Afstemmingsverordening WWB, Bbz 2004, IOAW, IOAZ 2011 Samenwerkingsverband Ridderkerk en Albrandswaard

Toelichting per artikel

Hoofdstuk 1 Algemene bepalingen

Artikel 1:1 Begripsomschrijving

De begrippen die in de verordening worden gebruikt hebben een gelijkluidende betekenis als de omschrijving in de WWB, Bbz 2004, IOAW en de IOAZ.

Maatregel van de bruto of netto grondslag IOAW en IOAZBij een maatregel van honderd procent wordt de maatregel over de brutogrondslag toegepast.

Is de maatregel lager dan honderd procent dan wordt de maatregel berekend over een nettogrondslag; dit is de netto maanduitkering inclusief vakantie-uitkering. De maatregel van de IOAW en de IOAZ zal als een bedrag in euro’s worden genoemd in het besluit.

Het onderscheid is gemaakt om te voorkomen dat er een verschil is in “zwaarte” tussen de maatregel van de bijstandsgerechtigde en de maatregel van de uitkeringsgerechtigde van de IOAW en de IOAZ.

Artikel 1:2 Het opleggen van een maatregel

Wanneer het college constateert dat de belanghebbende zich niet aan de uit de wet voortvloeiende verplichtingen (inclusief die aan hem door het college in de beschikking zijn opgelegd) houdt of anderszins onvoldoende besef van verantwoordelijkheid toont, kan de uitkering worden verlaagd.

De inlichtingenverplichting zoals die is neergelegd in artikel 17 WWB, 13 IOAW en 13 IOAZ heeft zowel betrekking op de arbeidsinschakeling als het recht op uitkering. Verstrekt de belanghebbende niet of niet alle gevraagde inlichtingen en bewijsstukken, dan heeft dat gevolgen voor de beoordeling van het recht op bijstand of ondersteuning bij arbeidsinschakeling. Het college kan hierop het recht op uitkering lager vaststellen

In dit artikel is bepaald dat de uitkering en de daaraan verbonden verplichtingen moeten worden afgestemd op de omstandigheden, mogelijkheden en middelen van de belanghebbende. Het individualiseringsbeginsel staat dus centraal.

Dit betekent dat het college bij het beoordelen of een maatregel moet worden opgelegd, en zo ja welke, telkens de volgende stappen moet doorlopen:

Stap 1: vaststellen van de ernst van de gedraging,

Stap 2: vaststellen van de verwijtbaarheid,

Stap 3: het horen van de belanghebbende,

Stap 4: vaststellen van de omstandigheden van de uitkeringsgerechtigde,

Stap 5: vaststellen van de visie van de klantmanager,

Stap 6: opnemen van een conclusie.

Standaard wordt de uitkering met een vast percentage verlaagd gedurende een gegeven periode. Gelet op het individualiseringsbeginsel kan het college aanleiding zien om de opgelegde maatregel te matigen of te verzwaren in percentage en tijdsduur. Dit kan zijn gelegen in de persoonlijke omstandigheden van de betrokkene, de ernst van de gedraging en de mate waarin de gedraging de betrokkene kan worden verweten.

Matiging van de opgelegde maatregel wegens persoonlijke omstandigheden kan bijvoorbeeld in de volgende gevallen aan de orde zijn:

• -

  bijzondere financiële omstandigheden van de belanghebbende, zoals bijvoorbeeld extreem hoge woonlasten of andere vaste lasten of uitgaven van bijzondere aard waarvoor geen financiële tegemoetkoming mogelijk is,

• -

  sociale omstandigheden,

• -

  bij een opeenstapeling van verlagingen: de zwaarte van het geheel van verlagingen is niet evenredig aan de ernst van de gedraging en de mate van verwijtbaarheid.

Artikel 1:3 De berekeningsgrondslag

Het percentage van de afstemming wordt berekend over de norm/nettogrondslag. Onder uitkering wordt verstaan de uitkering voor levensonderhoud die wordt verstrekt op grond van de WWB, Bbz 2004, IOAW of IOAZ. Deze bestaat uit een norm/grondslag inclusief de eventuele toeslag of verlaging en het vakantiegeld.

In het geval de verwijtbare gedraging van de belanghebbende in verband staat met zijn recht op bijzondere bijstand, kan de afstemming ook op die bijzondere bijstand worden toegepast.

In het tweede lid, onderdeel a, wordt gedoeld op de aanvullende bijzondere bijstand voor het levensonderhoud voor jongeren van 18- 21 jaar. Deze groep ontvangt een lage jongerennorm op grond van de WIJ. Deze lage norm kan, indien noodzakelijk, worden aangevuld door middel van bijzondere bijstand voor de kosten van levensonderhoud. Indien de maatregel alleen op de lage jongerennorm wordt opgelegd, zou dit leiden tot rechtsongelijkheid ten opzichte van andere jongeren. Daarom wordt de maatregel ook opgelegd over de bijzondere bijstand voor het levensonderhoud.

Artikel 1:4 Het besluit tot opleggen van een maatregel

Dit artikel behoeft geen nadere toelichting.

Artikel 1:5 Horen van belanghebbende

Eerste lid

In afdeling 4.1.2. van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) zijn bepalingen opgenomen over het horen van belanghebbenden in het kader van de voorbereiding van een besluit. Een van de uitgangspunten is dat een belanghebbende de gelegenheid wordt geboden zijn zienswijze naar voren te brengen, voordat een beschikking wordt gegeven waartegen belanghebbende bedenkingen kan hebben.

Tweede lid

Op grond van artikel 4:12 Awb kan een bestuursorgaan ervan afzien om de belanghebbende te horen onder meer als het gaat om een financiële verplichting of aanspraak waartegen bezwaar kan worden aangetekend en de nadelige gevolgen in bezwaar volledig ongedaan kunnen worden gemaakt. Dat is bij het opleggen van een verlaging het geval. Dit betekent dat de belanghebbende formeel niet gehoord hoeft te worden voordat een verlaging wordt opgelegd. Niettemin is in deze verordening, die mede beoogt een zorgvuldige behandeling te waarborgen, het horen van de belanghebbende als uitgangspunt genomen. Daarbij speelt ook een rol dat, in het bijzonder met het oog op de vaststelling van de verwijtbaarheid, het vaak al noodzakelijk is de belanghebbende te horen.

In het tweede lid zijn de aan de Awb ontleende uitzonderingen op deze hoorplicht opgesomd.

Hoewel de uitzonderingen ruim en in algemene termen zijn geformuleerd, betekent dit niet dat het uitgangspunt dat de belanghebbende gehoord wordt voordat een verlaging wordt opgelegd, wordt verlaten. In gevallen waarin daarvan wordt afgezien, zal dat alleen op één of meer van de genoemde gronden, gemotiveerd, kunnen plaatsvinden.

Artikel 1:6 Afzien van het opleggen van een maatregel en de waarschuwing

Eerste lid

Er wordt afgezien van verlaging van de uitkering als iedere vorm van verwijtbaarheid ontbreekt. Hierbij kan worden gedacht aan de situatie dat de belanghebbende door overmacht niet in staat is geweest verplichtingen na te komen. De belanghebbende wordt regelmatig op de hoogte gebracht van zijn of haar verplichtingen. Het ontbreken van iedere vorm van verwijtbaarheid zal daarom niet snel worden aangenomen.

Tweede lid

Hierin wordt geregeld dat het college kan afzien van het opleggen van een maatregel indien het daarvoor dringende redenen aanwezig acht. Wat dringende redenen zijn, is afhankelijk van de concrete situatie en kan dus niet op voorhand worden vastgelegd. Het moet hier wel gaan om zaken in de sfeer van een acute noodsituatie. Een dringende reden om af te zien van een maatregel kan bijvoorbeeld zijn dat iemand in coma ligt of dat er levensgevaar voor de kinderen dreigt. Het hebben van kinderen is geen reden om af te zien van een maatregel om dringende redenen. Ook het aanwezig zijn van financiële problemen vormt in het algemeen geen dringende reden op grond waarvan kan worden afgezien van het opleggen van een maatregel.

Derde lid

Een waarschuwing wordt alleen bij hoge uitzondering gegeven, als belanghebbende een verzuim binnen korte tijd al heeft hersteld en het opleggen van de maatregel contraproductief is.

Bijvoorbeeld bij het “onbedoeld” te laat verstrekken van informatie aan het college zonder gevolgen voor de uitkeringsverstrekking. Als er een waarschuwing wordt gestuurd is er wel sprake van verwijtbaar gedrag, bij herhaling van de gedraging is er dan ook sprake van recidive.

Vierde lid

Een andere reden om af te zien van het opleggen van een verlaging is dat de gedraging te lang geleden heeft plaatsgevonden (verjaring). Met het oog op de effectiviteit van een verlaging, is het vereist dat deze zo spoedig mogelijk nadat de gedraging heeft plaatsgehad, wordt opgelegd (‘lik op stuk’). Uit oogpunt van redelijkheid is dan ook in dit lid bepaald dat niet tot het toepassen van een verlaging wordt overgegaan, indien de gedraging langer dan drie jaar geleden heeft plaatsgevonden.

Vijfde lid

Behoeft geen nadere toelichting.

Artikel 1:7 Ingangsdatum en tijdvak

Eerste lid

In het eerste lid is bepaald dat een verlaging in beginsel alleen wordt toegepast op toekomstige nog niet uitbetaalde uitkeringen. Dit houdt in dat bij een lopende uitkering de verlaging wordt toegepast ingaande de eerste van de maand volgend op die waarin de beschikking wordt verzonden. Indien bij een nieuwe aanvraag om uitkering blijkt dat er aanleiding is om een verlaging op te leggen vanwege verwijtbaar gedrag dat is begaan in de periode voorafgaande aan de aanvraag, wordt de verlaging direct vanaf de ingangsdatum van de uitkering toegepast.

Tweede lid

Een verlaging van de uitkering kan niet los worden gezien van het recht op uitkering. Dit heeft tot gevolg dat bij beëindiging van de uitkering niet tevens een besluit tot verlaging kan worden genomen.

Wel heeft het college de bevoegdheid om bij een eventuele nieuwe toekenning van uitkering alsnog een besluit te nemen naar aanleiding van de eerdere maatregelwaardige gedraging.

Met het oog hierop biedt dit artikel de mogelijkheid om, als belanghebbende binnen één jaar weer een uitkering wordt toegekend, alsnog een besluit tot verlaging te nemen. In het betreffende beëindigingbesluit moet belanghebbende worden geïnformeerd. Er is echter met betrekking tot deze mededeling geen sprake van een besluit. Er is namelijk geen sprake van een “besluit” als het beoogde rechtsgevolg, in dit geval een verlaging van de uitkering, afhankelijk is van een onzekere in de toekomst gelegen gebeurtenis.

Derde lid

Voor het geval dat het toepassen van een verlaging voor langere duur is besloten en de uitkering van de belanghebbende wordt beëindigd nog voordat de duur van de verlaging is verstreken, is bepaald dat de resterende periode van de verlaging wordt uitgevoerd als de belanghebbende binnen één jaar na de beëindiging van de uitkering opnieuw aanspraak op een uitkering maakt.

Zowel voor het tweede lid als het derde lid kan de situatie zich voordoen dat de belanghebbende de uitkering WWB uitgaat en aansluitend gaat starten via Bbz 2004. Als de maatregel nog moet worden besloten zoals genoemd in het tweede lid, of de maatregel is nog niet volledig tot uitvoer gekomen zoals beschreven in het derde lid, kan de maatregel alsnog worden opgelegd in het besluit als gevolg van Bbz 2004 of worden voortgezet in het besluit als gevolg van Bbz 2004.

Bovengenoemde beschrijving kan ook plaatsvinden vanuit de overige uitkeringen genoemd in deze verordening (bijvoorbeeld; van IOAW naar Bbz 2004 of van Bbz 2004 naar de WWB).

Vierde lid

Dit artikel geeft twee mogelijkheden om af te wijken van de hoofdregel dat een maatregel in principe wordt opgelegd naar de toekomst.

Onder “a” wordt de mogelijkheid geboden om bij een opschorting de maatregel te laten ingaan op een datum in het verleden als de uitkering weer wordt hersteld en alsnog uitbetaald.

Onder “b” wordt de mogelijkheid geboden om bij het niet tijdig verstrekken van de juiste informatie door de belanghebbende, een maatregel naar het verleden toe op te leggen door een herziening van de uitkering.

Deze mogelijkheid kan worden gebruikt als er geen uitkering in de toekomst wordt verstrekt en er sprake is van een gevolg voor de uitkering (teveel verstrekte uitkering) door het niet nakomen van de inlichtingenplicht (fraude). In dit geval wordt er veelal ook een bedrag van teveel verstrekte uitkering teruggevorderd waarbij de maatregel kan worden meegenomen.

Vijfde lid

De verlaging kan voor een langere periode, langer dan één maand, worden opgelegd. De verlaging geldt voor een bepaalde periode of totdat de belanghebbende de tekortkomingen heeft hersteld.

Wordt een verlaging voor een langere duur dan drie maanden opgelegd, dan zal het college de verlaging aan een heroverweging moeten onderwerpen. De heroverweging dient plaats te vinden uiterlijk binnen drie maanden nadat het besluit genomen is.

Bij zo’n heroverweging behoeft niet opnieuw een uitgebreid onderzoek plaats te vinden zoals bij het besluit tot opleggen van de maatregel wordt gedaan. Een marginale beoordeling volstaat, het college moet beoordelen of het redelijk is dat de opgelegde verlaging wordt gecontinueerd. Daarbij kan worden gekeken naar de omstandigheden waarin de belanghebbende verkeert, maar bijvoorbeeld ook of de belanghebbende nu wel aan zijn verplichtingen voldoet. Het individualiseringsbeginsel dient ertoe te leiden dat bij voortdurende sanctiewaardige gedragingen goed zal moeten worden gemotiveerd waarom de verlaging wel of niet wordt herzien.

Artikel 1:8 Lik op Stuk

In dit artikel wordt het lik op stuk beleid bij een herhaling van de verwijtbare gedraging verwoord.

Het eerste, tweede en derde lid geeft aan wat de maatregel is bij een herhaalde verwijtbare gedraging met betrekking tot de uitstroomverplichting waarbij de zwaarte van de maatregel wordt opgebouwd als de verwijtbare gedraging blijft bestaan. Bij volharding is er sprake van “maatwerk”.

Indien er binnen twaalf maanden na een eerste verwijtbare gedraging sprake is van herhaald verwijtbaar gedrag dan wordt de grotere mate van verwijtbaarheid tot uitdrukking gebracht in een verhoging van het verlagingpercentage of de duur van de maatregel. Er moet dan wel sprake zijn van een verwijtbare gedraging uit dezelfde of een hogere categorie. De verhoging gaat als volgt:

Vierde lid

Als er sprake is van een verwijtbare gedraging van hoofdstuk 3 en 4 van deze verordening dan wordt de hoogte van de maatregel verdubbeld. Als de hoogte niet kan worden verdubbeld kan de duur van de maatregel worden verdubbeld. Als er een waarschuwing is gegeven op grond van artikel 1:6 van deze verordening dan is er in principe sprake van een verwijtbare gedraging. Bij een herhaling van deze gedraging is er dan ook sprake van recidive.

Artikel 1:9 Samenloop van gedragingen

Eerste lid

In dit artikel wordt de samenloop van verschillende verwijtbare gedragingen met betrekking tot de arbeidsverplichting geregeld.

Voorbeeld onder a

Belanghebbende gaat op vakantie en mist hierdoor een oproep voor een re-integratiegesprek en laat zijn inschrijving bij het UWVWERKbedrijf tijdens de vakantie verlopen. Twee verwijtbare gedragingen die met elkaar in verband staan. De hoogste maatregel is hierop van toepassing.

Voorbeeld onder b

Belanghebbende heeft de afgelopen maanden geen sollicitaties verricht en verschijnt niet op de afgesproken datum en tijdstip bij een werkgever voor een gesprek. Dit zijn twee gedragingen die los van elkaar staan. De twee maatregelen kunnen worden opgeteld.

Tweede lid

In dit artikel wordt de samenloop van verwijtbare gedragingen tussen de verschillende soorten verplichtingen geregeld. (arbeidsverplichting, inlichtingenverplichting en medewerkingsverplichting).

Voorbeeld; Belanghebbende gaat langer dan 4 weken op vakantie en vraagt hiervoor geen toestemming, de vakantie wordt niet gemeld. Ook loopt de belanghebbende tijdens zijn vakantie een oproep voor een re-integratiegesprek mis. De twee verwijtbare gedragingen betreffen een schending van de informatieplicht en de arbeidsplicht en worden apart beoordeeld.

Derde lid

Bij het optellen van de maatregelen kan er niet meer dan honderd procent maatregel in één maand worden opgelegd.

Hoofdstuk 2 Geen of onvoldoende medewerking verlenen aan het verkrijgen of behouden van algemeen geaccepteerde arbeid.

Artikel 2:1 Indeling in categorieën

De gedragingen die verband houden met het niet of onvoldoende meewerken aan het verkrijgen of behouden van algemeen geaccepteerde arbeid, worden in vier categorieën onderscheiden. Hierbij is de ernst van de gedraging het onderscheidend criterium. Een gedraging wordt ernstiger geacht naarmate de gedraging concretere gevolgen heeft voor het niet verkrijgen of behouden van betaalde arbeid.

De bepalingen uit dit hoofdstuk zijn op grond van het gestelde in artikel 38, derde lid, Bbz 2004 slechts van toepassing voor die zelfstandige die zijn bedrijf of zelfstandig beroep gedurende een half jaar niet of nagenoeg niet uitoefent. Voor alle andere zelfstandigen de verplichtingen artikel 9 WWB niet van toepassing en kan derhalve ook geen maatregel worden opgelegd in verband met een gedraging vallend onder dit hoofdstuk.

Eerste categorie:

Onderdeel a betreft de formele verplichting om zich als werkzoekende in te schrijven bij het UWV WERKbedrijf en deze inschrijving tijdig te verlengen.

Onderdeel b, betreft de verplichting om het individuele activeringsplan, het (standaard) trajectplan, te ondertekenen.

Tweede categorie:

De tweede categorie betreft de verplichting tot een actieve opstelling op de arbeidsmarkt, de eigen verantwoordelijkheid van de belanghebbende om bijvoorbeeld voldoende te solliciteren en te voldoen aan een oproep.

Derde categorie:

In de derde categorie gaat het om gedragingen die direct een aanleiding vormen tot een beroep op bijstand of het zonder noodzaak langer voortduren daarvan. Het gaat hier om het stellen van niet verantwoorde beperkingen ten aanzien van de aanvaardbare arbeid en om gedragingen die de kansen op arbeidsinschakeling verminderen. Voorbeelden van deze categorie zijn negatieve gedragingen bij sollicitaties en onvoldoende meewerken aan het opgesteld trajectplan waaronder ook sociale activering verplicht kan worden gesteld. Ook het niet meewerken aan de scholing in het kader van de Wet Inburgering (WI) valt hieronder.

Vierde categorie:

De vierde categorie betreft het niet aanvaarden van algemeen geaccepteerde arbeid evenals door eigen toedoen algemeen geaccepteerde (deeltijd) arbeid niet behouden.

Artikel 2:2 De hoogte en duur van de maatregel

Deze bepaling bevat de standaardmaatregelen voor de vier categorieën van gedragingen die verband houden met het niet of onvoldoende meewerken aan het verkrijgen of behouden van algemeen geaccepteerde arbeid. Uiteraard dient bij het opleggen van de maatregel de ernst van de gedraging, de mate van verwijtbaarheid en de omstandigheden van de belanghebbende te worden meegewogen.

Hoofdstuk 3. Niet nakomen van de inlichtingenplicht

Op de uitkeringsgerechtigde rust de verplichting om aan het college op verzoek of onverwijld uit eigen beweging mededeling te doen van alle feiten en omstandigheden waarvan hem duidelijk moet zijn dat zij van invloed kunnen zijn op zijn arbeidsinschakeling of het recht op uitkering.

Artikel 3:1 Categorieën niet nakomen inlichtingenplicht

In dit artikel worden drie vormen van het niet nakomen van de inlichtingenplicht onderscheiden:

Indien een belanghebbende de voor de verlening van de uitkering van belang zijnde gegevens of gevorderde bewijsstukken niet op tijd verstrekt, kan het college het recht op bijstand opschorten.

Hieronder valt ook het niet verstrekken van inlichtingen en/of bewijsstukken aan het UWV WERKbedrijf en het niet laten wijzigen van gegevens in het Digitaal Klant Dossier (DKD)

Eerste categorie:

Het niet (tijdig) verstrekken van informatie die van belang is voor de voorzetting van de uitkering maar niet heeft geleid tot een onrechtmatige verstrekken van de uitkering. De maatregel is dan vijf procent van de bijstandsnorm/netto grondslag gedurende één maand.

Tweede categorie:

De belanghebbende verschijnt niet op een onderzoek ten behoeve van de voortzetting van de uitkering. De hoogte van de maatregel is tien procent van de uitkeringsnorm/netto grondslag gedurende één maand.

Derde categorie:

De belanghebbende heeft niet (tijdig) informatie verstrekt die van belang is voor de voortzetting van de uitkering waardoor er teveel uitkering is verstrekt.

De hoogte van de maatregel wordt afgestemd op de hoogte van het benadelingsbedrag.

Artikel 3:2 Afzien van een maatregel bij het niet nakomen van de inlichtingenplicht

Indien het benadelingsbedrag meer dan € 10.000 bedraagt, dient aangifte te worden gedaan bij het Openbaar Ministerie. Op grond van het “una via” beginsel kan er nadat aangifte is gedaan, geen maatregel meer worden opgelegd voor de gedraging. Let wel: terugvordering van de ten onrechte ontvangen uitkering kan wel worden ingezet.

Ziet het OM echter af van strafvervolging, kan alsnog tot het opleggen van een verlaging worden overgegaan.

Hoofdstuk 4. Overige gedragingen die leiden tot een maatregel

Artikel 4:1 Tekortschietend besef van verantwoordelijkheid voor de zelfstandige voorziening voorafgaande aan de aanvraag om uitkering

Eerste lidAan de uitkering ligt het beginsel ten grondslag dat een ieder in eerste instantie in zijn eigen bestaan dient te voorzien. Hoofdregel is dus dat iedereen alles zal moeten doen om een beroep op een uitkering te voorkomen. Gebeurt dit niet of in onvoldoende mate, dan is er veelal sprake van een tekortschietend besef van verantwoordelijkheid voor de voorziening in het bestaan.

Onder tekortschietend besef van verantwoordelijkheid ten aanzien van het inkomen valt onder andere, het door eigen schuld of toedoen geen algemeen geaccepteerde arbeid of werk als zelfstandige behouden of het verwijtbaar verlies van eigen inkomsten (bijvoorbeeld het afstand doen van het recht op alimentatie).

Tweede lidHet tekortschietend besef van verantwoordelijkheid tijdens de uitkeringsperiode betreft veelal het verliezen van parttime of geringe inkomsten. Een maatregel van vijftig procent is dan in verhouding met het verwijtbare gedrag.

Derde lidDe toe te passen verlaging bij onverantwoorde besteding van vermogen, voor een belanghebbende met een WWB uitkering, wordt afgestemd op de hoogte van het benadelingsbedrag. Onder benadelingsbedrag dient dan te worden verstaan: De omvang van het vermogen of de voorziening waarmee de belanghebbende kortere of langere tijd buiten de bijstand zou zijn gebleven. De mogelijkheid van individualisering op grond van artikel 1:2, lid 2 staat daarbij uiteraard open.

Vierde lidDe gevestigde zelfstandige die voor de aanvraag Bbz 2004 tekortschietend besef van verantwoordelijkheid vertoont, wordt gestraft door het niet toepassen van artikel 21, eerste en tweede lid Bbz 2004. Hierbij kan worden gedacht aan zeer verwijtbare gedragingen die hebben geleid tot de financiële problemen waarvoor een beroep op een bedrijfskrediet ingevolge Bbz 2004 wordt gedaan (bijvoorbeeld veel te hoge privé-uitgaven ten opzichte van de behaalde bedrijfsresultaten of onzorgvuldige boekhouding met hoge belastingaanslagen tot gevolg).

Artikel 4:2 Zeer ernstige misdragingen

Onder de term ‘zeer ernstige misdragingen’ kunnen diverse vormen van agressie worden verstaan, zij het dat er sprake moet zijn van verwijtbaarheid en van gedrag dat in het normale menselijke verkeer in alle gevallen als onacceptabel kan worden beschouwd. Gemeenten kunnen alleen een maatregel opleggen indien er een verband bestaat tussen de ernstige misdraging en het niet nakomen van een aan de uitkering verbonden verplichting. Vandaar dat in dit artikel wordt bepaald dat de zeer ernstige misdragingen moeten hebben plaatsgevonden onder omstandigheden die rechtstreeks verband houden met de uitvoering van WWB, IOAW en de IOAZ.

Eerste lid

Wat betreft het vaststellen van de ernst van de gedraging, kunnen de volgende vormen van agressief gedrag in een oplopende reeks (steeds ernstiger) worden onderscheiden:

• verbaal geweld – schelden;

• discriminatie – beledigende opmerkingen met een discriminerend karakter;

• intimidatie – uitoefenen van psychische druk (als ik geen uitkering krijg dan weet ik je wel te vinden);

• zaakgericht fysiek geweld (vernielingen);

• mensgericht fysiek geweld (lijfelijk);

Buiten deze vormen is een combinatie van agressievormen mogelijk.

Bepaling mate van verwijtbaarheid van de misdraging

Voor het bepalen van verwijtbaarheid van de ernstige misdraging zal gekeken moeten worden naar de omstandigheden waaronder de misdraging heeft plaatsgehad. In dit verband is het relevant een onderscheid te maken tussen instrumenteel geweld en frustratiegeweld. Van instrumenteel geweld is sprake als iemand het toepassen van geweld bewust gebruikt om een bepaald doel te bereiken. Agressie die ontstaat door onmacht, ontevredenheid, onduidelijkheid, en dergelijke, kan worden aangeduid met frustratie agressie. Het zal duidelijk zijn dat de mate van verwijtbaarheid bij instrumenteel geweld in beginsel groter is dan bij frustratiegeweld.

Ontzegging

Als additionele mogelijkheid kan het college aan de belanghebbende de toegang tot het gemeentehuis ontzeggen. Het agressieprotocol van de gemeente Ridderkerk wordt hierbij gevolgd en toegepast.

Tweede lid

In het tweede lid wordt de hoogte van de maatregel genoemd, ingedeeld naar de vijf vormen van misdragingen.

Artikel 4:3 De medewerkingsverplichting en de andere verplichtingen

Dit artikel is gebaseerd op de overige verplichtingen vanuit de WWB (Bbz 2004).

Onder a

Artikel 57 WWB geeft de mogelijkheid om de belanghebbende te verplichten tot noodzakelijke betalingen en bijstand in natura. Dit gebeurt als er voldoende redenen zijn om aan te nemen dat de belanghebbende niet in staat is om zonder hulp tot een verantwoorde besteding van de uitkering te komen. Deze bijzondere verplichting wordt opgenomen in een schriftelijk besluit. Het niet meewerken geeft aanleiding tot het opleggen van een maatregel van 10% van de bijstandsnorm, gedurende een maand.

Onder b

Artikel 55 WWB geeft de mogelijkheid om de belanghebbende verplichtingen op te leggen die een zelfstandige bestaansvoorziening bevorderen. Er zijn dan bijzondere omstandigheden en belemmeringen in de persoon of gezin die de beëindiging van de bijstandsverlening tegengaan. Dit kan bijvoorbeeld zijn: het onderwerpen aan een noodzakelijke medische behandeling, meewerken aan schuldbemiddeling, etc. Een verplichting op grond van dit artikel wordt zorgvuldig opgelegd. Het niet meewerken op grond van dit artikel geeft een verlaging van twintig procent van de bijstandsnorm gedurende een maand.

Onder c

Een jongere die een lage jongerennorm ontvangt kan in bijzondere individuele omstandigheden een aanvulling voor het levensonderhoud ontvangen voor de algemene kosten van het bestaan via de bijzondere bijstand.

Over deze aanvullende bijzondere bijstand kan ook de maatregel worden opgelegd.

Onder d

Behoeft geen nadere toelichting.

Hoofdstuk 5. Slotbepalingen

De artikelen in dit hoofdstuk behoeven geen nadere toelichting.