Besluit van de gemeenteraad van de gemeente Oostzaan houdende regels omtrent agressie (Agressieprotocol politieke ambtsdragers gemeente Oostzaan)

1. INLEIDING

Voor politieke ambtsdragers is het belangrijk dat zij hun publieke taken vrij van dwang en drang kunnen uitoefenen en dat besluiten in vrijheid genomen kunnen worden. Helaas kunnen zij in hun functioneren ook geconfronteerd worden met grensoverschrijdend gedrag. Grensoverschrijdend gedrag kan, bedoeld of onbedoeld, de besluitvorming oneigenlijk beïnvloeden. De gemeente Oostzaan hanteert als uitgangspunt dat grensoverschrijdend gedrag niet wordt getolereerd en dat er zo nodig sancties volgen na vertoon van dergelijk gedrag.

Onder politieke ambtsdragers wordt verstaan de bestuurders en gekozen volksvertegenwoordigers van de gemeente. Bestuurders zijn de burgemeester en wethouders. Onder gekozen volksvertegenwoordigers verstaan wij de raadsleden. Ook al zijn fractieassistenten geen politieke ambtsdragers, dit protocol is evengoed op hen van toepassing.

2. GRENSOVERSCHRIJDEND GEDRAG

Grensoverschrijdend gedrag is iedere vorm van gedrag door personen, dat gericht is op het veroorzaken van een gevoel van onveiligheid of het doelbewust toebrengen van schade bij politieke ambtsdragers.

Vormen van grensoverschrijdend gedrag zijn:

Schriftelijke aantijgingen/bedreigingen

Het schriftelijk doen van aantijgingen/ bedreigingen tegenover ambtsdragers. Hieronder valt ook schriftelijke agressie via e-mail, sociale media, websites en dergelijke.

Verbale aantijgingen/bedreigingen

Zowel van persoon naar persoon als telefonisch zoals: uitschelden, beledigende en/of discriminerende opmerkingen, etc.

Dreigen met geweld/intimidatie

Hieronder vallen onder andere het bedreigen (ook van familie- of gezinsleden), chanteren of onder druk zetten en stalken.

Fysieke agressie

Escalatie van agressie, die zich uit in geweld tegen voorwerpen dan wel personen in welke vorm dan ook.

3. SITUATIES WAARIN GRENSOVERSCHRIJDEND GEDRAG KAN VOORKOMEN

Sociale media, internet

E-mail, sociale media en internet bieden legio kansen voor het (anoniem) uiten van grensoverschrijdend gedrag. Het bijzondere van internet en de sociale media is dat de drempel om forse uitlatingen te doen lager is dan in het dagelijkse leven, doordat allerlei remmende factoren en correctiemechanismen ontbreken. Je zou daaruit kunnen afleiden dat zulke, min of meer ongerichte, agressieve uitingen minder serieus genomen kunnen worden. Dat is echter maar de vraag: De impact op het persoonlijke leven kan onverminderd groot zijn en uiteindelijk gaat het toch om uw eigen gevoel van veiligheid.

Telefonisch

Wanneer iemand met grof taalgebruik, discriminerende taal, eisen en dreigen iets voor elkaar probeert te krijgen, geef dan aan dat u op deze manier niet verder met hem of haar wil praten (grenzen stellen). Als deze hier toch mee doorgaat beëindigt u het gesprek. Een telefoonverbod wordt opgelegd wanneer iemand zich telefonisch herhaaldelijk schuldig maakt aan dergelijk gedrag. De duur van het telefoonverbod is afhankelijk van het incident of recidive (zie bijlage 1).

Vergaderingen

Vergaderingen vinden zowel in het gemeentehuis als daarbuiten (bijv. overleg bedrijf, inwonersavond etc.) plaats. Op het gemeentehuis van Oostzaan zijn afspraken/werkinstructies gemaakt tussen de griffier en de beheerder van de Kunstgreep. De beheerder heeft instructies over wat te doen bij incidenten tijdens bijeenkomsten en vergaderingen tijdens openingstijden van de Kunstgreep. Op andere momenten kan in onaangename situaties het beste contact worden opgenomen met de politie op 0900-8844 en bij spoed 112.

Bij te verwachten onrustige situaties (bijvoorbeeld besluitvorming over een controversieel onderwerp met veel publiek), wordt overlegd met het team OOV over het treffen van veiligheidsmaatregelen al of niet met inschakeling van de politie. Bij risicovolle vergaderingen buiten het gemeentehuis zorgt u ervoor, dat u nooit alleen naar die vergadering gaat.

Buiten de deur en in de privésfeer

Helaas vindt grensoverschrijdend gedrag ook plaats buiten de deur en in de privésfeer. Politieke ambtsdragers, die buiten de deur en in de privésfeer met grensoverschrijdend gedrag te maken krijgen, hebben geen directe steun en hulp van collega’s. In een dergelijke situatie trekt u zich zoveel mogelijk terug. Denk aan uw eigen veiligheid en neem geen onnodige risico’s. Bij fysiek geweld, het tonen van wapens en stalken waarbij u zich bedreigd/onveilig voelt, belt u direct 112 gebeld en meldt u het incident bij de griffier of de gemeentesecretaris.

4. MELDEN

Indien u te maken krijgt met grensoverschrijdend gedrag dan wordt er gehandeld volgens onderstaande procesbeschrijving. De basisafspraak is dat de individuele bestuurder of politicus die te maken krijgt met grensoverschrijdend gedrag, dat altijd intern meldt en vervolgens overlegt over de te volgen handelswijze.

Melden

Meldt grensoverschrijdend gedrag altijd en direct intern. Raadsleden en fractieassistenten melden incidenten bij de griffier, die de burgemeester van de melding in kennis stelt. Wethouders melden incidenten direct bij de gemeentesecretaris, die de burgemeester van de melding in kennis stelt. De burgemeester meldt direct - het tegen hem gerichte grensoverschrijdende gedrag - bij de gemeentesecretaris, dan wel de Commissaris van de Koning, tevens wordt dan overwogen of er aanleiding is om de griffier dan wel de plaatsvervangend voorzitter van de raad hiervan in kennis te stellen.

Registratie

Elke melding van grensoverschrijdend gedrag wordt geregistreerd. De gemeentesecretaris registreert een melding van de burgemeester of een wethouder. De griffier registreert een melding van een raadslid of fractieassistent.

Aangifte

Grensoverschrijdend gedrag kan strafbaar zijn. Het is van groot belang dat van strafbaar gedrag zo snel mogelijk aangifte wordt gedaan.

De burgemeester en/of de gemeentesecretaris, en/of de griffier en de beleidsambtenaar OOV overleggen zo nodig met de melder en met de politie over de ernst van de situatie en de aangifte. Naast de melding aan de griffier wordt betrokkene, indien er sprake is van een strafbaar feit, ten zeerste aangeraden altijd direct aangifte te doen bij de politie. Het adres van het gemeentehuis zal voor de aangifte als woonadres gelden. 

5. MAATREGELEN

Na iedere melding wordt samen met de melder besproken welke maatregelen genomen worden. Dit gebeurt aan de hand van de maatregelen en sancties, zoals genoemd in bijlage 1. De beleidsmedewerker OOV van de gemeente is daarbij beschikbaar voor advies en ondersteuning. Eventuele maatregelen worden bij voorkeur binnen 48 uur na de melding getroffen en schriftelijk aangekondigd en opgelegd door de gemeentesecretaris, indien het de burgemeester en/of een wethouder betreft of de griffier, indien het een raadslid of fractieassistent betreft.

Informeren

Bij grensoverschrijdend gedrag wordt de gemeenteraad, de fractie of het presidium en het college per omgaande geïnformeerd. Dit gebeurt geheim. De burgemeester is woordvoerder naar de raad toe als het gaat om bedreiging van één of meer wethouders, raadsleden of fractieassistenten. Als de burgemeester zelf direct betrokken is, wordt in overleg met de burgemeester, met de locoburgemeester en eventueel de commissaris van de Koning de handelswijze bepaald. Communicatie en contacten met de pers worden overgelaten aan de afdeling communicatie van de gemeente.

Kostenverhaal bij schade

Bij geleden schade, in welke vorm dan ook, is het uitgangspunt dat deze zoveel mogelijk wordt verhaald op de veroorzaker.

Nazorg

Binnen één week zorgen de functionarissen bij wie de melding is gedaan voor een gesprek over de eventuele gevolgen. Er is daarbij ook aandacht voor betrokken familieleden of andere personen die voor de melder belangrijk zijn.

Advies en ondersteuning door derden

Politieke ambtsdragers die geconfronteerd worden met grensoverschrijdend gedrag, kunnen voor advies en ondersteuning ook terecht bij de “Vertrouwenslijn”, bereikbaar via telefoonnummer 0800 2800 200.

De Vertrouwenslijn is opgericht in opdracht van het Ministerie van BZK om bestuurders en politici bij te staan en te adviseren. De politieke ambtsdrager wordt te woord gestaan door een ervaren vertrouwenspersoon. De vertrouwenspersoon luistert en stelt vragen om de aard van het probleem helder in kaart te brengen. De politieke ambtsdrager kan ook, mits er behoefte aan is, gebruik maken van het netwerk van de Vertrouwenslijn. Het netwerk van vakgenoten en ervaringsdeskundigen geven praktische adviezen op het gebied van damage control, positionering, strategie en coaching.

Er kan ook voor gekozen worden om een begeleidingstraject te volgen. Vakgenoten en ervaringsdeskundigen luisteren niet alleen naar het verhaal maar geven ook praktische tips over bijvoorbeeld vragen als ‘vertelt betrokkene het thuis, aan collega’s en wat zijn de gevolgen hiervan?’

Trainingen

Er zijn verschillende trainingen beschikbaar waarin wordt geleerd hoe om te gaan met grensoverschrijdend gedrag en wat in bepaalde situaties wel of juist niet moet worden gedaan. Er worden voor de raad/college trainingen op maat georganiseerd.

6. SLOTBEPALINGEN

Dit protocol wordt aangehaald als het Agressieprotocol politieke ambtsdragers en treedt in werking op de dag na bekendmaking.