Transitieregeling Rotterdam Wmo 2015

Ondertekening

Toelichting Transitieregeling Rotterdam Wmo 2015

Algemene toelichting

Per 1 januari 2015 is een groot deel van de zorg die in 2014 nog viel onder de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) overgegaan naar gemeenten en ondergebracht in de Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 (Wmo 2015).

De Wmo 2015 zet in op een groter beroep op de eigen kracht en mogelijkheden om cliënten te helpen met inzet van het netwerk, vrijwilligers of een algemene voorziening. Hierdoor moet het beroep op dure maatwerkvoorzieningen uiteindelijk lager worden.

Gemeenten moeten de nieuwe taken uitvoeren met een aanmerkelijk kleiner budget.

In Rotterdam is deze transitie gepaard gegaan met ingrijpende beleidsmatige en organisatorische keuzes. Het meest in het oog springend zijn daarbij:

• •

  de vorming van wijkteams die de toegang tot de tweedelijns zorg, de zogenaamde maatwerkvoorzieningen, moesten verzorgen.

• •

  de vormgeving van de nieuwe taken in zogenaamde arrangementen met resultaatsturing.

• Aanbieders werden geconfronteerd met 2 vormen van ondersteuning en declaratie:

• •

  op basis van de contracten overgangsrecht Wmo 2015 werd de zorg geleverd en gedeclareerd op basis van de oude AWBZ-systematiek;

• •

  op basis van de contracten arrangementen Wmo 2015 was sprake van integrale arrangementen en resultaatsturing – en bekostiging.

Cliënten die vielen onder het Wmo-overgangsrecht konden de onder de AWBZ geïndiceerde zorg en ondersteuning houden totdat de indicatietermijn was afgelopen, doch uiterlijk tot 1 januari 2016. Voor de GGZ-intramurale cliënten geldt een overgangstermijn van maximaal 5 jaar.

Cliënten die na afloop van het overgangsrecht in aanmerking willen komen voor een arrangement op grond van de Wmo 2015, moesten allemaal worden geherindiceerd.

De transitie AWBZ-Wmo 2015 heeft veel gevergd van zowel de zorgaanbieders als de gemeente.

Een terugloop in het aantal nieuwe cliënten was voorzien als gevolg van bijvoorbeeld de eerder genoemde grotere inzet op eigen verantwoordelijkheid en eigen kracht. Maar ook door de hogere eigen bijdrage als gevolg van het vervallen van de zogenaamde WTCG-korting en het hanteren van een andere kostprijs als grondslag werd verwacht dat mensen (vooral als zij een iets hoger inkomen hebben) sneller zouden afzien van een maatwerkvoorziening en eigen oplossingen zouden zoeken. De combinatie van keuzes is blijkens het door AEF op verzoek van de gemeente Rotterdam uitgevoerd onderzoek echter ook aanleiding geweest voor het ontstaan van een terugloop in het aantal nieuwe cliënten, waardoor de terugloop groter werd dan voorzien. Sommige aanbieders hebben hierdoor schade geleden. Die schade kan ertoe leiden dat de continuïteit van de zorg voor 2016 in gevaar komt en/of aanbieders onomkeerbare beslissingen nemen, zoals het sluiten van locaties of het ontslaan van personeel. Die gevolgen zijn ongewenst. De bedoeling is dat aanbieders door deze regeling de continuïteit van de door hen te leveren zorg in 2016 kunnen waarborgen. De regeling ziet uitdrukkelijk op schade geleden in het transitiejaar 2015.

Artikelsgewijze toelichting

Paragraaf 1 Algemene bepalingen

Artikel 1 Begripsomschrijvingen

In deze bepaling wordt een aantal kernbegrippen omschreven.

Nadeel

Verreweg de belangrijkste definitie is die van het begrip nadeel, die bepaalt welke schade op grond van deze regeling voor vergoeding in aanmerking komt. In de definitie kan een aantal elementen worden onderscheiden:

• 1.

  het door de gemeente Rotterdam ingerichte stelsel van maatschappelijke ondersteuning: Schade die geen gevolg is van de keuzes die de gemeente Rotterdam heeft gemaakt bij de inrichting van het stelsel van maatschappelijke ondersteuning komt niet in aanmerking voor vergoeding.

• 2.

  niet reeds op grond van een wet in formele zin of een andere schadevergoedingsregeling: Voor zover de aanbieder voor dezelfde schade een beroep doet of kan doen op grond van een wet of een andere schaderegeling, komt hij niet in aanmerking voor een compensatie op basis van deze regeling.

• 3.

  schade: er moet sprake zijn van aantoonbare schade die de verzoeker onevenredig zwaar treft en die uitgaat boven hetgeen als voorzienbaar kan worden beschouwd. Bij voorzienbaar wordt in aanmerking genomen welke schade de verzoeker redelijkerwijs had kunnen verwachten of wat behoort tot het normale bedrijfs- of maatschappelijke risico.Bovendien moet deze schade van zodanige aard zijn dat de schade redelijkerwijs voor vergoeding in aanmerking komt.

Relevante omzet

Voor de berekening van de schade wordt een vergelijking gemaakt tussen de relevante omzet 2014 en 2015. Hierbij is van belang dat de omzet met vergelijkbare vormen van zorg voor de doelgroep binnen Rotterdam(of: centrumgemeenteregio in het geval van Beschermd Wonen en de maatschappelijke opvang) met elkaar kunnen worden vergeleken.

Daardoor wordt omzet ten behoeve van cliënten waarvoor de aanbieder bepaalde subsidies ontvangt, die betrekking heeft op gespecialiseerde zorg aan zintuiglijk beperkten of die betrekking heeft op Wlzindiceerbaren niet betrokken bij de vaststelling van de omzet. Ook wordt niet gekeken naar de omzet die een aanbieder als onderaannemer heeft gehad. Een eventueel omzetverlies als onderaannemer kan de aanbieder voorleggen aan de hoofdaannemer, die op grond van deze regeling een aanvraag kan indienen. Voor de aanvraag door de hoofdaannemer is dus ook de omzet van belang die in het kader van het contract/de subsidie door een eventuele onderaannemer is gegenereerd.

Tot slot wordt voor de diverse soorten subsidies maatschappelijke opvang en vrouwenopvang per geval aangegeven of deze al dan niet mee tellen in de relevante omzet. Deze verfijning is nodig omdat een aantal gesubsidieerde activiteiten vanaf 1 januari 2015 geleidelijk overgaat in bekostiging via MO/GGZ-arrangementen. Dit geldt eveneens voor de trajecten dagbesteding maatschappelijke opvang die via inkoopcontracten bij aanbieders worden ingekocht. Andere activiteiten worden zowel in 2014 als in 2015 gesubsidieerd en zijn derhalve niet relevant voor de omzetvergelijking 2014-2015 in het kader van deze regeling.

Artikel 2 Toepasselijkheid verordening

Deze regeling is gebaseerd op de Algemene Verordening Nadeelcompensatie. Op basis van deze verordening is een beleidsregel vastgesteld.

In deze regeling is op diverse plaatsen afgeweken van de verordening.

In dit artikel wordt daarnaast geregeld dat een aantal artikelen uit de verordening niet van toepassing zijn op de regeling. Evenmin is de beleidsregel van toepassing op deze regeling.

Paragraaf 2 De compensatie

Artikel 3 Recht op compensatie

In het eerste lid is aangegeven dat alleen een aanbieder recht kan hebben op compensatie op grond van deze regeling. Een aanbieder is in artikel 1 gedefinieerd als een aanbieder van maatwerkvoorzieningen voor arrangementen waarvoor een contract met de gemeente is afgesloten. De aanbieders van maatwerkvoorzieningen voor gespecialiseerde ondersteuning aan zintuiglijk beperkten vallen hier dus niet onder: zij hebben een overeenkomst met de VNG en worden hierdoor niet op getroffen door de beleidsmatige en organisatorische keuzes van de gemeente.

In de Verordening maatschappelijke ondersteuning 2015 staat vermeld dat een arrangement bestaat uit dienstverlening en huisvesting. De dienstverlening is gericht op een aantal resultaatgebieden, zoals huishoudelijke verzorging, mantelzorgondersteuning waarbij verblijf aan de orde is en ondersteuning bij financiën.

Aanbieders van andere maatwerkvoorzieningen in het kader van de Wmo 2015 (vervoer, hulpmiddelen) komen niet voor een compensatie op grond van deze regeling in aanmerking. Hetzelfde geldt voor aanbieders voor jeugdhulp of algemene voorzieningen in het kader van de Jeugdwet. De gevolgen van de transitie AWBZ – Wmo 2015 en de door het gemeentebestuur gemaakte keuzes hebben niet die consequenties voor die andere aanbieders, zoals ze er zijn voor de aanbieders van arrangementen.

In het tweede lid wordt aangegeven dat er sprake moet zijn van nadeel over 2015. Juist in dit startjaar zijn de consequenties van de transitie op deze manier voelbaar geweest voor de aanbieders.

Het college moet de omzetdaling kunnen vaststellen. Daarnaast moet het college kunnen vaststellen of de totaal uit te keren compensaties vallen binnen het door het college gestelde financiële kader. Hiervoor is het nodig dat de aanbieder tijdig, dus vóór 1 mei 2016 alle declaraties over 2015 in het kader van het overgangsrecht en arrangementen Wmo 2015 heeft ingediend. Indien dit niet is gebeurd, kan het recht op een compensatie op grond van deze regeling komen te vervallen. In de contracten tussen aanbieders en gemeente is al aangegeven dat aanbieders tijdig hun declaraties moeten indienen. De contractuele termijn is aanmerkelijk korter dan de in dit artikel genoemde termijn.

Artikel 4 Hoogte van de compensatie

In het eerste lid is bepaald dat de compensatie in principe gelijk is aan de omzetdaling.

Hierbij wordt op grond van het volgende artikel rekening gehouden met het beschikbare budget. Ook wordt rekening gehouden met het normaal maatschappelijk en ondernemersrisico.

In beginsel dienen de risico's die het verkeren met anderen in een gemeenschap met zich meebrengt door getroffene zelf gedragen te worden. Veranderingen die het gevolg zijn van handelingen van de overheid dienen daarom in beginsel te worden aangemerkt als te behoren tot het normaal maatschappelijk en bedrijfsrisico. Het mag voor zich spreken dat voor een compensatie terzake van nadeel dat in de normale risicosfeer van de getroffene ligt geen plaats is. Zo was voorzien dat er sprake zou zijn van een verlaging van de omzet als gevolg van de verlaging van de tarieven. Ook was voorzien dat het cliëntenbestand zou dalen omdat onder de Wmo 2015 een sterker beroep wordt gedaan op de eigen kracht. Daarnaast werd verwacht dat burgers andere keuzes zouden maken als gevolg van de verhoging van de eigen bijdrage.

Daarnaast was voor alle partijen duidelijk dat een dergelijk ingrijpende transitie niet vlekkeloos zou verlopen.

Dit soort zaken vallen onder het normale maatschappelijk en houden bij de bedrijfsvoering.

Het college heeft in het derde lid het in dit geval voorzienbare risico vastgesteld op een percentage van de omzetdaling.

Op basis van door het uitgevoerde onderzoek door AEF en de cijfers over 2015 is het niet aannemelijk dat een omzetdaling die meer bedraagt dan 40% is toe te rekenen aan het handelen van de gemeente en de daarbij gemaakte keuzes: er moet dan meer aan de hand zijn, waardoor deze extreme omzetdaling kan worden verklaard.

Uitgangspunt is dan ook, dat omzetverlies boven de 40% niet voor compensatie op basis van deze regeling in aanmerking komt. ondernemersrisico, waar aanbieders geacht worden rekening mee te

Artikel 5 Budgettair kader van de compensatie

Het college heeft in het eerste lid het budgettair kader voor de Transitieregeling Wmo 2015 vastgesteld op € 5 miljoen.

Het college acht dit bedrag redelijk op basis van de beschikbare cijfers en het onderzoek van AEF.

Indien de schadelast van alle gegronde verzoeken dit budgettair kader overschrijdt, wordt naar rato een korting toegepast.

Paragraaf 3 Procedure

Artikel 6 Aanvraag voor compensatie

In dit artikel worden regels gegeven voor het indienen van een verzoek om schadevergoeding. De regeling sluit aan bij de Algemene wet bestuursrecht (Awb). Daarnaast zijn op de regeling toegesneden bepalingen opgenomen.

Lid 1

De aanvrager dient een aanvraag zo spoedig mogelijk in te dienen, doch uiterlijk voor 1 mei 2016. Deze bepaling berust op de gedachte dat een benadeelde die zonder goede reden onnodig lang wacht met het indienen van zijn verzoek, zijn aanspraak op compensatie verwerkt heeft.

Ook gezien de bedoeling van de regeling, namelijk het ondersteunen bij de continuïteit van de zorg in 2016, ligt het niet voor de hand om een aanvraag uit te stellen.

Lid 2

In dit lid is aangegeven welke documenten en informatie de aanvrager in ieder geval moet aanleveren bij zijn aanvraag. Het betreft informatie die nodig is voor de beoordeling van het recht op een compensatie.

Artikel 7 Besluitvorming

Lid 1

De afhandelingstermijn is gesteld op 1 augustus 2016. Deze langere termijn is noodzakelijk omdat de diverse aanvragen in samenhang met elkaar moeten worden beoordeeld. Indien noodzakelijk kan de afhandelingstermijn op grond van artikel 4:14 van de Algemene wet bestuursrecht worden verlengd. Het college moet de aanvrager dan in kennis stellen van de termijn binnen welke de beschikking wel tegemoet kan worden gezien.

De afhandelingstermijn kan daarnaast worden opgeschort op grond van de in artikel 4:15 van de Algemene wet bestuursrecht genoemde gronden.

Leden 2 en 3

De aanvragers worden (gelijktijdig) in de gelegenheid gesteld hun zienswijze op het concept-besluit te geven. Dit kunnen zij alleen schriftelijk doen.

De door aanvrager aangeleverde zienswijze wordt meegenomen in het uiteindelijke besluit.

Lid 4

De aanvragen worden in samenhang met elkaar beoordeeld. Daarom is in dit lid geregeld dat zolang de zienswijzen niet allemaal zijn ontvangen, aanvragers hebben aangegeven dat zij hier geen gebruik van wensen te maken, of aanbieders binnen de termijn van 4 weken hier geen gebruik van hebben gemaakt, de termijn voor besluitvorming wordt opgeschort.

Artikel 8 Intrekking en terugvordering

Dit artikel geeft een wettelijke grondslag om het besluit waarmee de compensatie wordt verstrekt te herzien en de ten onrechte ontvangen compensatie terug te vorderen. Herziening en terugvordering is op grond van dit artikel mogelijk als het besluit onjuist was als gevolg van de door aanvrager verstrekte onjuiste of onvolledige informatie.

Herziening moet gebeuren binnen twee jaar nadat het besluit tot verstrekking van de compensatie is bekendgemaakt.

Een eventuele herziening heeft geen consequenties voor de hoogte van de compensatie van andere aanbieders.

Paragraaf 4 Slotbepalingen

Artikel 9 Inwerkingtreding en intrekking

Deze regeling wordt gepubliceerd in het Gemeenteblad en treedt de dag erna in werking.

De regeling vervalt op 1 januari 2019, maar blijft van toepassing ten aanzien van besluiten die op basis van deze regeling zijn genomen. Dat betekent dat de regeling van toepassing is in een bezwaar- of beroepsprocedure en ten aanzien van nieuwe besluiten die op grond hiervan genomen moeten worden.

Dit gemeenteblad 2016, nummer 18, is uitgegeven op 18 februari 2016 en ligt op werkdagen van 8.30 tot 16.00 uur ter inzage bij het Bestuurlijk Informatiecentrum Rotterdam (BIR), locatie Stadswinkel Centrum, Coolsingel 40 (zijde Doelwater, tegenover hoofdbureau politie)

(Zie ook: www.bis.rotterdam.nl – Regelgeving of Gemeentebladen chronologisch)