Notitie handhaving kwaliteit kinderopvang

2.1 Kwantitatieve gegevens

Op 1 maart 2010 zijn er in de gemeente Reusel–De Mierden 4 kinderdagverblijven, 8 voorzieningen voor buitenschoolse opvang en 2 gastouderbureaus in het register opgenomen. In totaal 14 opvangvoorzieningen. Ter vergelijking; in februari 2007 waren er 2 kinderdagverblijven, 2 voorzieningen voor buitenschoolse opvang en 1 gastouderbureau. In totaal 5 opvangvoorzieningen. Er is dus een spectaculaire groei is ten opzichte van het jaar 2007.

2.2 Kwalitatieve gegevens

Alle huidige kinderopvangvoorzieningen binnen de gemeente Reusel-De Mierden zijn in 2009 door de GGD geïnspecteerd. Na de inspectie waren er in de meeste gevallen verbeterpunten. Bij alle voorzieningen zijn de gebreken binnen de hiervoor gestelde termijn hersteld. In het jaarverslag van 2009 wordt een overzicht opgenomen van het aantal keren dat onvoldoende is gescoord per soort voorziening en per domein waarop getoetst is.

2.3 Verwachte situatie

Vóór 1 januari 2011 moeten alle gastouders geregistreerd zijn in het nieuwe landelijke register. Hiervoor moeten zij aan de gestelde kwaliteitseisen voldoen. Een aantal gastouders zal hierdoor afhaken. Alle gastouders die zich laten registreren krijgen een inspectie van de GGD. Het totale aantal inspecties zal hierdoor hoger zijn dan voorgaande jaren.

De kinderopvang zal naar verwachting blijven groeien en de vraag naar het peuterspeelzaalwerk neemt naar verwachting af. In 2010 word inhoudelijk vorm gegeven aan de harmonisatie van de kinderopvang en het peuterspeelzaalwerk binnen de gemeente Reusel–De mierden. Hiervoor is reeds een pilot in werking op de Mariaschool.

3.1 Afspraken met toezichthouders GGD

In 2009 zijn onderstaande afspraken gemaakt met betrekking tot toezicht, handhaving en sanctionering tussen GGD Brabant-Zuidoost en de gemeenten in Zuidoost-Brabant.

Onderzoek na melding

De houder die van plan is een kinderopvangcentrum te exploiteren maakt hiervan melding bij de gemeente. Na ontvangst neemt de gemeente de gegevens op in het openbaar register. De gemeente stuurt de gegevens naar de GGD met het verzoek om een meldingsonderzoek uit te voeren. De GGD gaat binnen 8 weken op bezoek bij de houder en meldt aan de gemeente of de instelling wel of niet in exploitatie mag worden genomen. Binnen de termijn van acht weken bericht de gemeente de houder hierover en stuurt een afschrift daarvan naar de GGD.

Jaarlijkse inspectie

De GGD onderzoekt minimaal jaarlijks of de exploitatie van elk kindercentrum plaatsvindt in overeenstemming met de Wet kinderopvang. Deze inspecties worden aangekondigd. Voor 2010 geldt dat de kinderopvangcentra die in 2009 geïnspecteerd en op de kernelementen in orde bevonden zijn in 2010 geen inspectie krijgen. Dit vanwege de verplichte meldingsinspecties van alle gastouders per 2010.

Inspectie na of bij wijziging

Een houder is verplicht alle wijzigingen direct door te geven aan de gemeente. De gemeente verwerkt deze wijzigingen in het openbaar register en informeert de GGD. De GGD bepaalt of de wijziging aanleiding geeft tot een vervroegde inspectie.

Nader onderzoek of herinspectie

Uit het inspectierapport van de GGD blijkt of de gemeente de houder een schriftelijke waarschuwing geeft of een aanwijzingsbesluit oplegt. Indien de houder van het kindercentrum binnen de gestelde termijn daarop reageert, stelt de gemeente de GGD daarvan in kennis en geeft opdracht voor nader onderzoek of herinspectie door de GGD. De GGD bepaalt aan de hand van het verzoek en in overleg met de gemeente of een bezoek noodzakelijk is of dat een papieren controle kan plaatsvinden.

Een houder mag ook zelf de gemeente verzoeken om de GGD opdracht te geven tot nader onderzoek of herinspectie.

Incidentele inspectie

Naar aanleiding van een klacht van derden, berichten uit de media etc., kan de GGD incidenteel onderzoek verrichten. Dit kan onaangekondigd zijn. Een dergelijk onderzoek wordt pas uitgevoerd als de GGD hiervoor een opdracht van de gemeente heeft ontvangen.

Ook kan de GGD op de hoogte raken van een niet geregistreerde kinderopvang. Na overleg hierover met de gemeente en een opdracht van de gemeente vindt onderzoek plaats door de GGD.

Rapportage

Van alle inspecties stelt de GGD een rapport op. Na overleg met de houder wordt het rapport vastgesteld en gezonden naar de houder en de gemeente. Binnen 3 weken na vaststelling maakt de GGD het rapport openbaar door het te plaatsen op de website www.ggdbzo.nl.

Bij een incidentele inspectie kan het voorkomen dat de aard van het onderzoek zich tegen een openbare rapportage verzet. De GGD voert hierover overleg met de gemeente en deze kan besluiten het rapport niet openbaar te maken.

Handhaving

Als uit het inspectierapport blijkt dat de houder niet voldoet aan één of meerdere kwaliteitseisen geeft het college een schriftelijke waarschuwing. Ook kan op basis van mondelinge overreding de houder bewogen worden om de overtreding te herstellen. Zowel de waarschuwing als de overreding hebben geen juridische status en betekenen alleen uitstel van het handhavingtraject.

Als de overtreding naar het oordeel van de GGD van dien aard is dat niet kan worden volstaan met een waarschuwing of als de waarschuwing of mondelinge overreding geen effect heeft gehad, legt de gemeente de houder een aanwijzingsbesluit op.

In gevallen waarbij sprake is van herhalingen van dezelfde ernstige overtredingen met een spoedeisend karakter of als de GGD van oordeel is dat de tekortkomingen zodanig zijn dat het nemen van maatregelen geen uitstel kan lijden, kan de GGD een bevel opleggen. Een bevel is 7 dagen geldig en kan door de gemeente worden verlengd als het probleem nog niet is opgelost.

In alle andere gevallen kan bestuursdwang of lastgeving met dwangsom worden toegepast. Er dient dan wel van te voren een aanwijzigingsbesluit te zijn opgelegd. Het college kan in alle gevallen gemotiveerd afwijken van het GGD-advies.

Protocol verscherpt toezicht

Indien een kinderopvangcentrum of gastouder bij meerdere inspecties tekortkomingen heeft getoond en geen blijk geeft van verbetering dan kan het onder verscherpt toezicht worden gesteld. Dit besluit ligt bij B&W.

Jaarverslag

B&W stellen jaarlijks een verslag vast van alle werkzaamheden die de gemeente en de GGD in het kader van de Wet kinderopvang in het voorafgaande kalenderjaar hebben verricht. Het verslag gaat naar de gemeenteraad met een afschrift naar de Inspectie van het Onderwijs en de GGD.

3.2 Prioriteitstelling

Prioriteitstelling is nodig omdat niet elke overtreding gesanctioneerd kan worden. Prioriteitsstelling maakt het makkelijker om consequent op te treden. Voor de prioritering maakt de gemeente Reusel – De Mierden gebruik van het afwegingsmodel Handhaving Kinderopvang van de VNG (februari 2009). De zwaarte van de prioritering komt tot uiting in de hersteltermijn.

Tabel 1: Prioriteitsstelling

3.3 Sanctionering

Voor het omgaan met overtredingen (de hersteltermijnen, verschillende fases en bedragen van de boetes per soort overtreding) gebruikt de gemeente Reusel – De Mierden het afwegingsmodel van de VNG. Een houder kan precies zien welke sanctie volgt op welke overtreding. Het afwegingsmodel is te vinden op de gemeentelijke website.

3.4 Afspraken met overige gemeentelijke toezichthouders

Naast de eisen van de Wet kinderopvang gelden ook eisen uit andere wet- en regelgeving waarop wordt toegezien door toezichthouders.

• -

  De vestiging van een kindercentrum mag niet in strijd zijn met de voorschriften van het bestemmingsplan.

• -

  Voor de bouw van een nieuwe locatie of bij ingrijpende verbouwingen om een bestaand pand geschikt te maken als opvanglocatie is een bouwvergunning nodig.

• -

  Voor alle locaties waar 10 of meer kinderen worden opgevangen, geldt dat een gebruiksvergunning noodzakelijk is.

Met het oog op deze eisen informeert de gemeente behalve de GGD ook de afdeling Ruimte & Bouwen en de brandweer over elke melding (inclusief wijzigingen) en registratie van een kinderopvangvoorziening. Op deze wijze kunnen de betreffende toezichthouders snel in actie komen indien nodig.

3.5 Voorlichting en Communicatie

• ·

  Op de gemeentelijke website staat informatie over kinderopvang. Dit dient te worden aangevuld met informatie over het handhavingsbeleid, procedures en verantwoordelijkheden. Na vaststelling van het handhavingsbeleid zal dit ter kennisneming worden gestuurd aan alle kinderopvangcentra en gastouderbureaus.

• ·

  Het besluit zal worden gepubliceerd in D’n Uitkijk en het beleid zal ter inzage worden gelegd.

4.1 Nieuwe kwaliteitseisen

Vanaf 2010 worden niet alleen gastouderbureaus geïnspecteerd maar ook alle gastouders zelf. Dit betekent dat gastouders zich moeten laten registeren in het landelijk register via de gemeente. Daarnaast moet zowel de gastouder als het gastouderbureau vanaf 1 januari 2010 aan hogere kwaliteitseisen voldoen. Vanaf 1 januari 2010 geldt eveneens een nieuwe procedure waarbij een beslistermijn van 10 weken geldt. De nieuwe kwaliteitseisen en procedures zoals die gelden bij de gemeente Reusel - De Mierden zijn terug te vinden op de gemeentelijke website.

4.2 Inspecties gastouderopvang

In 2010 zullen alle bestaande en nieuwe gastouders in de gemeente Reusel – De Mierden een inspectie van de GGD krijgen. De inspectie op locatie is beperkt tot maximaal een uur. Voor nieuwe gastouders vanaf 2011 zal er ook een onderzoek na melding plaatsvinden. Voor de verdere invulling van de reguliere inspecties van gastouders vanaf 2011 moet nog door het Rijk bepaald worden hoe dit eruit gaat zien. De afspraken hierover worden in de loop van 2010 verwacht.

4.3Gevolgen nieuwe kwaliteitseisen gastouderopvang

• ·

  Door de invoering van nieuwe kwaliteitseisen zullen gastouders die hieraan niet kunnen voldoen moeten stoppen met hun werkzaamheden. Als zij niet vóór 1 januari 2011 aan de eisen voldoen en wel kinderen hebben opgevangen in 2010, wordt de toeslag van het Rijk aan deze ouders teruggevorderd. Zowel de gastouders als de vraagouders zijn hierover door de overheid geïnformeerd.

• ·

  Er komt een taakverzwaring bij de ambtenaar kinderopvang van de gemeente. Er moeten meer rapporten verwerkt worden met de bijbehorende procedures. Ook moeten alle aanvragen van gastouders gecheckt worden.

• ·

  Er zullen op jaarbasis meer inspecties uitgevoerd gaan worden. Dit heeft financiële consequenties.

6.1 Kostenoverzicht 2010

Budget

Eigen budget € 17.000

Eenmalige extra storting gemeentefonds € 3.879 (niet geoormerkt geld)

voor inspectie gastouders

__________________________________________________

Totaal beschikbaar budget € 17.000

Uitgaven

8 x versoberde inspectie regulier á € 820,- = € 6.560,-

60 x inspectie gastouder á € 410,- = € 24.600,-

2 x inspectie gastouderbureau á € 1066,- = € 2.132,-

5 x nieuwe meldingen 1e bezoek á € 656 ,- = € 3.280,- (gebaseerd op aantallen 2009)

5 x nieuwe meldingen 2e bezoek á € 1066,- = € 5.330,-

2 x herinspectie á € 82,- per uur = € 820,- (schatting totaal 10 uur)

________________________________________________+__

Totaal uitgaven = € 42.722,-

Tekort 2010: € 25.722,-

Als blijkt dat het aantal gastouders landelijk de verwachting (15 tot 20 duizend) sterk overtreft, zal OCW met de VNG, GGD Nederland en de Inspectie van het Onderwijs in een Bestuurlijk Overleg opnieuw spreken over het inspectiekader 2010, de prioritering daarin en de gevolgen ervan voor het budget.

6.2 Kosten vanaf 2011

Met de invoering van de wet OKE in de loop van 2011 zullen ook de peuterspeelzaalvestigingen binnen onze gemeente in de toekomst een inspectie krijgen. Hierover moeten nog concrete afspraken gemaakt worden. Op dit moment krijgen de peuterspeelzalen jaarlijks een hygiënebezoek van de sociaal verpleegkundige van de GGD.

Over de kosten van toezicht en handhaving van gastouders vanaf 2011 zal nog overleg gevoerd worden door het ministerie in 2010.