Preventie- en handhavingsplan Gemeente Nuenen c.a.

Gemeenten zijn sinds 2014 de belangrijkste uitvoerder van de Drank en Horeca Wet (DHW). De DHW is een bijzondere wet omdat een van de voornaamste doelen is dat ze onze jeugd beschermt tegen de schadelijke effecten die alcohol kan hebben op de gezondheid en de veiligheid. Zowel op juridisch, handhaving en educatief vlak is de gemeente de regisseur van het Nederlandse alcoholbeleid. Het verplichte Preventie- en Handhavingsplan (PHP), geregeld in artikel 43a van de DHW, is hiervan de wettelijke bekrachtiging.

Wettekst

Volgens de wet (artikel 43a, lid 3) moet in het preventie- en handhavingsplan in ieder geval staan:  

• a.

  wat de doelstellingen zijn van het preventie- en handhavingsbeleid alcohol;

• b.

  welke acties worden ondernomen om alcoholgebruik, met name onder jongeren, te voorkomen;

• c.

  de wijze waarop het handhavingsbeleid wordt uitgevoerd en welke handhavingsacties in de door het plan bestreken periode worden ondernomen;

• d.

  welke resultaten in de door het plan bestreken periode minimaal behaald dienen te worden.

Wat is de aanleiding?

Sinds 1988 is onder Nederlandse jongeren het alcoholgebruik flink toegenomen.

Jongeren gingen in de loop van de afgelopen decennia meer, vaker én op jongere leeftijd drinken. Alcoholgebruik kan ongunstig zijn voor de ontwikkeling van de hersenstructuren. Pubers met alcoholproblemen scoren lager dan andere jongeren op taalvaardigheid, intelligentie, aandacht en ruimtelijk inzicht. Overmatig alcoholgebruik kan dus gevolgen hebben voor het brein, maar vergroot ook de kans op verkeersongevallen, letselschade, (seksueel) geweld en onveilig vrijen. In de GGD monitor wordt elke vier jaar het alcoholgebruik gemeten, de meest recente monitor is van 2011, in 2015 wordt de volgende afgenomen.

Het alcoholgebruik onder jongeren tussen 11 en 16 jaar is de afgelopen jaren flink afgenomen. Dat blijkt uit onderzoeken.

• -

  Uit HBSC rapport blijkt dat in 2013 17 procent van de 12-jarigen wel eens alcohol had gedronken. In 2003 was dat nog 70 procent. Het aantal 14-jarigen dat drinkt daalde eveneens sterk, van 90 procent in 2003 naar minder dan 50 procent in 2013.

• -

  Dat jongeren minder drinken, komt volgens de onderzoekers doordat ouders strengere regels hanteren dankzij betere voorlichting over de gevaren van roken en drinken.

Bronnen:  ANP; Universiteit Utrecht Universiteit Utrecht, het Trimbos-instituut en het Sociaal Cultureel Planbureau. Het HBSC-rapport 2013 (Health Behaviour in School-aged Children) onderzoekt eens per vier jaar gezondheid en welzijn van Nederlandse scholieren van 11 tot en met 16 jaar.

Doelstellingen van het preventie- en handhavingsbeleid alcohol

(art. 43 a, lid a)

Alcoholpreventie is onderdeel van het lokale jeugdbeleid. Alcoholgebruik is altijd een resultaat van een combinatie van factoren. De persoon, zijn sociale omgeving, het aanbod van drank en het overheidsbeleid zijn bepalend voor de keuze van de gebruiker. Alcoholpreventie kan daarom niet alleen op het individu gericht zijn. Het meest succesvol blijken strategieën die vooral de omgeving van de drinker beïnvloeden. We onderscheiden 6 deelgebieden in de omgeving van de jongeren: detailhandel, horeca en evenementen, thuis/ouders, (sport)verenigingen, school en openbare ruimte

Doelgroep

De doelgroep van dit PHP zijn jongeren tot 24 jaar. Er is nadrukkelijk voor gekozen om het accent te leggen op jongeren onder de 18 jaar omdat de gezondheidsschade door alcoholgebruik het grootst is bij deze groep. Jongeren onder de 18 jaar zijn fysiek nog niet geheel volwassen en vooral de hersenen zijn nog volop in ontwikkeling. Alcohol kan deze ontwikkeling schaden.

De overheid heeft mede hierom de leeftijdsgrens voor verkoop én bezit van alcohol verhoogd naar 18 jaar. De naleving van deze leeftijdsgrens is een belangrijke prioriteit in ons preventie- en handhavingsbeleid. Bij de 18- tot 24 jarigen gaat het vooral om het voorkomen van overmatig alcoholgebruik vanwege de ontwikkeling van de hersenen en de veiligheidsproblematiek.

Doelstellingen

Op basis van de DHW onderscheiden we twee algemene hoofddoelstellingen:

• 1.

  Afname alcoholgebruik en schadelijke gevolgen hiervan onder de 18 jaar.

• 2.

  Afname dronkenschap bij jongeren tot de 24 jaar.

Onze ambitie is dat jongeren zo gezond en veilig mogelijk opgroeien zodat zij hun talenten optimaal ontwikkelen.

Elke vier jaar kan de gemeenteraad op basis van evaluatie en risicoanalyse doelstellingen in het PHP aanpassen om zoveel mogelijk gezondheids- en veiligheidswinst te behalen

De uitvoering speelt eerder in op trends. Bij het in kaart brengen van risico’s en plannen van activiteiten maken wij gebruik van de kennis en ervaring van politie, jongerenwerk, GGD Brabant-Zuidoost, Novadic-Kentron, BOA’s en beleidsmedewerkers handhaving Integrale veiligheid.  

Welke acties worden ondernomen om alcoholgebruik, met name onder jongeren, te voorkomen. (art. 43 a, lid b)

We kiezen bij de uitvoering voor de volgende planmatige aanpak:

• 1.

  Inventariseren problematiek

• 2.

  Interventiestrategie bepalen (preventie of handhaving of beiden)

• 3.

  Uitvoeren van interventiestrategie

• 4.

  Effectmeting en evaluatie

Preventieve activiteiten per doelgroep, voorbeelden van activiteiten:

• 1.

  Jongeren zelf

Het is belangrijk dat de omgeving van de jongeren duidelijkheid geeft over de gevolgen van alcoholgebruik en daarbij zoveel mogelijk één lijn trekt. Landelijk wordt ook aandacht besteed aan dit onderwerp via de campagne ‘Nix’.

• 2.

  Detailhandel,

Supermarkten en slijterijen hebben goede richtlijnen om verkoop aan jongeren onder de 18 te voorkomen. Het is een onderwerp waarbij men moet blijven opletten. Een mogelijke activiteit is een overleg met de drankverstrekkers over waar zij tegenaan lopen in de praktijk.

• 3.

  Horeca en evenementen,

Bij de reguliere horeca is het vooral bij evenementen als carnaval en kermis van belang dat zij goed blijven opletten dat alcohol niet wordt doorgegeven. Dit is een taak van de horeca-ondernemer. Met carnaval kunnen jongeren onder de 18 terecht in de tienertent. Hier wordt geen alcohol verkocht, maar wordt ook gecontroleerd op indrinken door blaastesten.

• 4.

  (Sport)verenigingen,

Houders van kantines bereid vinden meer te doen om alcoholgebruik te voorkomen. In elk geval moeten zij zich aan de wet houden, ook vrijwilligers die de jongeren goed kennen. Daarnaast kunnen sportverenigingen besluiten een stapje verder te zetten, bv geen alcohol schenken op zaterdagen of tijdens jeugdtoernooien. Barvrijwilligers kunnen getraind worden, zoals de IVA (Instructie Verantwoord Alcoholgebruik) training voor barvrijwilligers en de Evenementen IVA. Een ander voorbeeld is het houden van informatieavonden over dit onderwerp, waarbij verenigingen ideeën uit kunnen wisselen.

• 5.

  School

Het geven van informatie via de scholen. Bijvoorbeeld Helder Theater voor de groepen 8 van het basisonderwijs en de gastlessen door Novadic Kentron op het PCN. Een ander voorbeeld is ondersteuning door de politie bij het jaarlijkse gala van het PCN. Er wordt geen alcohol geschonken en vooraf is controle met blaastesten op indrinken.  

• 6.

  Openbare ruimte:

Hier spelen jongerenwerkers en soms ook de politie een rol. Wanneer zij op straat signaleren dat jongeren drinken voeren zij gesprekken en kunnen zij ook contacten met ouders leggen. Door inzet van jongerenwerk en politie is het aantal meldingen van overlast door jongeren op straat de laatste jaren flink afgenomen.

• 7.

  Thuis/ouders,

Ouders onderschatten vaak hoeveel hun kinderen drinken en denken dat het gedrag van hun kind volledig wordt bepaald door vrienden. Ouders hebben wel degelijk invloed op het alcoholgebruik van hun kinderen. Wanneer zij indrinken goedkeuren of alcohol kopen voor hun kinderen stimuleren zij het alcoholgebruik. Jongeren hebben behoefte aan duidelijke grenzen. Door te letten op de beschikbaarheid van alcohol in huis, het stellen van regels en het maken van afspraken kunnen ouders invloed hebben. We willen ouders meer bewust maken van hun rol. Zeker omdat thuis indrinken een probleem is. Het grootste deel van de jongeren die op de alcoholpoli terecht komt is onderweg van thuis naar de uitgaansgelegenheid. Het is lastig ‘achter de voordeur’ te komen. In het verleden bleek dat ouders niet deelnemen aan bijeenkomsten waarin hen een ‘lesje wordt geleerd’. Voorbeelden van activiteiten zijn: Informatie per post toesturen aan ouders, een luchtigere bijeenkomst via school met Helder Theater en ‘Uit met ouders’, (op bezoek in Stratumseind Eindhoven)

Hoe wordt  het handhavingsbeleid  uitgevoerd en welke handhavingsacties worden in de door het plan bestreken periode worden ondernomen. (art 43a, lid c)

Handhaving kan ingezet worden bij detailhandel, horeca en evenementen, sportverenigingen en in de openbare ruimte. Bij jongeren thuis is handhaving geen middel. Er kan gekozen worden uit onderstaande voorbeelden. Elk jaar bepaalt het college in het handhavingsprogramma de prioriteiten.

• 1.

  Controle op de naleving van de wet van alcoholverstrekkers. Deze kan uitgevoerd worden door de lokale BOA (een bekend gezicht) een BOA uit een andere gemeente (anoniem) of door mysterygasten.

  • a.

    Supermarkten en slijterijen bezoeken op vrijdagavonden tussen 19:00 en 21:00 uur.

    Overigens is het vrij eenvoudig om via internet aan alcohol te komen, handhaving daarop is niet mogelijk.

  • b.

    Bezoeken aan de lokale horecagelegenheden in weekenden om te beoordelen of geen happy hours georganiseerd worden en of niet geschonken wordt aan jongeren.

  • c.

    Bezoeken van sportkantines op zaterdag- en zondagmiddag vanaf 16:00 uur. In eerste instantie door de lokale BOA om gesprekken te voeren over eventuele problemen, later anonieme inspecties.

  • d.

    Na signalen van jongerenwerkers of buurtbewoners bezoeken brengen aan hangplekken.

• 2.

  Controle op jongeren zelf: jongeren zijn strafbaar wanneer zij alcohol kopen en bij zich hebben in de openbare ruimte.

• 3.

  In het algemeen is de inzet van communicatie een middel, bijvoorbeeld het aankondigen van inspecties in kantines aan het begin van een kalenderjaar.

Welke resultaten in de door het plan bestreken periode minimaal behaald dienen te worden. (art 43a, lid d)

We meten het effect van de maatregelen met de gezondheidsmonitor van de GGD. We beseffen dat dit geen ‘harde’ informatie geeft, maar het geeft wel een ontwikkeling weer. In het algemeen beogen we een afname van alcoholgebruik door jongeren onder de 18 jaar en dronkenschap.

Bijlage 1. Cijfers

Hieronder staan enkele relevante cijfers voor Nuenen, en wanneer deze niet voorhanden zijn de regiocijfers.

Cijfers voor Nuenen (bron GGD-monitor 2011)

De startleeftijd voor het drinken van alcohol in 2011 was 15,2 jaar.

Cijfers voor de hele regio (2013):

In 2013 werden 72 jongeren met een alcoholvergiftiging opgenomen op de alcoholpoli van het Catharina ziekenhuis. De gemiddelde leeftijd van deze jongeren 15,7 jaar. Hoeveel jongeren hiervan uit Nuenen kwamen is niet bekend.

Dronkenschap door jongeren tussen 12 en 18 jaar

Schadelijk alcoholgebruik door jongeren tussen de 19 en 24 jaar:

Bijlage 2 Wettelijke bepalingen

Leeftijdsgrens 18 jaar

• -

  Artikel 20, (lid 1 en 4) Drank- en horecawet (DHW): het bedrijfsmatig of anders dan om niet verstrekken van alcoholhoudende drank aan een persoon van wie niet is vastgesteld dat deze de leeftijd van 18 jaar heeft bereikt en het duidelijk zichtbaar aangeven van de leeftijdgrens.

• -

  Artikel 20, lid 4 DHW : Het verplicht aanduiden van de leeftijdsgrens.

Dronkenschap/doorschenken

• -

  Artikel 20, lid 5 DHW Het verbod om personen in kennelijke staat van dronkenschap toe te laten in een horecazaak of op het terras.

• -

  Artikel 252 Wetboek van Strafrecht. Verbod om dronken personen te schenken.

• -

  Artikel 453 Wetboek van Strafrecht. Verbod om zich in kennelijke staat van dronkenschap op de openbare weg te begeven.

Algemene Plaatselijke Verordening

De DHW geeft gemeenten verschillende verordenende bevoegdheden Op 19 december 2013 heeft de gemeenteraad de Algemene Plaatselijke Verordening vastgesteld. Hierin is ook een aantal regels op basis van de DHW opgenomen.

Afdeling 8A. Bijzondere bepalingen over horecabedrijven als bedoeld in de Drank- en Horecawet

Artikel 2:34a Begripsbepalingen

• 1.

  In deze afdeling wordt verstaan onder:

  • -

    alcoholhoudende drank;

  • -

    horecabedrijf; -

  • -

    horecalokaliteit;

  • -

    inrichting;

  • -

    paracommerciële rechtspersoon;

  • -

    sterke drank;

  • -

    slijtersbedrijf;

  • -

    zwak-alcoholhoudende drank,

dat wat daaronder wordt verstaan in de Drank- en Horecawet.

• 2.

  Onder bezoeker wordt verstaan een ieder die zich in een inrichting bevindt, met uitzondering van:

• a. leidinggevenden in de zin van de wet;

• b.  personen die dienst doen in de inrichting;

• c. personen wier aanwezigheid in de inrichting wegens dringende redenen noodzakelijk is.

• 3.

   wet: Drank- en Horecawet.

• 4.

  vergunning: de vergunning als bedoeld in artikel 3 van de wet.

Artikel 2:34b Regulering paracommerciële rechtspersonen

• 1.

  Een paracommerciële rechtspersoon verstrekt zwak-alcoholhoudende drank uitsluitend op maandag tot en met zondag vanaf 12:00 tot 02:00 uur.

• 2.

  Een paracommerciële rechtspersoon verstrekt geen alcoholhoudende drank tijdens bijeenkomsten van persoonlijke aard en bijeenkomsten die gericht zijn op personen welke niet of niet rechtstreeks bij de activiteiten van de desbetreffende rechtspersoon betrokken zijn.

•  

Artikel 2:34f Verbod ‘happy hours’

Het is verboden in een horecalokaliteit of op een terras bedrijfsmatig of anders dan om niet alcoholhoudende drank te verstrekken voor gebruik ter plaatse tegen een prijs die voor een periode van 24 uur of korter lager is dan 60% van de prijs die daar gewoonlijk wordt gevraagd.