Beleidsregels handhaving overige overlast artikel 174A voor de gemeente Woerden 2012

Ondertekening

Algemene toelichting

De gemeente acht het noodzakelijk dat structurele overlast vanuit een woning of niet voor publiek toegankelijk lokaal wordt bestreden. Vanuit het oogpunt van de openbare orde en veiligheid en het beschermen van het woon – en leefklimaat treedt de gemeente Woerden op tegen deze structurele overlast.

Artikel 174a Gemeentewet biedt mogelijkheden op te treden tegen gedragingen in een woning of een niet voor publiek toegankelijk lokaal waardoor de openbare orde wordt verstoord. Dit artikel wordt ook aangehaald als de wet Victoria.

Artikel 174a Gemeentewet luidt:

• 1.

  De burgemeester kan besluiten een woning, een niet voor het publiek toegankelijk lokaal of een bij die woning of dat lokaal behorend erf te sluiten, indien door gedragingen in de woning of het lokaal of op het erf de openbare orde rond de woning, het lokaal of het erf wordt verstoord.

• 2.

  De in het eerste lid genoemde bevoegdheid komt de burgemeester eveneens toe in geval van ernstige vrees voor verstoring van de openbare orde op de grond dat de rechthebbende op de woning, het lokaal of het erf eerder een woning, een niet voor het publiek toegankelijk lokaal of een bij die woning of dat lokaal behorend erf op een zodanige wijze heeft gebruikt of doen gebruiken dat die woning, dat lokaal of dat erf op grond van het eerste lid is gesloten, en er aanwijzingen zijn dat betrokkene de woning, het lokaal of het erf ten aanzien waarvan hij rechthebbende is eveneens op een zodanige wijze zal gebruiken of doen gebruiken.

• 3.

  De burgemeester bepaalt in het besluit de duur van de sluiting. In geval van ernstige vrees voor herhaling van de verstoring van de openbare orde kan hij besluiten de duur van de sluiting tot een door hem te bepalen tijdstip te verlengen.

• 4.

  Bij de bekendmaking van het besluit worden belanghebbenden in de gelegenheid gesteld binnen een te stellen termijn maatregelen te treffen waardoor de verstoring van de openbare orde wordt beëindigd. De eerste volzin is niet van toepassing, indien voorafgaande bekendmaking in spoedeisende gevallen niet mogelijk is.

• 5.

  De artikelen 5:25 tot en met 5:28 van de Algemene wet bestuursrecht zijn van overeenkomstige toepassing. De burgemeester kan van de overtreder de ingevolge artikel 5:25 van de Algemene wet bestuursrecht verschuldigde kosten invorderen bij dwangbevel.

Artikel 174a Gemeentewet geeft de burgemeester de discretionaire bevoegdheid om woningen en lokalen te sluiten. De toepassing is gericht op drugsoverlast of overlast als gevolg van illegale prostitutie en wapenhandel dan wel hiermee gelijkwaardige gedragingen. Bij andere vormen van maatschappelijke onaanvaardbare overlast, waarbij sprake is van ernstige risico’s voor de veiligheid en gezondheid van de omwonenden wordt toepassing eveneens niet uitgesloten. Dit kan bijvoorbeeld worden veroorzaakt door buurtterreur of ernstig asociaal gedrag. Indien daartoe aanleiding is, bijvoorbeeld op grond van jurisprudentie, veranderende wetgeving of inzichten, zal dit beleid worden gewijzigd. 

TOELICHTING PER ONDERWERP

Voorbereiding

De schriftelijke bewijsstukken van meldingen van overlast kunnen via verschillende kanalen binnen komen. Meldingen van overlast dienen altijd geverifieerd te worden. Dit kan door de politie, maar ook door de verhuurder of andere instanties. Door het combineren van informatie kan een helder beeld worden verkregen van de overlastsituatie bij het gemeentelijke meldpunt. Van de overlast wordt een dossier gevormd. Een dossier dient voldoende concreet te zijn en dient zicht te geven op:

• -

  Plaats, aard en frequentie van overlast, evenals de omstandigheden waaronder deze plaatsvindt;

• -

  Wie eigenaar/verhuurder van het pand is;

• -

  Achtergronden van overlastveroorzaker(s), bijv. drugsgebruiker of GGZ-cliënt;

• -

  Uitkomsten van de verificatie van de overlast;

• -

  Relatie van klachten met criminaliteit;

• -

  Stappen die reeds ondernomen zijn om de overlast aan te pakken en resultaat hiervan. 

Onderscheid woningen en lokalen

De beginselen artikel 8 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM), beschreven als het recht op family life, en ‘huisvredebreuk’ rechtvaardigen een minder vergaande aanpak ten aanzien van woningen. Bij een woning grijpt een sluiting erger in op de persoonlijke levenssfeer van de betrokkene(n) dan bij een niet voor publiek toegankelijk lokaal, zoals magazijnen, loodsen en andere bedrijfsruimten. Waar het bij een woning proportioneel wordt geacht bij een eerste overtreding een waarschuwing te geven, is dit bij een lokaal niet wenselijk en wordt direct overgegaan tot sluiting.

Waarschuwing

In deze beleidsregels wordt een nadere invulling gegeven hoe de waarschuwing toe te passen. De belanghebbenden worden in de schriftelijke waarschuwing erop aangesproken actie te ondernemen ten aanzien van de overlast. Als blijkt dat de eigenaar/verhuurder in een half jaar onvoldoende heeft gedaan om de overlast te beëindigen, dan wordt het voornemen van de burgemeester om het pand te sluiten.

Aan alle belanghebbenden wordt vervolgens de gelegenheid geboden hun zienswijze te geven over het voornemen het pand te sluiten, zoals neergelegd in artikel 4:8 Awb.

In het zienswijzegesprek wordt de eigenaar/verhuurder nogmaals op de hoogte gesteld van de geconstateerde feiten van de overlast. De eigenaar/verhuurder dient tijdens het gesprek aan te tonen welke acties al dan niet zijn ondernomen om de overlast te beëindigen. Van het zienswijzegesprek wordt een verslag gemaakt en alle gemaakte afspraken en uitgewisselde informatie wordt schriftelijk bevestigd. De zienswijze kan ook telefonisch of schriftelijk plaatsvinden.

 Zorgvuldigheid

De burgemeester is bij de toepassing van artikel 174a Gemeentewet genoodzaakt een belangenafweging te maken voordat over wordt gegaan tot sluiting. Dit vraagt dus om een goede motivering. De burgemeester maakt een eigen inschatting van de hem voorgelegde feiten en omstandigheden. Er wordt getoetst of de situatie voldoet aan de volgende criteria:

• -

  Er is sprake van onaanvaardbare voortdurende maatschappelijke overlast;

• -

  De overlast is ernstig van aard en tast de openbare orde aan;

• -

  Minder ingrijpende maatregelen zijn in het verleden tevergeefs ingezet en bieden op korte termijn geen oplossing.

• -

  Er wordt voldaan aan eisen van subsidiariteit en proportionaliteit.

In artikel 5:31, lid 2 Awb gaat het om de situatie die zo spoedeisend is dat een besluit niet kan worden afgewacht. In dat geval wordt zo spoedig mogelijk nadien alsnog het besluit bekend gemaakt.De rechtspraak blijkt zeer streng te zijn bij de beoordeling of er sprake is van een spoedeisende situatie. Gelet op vereiste zorgvuldigheid is het aan te bevelen om ook in spoedeisende gevallen de belanghebbenden te horen voor een zienswijzegesprek.

De burgemeester heeft de bevoegdheid af te wijken van de beleidsregels. Deze afwijkingsbevoegdheid is neergelegd in artikel 4:84 Awb. Zo wordt het mogelijk af te zien van ingrijpen of in dringende gevallen af te zien van een waarschuwing en kan direct worden overgegaan tot sluiting. Het afwijken vraagt wel om zwaarwegende motivatie om de toets aan proportionaliteit en subsidiariteit te kunnen doorstaan.

Feitelijke sluiting

Deze beleidsregels geven een nadere uitwerking van de mogelijkheden om een woning te sluiten. In de wettekst van artikel 174a Gemeentewet is voorzien in een algehele sluiting van de woning. In sommige gevallen is het moeilijk om vast te stellen of alle bewoners van een pand bij de overlast zijn betrokken. Bij kamerverhuurpanden wordt daarom soms noodgedwongen overgegaan tot gedeeltelijke sluiting. De rest blijft dan voor bewoning toegankelijk. Bij aanhoudende overlast wordt het pand dan wel in zijn geheel gesloten. Na de sluiting is het verboden een woning te betreden op basis van artikel 2:41 APV Woerden 2011.

Het kan voorkomen dat bewoners niets met de overlastgevende situatie in en rond het pand te maken hebben. Uit jurisprudentie op grond van artikel 8 EVRM blijkt dat in dit geval aan de ‘onschuldige’ bewoners passende vervangende woonruimte moet worden aangeboden.

Openbaarheid

Op grond van de Wet Kenbaarheid Publiekrechtelijke Beperkingen (WKPB) moet de gesloten woning worden geregistreerd. Indien de sluiting wordt opgeheven of de sluitingstermijn afloopt, wordt dit aangepast in het register.

Kosten

De kosten van sluiting worden ingevolge artikel 5:25 e.v. Awb geheel op belanghebbenden verhaald. Wanneer een ontsmetting, ontruiming en/of dierenopvang niet door de eigenaar/verhuurder wordt uitgevoerd, zal de gemeente hier zorg voor dragen. De kosten, die dit met zich meebrengt worden verhaald op belanghebbenden. Het kan zijn dat zaken worden meegevoerd en opgeslagen om de last onder bestuursdwang toe te kunnen passen, als bedoeld in artikel 5:29 Awb. Zolang de kosten niet zijn voldaan, kan de teruggave van zaken opgeschort worden. De belanghebbenden moet wel over voldoende middelen beschikken, wat bij de eigenaar eerder het geval zal zijn dan bij veel huurders.

Heropening

In het overleg tussen de gemeente en de eigenaar/verhuurder van het pand worden zo mogelijk afspraken gemaakt om nieuwe overlastsituaties in de toekomst te voorkomen. Bij onvoldoende garanties wordt de sluiting verlengd. De belanghebbenden worden bij de eventuele verlenging opnieuw gehoord en de Awb is weer van toepassing. Van een verlenging moet wel voldoende soelaas worden verwacht, want anders kan gebruik worden gemaakt van Wet Victor.

Tevens is het mogelijk voor de burgemeester de sluiting op te heffen. Wanneer belanghebbenden van een gesloten pand aantonen dat zij voldoende maatregelen hebben getroffen om herhaling te voorkomen, kan de sluitingstermijn worden opgeheven. Daarvan kan bijvoorbeeld sprake zijn indien een woningcorporatie een huurovereenkomst met de overlastveroorzaker heeft laten ontbinden en een andere huurder in de woning wil plaatsen.

Handhavingsarrangement

Handhavingsmatrix

In deze beleidsregels wordt aan de hand van de twee handhavingsmatrices een nadere uitwerking gegeven van de frequentie en de sluitingstermijnen van woningen en niet voor het publiek toegankelijke lokalen en bijbehorende erven.  

Wanneer binnen twee jaar na de sluiting een nieuwe constatering plaatsvindt, zal de zaak opnieuw worden behandeld. Wat betreft de frequentie van overtredingen, bij een tweede en derde overtreding loopt de sluitingstermijn op. Dit geldt zeker ook voor lokalen en daarom zijn hier de normen strikter. Bij een derde overtreding binnen twee jaar wordt een woning voor onbepaalde tijd gesloten. Voor een lokaal gebeurt dit al bij een tweede overtreding.

Als na twee jaar na de sluiting sprake is van een nieuwe constatering, geldt dit als een nieuwe procedure. De belanghebbenden zullen in dat geval opnieuw gehoord worden en een zienswijze mogen geven.