Verordening Commissie Bezwaarschriften

Ondertekening

ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING OP DE MODELVERORDENING COMMISSIE BEZWAARSCHRIFTEN

In de aanhef van de regelgeving is bepaald dat de bestuursorganen van de gemeente, de raad, het college en de burgemeester, ieder voor zover het hun bevoegdheden betreft, besluiten de verordening vast te stellen. Duidelijk is dat de raad de verordenende bevoegdheid heeft. Het college en de burgemeester hebben deze bevoegdheid niet, maar nemen hiermee het besluit tot het instellen van de commissie bezwaarschriften. Op deze manier is het mogelijk dat de bestuursorganen samen een en dezelfde commissie instellen om te adviseren op bezwaren tegen besluiten van de raad, het college en de burgemeester. De ondertekening gebeurt eveneens door de drie bestuursorganen.

Artikel 1. Begripsbepaling

In dit artikel zijn slechts die begripsbepalingen opgenomen die niet in de Awb voorkomen. Zo ontbreekt er een omschrijving van het begrip 'bestuursorgaan' hoewel dat op meerdere plaatsen in de verordening voorkomt. Het bestuursorgaan dat het bestreden besluit heeft genomen, wordt in de verordening aangeduid als 'verwerend orgaan'. Dit kan de gemeenteraad betreffen, het college van burgemeester en wethouders, de burgemeester of een commissie waaraan via delegatie bepaalde bevoegdheden van de hiervoor genoemde bestuursorganen zijn overgedragen.

Artikel 2. Inleidende bepaling commissie

Middels deze bepaling wordt de commissie bezwaarschriften geïntroduceerd en worden de grenzen van haar bevoegdheid vastgelegd. Artikel 2 is zó opgebouwd dat uitgangspunt is dat de voorbereiding van de beslissing op bezwaren tegen besluiten van de raad, het college en de burgemeester berust bij de commissie bezwaarschriften.

Het tweede lid geeft beperkingen aan op de algemene taak zoals die in het eerste lid staat omschreven. De beperkingen hebben betrekking op categorieën bezwaarschriften waarvoor thans reeds aparte commissies functioneren. Voortzetting van die werkwijze wordt wenselijk geacht. Het tweede lid, sub e en het derde lid maakt het mogelijk bij collegebesluit te bepalen dat bij bepaalde categorieën bezwaarschriften ambtelijk wordt gehoord. Deze werkwijze heeft tot doel de doorlooptijd van de bezwaarschriften te verkorten. Ambtelijk horen vindt uitsluitend plaats bij standaardzaken. De voorbereiding van de beslissing op de bezwaren zal verder via de interne bezwaarprocedure als genoemd in artikel 19 tot en met 24 plaatsvinden. Bij enige twijfel wordt het bezwaarschrift voor advies aan de commissie voorgelegd.

Lid 4 geeft de mogelijkheid aan het secretariaat om zelf een bezwaarschrift kennelijk niet- ontvankelijk of kennelijk ongegrond te verklaren. De bevoegdheid van de adviescommissie voor bezwaarschriften om de beslissing op bezwaren voor te bereiden, is op grond van artikel 2 (tweede lid) afhankelijk gemaakt van het onderwerp van het besluit waartegen bezwaar wordt gemaakt. De wijze van voorbereiding van een beslissing op bezwaar is echter niet alleen van het onderwerp van het primaire besluit afhankelijk.

In de parlementaire geschiedenis bij artikel 7:13, tweede lid, Awb wordt erkend dat bezwaren die in principe behandeld zouden worden door een adviescommissie, wegens daaraan klevende gebreken in de vorm van kennelijke niet-ontvankelijkheid dan wel kennelijke ongegrondheid, beter een interne bezwaarprocedure kunnen doorlopen. Op grond van deze verordening wordt daarom als volgt met dergelijke bezwaren omgegaan:

• ·

  Hoofdregel: Na binnenkomst van een bezwaar wordt aan de hand van de inhoud van het primaire besluit bekeken welke wijze van bezwaarbehandeling zal volgen: voorbereiding van de beslissing op bezwaar via de adviescommissie of de interne bezwaarprocedure;

• ·

  Afwijking: Indien bij eerste bestudering van het bezwaar tegen een besluit dat niet genoemd is in artikel 2, tweede lid, direct duidelijk is dat het kennelijk niet-ontvankelijk dan wel kennelijk ongegrond is zal: - de interne bezwaarprocedure gevolgd worden (artikel 2, derde lid); - dit worden medegedeeld in de op grond van artikel 6:14 Awb te versturen ontvangstbevestiging; - de medewerker van het in artikel 19 bedoelde secretariaat beslist over toepassing van artikel 7:3 Awb;

• ·

  Indien op basis van de inhoud van het primaire besluit de adviescommissie bevoegd is, maar er twijfels zijn omtrent de kennelijke niet-ontvankelijkheid of de kennelijke ongegrondheid van het bezwaar: - wordt er op grond van artikel 6:14 Awb een ontvangstbevestiging verstuurd, waarin geen mededeling wordt gedaan over de wijze van bezwaarbehandeling; - onderzoekt de secretaris óf er sprake is van kennelijke niet-ontvankelijkheid of kennelijke ongegrondheid; - beslist de secretaris over de vraag of tot toepassing van artikel 7:3, aanhef en onder a of b, Awb wordt overgegaan; - deelt de secretaris, op grond van artikel 7:13, tweede lid, Awb + artikel 2, derde lid, + artikel 10, derde lid, aan de voorzitter van de adviescommissie, het verwerend orgaan en de belanghebbenden tegelijkertijd mee: > of de adviescommissie voor bezwaarschriften bevoegd blijft om de beslissing op bezwaar voor te bereiden. Zo ja: dan wordt verder bovenstaande hoofdregel gevolgd en wordt hiervan mededeling gedaan ex artikel 7:13, tweede lid, Awb; Zo nee: dan vindt op grond van artikel 2, derde lid, verdere behandeling van het bezwaar plaats middels de interne bezwaarprocedure; > of op grond van artikel 7:3, aanhef en onder a of b Awb van het horen van belanghebbenden wordt afgezien. Zo ja: dan kan het in artikel 19 bedoelde secretariaat beginnen met het maken van een ontwerpbeslissing op bezwaar; Zo nee: dan draagt de adviescommissie - middels de secretaris - het bezwaarschrift over aan het in artikel 19 bedoelde secretariaat om te horen overeenkomstig artikel 7:5 Awb en om een beslissing op bezwaar voor te bereiden.

Lid 5 opent de mogelijkheid om de voorbereiding van de beslissing op bezwaren tegen besluiten als genoemd in lid 2 en 3 alsnog bij de commissie bezwaarschriften te leggen.

Artikel 3. Samenstelling van de commissie

De (nieuwe) leden van de commissie worden (her) benoemd door de raad. Om de objectiviteit zoveel mogelijk te waarborgen en schijn van vooringenomenheid te vermijden mogen de voorzitter en de leden geen deel uitmaken van het bestuur en werkzaam zijn onder de gemeente Wormerland, gemeente Oostzaan en OVER-gemeenten.

Artikel 4. Secretaris

Dit artikel spreekt voor zich.

Artikel 5. Zittingsduur

Deze bepaling is gewijzigd bij de herziening van 2010. In de voorgaande verordening was bepaald dat de zittingsduur van de commissie gelijk liep met de zittingstermijn van de raad. Dat heeft alleen een functie als raadsleden lid van de commissie zijn. Volgens artikel 3, vierde lid, is het voor raadsleden echter niet mogelijk om lid te zijn van de commissie.

De leden van de commissie bezwaarschriften worden nu voor vier jaar benoemd. Hierdoor is er een mate van continuïteit bij de commissie en is het niet meer zo dat op één moment de hele commissie opstapt, maar door natuurlijk verloop zal dit meer gespreid zijn.

Een lid kan altijd zelf ontslag nemen of de raad kan een lid ontslaan. Bij dit laatste dient wel rekening gehouden te worden met het feit dat de commissie als adviseur in zekere mate een onafhankelijke rol ten opzichte van het bestuursorgaan heeft en daarom dient aan de commissie ruimte te worden gelaten om op verantwoorde wijze invulling aan haar onderzoeksbevoegdheden te geven. De raad mag daarom niet te lichtvaardig met de ontslagbevoegdheid omspringen omdat anders de schijn zou kunnen ontstaan dat een commissie(lid) aan de kant wordt geschoven vanwege een voor het bestuurorgaan onwelgevallig standpunt. Tegelijkertijd is de commissie een adviserend orgaan en ligt de eindverantwoordelijkheid voor de beslissing op het bezwaar bij het bestuursorgaan.

De bepaling van het derde lid is van orde. Een ontslagnemend lid kan niet gedwongen worden ook feitelijk de functie te blijven vervullen.

Artikel 6. Ingediend bezwaarschrift

Dit artikel spreekt voor zich.

Artikel 7. Bemiddeling

Dit artikel is nieuw opgenomen. Alternatieve geschillenbeslechting wordt bij de meeste bestuursorganen en rechtbanken op een bepaalde manier toegepast. Veel voorkomende vormen zijn (pre)-mediation of een andere aanpak.

Een aanpak is om na ontvangst van het bezwaarschrift meteen te bellen naar de bezwaarde. Op deze manier kunnen misverstanden worden rechtgezet, het besluit nader worden toegelicht etc. Dit kan leiden tot intrekking van het bezwaarschrift. Op dit moment wordt nader onderzoek verricht naar pre-mediation binnen de bezwaarprocedure.

Door deze bepaling is procedureel vastgelegd dat een bemiddelingspoging mogelijk is in het bezwaarschriftenproces. Door de Wet dwangsom en beroep bij niet tijdig beslissen is het van belang dat, indien er gesproken wordt over mogelijke oplossingen buiten de bezwaarprocedure om, formeel wordt vastgelegd dat de beslistermijn van het bezwaarschrift wordt opgeschort tot het moment dat aan de secretaris wordt meegedeeld wat de uitkomst van de bemiddelings-poging is.

Artikel 8. Uitoefening bevoegdheden

Artikel 7:13, vierde lid, Awb bepaalt dat de adviescommissie beslist over de toepassing van een aantal procedurevoorschriften uit de Awb. In concreto betreft het beslissingen over de beperking van het inzagerecht (artikel 7:4, zesde lid, Awb) en over de openbaarheid van de hoorzitting (artikel 7:5, tweede lid, Awb). De parlementaire geschiedenis maakt duidelijk dat deze bevoegdheden niet door een ander kunnen worden uitgeoefend.

In het kader van de voorbereiding van een beslissing op bezwaar door een adviescommissie vinden echter meer handelingen plaats. Hierbij valt te denken aan het verlangen van een schriftelijke machtiging van een gemachtigde (artikel 2:1, tweede lid Awb) of het de indiener van een bezwaarschrift stellen van een termijn waarbinnen verzuimen kunnen worden hersteld (artikel 6:6 Awb).

Omdat de wetgever de bevoegdheid hiertoe niet expliciet bij de adviescommissie neerlegt, bepaalt artikel 8 dat deze bevoegdheden worden uitgeoefend door de secretaris van de adviescommissie.

Artikel 9 Vooronderzoek

Artikel 10 en 11. Hoorzitting en Uitnodiging zitting

Ook hier heeft de wetgever de bevoegdheid niet expliciet bij de voorzitter neergelegd. Artikel 10 en 11 bepaalt dat deze bevoegdheden worden uitgeoefend door de secretaris van de commissie bezwaarschriften.

Artikelen 12 tot en met 18

Deze artikelen zijn niet gewijzigd en spreken voor zich.

Artikel 19 tot en met 24. Interne bezwaarprocedure

Zoals bij de toelichting op artikel 2 is uitgelegd, bestaan er na de vaststelling van deze verordening twee wijzen van bezwaarbehandeling: bezwaarbehandeling middels een adviescommissie en bezwaarbehandeling middels een interne bezwaarprocedure. Ten aanzien van de interne bezwaarprocedure bevat hoofdstuk III een minimaal aantal bepalingen. Deze bepalingen, in combinatie met de artikelen uit de Awb die betrekking hebben op interne bezwaarbehandeling, hebben als doel deze procedure zorgvuldig, maar wel zo flexibel mogelijk te laten verlopen.

Door het in artikel 19 genoemde secretariaat zal per ingekomen bezwaarschrift bekeken worden:

• -

  hoe de voorbereiding van de beslissing op het bezwaarschrift plaatsvindt;

• -

  - of en zo ja, door wie en hoe in dit kader gehoord wordt.

Wat betreft het horen kan het volgende worden opgemerkt. Artikel 7:2 Awb bevat het uitgangspunt dat, voordat op een bezwaar wordt beslist, belanghebbende in de gelegenheid worden gesteld te worden gehoord.

Artikel 7:3, aanhef en onder c, Awb geeft een belanghebbende de mogelijkheid te verklaren dat hij geen gebruik wil maken van zijn recht om te worden gehoord op de wijze zoals neergelegd in artikel 7:4 e.v. Awb. Een mogelijkheid is om telefonisch te horen. Omdat telefonisch horen niet voor alle gevallen geschikt is, bevat artikel 24 de condities waaronder telefonisch gehoord kan worden. Besloten is om minimaal 24 uur van te voren een afspraak te maken met bezwaarde, zodat bezwaarde nog tijd heeft om zich voor te bereiden.

Omdat telefonisch horen in de zin van de Awb géén horen is, behoudt een belanghebbende het recht om, nadat hij telefonisch gehoord is, aan te geven dat hij alsnog in een formele hoorzitting gehoord wil worden. (Wanneer de secretaris dan wel een medewerker van het secretariaat op grond van artikel 7:3, aanhef en onder a of b Awb afziet van het horen, heeft een belanghebbende dit recht niet.)

Artikel 25. Jaarverslag

Deze bepaling is nieuw opgenomen. In de praktijk blijkt dat de bezwaarschriftencommissie jaarlijks verslag uitbrengt aan de raad, het college en de burgermeester over haar werkzaamheden. De invulling van dit verslag is aan de commissie gelaten. Voor de hand ligt dat wordt aangegeven welke aantallen bezwaren zijn ingediend, wat de werkvoorraad was bij aanvang van het kalenderjaar, hoeveel adviezen zijn uitgebracht, wat de adviezen inhielden (niet-ontvankelijk, (deels) gegrond etc.) of het bestuursorgaan contrair heeft besloten, in welke gevallen beroep wordt ingediend en wat de uitkomst van dit beroep is. Tevens zal het secretariaat verslag uitbrengen over de interne procedure.

In geval er een klacht is ingediend tegen de bezwaarschriftencommissie wordt dit in het jaarverslag vermeld.

Het jaarverslag is ook een instrument voor de commissie om aan de bestuursorganen adviezen te geven over de verbeterpunten op het gebied van juridische kwaliteit.

Artikel 26. Vergoedingen

Dit artikel is gewijzigd ten opzichte van de vorige verordening. Daar werd aansluiting gezocht bij artikel 14 jo. 15 rechtspositie raads- en commissieleden. De vergoeding die daarbij hoort ligt ruim onder het landelijk gemiddelde. Om de kwaliteit en continuïteit van advisering te waarborgen is het van belang geschikte mensen te benoemen en te behouden. Een lage vergoeding kan een negatieve prikkel hebben op het vinden en behouden van geschikte mensen. Daarnaast spreekt een lage vergoeding niet bepaald waardering uit voor het gevraagde advieswerk en het belang dat de gemeente hecht aan een zorgvuldige behandeling van bezwaarschriften. Besloten is dan ook om het college de bevoegdheid te geven om de hoogte van de vergoedingen vast te stellen. Op die manier zullen de vergoedingen rond het landelijk gemiddelde blijven.

Artikel 27. Intrekking oude regeling

Dit artikel spreekt voor zich.

Artikel 28. Inwerkingtreding

In artikel 139 tot en met 144 Gemeentewet zijn de bekendmaking en inwerkingtreding van besluiten die algemeen verbindende voorschriften inhouden geregeld. De bepalingen over bekendmaking en mededeling van besluiten zoals opgenomen in afdeling 3.6 Awb zijn niet van toepassing op algemeen verbindende voorschriften (zie artikel 3:1 Awb dat aangeeft dat op besluiten, die algemeen verbindende voorschriften inhouden, van dat hoofdstuk slechts afdeling 2 tot en met 4A van toepassing zijn en wel voor zover de aard van de besluiten zich daartegen niet verzet). Besluiten van het gemeentebestuur die algemeen verbindende voorschriften inhouden, verbinden niet dan wanneer ze bekendgemaakt zijn. De bekendmaking geschiedt door plaatsing in het Gemeenteblad of in een andere door de gemeente algemeen verkrijgbaar gestelde uitgave (huis-aan-huisblad of plaatselijk dagblad).

Artikel 29. Citeertitel

Dit artikel spreekt voor zich.

Toelichting

De huidige verordening is in 2005 vastgesteld. Op een aantal punten bestaat er behoefte aan actualisering van de verordening. Sinds 1 oktober 2009 is de Wet dwangsom bij niet tijdig beslissen van kracht. Deze nieuwe wet betekent o.a. dat indien het bestuursorgaan niet binnen de termijnen uit de Awb beslist op een bezwaarschrift of op een aanvraag, het bestuursorgaan aan de aanvrager een dwangsom verbeurt voor elke dag dat het in gebreke is.

Om tot een efficiëntere afhandeling van de bezwaarschriften te komen, is het noodzakelijk om in de verordening commissie bezwaarschriften wijzigingen door te voeren om tot een efficiëntere afhandeling van de bezwaarschriften te komen.

Wet dwangsom en beroep

Op 1 oktober 2009 is de Wet dwangsom en beroep, onderdeel van de Awb, in werking getreden. Voor de bezwaarschriftencommissie is deze wet op 2 punten van belang.

Allereerst is met de inwerkingtreding van deze wet de beslistermijn voor een bezwaarschrift verruimd. De termijn begint nu niet meer te lopen vanaf het moment dat een bezwaar wordt ingediend maar vanaf het moment dat de bezwaartermijn van het besluit is afgelopen. Deze regeling ziet op die gevallen waarbij er meerdere bezwaren tegen 1 besluit worden ingediend, het is nu mogelijk om deze gelijk te behandelen. Voorheen was het mogelijk dat er ruim 5 weken zat tussen het eerste ingediende bezwaarschrift en het laatste waardoor het lastig was om op tijd het 1e bezwaarschrift af te handelen.

Daarnaast is de beslistermijn indien er een commissie is, verlengd van 10 naar 12 weken en de mogelijkheid om te verdagen van 4 naar 6 weken.

Wordt er niet op tijd een besluit genomen door het bestuursorgaan dan is het mogelijk dat de bezwaarde de gemeente in gebreke stelt. Het bestuursorgaan heeft dan nog twee weken de tijd om het besluit te nemen. Gebeurt dit niet dan wordt automatisch de dwangsom verbeurd, per dag, met een maximum van 42 dagen wat staat voor een bedrag van €1260, -. Tegelijk met de ingebrekestelling kan er beroep worden ingesteld bij de rechter. De rechter kan ook een passende dwangsom opleggen.

De Wet dwangsom en beroep zorgt ervoor dat bestuursorganen hun interne processen goed inrichten zodat op tijd besluiten genomen kunnen worden. De bezwaarcommissie maakt onderdeel uit van het proces om tot een beslissing op bezwaar te komen. Het ligt voor de hand dat er afspraken worden gemaakt tussen bestuursorgaan en commissie. Voor de commissie is het belangrijk dat zij zo snel mogelijk de dossiers behorende bij het bezwaarschrift ontvangen van de ambtelijke organisatie, voor het bestuursorgaan is het van belang dat de commissie rekening houdt met de vergadercyclus van bijv. het college en dat adviezen op tijd worden aangeleverd.

Door ambtelijk horen van bepaalde categorieën (op dit moment alleen de afvalstoffen-verordening, maar eventueel in de toekomst kunnen dit meerdere categorieën zijn) kan de doorlooptijd worden verkort. In verschillende gemeenten wordt hier al enige tijd met succes mee gewerkt. Tevens zal de commissie frequenter vergaderen om de termijnen te kunnen halen. De frequentie was één keer per maand en zal nu één keer per drie weken zijn.

Hierdoor is er een mate van continuïteit bij de commissie en is het niet meer zo dat op één moment de hele commissie opstapt, maar door natuurlijk verloop zal dit meer gespreid zijn. Een lid kan altijd zelf ontslag nemen of het college kan een lid ontslaan. Ook het presentiegeld wordt verhoogd. Op die manier kan de kwaliteit en continuïteit behouden worden.