Nadere regels en Beleidsregels multifunctionele accommodaties Drank- en horecaverordening

Ondertekening

Toelichting

1.Inleiding

In zijn vergadering van 21 juni 2013 heeft de gemeenteraad van Raalte de nieuwe Drank- en Horecaverordening (dhv) vastgesteld. Op 26 juni 2014 is de 1e wijziging vastgesteld.

Deze nieuwe verordening was nodig vanwege de wijziging van de Drank- en Horecawet (DHW). In het kader van deze notitie zijn de wijziging van het bevoegde gezag – thans de burgemeester – en de verplichting regels te stellen ten aanzien van paracommercialisme de belangrijkste veranderingen ten opzichte van de oude wet.

De DHW verplicht de raad regels te stellen ter voorkoming van oneerlijke mededinging. Paracommerciële rechtspersonen moeten zich aan deze regels houden bij de verstrekking van alcoholhoudende drank. Deze regels zijn gesteld in artikel 4, lid 1 van de verordening. In dit artikellid is in sub a bepaald, dat tijdens bijeenkomsten van persoonlijke aard geen alcoholhoudende drank mag worden verstrekt. Onder b is bepaald, dat dergelijke bijeenkomsten uitsluitend gedurende de dagperiode (07.00 uur tot 19.00 uur) mogen worden gehouden.

In lid 2 van dit artikel is bepaald, dat de onder a en b gestelde voorschriften niet gelden voor zogenoemde multifunctionele accommodaties (mfa), die als zodanig door de burgemeester zijn aangewezen. Aan een mfa wordt meer ruimte gegeven omdat in de kernen behoefte bestaat aan een ontmoetingsruimte. De mfa doet daarbij dienst als een “vergrote huiskamer”. In de toelichting bij de dhv wordt hier ook al aan gerelateerd:

“ Het is vanuit deze laatste overweging, dat wordt voorgesteld om het verbod op het houden van feesten van persoonlijke aard niet van to epassing te laten zijn op Multif unctionele Accommodaties (MFA). Het is algemeen bekend, dat voor velen het houden van bijzondere verjaardagen of jubilea (het bereiken van de 50-jarige leeftijd of een koperen huwelijk e.d.) geen aanleiding is voor het houden van een heel groot feest. Toch willen zij een dergelijke gebeurtenis niet geruisloos laten passeren. De eigen woning is te klein voor dergelijke feesten en de stap naar de reguliere horeca is te groot. Zij zoeken dan in feite een vergrote huiskamer, waar zij uitsluitend de ruimte huren en de verzorging van de gasten helemaal zelf regelen. Vanuit die vergrote huiskamer-gedachte kan een MFA een heel goede functie vervullen.”

Om deze functie te kunnen blijven uitoefenen is een wat grotere armslag noodzakelijk.

2.Afbakening paracommerciële activiteiten

Als we het hebben over paracommerciële activiteiten dan bedoelen we het aanbieden van de mogelijkheid om in een gebouw van een sportieve of recreatieve instelling, van een sociaal-culturele instelling, van een educatieve instelling dan wel van een instelling van levensbeschouwelijke of godsdienstige aard een bijeenkomst van persoonlijke aard te houden.

De raad heeft in de dhv bepaald, dat het verbod op het verstrekken van alcoholhoudende drank tijdens bijeenkomsten van persoonlijke aard en het verbod op het houden van dergelijke bijeenkomsten buiten de dagperiode niet geldt voor een mfa, mits deze als zodanig door de burgemeester is aangewezen.

In deze notitie gaan wij in op de vraag aan welke criteria een accommodatie moet voldoen om door de burgemeester als MFA te kunnen worden aangewezen.

3.Wanneer is sprake van een multifunctionele accommodatie?

Onder een mfa verstaan wij:

Een samenwerkingsverband waarbij verschillende maatschappelijke organisaties vanuit een centrale locatie hun voorzieningen, producten en diensten aanbieden. In de meeste gevallen zijn de organisaties gevestigd in of werkzaam vanuit één gebouw.

Een mfa heeft als doel het maatschappelijke dienstenaanbod voor een dorp, wijk of buurt op een centrale plek te bundelen. Daarmee kan op een efficiëntere gebruik worden gemaakt van ruimte. Ook kunnen organisaties in een gezamenlijk programma hun diensten aanbieden.

Een mfa is er op gericht de leefbaarheid van een dorp of wijk/buurt in stand te houden danwel te verbeteren. Dit blijkt ook veelal uit de statuten. Deze kunnen als volgt luiden:

• 1.

  De Stichting stelt zich ten doel het oprichten, in stand houden en exploiteren van een gebouw ten behoeve van het verenigingsleven, de vrijetijdsbesteding, de ontmoeting en de dienstverlening.

• 2.

  Zij heeft geen winstoogmerk.

• 3.

  De Stichting tracht haar doel te bereiken door a. het verrichten van werkzaamheden, verbonden aan het oprichten, het in stand houden en de exploitatie van een gebouw; b. het bevorderen van (het tot stand komen van) activiteiten, die de ontmoeting en de vrijetijdsbesteding ten goede komen; c. alle andere wettige middelen, die aan het doel van de Stichting bevorderlijk kunnen zijn.

Kortom:

Een mfa is een voorzieningencentrum voor wonen, zorg en welzijn, soms in combinatie met andere functies. Zorginstellingen, welzijnsorganisaties, scholen, kinderdagverblijven, horeca en bibliotheken zijn voorbeelden van organisaties die in een mfa kunnen zitten.

In een mfa is sprake van tweerichtingsverkeer van mensen die naar het centrum komen om diensten te halen en omgekeerd dient het centrum als uitvalsbasis om zorg en diensten naar de bewoners te brengen.

Gelet op de bovenstaande algemene kenmerken komen we tot de volgende criteria voor de beoordeling of een accommodatie een is: mfa

• 1.

  Het betreft een openbaar gebouw, in beginsel toegankelijk voor iedereen;

• 2.

  Het betreft een gebouw met een of meer ruimten, die multifunctioneel inzetbaar zijn;

• 3.

  Het gebouw is de “thuisbasis” van twee of meer organisaties op het gebied van zorg, welzijn, dienstverlening, sport, onderwijs, kinderopvang en cultuur; accommodaties van een instelling met een enkelvoudig doel, zoals een sportvereniging of een zorginstelling, kan niet in aanmerking komen voor aanwijzing als mfa.

• 4.

  De nadruk ligt op het faciliteren van ruimten en diensten;

• 5.

  De rechtsvorm is er een “zonder winstoogmerk”;

• 6.

  Het besturen van een mfa is (tot op heden en vooral) een taak van vrijwilligers;

• 7.

  Het faciliteren van de ruimten en diensten blijkt uit de statuten van de exploiterende organisatie.

• 8.

  De accommodatie van een instelling met een enkelvoudig doel, zoals een sportvereniging of een zorginstelling, kan niet in aanmerking komen voor aanwijzing als mfa.

Aan welke sociaal-culturele organisaties of functies moeten en kunnen we denken, die een mfa als thuisbasis (kunnen) hebben (zonder uitputtend te willen zijn):

• Ø

  Vereniging van Plaatselijk Belang;

• Ø

  Hobbyclub;

• Ø

  Muziekschool;

• Ø

  Jongerenvereniging;

• Ø

  Ouderenvereniging;

• Ø

  Ondernemersvereniging;

• Ø

  Zorginstellingen;

• Ø

  Carnavalsvereniging;

• Ø

  Etc.

4. MFA en bijeenkomsten van persoonlijke aard

In de nieuwe dhv zijn regels opgenomen ter voorkoming van oneerlijke concurrentie. Om die reden is bepaald, dat in paracommerciële instellingen geen bijeenkomsten van persoonlijke aard mogen worden gehouden, behalve als dat in de dagperiode gebeurt én als geen alcoholhoudende drank wordt geschonken. Voor mfa’s wordt wat dit betreft een uitzondering gemaakt. De gedachte achter deze uitzonderingsmogelijkheid is om tegemoet te kunnen komen aan een gesignaleerde behoefte van inwoners om in hun woonomgeving de mogelijkheid te hebben van een vergrote huiskamer voor het vieren van bijzondere verjaardagen of jubilea die men niet groots wil vieren in de reguliere horeca maar ook niet geruisloos voorbij willen laten gaan.

Deze vergrote huiskamer-gedachte dient leidend te zijn voor wat er extra mogelijk is in de aangewezen mfa’s tot het houden van bijeenkomsten van persoonlijke aard. Tegelijkertijd is gebleken dat in elke kern de behoefte anders is.

Tijdens het vast stellen van de drank – en horecawet 2013 is afgesproken dat er een evaluatie van de vastgestelde regels plaats zou vinden.

Begin 2016 is een enquête gehouden waarbij de mfa’s en de horeca zijn gevraagd hun mening te geven. Uit deze enquête kwamen de volgende punten naar voren.

• 1.

  De huidige regeling waarbij er 20 bijeenkomsten van persoonlijke aard met maximaal 35 bezoekers mogelijk zijn, heeft geen enkel effect op de exploitatie. Deze regeling voldoet duidelijk niet in een behoefte en heeft voor de mfa’s op deze manier geen nut. De horeca is van mening dat er teveel bijeenkomsten van persoonlijke aard in de mfa’s worden gehouden.

• 2.

  Op de vraag of de huidige regeling van toegevoegde waarde is voor de mfa’s kan worden geconcludeerd dat de mfa’s van mening zijn dat de regeling eerder een belemmering vormt dan een toegevoegde waarde. Er is behoefte om meer bezoekers tijdens bijeenkomsten van persoonlijke aard toe te staan . In de evaluatie worden getallen genoemd van 10/80 of 15/50. Kortom minder bijeenkomsten van persoonlijke aard, maar wel met meer bezoekers. De horeca geeft aan dat wat hen betreft de bijeenkomsten van persoonlijke aard in verband met controleerbaarheid niet meer worden toegestaan.

• 3.

  De mfa’s geven aan dat ze graag per dorp een convenant willen sluiten met de horeca, waarbij de gemeente een bemiddelende rol gaat spelen en afspraken gaat vastleggen. De horeca vindt dat de mfa’s er zich van bewust moeten zijn dat activiteiten die niet passen binnen de doelstelling, er voor kunnen zorgen dat de belastingvrijstelling kan vervallen.

• 4.

  De mfa’s vinden de regeling betreffende ondersteunende horeca duidelijk. De horeca vindt dat ook duidelijk maar heeft wel twijfels of de mfa’s weten wat de regels inhouden.

• 5.

  De mfa’s verstaan onder ondersteunende horeca, horeca gerelateerd aan activiteiten, evenementen, verhuur van ruimtes, cultuur, zorg en welzijn.

• 6.

  De mfa’s vinden dat ze binnen de beleidsregels omgaan met de ondersteunende horeca.

Naar aanleiding van voornoemde evaluatie zijn er twee bijeenkomsten geweest met de mfa’s en de Horeca. Afgesproken is dat er binnen de dorpen aparte afspraken gemaakt mogen worden tussen de plaatselijke horeca en de mfa’s. Deze afspraken dienen in een convenant vastgelegd te worden en worden niet gehandhaafd door de gemeente Raalte.

Indien er binnen de dorpen geen convenant wordt gemaakt zal men op de door de burgemeester vastgestelde aantallen terug vallen.

De burgemeester heeft de voors en tegens afgewogen en als bevoegd gezag besloten dat de 20 bijeenkomsten van persoonlijke aard met maximaal 35 bezoekers gewijzigd worden naar 10 bijeenkomsten van persoonlijke aard met maximaal 70 bezoekers. Uitgangspunt voor deze regeling is vertrouwen in de inwoners en de kracht van de kernen.

Ook wanneer er binnen een dorp verschil van mening ontstaat over het convenant wordt teruggevallen op de door de burgemeester vastgestelde aantallen.

De burgemeester wil graag tegemoetkomen aan de behoefte per kern. De nadere regels zijn ten aanzien van het vaststellen van de aantallen per kern ruimer geformuleerd om dit mogelijk te maken. Tegelijkertijd bieden deze nadere regels de burgemeester de ruimte om handhavend op te treden als er belangen (dreigen te) worden benadeeld. In de nadere regels onder 5. Is de verplichting voor de multifunctionele accommodaties opgenomen om een registratie bij te houden van aantallen bijeenkomsten en bezoekers. Deze administratie is desgewenst door de burgemeester op elk willekeurig moment op te vragen.

5.Welke accommodaties kunnen worden aangewezen

Het feit, dat de raad mfa’s mogelijkheden wil geven voor bijeenkomsten van persoonlijke aard, wil niet zeggen dat dit ongelimiteerd kan plaatsvinden. Waar de dhv aan de ene kant regels stelt ter beteugeling van oneerlijke concurrentie, dient zij deze niet aan de andere kant onbeperkt op te rekken. Dit leidt immers tot oneerlijke concurrentie met de reguliere horeca.

Vanuit de beperking van oneerlijke concurrentie en de exploitatiemogelijkheden van een mfa in relatie met het voedingsgebied is het wenselijk een maximum te stellen aan het aantal mfa’s. Met name in de kleine kernen met een beperkt aantal reguliere horecabedrijven kan de aanwezigheid van een mfa met verruimde mogelijkheden verstorend werken op de gezonde concurrentie. Het is dan ook gewenst om het aantal te beperken tot maximaal één per kern.

Ten aanzien van de kernen Heino en Raalte zou verruiming kunnen worden overwogen. Toch stellen we voor op voorhand ook hier uit te gaan van maximaal één mfa.

Uitgaande van de uitleg wanneer sprake is van een mfa en het beargumenteerde voorstel, dat we maximaal één mfa per kern willen aanwijzen, kunnen de volgende accommodaties worden aangewezen als mfa, indien hiertoe een verzoek wordt ontvangen:

• 1.

  Raalte Kulturhus

• 2.

  Heino Dorpshuus

• 3.

  Heeten Trefpunt

• 4.

  Luttenberg Elckerlyck

• 5.

  Mariënheem de Schalm

• 6.

  Nieuw-Heeten De Belte

• 7.

  Lierderholthuis Dorpshuis

• 8.

  Laag Zuthem MFA

• 9.

  Schoonheten ’t Scheultie

• 10.

  Broekland Huuskamer

’t Scheultie in Heeten/Schoonheten neemt een wat bijzondere positie in. Deze accommodatie biedt van oudsher onderdak aan een aantal verenigingen in Schoonheten en is daardoor een ontmoetingspunt voor de mensen van Schoonheten. Kortom ’t Scheultie heeft van oudsher een ander voedingsgebied dan Het Trefpunt in Heeten en onderscheidt zich daarmee ook van Het Trefpunt. Om die reden is ervoor gekozen deze accommodatie aan te merken als potentiële mfa, ondanks de geringe afstand tot Het Trefpunt.

Instellingen moeten een verzoek indienen te worden aangewezen als mfa; ambtshalve aanwijzing vindt niet plaats. Bij een verzoek moeten de statuten van de instelling worden overgelegd, zodat het multifunctionele karakter kan worden vastgesteld.