Regeling vervallen per 01-01-2016

Cliëntenparticipatieverordening WWB

Geldend van 23-12-2010 t/m 31-12-2015

Intitulé

Cliëntenparticipatieverordening WWB

De raad van de Gemeente Oegstgeest;

 

gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders van 31 augustus 2004

 

gelet op de bepalingen van de Gemeentewet;

 

besluit:

 

dat op grond van artikel 47 van de Wet werk en bijstand (WWB), de gemeente bij verordening regels stelt over de wijze waarop de personen,

als bedoeld in artikel 7, eerste lid, of hun vertegenwoordigers worden betrokken bij de uitvoering van deze wet,

 

Vast te stellen de:  “Cliëntenparticipatieverordening WWB”

Hoofdstuk 1. Algemeen

Artikel 1

    • 1.

      Deze verordening verstaat onder:

      • a.

        de wet: de Wet werk en bijstand (WWB);

      • b.

        Nuggers: niet uitkeringsgerechtigden;

      • c.

        Anw: Algemene nabestaandenwet;

      • d.

        belanghebbenden: ingezetenen van de gemeente die bijstand op grond van de WWB ontvangen (inclusief IOAW/Z), Nuggers en Anw-gerechtigden;

      • e.

        klanttevredenheidsonderzoek: een instrument om de mate van tevredenheid te toetsen;

      • f.

        Afdeling: Welzijn, Sociale Zaken en Onderwijs.

    • 2.

      Alle begrippen die in deze verordening worden gebruikt en die niet nader worden omschreven hebben dezelfde betekenis als in de Wet werk en bijstand en de Algemene wet bestuursrecht (Awb).

Artikel 2

Doelstelling

Het doel van cliëntenparticipatie is dat belanghebbenden hun mening kunnen geven over nader te bepalen beleidsvoornemens op het terrein van sociale zaken, de uitvoering van de wet en de dienstverlening van de afdeling.

Hoofdstuk 2.

Artikel 3

Werkwijze

  • 1.

    bij beleidsvoornemens kunnen cliënten worden betrokken;

  • 2.

    minimaal éénmaal per twee jaar wordt een klanttevredenheidsonderzoek gehouden.

    a. binnen zes maanden na het onderzoek zal een verslag worden voorgelegd aan burgemeester en wethouders;

    b. het verslag wordt tevens openbaar bekendgemaakt en ter inzage gelegd.

Artikel 4

Slotbepaling

  • 1.

    Burgemeester en wethouders kunnen met betrekking tot de uitvoering van deze verordening nadere regels stellen.

  • 2.

    Deze verordening wordt aangehaald als: “Cliëntenparticipatieverordening WWB”

Artikel 5

Inspraakverordening Gemeente Oegstgeest

Deze verordening verwijst tevens naar de Inspraakverordening Gemeente Oegstgeest (vastgesteld d.d. 18 december 2003).

Artikel 6

Inwerkingtreding verordening

Deze verordening treedt, gelet op het gestelde in de Tijdelijke Referendumwet, in werking zes weken na datum vaststelling.

Ondertekening

Vastgesteld ter openbare vergadering van de Gemeenteraad van Oegstgeest d.d. 30 september 2004
De griffier, De burgemeester,

Toelichting Cliëntenparticipatieverordening WWB

Algemeen

Vanaf 1998 draagt het gemeentebestuur zorg voor realisatie en vormgeving van cliëntenparticipatie bij de uitvoering van de wet met inachtneming van artikel 150 van de Gemeentewet (Verplicht vanaf 1 januari 2000 (art. 118 Algemene bijstandswet, art. 42 IOAW/Z)). Met invoering van de Wet werk en bijstand (WWB) per 1 januari 2004 is bepaald dat de gemeente op grond van artikel 47 een verordening Cliëntenparticipatie vast dient te stellen.

Artikel 47 WWB luidt als volgt:

De gemeenteraad stelt bij verordening regels over de wijze waarop de personen, bedoeld in artikel 7, eerste lid, of hun vertegenwoordigers worden betrokken bij de uitvoering van deze wet, waarbij in ieder geval wordt geregeld de wijze waarop:

  • a)

    periodiek overleg wordt gevoerd met deze personen of hun vertegenwoordigers;

  • b)

    deze personen of vertegenwoordigers onderwerpen voor de agenda van dit overleg kunnen aanmelden;

  • c)

    zij worden voorzien van de voor een adequate deelname aan het overleg benodigde informatie.

De memorie van toelichting op artikel 47 vermeldt het volgende:

Als uitgangspunt blijft bestaan dat cliënten en hun vertegenwoordigers betrokken moeten worden bij de uitvoering van deze wet. Gemeenten blijven ook vrij in de keuze van de manier waarop cliëntenparticipatie georganiseerd wordt. Zo bestaat de mogelijkheid een cliëntenraad of –panel op te richten, maar er kan ook gedacht worden aan klanttevredenheidsonderzoeken. Hierbij moet rekening worden gehouden met de samenwerking met het CWI en het UWV en met de nieuwe cliëntgroepen: de niet uitkeringsgerechtigden en de personen met een Anw-uitkering.

Uit informatie van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid is gebleken dat gemeenten een vormvrijheid hebben om inhoud te geven aan cliëntenparticipatie. Dit betekent dat in de Gemeente Oegstgeest volstaan kan worden met klanttevredenheidsonderzoeken en de gemeente zelf kan bepalen hoeveel onderzoeken er gehouden worden.

De memorie geeft wel duidelijk aan dat rekening gehouden moet worden met de samenwerking met het CWI (Centrum voor Werk en Inkomen) en het UWV (Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen, voorheen Gak, Cadans, GUO, SFB en USZO). Ook dient rekening te worden gehouden met de niet uitkeringsgerechtigden (Nuggers, personen die geen uitkering ontvangen en aan het werk willen) en de Anw-ers (personen die een uitkering ontvangen op grond van de Algemene nabestaandenwet). Deze laatste twee groepen kunnen namelijk ook aanspraak maken op ondersteuning bij arbeidsinschakeling door de gemeente (artikel 10 WWB).

Huidige situatie

In 1998 is besloten vorm te geven aan cliëntenparticipatie in het kader van de Algemene bijstandswet. Vóór maar ook na de invoering van de nAbw in 1996 had de Gemeente Oegstgeest een cliëntenplatform bestaande uit drie klanten uit het toenmalige bestand. Getracht is hen actief te betrekken bij de beleidsmatige ontwikkeling van de nAbw en de plaatselijke regelgeving. Gezien de beperkte inbreng en de geringe belangstelling voor deelname aan het platform is nagedacht over een andere vorm van raadpleging van de klant. Al snel werd duidelijk, o.a. door navraag bij de klant, dat het zogenaamde klanttevredenheidsonderzoek een doelmatiger instrument zou zijn voor inspraak. In 1999 heeft een eerste, in een eenvoudige opzet (o.a. telefonische benadering van de klanten), klanttevredenheidsonderzoek plaatsgevonden. De conclusie daarvan was dat de klanten tevreden tot zeer tevreden waren met de manier waarop zij door medewerkers van Sociale Zaken werden behandeld. Verbeterpunten lagen op het terrein van een regelmatiger en duidelijke informatievoorziening. In het voorjaar van 2001 en van 2003 hebben er opnieuw klanttevredenheidsonderzoeken plaatsgevonden. Deze waren uitgebreider van opzet en zijn via een vragenlijst/enquête onder de klanten uitgezet. Van deze onderzoeken is uitgebreid verslag gedaan. In de vraagstelling is veel aandacht uitgegaan naar de manier van onderzoeken en de wijze van inspraak. De klant is expliciet gevraagd naar de mogelijkheid van een cliëntenpanel- raad of –platform. Steevast kwam naar voren dat hier geen belangstelling voor bestond. Recent, o.a. door invoering van de WWB en de noodzaak de klanten te informeren over de omzetting van Abw naar WWB, is opnieuw aan de klant gevraagd deel te nemen aan de opzet van een cliëntenraad. Tot op heden is hier niet op gereageerd. Dit bevestigt in feite dat een kleine gemeente, met een relatief klein klantenbestand, efficiënter de inspraak kan bevorderen door regelmatig een klantenonderzoek/enquête te houden.  

Voor de duidelijkheid worden hierna nog de diverse vormen van participatie uitgelegd. Ook hieruit zal blijken dat voor de Gemeente Oegstgeest het klanttevredenheidsonderzoek het meest efficiënte instrument is.

Veelal wordt gedacht bij cliëntenparticipatie aan een cliëntenraad of cliëntenpanel. Er zijn meer varianten mogelijk, zoals het klanttevredenheidsonderzoek. Een combinatie van cliëntenraad en klanttevredenheidsonderzoek komt ook voor.

Cliëntenraad

De cliëntenraad is een officieel adviesorgaan. Adviezen kunnen zowel gevraagd als ongevraagd worden gegeven. De cliëntenraad kan zowel door de gemeenteraad als door het college van burgemeester en wethouders worden ingesteld. Ook in het nieuwe duale stelsel in gemeenten kunnen cliëntenraden formele adviezen verstrekken aan het college van burgemeester en wethouders en aan de gemeenteraad. De cliëntenraad kan samengesteld worden uit individuele cliënten van sociale zaken of vertegenwoordigers van cliënten of maatschappelijke organisaties die specifiek gericht zijn op de problematiek van de eigen cliënten. Voeling met de achterban is voor een cliëntenraad een bestaansvoorwaarde daar er gesproken wordt namens cliënten. 

Cliëntenplatform of cliëntenpanel

Hierbij gaat het om een lichtere vorm van participatie, die minder formeel in ingebed in de gemeentelijke structuur. Leden van het platform of het panel bestaan vaak uitsluitend uit cliënten en worden niet benoemd door B&W of gemeenteraad. De cliënten adviseren vanuit hun deskundigheid. Via het opstellen van een convenant tussen gemeente en platform/panel of een reglement waarin de afspraken worden vastgelegd kan vorm worden gegeven. Het initiatief voor het platform of panel ligt bijna altijd bij de gemeente.

Klanttevredenheidsonderzoeken

Een onderzoek of enquête kan gebruikt worden om de mate van tevredenheid te toetsen. Er kan een enquête worden rondgestuurd aan alle cliënten of aan een deel van de cliënten. Er kunnen ook enquêtes gehouden worden in de eigen spreek- of wachtkamer.

Deze vorm van participatie is het meest eenvoudig te organiseren en leent zich uitstekend voor een quick scan over de eigen gemeentelijke prestaties. De onderzoeken kunnen periodiek of incidenteel worden uitgevoerd.

Uitvoering

De WWB biedt de mogelijkheid om participatie te laten plaatsvinden door klanttevredenheidsonderzoeken. Voorlopig zullen dergelijke onderzoeken ook het meest voor de hand liggend zijn om uitvoering te geven aan artikel 47 van de WWB.

Artikelsgewijs commentaar

Artikel 1

In dit artikel wordt een omschrijving gegeven wat onder de diverse begrippen wordt verstaan.

Artikel 2

Bij nader te bepalen beleidsvoornemens moeten belanghebbenden de mogelijkheid hebben om hun mening te geven. Dit kan het geval zijn bij het ontwikkelen nieuw beleid op het gebied van bijzondere bijstand. Gedacht kan worden aan categoriale bijstand voor 65 jaar en ouder, de hoogte van bijzondere bijstand of een keuze voor een bepaald doel. 

De tevredenheid over dienstverlening en de uitvoering van de wet door de afdeling kan gemeten worden aan de hand van een klanttevredenheidsonderzoek. In een dergelijk onderzoek kunnen belanghebbenden hun mening geven over onder andere  tevredenheid dienstverlening van consulenten, de ondersteuning die de gemeente met het het CWI/ UWV biedt om uitstroom te bevorderen, de privacy en tijd die de afhandeling van een aanvraag in beslag neemt.

Hiernaast kunnen belanghebbenden nog invloed uitoefenen door gebruik te maken van spreekrecht bij raads- en commissievergaderingen (regeling via het reglement van orde of een commissieverordening). Andere mogelijkheden: het schrijven van brieven, het bezoeken van spreekuren, het houden van informatiebijeenkomsten, referenda enz. Participatie is uiteraard van een andere orde dan de mogelijkheid om de uitkomsten van de beleidsvaststelling aan te vechten door middel van bezwaar en beroep.

Artikel 3

Lid 1. Bij beleidsvoornemens zullen belanghebbenden betrokken worden wanneer dat wenselijk is.

Vooraf zal bepaald worden bij welke beleidsvoornemens belanghebbenden betrokken kunnen worden. Vastgesteld zal worden wat het belang kan zijn om bij beleidsvoornemens betrokken te worden. Ook kan hierbij gedacht worden aan de mogelijkheid dat belanghebbenden hun mening kenbaar kunnen maken over bestaand beleid wat als uitgangspunt kan dienen voor nieuw te ontwikkelen beleid.

Door publicatie in de gemeenterubriek kunnen ook belanghebbenden betrokken worden die geen uitkering ontvangen.

Lid 2. Minimaal één maal per twee jaar zal er een klanttevredenheidsonderzoek worden gehouden betreffende de dienstverlening en uitvoering van de wet. Indien gewenst kan dit vaker gebeuren als een onderwerp zich daartoe leent en kan er voor gekozen te worden een bepaalde groep van cliënten te selecteren i.v.m. het onderwerp.

Om Nuggers en Anw-gerechtigden ook de mogelijkheid te geven zal door middel van publicatie in de krant verzocht worden aan deze twee groepen aan een klanttevredenheidsonderzoek deel te nemen.

De cliënten van de afdeling worden direct aangeschreven bij beleidsvoornemens, dienstverlening of uitvoering. Nuggers en Anw-ers zullen door middel van publicatie in de krant op de hoogte worden gesteld over cliëntenparticipatie.

Lid 2. a.  Ter afronding van het onderzoek zal een verslag worden opgemaakt waarin wordt aangegeven wat door belanghebbenden naar voren is gebracht en wat gemotiveerd de reactie inhoudt.   

Lid 2. b. Het verslag zal door middel van publicatie in de gemeenterubriek openbaar worden gemaakt. Op verzoek kan het verslag worden ingezien.

Artikel 4 en 6

Geen nadere toelichting nodig.

Artikel 5

De Gemeente Oegstgeest heeft een inspraakverordening, vastgesteld d.d. 18 december 2003 (aanpassing op de in september 2000 vastgestelde verordening), waarin al wordt aangegeven welke mogelijkheden de burger heeft om invloed uit te oefenen op het gemeentelijk beleid (dus ook over de Wet werk en bijstand). Deze verordening dekt echter onvoldoende specifiek de lading zoals die is omschreven in artikel 47 van de WWB. Dit artikel is toegevoegd om in ieder geval de verwijzing naar de inspraakverordening tot stand te brengen.

H.C. Duyvendak

Oegstgeest, augustus 2004