Verordening individuele studietoeslag gemeente Westland 2015

Ondertekening

Leeswijzer verordening individuele studietoeslag

Met ingang van 1 januari 2015 treedt de Participatiewet in werking. De Participatiewet vervangt de Wet werk en bijstand. De Invoeringswet Participatiewet introduceert een studieregeling in de Participatiewet: de individuele studietoeslag. Hiermee krijgt het college de mogelijkheid aan personen, van wie is vastgesteld dat ze niet in staat zijn het minimumloon te verdienen of een medische urenbeperking hebben, een individuele studietoeslag te verstrekken als ze studeren. Het afronden van een studie versterkt de positie op de arbeidsmarkt.

De Invoeringswet Participatiewet legt de gemeenteraad de verplichting op in een verordening regels vast te stellen over het verlenen van een individuele studietoeslag. De regels moeten in ieder geval betrekking hebben op de hoogte en de frequentie van de betaling van de individuele studietoeslag.

In regionaal (RPA) verband is onderzocht op welke wijze de regeling worden vormgegeven. De afweging om deze regeling regionaal af te stemmen ligt in het feit dat lokale studenten in de regio onderwijs volgen. Door hier op eenduidige wijze invulling te geven worden onderlinge verschillen voorkomen. Het advies op basis van dat onderzoek is overgenomen in deze verordening.

Toelichting bij verordening individuele studietoeslag

De Invoeringswet Participatiewet introduceert een studieregeling in de Participatiewet: de individuele studietoeslag. Hiermee krijgt het college de mogelijkheid mensen, van wie is vastgesteld dat ze niet in staat zijn het minimumloon te verdienen een individuele studietoeslag te verstrekken als ze studeren. Het afronden van een studie versterkt de positie op de arbeidsmarkt.

Mensen met een arbeidshandicap hebben volgens de regering een extra steuntje in de rug nodig als het gaat om studeren. Voor hen is de drempel om te lenen hoger, omdat de kans op een baan beperkter is. Een studieregeling stimuleert mensen om toch de stap te zetten om naar school te gaan of een studie te gaan (of blijven) volgen. Ook biedt het een financiële compensatie voor het feit dat het voor deze groep vaak moeilijk is om de studie te combineren met een bijbaan (TK 2013-2014, 33 161, nr. 125, p. 2).

De individuele studietoeslag moet worden aangemerkt als een vorm van bijzondere bijstand (artikel 5, onderdeel d, van de Participatiewet). De individuele studietoeslag is niet gerelateerd aan bepaalde kosten. Het is een inkomensondersteunende maatregel voor mensen van wie is vastgesteld dat ze niet in staat zijn het minimumloon te verdienen of door een medische urenbeperking onvoldoende kunnen bijverdienen tijdens de studie.

Verordeningsplicht

De Invoeringswet Participatiewet legt de gemeenteraad de verplichting op in een verordening regels vast te stellen over het verlenen van een individuele studietoeslag. Deze verordeningsopdracht is neergelegd in artikel 8, eerste lid, onderdeel c, van de Participatiewet. De regels moeten in ieder geval betrekking hebben op de hoogte en de frequentie van de betaling van de individuele studietoeslag (artikel 8, derde lid, van de Participatiewet).

Voorwaarden individuele studietoeslag

Een persoon die behoort tot de doelgroep voor ondersteuning bij de arbeidsinschakeling(artikel 7, eerste lid, onderdeel a, van de Participatiewet) kan een aanvraag indienen voor een individuele studietoeslag. Artikel 36b, eerste lid, van de Participatiewet spreekt zowel over verzoek als aanvraag. Het college kan op een dergelijk verzoek – gelet op de individuele omstandigheden van een persoon - een individuele studietoeslag verlenen. Hiervoor is wettelijk vereist dat deze persoon op de datum van de aanvraag:

• -

  18 jaar of ouder is;

• -

  recht heeft op studiefinanciering op grond van de Wet studiefinanciering 2000 of recht heeft op een tegemoetkoming op grond van hoofdstuk 4 van de Wet tegemoetkoming onderwijsbijdrage en schoolkosten;

• -

  geen in aanmerking te nemen vermogen als bedoeld in artikel 34 van de Participatiewet heeft; en

• -

  een persoon is van wie is vastgesteld dat hij niet in staat is tot het verdienen van het wettelijk minimumloon, doch wel mogelijkheden tot arbeidsparticipatie heeft.

Dat een persoon recht moet hebben op studiefinanciering of een WTOS-tegemoetkoming, betekent niet dat deze persoon ook daadwerkelijk studiefinanciering of een tegemoetkoming moet ontvangen. Het recht op studiefinanciering bestaat, afhankelijk van iemands gekozen opleiding, leeftijd en inkomen. Of van dit recht gebruik gemaakt wordt, is niet in de Participatiewet geregeld en is geen vereiste voor het ontvangen van een individuele studietoeslag op grond van de Participatiewet. Voor het recht op een individuele studietoeslag is het dan ook voldoende dat een persoon recht heeft op studiefinanciering of een tegemoetkoming. De persoon zal - als aanvrager van de toeslag - aannemelijk moeten maken dat hij recht op studiefinanciering of een tegemoetkoming heeft, bijvoorbeeld door een beschikking van DUO of door een bewijs van inschrijving bij een bepaalde opleiding te overleggen.

Advies over de vaststelling of iemand niet in staat is het wettelijk minimumloon te verdienen, maar wel mogelijkheden tot arbeidsparticipatie heeft, zal door Patijnenburg gegeven worden. Zij zal daarvoor een arbeidsdeskundige inzetten. Indien nodig zal een medisch advies gevraagd worden. Als er sprake is van een medische urenbeperking is dat een indicatie dat iemand naast de studie onvoldoende kan werken.

De aanvraag moet worden ingediend bij het college.

In de toepassing van de individuele studietoeslag wijkt deze regeling af van de gebruikelijke toepassing van de Participatiewet. Artikelen 12, 43, 49 en 52 zijn niet van toepassing. Er is daardoor geen sprake van een beoordeling van onderhoudsplicht door de ouders (artikel 12 Participatiewet). Bij de vaststelling op de aanvraag hoeft geen rekening gehouden te worden met houding en gedragingen (artikel 43). Tevens mag deze regeling niet gebruikt worden als een vorm van borgtocht wegens schulden (artikel 49). Artikel 52gaat over verlening van voorschotten op grond van de Participatiewet Dit maakt dat de individuele studietoeslag niet kan worden verstrekt in de vorm van een voorschot.

Artikelsgewijze toelichting

Alleen die bepalingen die nadere toelichting nodig hebben, worden hier behandeld.

Artikel 1. Doelgroep

Artikel 36b, eerste lid, van de Participatiewet regelt in welke gevallen het college op verzoek van een persoon, gelet op diens individuele omstandigheden, een individuele studietoeslag kan verlenen. Dit is het geval indien een persoon, als bedoeld in artikel 7 lid 1 onderdeel a, op de datum van de aanvraag:

• -

  18 jaar of ouder is;

• -

  recht heeft op studiefinanciering op grond van de Wet studiefinanciering 2000 of recht heeft op een tegemoetkoming op grond van hoofdstuk 4 van de Wet tegemoetkoming onderwijsbijdrage en schoolkosten;

• -

  geen in aanmerking te nemen vermogen als bedoeld in artikel 34 van de Participatiewet heeft; en

• -

  een persoon is van wie is vastgesteld dat hij niet in staat is tot het verdienen van het wettelijk minimumloon, maar wel mogelijkheden tot arbeidsparticipatie heeft.

Tijdens de behandeling van de Eerste Kamer is de wens geuit dat ook studenten met een medische urenbeperking in aanmerking te laten komen voor een individuele studietoeslag. Deze studenten zijn wel in staat om per uur het minimumloon te verdienen, maar kunnen dit maar een beperkt aantal uren. De Participatiewet is door het ministerie van SZW hierop aangepast[1]. 

Met betrekking tot het criterium ‘niet het wettelijke minimumloon kunnen verdienen’ en ‘de medische urenbeperking’ beoordeelt het college aan de hand van beschikbare gegevens van het Uitvoeringsinstituut Werkgeversverzekeringen (UWV), eventuele eerdere medische keuringen en informatie vanuit het netwerk, zoals bijvoorbeeld school, of een persoon hieraan voldoet. Indien dit onvoldoende uitsluitsel geeft, wordt advies van een deskundige ingewonnen.

Artikel 2. indienen verzoek

Het college kan aan deze personen, op een daartoe strekkend verzoek, een individuele studietoeslag verlenen (artikel 36b, eerste lid, van de Participatiewet). Onder aanvraag wordt verstaan: een verzoek van een persoon, een besluit te nemen (artikel 1:3, derde lid, van de Awb). Een aanvraag dient in beginsel schriftelijk te worden ingediend (artikel 4:1 van de Awb).

Om onduidelijkheid te voorkomen omtrent de wijze waarop het verzoek als bedoeld in artikel 36b, eerste lid, van de Participatiewet moet worden ingediend, bepaalt artikel 1 van deze verordening dat het verzoek moet worden gedaan met een door het college vastgesteld formulier. Een mondeling verzoek kan hiermee dus niet worden aangemerkt als een verzoek om individuele studietoeslag zoals bedoeld in artikel 36b van de Participatiewet.

Artikel 3. Toekenning en verstrekking individuele studietoeslag

Het spreekt voor zich dat aanvrager op de aanvraagdatum moet voldoen aan de eisen om in aanmerking te kunnen komen.

Dat betekent dat de aanvraagdatum vrijwel gelijk moet zijn aan de start van de studie, omdat op dat moment pas het recht op studiefinanciering ontstaat.

Artikel 4. Hoogte individuele studietoeslag

In dit artikel is de hoogte van de individuele studietoeslag geregeld. Hierbij wordt de studietoeslag per persoon die voldoet aan de voorwaarden toegekend.

Is sprake van gehuwden die allebei afzonderlijk voldoen aan de voorwaarden voor een individuele studietoeslag, dan komen zij afzonderlijk in aanmerking voor een individuele studietoeslag.

In regionaal verband is onderzocht op welke wijze de regeling vormgegeven kan worden. Voor het bepalen van de hoogte van de toeslag, ligt het in de lijn om de vergelijking te trekken met het bedrag waarvan DUO uitgaat dat een student zelf bijverdient naast zijn studie. Dit bedrag ligt afgerond op € 295,- per maand. Het budget dat door het rijk aan gemeenten wordt verstrekt voor de toeslag is hiervoor echter onvoldoende. Daarnaast dient opgemerkt te worden dat ook niet iedere jongere zonder arbeidsbeperking er inslaagt om de door DUO veronderstelde € 295,- per maand bij te verdienen en zij worden daarvoor niet gecompenseerd. Omdat de toeslag vooral is bedoeld als stimulans, wordt deze achteraf verstrekt in maart en september). Dit voorkomt tevens mogelijke terugvorderingen.

Het advies uit dat onderzoek is om de hoogte van de studietoeslag vast te stellen op € 100,- per maand en deze halfjaarlijks achteraf uit te keren.

Als een ontvanger van de individuele studietoeslag verhuist naar een andere gemeente eindigt daarmee het recht op deze toeslag. Door het achteraf uitbetalen kan er ook niet teveel uitgekeerd worden.

De aanvrager moet wel de eerste zes maanden overbruggen. Daarin kan worden voorzien vanuit het bij DUO te lenen bedrag. Aan het eind van de studie kan het dan te ontvangen bedrag gebruikt worden om de extra benodigde lening af te lossen.

Artikel 5. Inwerkingtreding en Citeertitel

Op grond van datzelfde onderzoek in regionaal verband wordt voorgesteld om de studietoeslag daadwerkelijk te starten met het studiejaar 2015/2016.

Voor de overgangsperiode 1 jan 2015 – 1 juli 2015 kunnen studenten zich vanaf 1 januari melden (aanvragen kunnen worden ingenomen als de verordening is vastgesteld). Om die reden wordt de ingangsdatum met terugwerkende kracht vastgesteld.

[1] EK 33988 nr 6 Voorstel van wet tot wijziging van enkele wetten van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (Verzamelwet SZW 2015). Hierin is besloten dat in artikel 36b eerste lid onderdeel b (Participatiewet) ‘met voltijds arbeid’ vervalt.