Reïntegratieverordening Wwb 2005

Artikel 10. Aanspraak op ondersteuning bij arbeidsinschakeling

• 1.

  Personen die algemene bijstand ontvangen, personen met een nabestaanden- of halfwezenuitkering op grond van de Algemene nabestaandenwet en niet-uitkeringsgerechtigden hebben, overeenkomstig de verordening, bedoeld in artikel 8 eerste lid onderdeel a aanspraak op ondersteuning bij arbeidsinschakeling en op de naar het oordeel van het college noodzakelijk geachte voorziening gericht op arbeidsinschakeling.

• 2.

  Het eerste lid is van overeenkomstige toepassing op personen die vanwege een voorziening gericht op arbeidsinschakeling niet tot een van de groepen, bedoeld in het eerste lid, behoren.

• 3.

  Artikel 40 eerste lid is van overeenkomstige toepassing.

Artikel 7. Opdracht college

• 1.

  Het college is verantwoordelijk voor:

  • a.

    het ondersteunen van personen die algemene bijstand ontvangen, personen als bedoeld in artikel 10 tweede lid personen met een nabestaanden- of halfwezenuitkering op grond van de Algemene nabestaandenwet en niet-uitkeringsgerechtigden bij arbeidsinschakeling en, indien het college daarbij het aanbieden van een voorziening, waaronder begrepen sociale activering, gericht op arbeidsinschakeling noodzakelijk acht, voor het bepalen en aanbieden van deze voorziening, en;

  • b.

    het verlenen van bijstand aan personen hier te lande die in zodanige omstandigheden verkeren of dreigen te geraken dat zij niet over de middelen beschikken om in de noodzakelijke kosten van het bestaan te voorzien

Artikel 40. Woonplaats en adresgegevens

• 1.

  Het recht op bijstand bestaat jegens het college van de gemeente waar de belanghebbende woonplaats heeft als bedoeld in de artikelen 10 eerste lid en 11 van Boek 1 van het Burgerlijk Wetboek. Bij algemene maatregel van bestuur kan worden bepaald dat bijstand aan een belanghebbende zonder adres als bedoeld in artikel 1 van de Wet gemeentelijke basisadministratie persoonsgegevens wordt verleend door het college van een bij die maatregel aan te wijzen gemeente

De raad zal na het van kracht worden van de verordening minimaal twee keer per jaar worden geïnformeerd of de beoogde doelstellingen zijn behaald. Uitgangspunt hierbij is dat alleen merkbare wijzigingen worden aangegeven.

Het verantwoordingsverslag over de uitvoering (VODU) zal binnen een jaar achteraf aan de raad worden aangeboden.

Ondersteuning hoeft niet altijd te bestaan uit een door derden uitgevoerde diagnose, gevolgd door een vastgesteld arbeidsplan met één of meerdere voorzieningen. Als dat kan, kan worden volstaan met advies of doorverwijzing naar andere instanties. Voorzieningen worden alleen ingezet als zonder die inzet het vinden van algemeen geaccepteerde arbeid niet mogelijk is. Bovendien worden de voorzieningen alleen ingezet als aan de hand van onderzoek is gebleken dat door de inzet van die voorzieningen het vinden van algemeen geaccepteerde arbeid binnen afzienbare tijd mogelijk wordt. Gesubsidieerde arbeid wordt op grond van de Wwb gezien als vorm van algemeen geaccepteerde arbeid, met dien verstande, dat gesubsidieerde arbeid in beginsel geen einddoel kan zijn.

Reïntegratie moet bovendien de kortste weg naar arbeid zijn. Daarmee wordt niet alleen de tijd tussen de inzet van het instrument en de werkaanvaarding bedoeld, maar ook de inspanningen die het kost om dat doel te bereiken.

Alleen als arbeidsinschakeling binnen afzienbare termijn niet tot de mogelijkheden behoort, kan zelfstandige maatschappelijke participatie een doel van de inzet van voorzieningen zijn. Ook in dat geval geldt dat de voorziening beschikbaar moet zijn en dat het adequaat en toereikend moet zijn voor het beoogde doel.

De uiteindelijke verantwoordelijkheid voor de inhoud van het arbeidsplan ligt bij het college, die immers ook verantwoordelijk is voor de effectieve en doelgerichte inzet van schaarse middelen. Binnen de grenzen van die verantwoordelijkheid wordt rekening gehouden met de wensen van de belanghebbende. Voor het slagen van het arbeidsplan is de motivatie van de belanghebbende belangrijk. Bovendien wordt, voordat tot het arbeidsplan wordt besloten, de inhoud van het traject besproken met de belanghebbende, waarna het arbeidsplan door beide partijen ondertekend wordt.

Ook vergoeding van noodzakelijke reiskosten en kosten van kinderopvang worden aangemerkt als voorziening. Ingeval van gesubsidieerde banen als bedoeld in de artikelen 12 en 13 ligt de verantwoordelijkheid voor het al dan niet vergoeden van deze kosten bij de werkgever. Dit is voortzetting van bestaand beleid.

Artikel 9. Plicht tot arbeidsinschakeling

• 1.

  De belanghebbende van 18 jaar of ouder doch jonger dan 65 jaar is, vanaf de dag van melding als bedoeld in artikel 44 tweede lid verplicht:

  • a.

    naar vermogen algemeen geaccepteerde arbeid, waarbij geen gebruik wordt gemaakt van een voorziening als bedoeld in artikel 7 eerste lid onderdeel a te verkrijgen en deze te aanvaarden, waaronder begrepen registratie als werkzoekende bij de Centrale organisatie werk en inkomen, indien hem daartoe het recht toekomt op grond van artikel 25 eerste lid van de Wet structuur uitvoeringsorganisatie werk en inkomen;

  • b.

    gebruik te maken van een door het college aangeboden voorziening, waaronder begrepen sociale activering, gericht op arbeidsinschakeling, alsmede mee te werken aan een onderzoek naar zijn mogelijkheden tot arbeidsinschakeling.

• 2.

  Indien daarvoor dringende redenen aanwezig zijn, kan het college in individuele gevallen tijdelijk ontheffing verlenen van een verplichting als bedoeld in het eerste lid. Zorgtaken kunnen als dringende redenen worden aangemerkt, voorzover hiermee geen rekening kan worden gehouden door middel van een voorziening als bedoeld in artikel 7 eerste lid onderdeel a. Indien de tijdelijke ontheffing een alleenstaande ouder betreft maakt het college in het bijzonder een afweging tussen het belang van arbeidsinschakeling en de invulling die de ouder wenst te geven aan de zorgplicht.

• 3.

  Indien bijstand wordt verleend aan gehuwden gelden de verplichtingen bedoeld in het eerste lid voor ieder van hen.

• 4.

  De verplichting om algemeen geaccepteerde arbeid te aanvaarden geldt voor de alleenstaande ouder met kinderen tot 12 jaar slechts nadat het college zich genoegzaam heeft overtuigd van de beschikbaarheid van passende kinderopvang, de toepassing van voldoende scholing en de belastbaarheid van de betrokkene

Indien gebruik gemaakt kan worden van een voorliggende voorziening (bijvoorbeeld studiefinanciering) vindt geen ondersteuning op basis van deze wet plaats.

Bij de voorbereiding van deze verordening is vanuit budgettair belang overwogen om de inzet van ondersteuning voor de doelgroep Nuggers en Anw-ers inkomensafhankelijk te maken en te beperken tot de doelgroep met een laag inkomen. Dit levert echter een arbeidsintensieve en fraudegevoelige regeling op. Reden waarom hiervan is afgezien. In plaats daarvan is gekozen voor het vaststellen van een subsidieplafond (zie ook artikel 9). De materiele ondersteuning aan deze groep blijft voorts beperkt tot het instrument van scholing waarbij tevens het in de wet vastgelegde uitgangspunt van de kortste weg naar werk blijft gelden.

Activiteiten in het kader van sociale activering en vrijwilligerswerk met behoud van uitkering kunnen een nuttig instrument zijn om werkritme op te doen of te laten behouden. Zij kunnen worden ingezet als uitstroom naar algemeen geaccepteerde arbeid dat pas op middellange of lange termijn te realiseren is, of als nog onduidelijk is of er perspectief is op regulier werk . Er is bewust voor gekozen om geen exacte termijnen te noemen voor dit arbeidsperspectief. Niet alleen zou dat ten onrechte de suggestie wekken dat dit altijd vooraf exact vast te stellen is. Het arbeidsperspectief is ook niet alleen afhankelijk van in de persoon gelegen omstandigheden. Ook een veranderende arbeidsmarkt maakt dat het arbeidsperspectief wijzigt. Als indicatie kan worden aangehouden:

Korte termijn: binnen anderhalf jaar;

Middellange termijn: tussen anderhalf en tweeënhalf jaar;

Lange termijn: niet binnen tweeënhalf jaar.

Vrijwilligerswerk wordt alleen verricht bij organisaties die geen winstoogmerk hebben. Uit de definitie van vrijwilligerswerk in artikel 1 onder l volgt bovendien dat het moet gaan om maatschappelijk nuttige activiteiten.

Er is van afgezien om voor sociale activering en vrijwilligerswerk een maximale duur vast te stellen, om ervoor te zorgen dat het instrument ingezet kan worden voor degenen voor wie uitstroom naar betaald werk nog niet mogelijk is, en voor wie het vrijwilligerswerk zelfstandige maatschappelijke participatie als doel heeft. Als vrijwilligerswerk een onderdeel van een arbeidsplan naar betaald werk is, wordt de duur beperkt doordat een arbeidsplan van beperkte duur is.

Het is belangrijk in de gaten te houden onder welke voorwaarden de werkstage aangeboden wordt. Dit vanwege het gevaar dat de werkstage beschouwd kan worden als een gewone arbeidsovereenkomst. Volgens het arbeidsrecht is er sprake van een arbeidsovereenkomst indien voldaan wordt aan de volgende voorwaarden:

er dient sprake te zijn van de persoonlijke verplichting om arbeid te verrichten;

die arbeid wordt verricht onder gezag van een ander;

die ander betaalt voor de arbeid een bepaald bedrag aan loon;

de arbeid wordt verricht gedurende enige tijd.

De Hoge Raad heeft bepaald dat er bij werkstages weliswaar sprake is van het persoonlijk verrichten van arbeid, maar dat dit overwegend gericht is op het uitbreiden van de kennis en ervaring van de werknemer.

Daarnaast is bij een werkstage in de regel geen sprake van beloning. Het is daarom verstandig terughoudend te zijn met het verstrekken van een gerichte stagevergoeding. Er kan wel een onkostenvergoeding worden gegeven, maar daarbij moet dan ook daadwerkelijk sprake zijn van een vergoeding van gemaakte kosten.

Het eerste lid van artikel 9 geeft de algemene bepaling voor het aanbieden van een werkstage.

Het tweede lid geeft nog eens specifiek aan wat het doel is van de werkstage, om het verschil met een normale arbeidsverhouding aan te geven. Dit is met name van belang om te voorkomen dat de cliënt claimt dat sprake is van een arbeidsovereenkomst en bij de rechter loonbetaling afdwingt.

De werkstage kan twee doelen hebben. Op de eerste plaats kan het gaan om het opdoen van specifieke werkervaring. Dit is vergelijkbaar met de zogenaamde ‘snuffelstage’, waarbij de cliënt de gelegenheid krijgt om te bezien of het soort werk als passend kan worden beschouwd. Op de tweede plaats kan het gaan om het leren werken in een arbeidsrelatie. In de werkstage kan de cliënt wennen aan aspecten als gezag, op tijd komen, werkritme en samenwerken met collega’s.

Met dit artikel worden regels gesteld ten aanzien van de noodzakelijkheid en de duur van de scholing, de duur en de maximale kosten.

Het tweede lid geeft aan dat de scholing zowel aangeboden kan worden als voorziening die door het college ingekocht kan worden, als in de vorm van een subsidie. Dit laatste kan van belang zijn indien de cliënt op eigen initiatief met een vorm van scholing komt die door het college als noodzakelijk wordt geacht, maar die niet bestaat binnen het reguliere scholingsaanbod van het college. De goedkoopste scholingsinstrument is hierbij een toetsingcriterium.

In beginsel wordt enkel scholing ingezet die opleidt naar beroepssectoren, waarnaar volgens het Centrum voor Werk en Inkomen (CWI) op de korte of middellange termijn vraag naar is.

Vanuit het beginsel “de kortste weg naar werk” dient de scholing kortdurend te zijn en gericht op snelle arbeidsinschakeling. Om deze redenen past scholing gericht op zelfstandig ondernemerschap niet in dit principe.

Voor niet uitkeringsgerechtigden (nuggers) en Anw-ers is de subsidie vanuit budgettaire overwegingen gemaximaliseerd.

Met dit artikel worden regels gesteld ten aanzien van de maximale kosten die in verband met scholing voor vergoeding in aanmerking komen. Reiskosten worden vergoed wanneer er sprake is van de te overbruggen afstand tegen een tarief gelijk aan het openbaar vervoer (2e klasse).

Voor nuggers en Anw-ers gelden beperkende voorwaarden. Scholingskosten komen slechts voor vergoeding in aanmerking indien de scholing heeft geresulteerd in werkaanvaarding. Onder werkaanvaarding wordt verstaan het aanvaarden van een dienstverband met een omvang van tenminste 16 uur per week. De vergoeding wordt op declaratiebasis verleend nadat het dienstverband een half jaar heeft voortgeduurd.

De kosten van kinderopvang komen voor nuggers en Anw-ers niet voor vergoeding in aanmerking omdat voor de ouderbijdrage kinderopvang reeds een inkomensafhankelijke bijdrage geldt.

Artikel 31. Middelen

• 2.

  Niet tot de middelen van de belanghebbende worden gerekend:

  • o.

    inkomsten uit arbeid gedurende ten hoogste zes aaneengesloten maanden tot 25 procent van deze inkomsten, met een maximum van EUR 163,00 [Red: per 1 juli 2004: EUR 165,00] per maand, voor zover hij algemene bijstand ontvangt en dit naar het oordeel van het college bijdraagt aan zijn arbeidsinschakeling

Met dit artikel wordt gebruik gemaakt van de in de Wwb (artikel 31 lid 2 sub j) bepaalde mogelijkheid om een activeringspremie te verstrekken.

De premie is onbelast en telt dus ook niet mee bij de toepassing van inkomensafhankelijke regelingen.

Er is uitdrukkelijk voor gekozen om niet de maximale premie toe te kennen. Enerzijds druist een premietoekenning in tegen het principe van de Wwb, die als algemeen uitgangspunt werk verplicht stelt. Anderzijds kan deze premie, door het te koppelen aan een uitkeringsduur van tenminste 12 maanden, gezien worden als een stimulans respectievelijk een beloning vanwege de inspanning om een afstand tot de arbeidsmarkt te overbruggen.

De premie voor het verrichten van deeltijdwerk wordt per kalenderjaar op aanvraag betaalbaar gesteld. De premie wordt achteraf betaalbaar gesteld. Dit betekent dat over de maanden waarover voorafgaande aan de maand van indiening van de aanvraag deeltijdwerk is verricht, naar rato de hoogte van de eenmalige premie wordt bepaald. Heeft men bijvoorbeeld gedurende 7 maanden deeltijdwerk verricht, dan bedraagt de eenmalige premie 7/12 van 25% van het bedrag zoals dat genoemd is in artikel 31 lid 2 onder j van de Wwb. De periode waarover op deze wijze met terugwerkende kracht een premie wordt berekend, duurt maximaal een jaar. Deze periode hoeft niet gelijk te zijn aan een kalenderjaar en kan dus bijvoorbeeld de periode van 1 juli tot 1 juli zijn. Indien men in een volgend kalenderjaar wederom op aanvraag voor een eenmalige premie in aanmerking komt, dan wordt voor wat betreft de berekening van de periode waarover men hiervoor in aanmerking komt, aansluiting gezocht bij de periode waarover men reeds een premie heeft ontvangen. Er kan dus geen sprake zijn van overlapping van periodes. De deeltijdpremie bedraagt 25% van de netto-inkomsten en is gemaximeerd op 25% van het bedrag als bedoeld in artikel 31 lid 2 onder j. Hiermee wordt bereikt dat degene die blijvend op deeltijdwerk is aangewezen niet wordt benadeeld vanwege het niet kunnen ontvangen van de langdurigheidstoeslag.

Artikel 31. Middelen

• 2.

  Niet tot de middelen van de belanghebbende worden gerekend:

  • j.

    een eenmalige premie van ten hoogste EUR 1984,00 per kalenderjaar, voor zover dit naar het oordeel van het college bijdraagt aan zijn arbeidsinschakeling;