogelijk als:

• -

  de veiligheid van de cliënt, die van jezelf, of die van een ander in het geding is;

• -

  als je goede redenen hebt om te veronderstellen dat de cliënt door dit gesprek het contact met je zal verbreken.

Stap 6:

Evaluatie en terugkoppeling

• •

  Evalueer elke melding samen met de aandachtsfunctionaris.

• •

  Vraag hiervoor (ook) informatie/terugkoppeling van Veilig Thuis.

• •

  Als het signaal afkomstig is van een interne medewerker van de gemeente, dan informeer je diegene altijd over wat er met het signaal is gedaan.

Aandachtsfunctionarissen gemeente Noordwijk

• 1.

  Sonja Wolters

  071 36 60 000

  s.wolters@noordwijk.nl

• 2

  (bij afwezigheid Sonja Wolters)

  Adry Beugelsdijk

  071 36 60 000

  a.beugelsdijk@noordwijk.nl

• 3

  (Bij afwezigheid bovenstaande personen)

  Algemeen Maatschappelijk Werk Kwadraad

  088 900 4000

Waar meld ik?

Veilig Thuis Hollands Midden

Tel. 0800 2000

info@veiligthuishm.nl

Meldingsformulier voor professionals op de website: www.veiligthuishollandsmidden.nl

• 1.

  Vermoeden wegen

Ik heb de stappen 1 t/m 3 van de Meldcode doorlopen en

• A.

  op basis van deze doorlopen stappen is er geen actie nodig: dossier vastleggen en sluiten

• B.

  ik heb een sterk vermoeden van huiselijk geweld en/of kindermishandeling

Ga verder naar afweging 2.

• 2.

  Veiligheid

Op basis van de stappen 1 t/m 4 van de Meldcode schatten wij dat er sprake is van acute en/of structurele onveiligheid:

• A.

  NEE -> ga verder naar afweging 3

• B.

  JA of twijfel -> direct (telefonisch) (anoniem) melding doen bij Veilig Thuis. De afwegingen hierna worden met Veilig Thuis doorlopen.

• 3.

  Hulp

Ben ik, een collega of een ketenpartner3 in staat om effectieve hulp te bieden of te organiseren en kan de dreiging voor mogelijk huiselijk geweld of kindermishandeling afgewend worden?

• A.

  NEE -> melden bij Veilig Thuis, die binnen 5 werkdagen een besluit neemt en terugkoppelt naar de melder

• B.

  JA -> ga verder met afweging 4

• 4.

  Hulp

Aanvaarden de betrokkenen de hulp zoals in afweging 3 is georganiseerd en zijn zij bereid zich actief in te zetten?

• A.

  NEE -> melden bij Veilig Thuis

• B.

  JA -> hulp in gang zetten, termijn afspreken waarop effect meetbaar of merkbaar moet zijn.

Zo concreet mogelijk maken en documenteren. Spreek af wie welke rol heeft en benoem casemanager. Spreek af welke taken alle betrokkenen en specifiek de casemanager heeft, zodat de verwachtingen voor iedereen helder zijn. Leg vast, voer uit en ga verder met afweging 5.

• 5.

  Resultaat

Leidt de hulp binnen de afgesproken termijn tot de afgesproken resultaten ten aanzien van de veiligheid, het welzijn en/of het herstel van de direct betrokkenen?

• A.

  NEE -> melden bij Veilig Thuis

• B.

  JA -> hulp afsluiten met vastgelegde afspraken over het monitoren 3 van de veiligheid van alle betrokkenen.

5

Algemene meldnormen (leidende principes t.b.v. afwegingskaders)

Het doen van een melding bij Veilig Thuis van mogelijk huiselijk geweld of mogelijke kindermishandeling is een professionele norm en als zodanig noodzakelijk:

Acute onveiligheid, structurele onveiligheid en disclosure